Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XXXI DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2023/11/XXXIq-400x400.jpg "[SEMI] XXXI DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2")
Paolo dice apertamente che il principio della loro presenza come discepoli a Tessalonica era l’amore.
Questo oggi è piuttosto problematico. Perché con diversi –ismi che riguardano l’amore siamo riusciti quasi totalmente a perdere il senso dell’amore secondo la fede trasmessa dalla Chiesa delle origini. L’amore come identità più tipica di Dio, che ha la sua unica sorgente in Dio Padre, che viene donato per lo Spirito Santo e realizzato in Cristo Gesù nell’umanità che si scopre proprio per Cristo e in Cristo unita al Padre nell’unità dello Spirito Santo.
Paolo prende come immagine della verità dell’amore una madre. Anzi, in greco usa una parola ancora più umile: si tratta della madre-nutrice (cf 1Ts 2,7b).
Questa dimensione della maternità legata al nutrire, cioè al dare al figlio il cibo per vivere, è molto utilizzata nell’Antico Testamento.
Non si tratta di dare semplicemente da mangiare, bensì di una relazione stabile e realmente fondante dell’esistenza.
Ci riferiamo a un noto testo profetico: “Sion ha detto: ‘Il Signore mi ha abbandonato, il Signore mi ha dimenticato’. Si dimentica forse una donna del suo bambino, così da non commuoversi per il figlio delle sue viscere? Anche se costoro si dimenticassero, io invece non ti dimenticherò mai” (Is 49,14-15).
Il centro del rapporto che trasmette questa immagine è la memoria della vita.
Proprio per quanto riguarda la memoria della vita, avviene qualcosa di straordinario.
La madre trasmette la vita al figlio, ma questo è solo il primo passo e allo stesso tempo si tratta dell’essenziale passaggio del dare la vita, tanto è vero che Paolo immediatamente precisa: “Così, affezionati a voi, avremmo desiderato trasmettervi non solo il vangelo di Dio, ma la nostra stessa vita, perché ci siete diventati cari” (1Ts 2,8).
Si tratta di un’immagine straordinaria, perché mostra chiaramente che, trasmettendo il Vangelo, si trasmette come dono la propria vita.
E questo non ha nulla di moralistico o di idealista, che sfocia nel volontarismo, il che equivale in ultima analisi a non fare nulla.
Proprio l’esempio della madre-nutrice evidenzia che si tratta di trasmettere qualcosa di essenziale, che fa vivere l’altro.
Questo è il punto!
Gli apostoli stanno passando ai Tessalonicesi il Vangelo come vita, come nutrimento vitale.
Paolo lo evidenzia sfiorando il problema del lavoro manuale.
Il cammino della fede non è separabile dalle mani. Anzi, sono le mani le prime a manifestare la fede.
Non è sufficiente attivare la bocca e parlare della fede.
La fede è la manifestazione della vita nuova e la vita coinvolge tutta la persona.
Non è la persona che si coinvolge nella fede, ma è per la fede che Cristo abita in noi, anzi, nei nostri cuori (cf Ef 3,17).
Il cuore è l’organo dell’insieme di tutta la persona.
È una specie di centralina che tiene in vita l’intera persona.
Per Paolo, la fede è operosa, e l’opera della fede si realizza nella carità (cf Gal 5,6).
Infatti, Paolo ricorda ai Tessalonicesi che gli apostoli hanno lavorato duramente e con fatica, “lavorando notte e giorno per non essere di peso ad alcuno di voi, vi abbiamo annunciato il vangelo di Dio” (1Ts 2,9).
Ciò significa che l’annuncio del Vangelo tiene conto di coloro a cui viene annunciato. Infatti, gli apostoli non volevano essere di peso a nessuno, e in tal modo il Vangelo si tinge della loro attenzione alle persone, della loro carità verso i Tessalonicesi, addirittura del loro amore materno, che nutre la vita.
Inoltre, Paolo, l’apostolo per eccellenza, mette in stretta relazione l’annuncio del Vangelo e il lavoro.
Quello del lavoro è un argomento che da molto tempo bussa alla porta della Chiesa per essere accolto e aprire ai cristiani un nuovo modo di guardare al tema, perché il lavoro è un’espressione dell’amore.
Dopo il peccato, il lavoro diventa una sorta di penitenza, qualcosa di amaro. Sudando ci si procura il cibo che comunque non salva, perché alla fine l’uomo torna alla polvere da cui è stato tratto (cf Gen 3,19).
Il lavoro, invece, ha un contenuto che ricevo con il dono della vita di Cristo.
Paolo, mostra come il lavoro è mosso dalle relazioni con gli altri, dall’attenzione e dall’amore per gli altri, in questo caso verso i Tessalonicesi.
Liturgicamente, il lavoro partecipa, anzi, grazie alla discesa dello Spirito Santo, diventa insieme al creato cibo per la vita eterna. Altro che tornare alla polvere!
Si diventa parte del corpo di Cristo il quale, proprio amando, è passato oltre la polvere della terra, cioè oltre la tomba.
Infatti, se il lavoro ha come contenuto l’amore, fa parte di ciò che rimane in eterno, perché ciò che è fatto e vissuto nell’amore rimane in Cristo risorto (cf 1Cor 13,8).
Sarebbe necessario un serio approfondimento in questa direzione, perché la teologia e la spiritualità del lavoro sono tra le realtà più povere nella nostra tradizione.
Al massimo abbiamo affermato qualcosa del rapporto tra giustizia e lavoro, ma la bibliografia sul lavoro come via per la salvezza, in quanto parte del corpo di Cristo che ci nutre con la vita alla quale siamo chiamati, è estremamente scarsa.
“Cibo di vita eterna e bevanda di salvezza”: ecco il vero contenuto del lavoro.
Il lavoro del cristiano è predisposto per diventare, grazie all’azione dello Spirito Santo e alla nostra offerta, il cibo e la bevanda che versa nel nostro corpo la vita da salvati.
Infatti, nel brano proclamato nella liturgia odierna, Paolo conclude che, visto questo amore degli apostoli, i Tessalonicesi hanno accolto la loro parola non come parola di uomini, ma come Parola di Dio, che è stata loro rivolta con amore e con molta attenzione, appunto testimoniata con il lavoro manuale.
Ora, come si vede che è stata accolta quale “Parola di Dio”?
La parola degli uomini normalmente coinvolge in una sterile dialettica che può passare da un entusiasmo emotivo al rifiuto, come se si trattasse di un semplice parere, per finire nell’indifferenza.
Invece, quella di Dio comincia ad operare in chi la ascolta (cf 1Ts 2,13).
La Parola è theourgia, opera divina, perché è Dio che agisce nella Parola.
“Infatti la parola di Dio è viva, efficace e più tagliente di ogni spada a doppio taglio; essa penetra fino al punto di divisione dell’anima e dello spirito, fino alle giunture e alle midolla, e discerne i sentimenti e i pensieri del cuore” (Eb 4,12).
La Parola penetra tutta la persona umana – corpo, anima e spirito – e a chi la accoglie apre la via alla figliolanza, fa rinascere tutta la realtà umana, in particolare il modo di sentire, di pensare, favorendo un grande cambiamento dell’esistenza.
Questo è successo ai Tessalonicesi e questo rimane come un reale effetto dell’evangelizzazione.
Chi accoglie la Parola vede aprirsi la via alla figliolanza, cioè all’essere generati attraverso l’annuncio della Parola del Vangelo, trovandosi in Cristo Gesù, Figlio di Dio (cf Gv 1,4).
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
Pablo dice abiertamente que el principio de su presencia como discípulos en Tesalónica era el amor. Esto es bastante problemático hoy en día porque con diversos -ismos relativos al amor hemos conseguido perder casi totalmente el sentido del amor según la fe transmitida por la Iglesia primitiva.
El amor como identidad más típica de Dios, que tiene su única fuente en Dios Padre, que se da a través del Espíritu Santo y se realiza en Cristo Jesús en la humanidad, que se descubre precisamente a través de Cristo y en Cristo unido al Padre en la unidad del Espíritu Santo.
Pablo toma a una madre como imagen de la verdad del amor. De hecho, utiliza una palabra aún más humilde en griego: es la madre-criadora (cf. 1 Ts 2,7b). Esta dimensión de la maternidad vinculada a la alimentación, es decir, a dar al niño alimento para vivir, se utiliza mucho en el Antiguo Testamento. No se trata simplemente de dar alimento, sino de una relación estable que es verdaderamente fundacional para la existencia.
Nos remitimos a un conocido texto profético: “Sión dijo: ‘El Señor me ha abandonado, el Señor me ha olvidado’. ¿Acaso olvida una mujer a su hijo para no conmoverse por el hijo de sus entrañas? Aunque te olviden, yo nunca te olvidaré’ (Is 49,14-15). El centro de la relación que transmite esta imagen es la memoria de la vida. Precisamente en relación con la memoria de la vida tiene lugar algo extraordinario.
La madre transmite la vida a su hijo, pero éste es sólo el primer paso, y al mismo tiempo es el paso esencial para dar la vida, hasta el punto de que Pablo especifica inmediatamente: “Así, queriéndoos, hubiéramos querido transmitiros no sólo el Evangelio de Dios, sino también nuestra propia vida, porque habéis llegado a sernos muy queridos” (1 Ts 2,8).
Es una imagen extraordinaria, porque muestra claramente que, al transmitir el Evangelio, se transmite la propia vida como un don. Y esto no tiene nada de moralista o idealista, que lleve al voluntarismo, que en definitiva equivale a no hacer nada. El propio ejemplo de la madre nutricia muestra que se trata de transmitir algo esencial, que hace vivir al otro. De eso se trata. Los apóstoles transmiten a los tesalonicenses el Evangelio como vida, como alimento que da vida.
Pablo lo subraya abordando el problema del trabajo manual. El camino de la fe no puede separarse de las manos. De hecho, son las manos las primeras en manifestar la fe. No basta con activar la boca y hablar de fe. La fe es la manifestación de una vida nueva, y la vida implica a toda la persona. No es la persona la que está implicada en la fe, sino que es por la fe que Cristo habita en nosotros, más aún, en nuestros corazones (cf Ef 3,17).
El corazón es el órgano de toda la persona. Es una especie de central eléctrica que mantiene viva a toda la persona. Para Pablo, la fe es operante, y la obra de la fe se realiza en la caridad (cf. Ga 5,6).
De hecho, Pablo recuerda a los tesalonicenses que los apóstoles se esforzaron mucho, “trabajando de noche y de día para no ser una carga para ninguno de vosotros, os anunciamos el Evangelio de Dios” (1 Tes 2,9).
Esto significa que el anuncio del Evangelio tiene en cuenta a aquellos a quienes se anuncia. En efecto, los apóstoles no querían ser una carga para nadie, y de este modo el Evangelio se tiñe de su preocupación por las personas, de su caridad hacia los tesalonicenses, incluso de su amor maternal y vivificante.
Además, Pablo, el apóstol por excelencia, relaciona estrechamente el anuncio del Evangelio y el trabajo. El trabajo es un tema que desde hace tiempo llama a la puerta de la Iglesia para ser acogido y abrir una nueva mirada a los cristianos, porque el trabajo es expresión de amor.
Después del pecado, el trabajo se convierte en una especie de penitencia, algo amargo. Sudando se consigue el alimento, que sin embargo no salva, porque al final el hombre vuelve al polvo del que fue tomado (cf. Gn 3,19). El trabajo, en cambio, tiene un contenido que recibo con el don de la vida de Cristo.
Pablo muestra cómo el trabajo se mueve por la relación con los demás, por el cuidado y el amor hacia los demás, en este caso hacia los tesalonicenses.
Litúrgicamente, el trabajo participa o, mejor dicho, por el descenso del Espíritu Santo, se convierte junto con la creación en alimento para la vida eterna. ¡Demasiado para volver al polvo!
Se entra a formar parte del cuerpo de Cristo que, precisamente amando, ha pasado más allá del polvo de la tierra, es decir, más allá de la tumba. En efecto, si el trabajo tiene como contenido el amor, forma parte de lo que permanece para siempre, porque lo que se hace y se vive en el amor permanece en Cristo resucitado (cf. 1 Co 13,8).
Sería necesario un estudio serio en este sentido, porque la teología y la espiritualidad del trabajo figuran entre las realidades más pobres de nuestra tradición. A lo sumo se ha afirmado algo sobre la relación entre justicia y trabajo, pero la bibliografía sobre el trabajo como camino de salvación, como parte del cuerpo de Cristo que nos alimenta con la vida a la que estamos llamados, es escasísima. “Alimento de vida eterna y bebida de salvación”: éste es el verdadero contenido del trabajo.
El trabajo del cristiano está preparado para convertirse, por la acción del Espíritu Santo y nuestra ofrenda, en el alimento y la bebida que derraman en nuestros cuerpos la vida de salvación.
De hecho, en el pasaje proclamado en la liturgia de hoy, Pablo concluye que, al ver este amor de los apóstoles, los tesalonicenses recibieron su palabra no como palabra de hombres, sino como palabra de Dios, que se dirigía a ellos con amor y atención, y de la que daban testimonio con el trabajo manual.
Ahora bien, ¿cómo vemos que fue recibida como “Palabra de Dios”?
La palabra de los hombres entra normalmente en una dialéctica estéril que puede pasar del entusiasmo emocionado al rechazo, como si fuera una mera opinión, y termina en la indiferencia.
En cambio, la Palabra de Dios comienza a obrar en quienes la escuchan (cf. 1 Ts 2,13). La Palabra es theourgia, obra divina, porque es Dios quien actúa en la Palabra. “Porque la Palabra de Dios es viva, eficaz y más cortante que toda espada de dos filos: penetra hasta la división del alma y del espíritu, hasta las articulaciones y los tuétanos, y discierne los sentimientos y los pensamientos del corazón” (Hb 4, 12).
La Palabra penetra en toda la persona humana -cuerpo, alma y espíritu- y a quien la recibe le abre el camino de la filiación, hace renacer toda la realidad humana, especialmente el modo de sentir, de pensar, produciendo un gran cambio en la existencia. Esto sucedió a los tesalonicenses y sigue siendo un efecto real de la evangelización.
Quien acoge la Palabra ve abierto el camino a la filiación, es decir, a ser engendrado por el anuncio de la Palabra del Evangelio, encontrándose en Cristo Jesús, Hijo de Dios (cf. Jn 1,4).
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Pavel odkrito pove, da jih je pri tem, ko so bili kot učenci v Tesaloniki, vodila ljubezen.
Danes je to precej problematično. Z različnimi –izmi v zvezi z ljubeznijo smo skoraj povsem izgubili smisel ljubezni, ki nam ga je posredovala vera prve Cerkve. Ljubezen kot najbolj značilna identiteta Boga, ki ima svoj edini izvir v Bogu Očetu in nam je podarjena po Svetem Duhu ter je uresničena v Kristusu Jezusu, v človeškosti, ki prav po Kristusu in v Kristusu odkrije, da je združena z Očetom v edinosti Svetega Duha.
Za podobo resnice ljubezni Pavel vzame mater. Dejansko uporabi v grščini še ponižnejšo besedo: mati-dojilja (prim. 1 Tes 2,7b).
V Stari zavezi je velikokrat uporabljena podoba materinstva kot hranjenja, se pravi matere, ki hrani otroka, da lahko živi.
Ne gre zgolj za dajanje hrane, ampak za trden odnos, ki osebi daje resnični temelj.
Poglejmo znano preroško besedilo: »Hči sionska pa pravi: ›Zapustil me je Gospod, Gospod je name pozabil.‹ Mar pozabi žena svojega otročiča in se ne usmili otroka svojega telesa? A tudi če bi one pozabile, jaz te ne pozabim« (Iz 49,14-15).
Središče odnosa, ki ga izraža ta podoba, je spomin na življenje.
S spominom na življenje pa se zgodi nekaj izjemnega.
Mati otroku posreduje življenje, vendar je to samo prvi korak. Hkrati pa je temeljni prehod podarjanja življenja, tako da Pavel takoj pojasni: »… smo vam hoteli dati ne samo Božji evangelij, ampak tudi svoje življenje, in sicer zato, ker ste se nam priljubili« (1 Tes 2,8).
To je izjemna podoba, saj jasno pokaže, da človek hkrati s posredovanjem evangelija posreduje svoje lastno življenje kot dar.
In v tem ni nič moralističnega ali idealističnega, kar bi končalo v voluntarizmu, na koncu pa pomenilo, da ne storimo ničesar.
Podoba matere-dojilje pokaže, da gre za posredovanje nečesa bistvenega, zaradi česar druga oseba živi.
To je bistvo!
Apostoli posredujejo Tesaloničanom evangelij kot življenje, kot življenjsko hrano.
Pavel to poudari, ko se dotakne vprašanja ročnega dela.
Poti vere ne moremo ločiti od dela rok. Pravzaprav vero najprej pokažejo roke. Ni dovolj odpreti usta in govoriti o veri.
Vera razodeva novo življenje. Življenje pa vključi celotno osebo.
Ne gre za to, da bi se oseba vključila v vero, ampak po veri Kristus biva v nas, še več: v naših srcih (prim. Ef 3,17).
Srce je organ celotne osebe.
Je kot neke vrste centrala, ki ohranja življenje celotne osebe.
Za Pavla je vera dejavna. Dejanje vere pa se uresniči v ljubezni (prim. Gal 5,6).
Pavel namreč spomni Tesaloničane, da so apostoli trdo in z naporom delali: »Ko smo vam oznanjevali Božji evangelij, smo noč in dan delali, da ne bi bili komu izmed vas v breme« (1 Tes 2,9).
To pomeni, da pri oznanjevanju evangelija upoštevamo tiste, katerim je oznanjen. Apostoli namreč niso hoteli biti nikomur v breme. Tako se je evangelij obarval z njihovo pozornostjo do oseb, z njihovo ljubeznijo do Tesaloničanov in celo z njihovo materinsko ljubeznijo, ki hrani življenje.
Pavel, ki je najizjemnejši apostol, nadalje postavi v tesen odnos oznanilo evangelija in delo.
Tema dela že dolgo trka na vrata Cerkve, da bi bila sprejeta in bi kristjani začeli na nov način gledati nanjo, kajti delo je izraz ljubezni.
Po grehu delo postane neke vrste pokora, nekaj grenkega. V znoju si pridelamo hrano, ki pa vseeno ne odreši, saj se na koncu človek vrne v prah, iz katerega je bil vzet (prim. 1 Mz 3,19).
Vendar pa ima delo vsebino, ki jo sprejmem z darom Kristusovega življenja.
Pavel pokaže, kako delo spodbudijo odnosi z drugimi, pozornost in ljubezen do drugih, v tem primeru do Tesaloničanov.
V liturgičnem smislu je delo udeleženo pri večnem življenju, še več: po spustu Svetega Duha postane skupaj s stvarstvom hrana za večno življenje. Vse kaj drugega kot vrnitev v prah!
Postanemo del Kristusovega telesa. Kristus pa je ljubil in zato prešel onkraj zemeljskega prahu, to je onkraj groba.
Če je namreč vsebina dela ljubezen, spada delo k temu, kar večno ostane, kajti to, kar je storjeno in živeto v ljubezni, ostane v Vstalem Kristusu (prim. 1 Kor 13,8).
Potrebna bi bila resna poglobitev v tej smeri, kajti teologija in duhovnost dela sta med najrevnejšimi stvarnostmi naše tradicije.
Obravnavali smo kvečjemu kak vidik odnosa med pravičnostjo in delom, vendar imamo zelo skromno bibliografijo o delu kot poti odrešenja, v kolikor del Kristusovega telesa, ki nas hrani z življenjem, h kateremu smo poklicani.
»Kruh življenja in duhovna pijača«: to je prava vsebina dela.
Kristjanovo delo je pripravljeno, da po delovanju Svetega Duha in našem darovanju, postane hrana in pijača, ki v naše telo vliva življenje odrešenih.
V današnjem odlomku Pavel zaključi, da so Tesaloničani videli ljubezen apostolov in zato sprejeli njihovo besedo ne kot človeško, ampak kot Božjo Besedo, ki so jim jo namenili z ljubeznijo in veliko pozornostjo ter o njej pričevali z ročnim delom.
Kako se vidi, da so jo sprejeli kot »Božjo besedo«?
Človeška beseda običajno potegne v neplodno razpravljanje, ki lahko od čustvenega navdušenja preide v zavrnitev, kot bi šlo za preprosto mnenje in se konča z ravnodušnostjo.
Božja beseda pa v poslušalcu začne delovati (prim. 1 Tes 2,13).
Beseda je theourgia, Božje delo, kajti v Besedi deluje Bog.
»Božja beseda je namreč živa in dejavna, ostrejša kakor vsak dvorezen meč in zareže do ločitve duše in duha, sklepov in mozga ter presoja vzgibe in misli srca« (Heb 4,12).
Beseda prodre v celotno človeško osebo – telo, dušo in duha – in v človeku, ki jo sprejme, odpre pot v sinovstvo, prerodi vso človeško stvarnost, predvsem način čutenja in razmišljanja ter s tem povzroči veliko spremembo bivanja.
To se je zgodilo Tesaloničanom in to ostane kot resničen učinek evangelizacije.
Kdor sprejme Besedo, vidi, da se mu odpira pot v sinovstvo, to je v prerojenje preko oznanila Besede evangelija, ko se znajde v Kristusu Jezusu, Božjem Sinu (prim. Jn 1,4).
SEMENA je rubrika centra Aletti, ki je na voljo vsak petek ali soboto (v italijanščini že v petek). Vsak teden bo na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Pavao otvoreno kaže da ih je, dok su bili učenici u Solunu vodila ljubav.
To je danas prilično problematično. Različitim –izmima o ljubavi, gotovo smo potpuno izgubili smisao ljubavi koju nam je prenijela vjera prve Crkve. Ljubav kao najsvojstvenija značajka Božjeg identiteta, koja ima svoj jedini izvor u Bogu Ocu, koja nam je darovana po Duhu Svetom i ostvarena u Kristu Isusu, u čovještvu koje se, upravo po Kristu i u Kristu, otkriva sjedinjeno s Ocem u jedinstvu Duha Svetoga.
Pavao uzima majku kao sliku istine ljubavi. Štoviše, na grčkom jeziku koristi još ponizniju riječ: to je majka-dojilja (usp. 1 Sol 2, 7b).
U Starom zavjetu često se koristi ova slika majčinstva povezana s dojenjem, odnosno majke koja hrani dijete da bi moglo živjeti.
Ne radi se samo o hranjenju, već o stabilnom odnosu koji osobi daje stvarni temelj.
Pogledajmo poznati proročki tekst: „Sion reče: ‘Jahve me ostavi, Gospod me zaboravi.’ Može li žena zaboravit’ svoje dojenče, ne imat’ sućuti za čedo utrobe svoje? Pa kad bi koja i zaboravila, tebe ja zaboraviti neću“ (Iz 49, 14-15).
Središte odnosa, koji ova slika prenosi, jest spomen na život.
Sa spomenom na život, događa se nešto izvanredno.
Majka prenosi život svome djetetu, ali to je samo prvi korak. A u isto vrijeme to je temeljni prijelaz davanja života, tako da Pavao odmah pojašnjava: „Tako, puni ljubavi prema vama, htjedosmo vam predati ne samo evanđelje Božje nego i naše živote jer ste nam omiljeli“ (1 Sol 2, 8).
To je izvanredna slika, jer jasno pokazuje da čovjek, prenoseći Evanđelje, prenosi vlastiti život kao dar.
I u tome nema ništa moralističkog ili idealističkog, što završava u voluntarizmu, a što u konačnici znači ne činiti ništa.
Upravo primjer majke-dojilje jasno pokazuje da je riječ o prenošenju nečega bitnog, što drugoj osobi omogućuje da živi.
U tome je bît!
Apostoli predaju Solunjanima evanđelje kao život, kao životnu hranu.
Pavao to ističe dotičući se pitanja rada ruku.
Put vjere ne može se odvojiti od ruku. Štoviše, vjeru najprije pokazuju ruke.
Nije dovoljno otvoriti usta i govoriti o vjeri.
Vjera je očitovanje novoga života, a život uključuje cijelu osobu.
Ne radi se o tome da se osoba uključi u vjeru, nego Krist po vjeri prebiva u nama, štoviše, u našim srcima (usp. Ef 3,17).
Srce je organ cijele osobe.
To je neka vrsta centrale koja održava cijelu osobu na životu.
Za Pavla je vjera djelatna, a djelo vjere ostvaruje se u ljubavi (usp. Gal 5,6).
Pavao, naime, podsjeća Solunjane na trud i napor apostolâ: „Propovijedali smo vam evanđelje Božje i radili noću i danju da ne bismo opteretili koga od vas“ (1 Sol 2, 9).
To znači da kad naviještamo Evanđelje, vodimo računa o onima kojima ga naviještamo. Naime, apostoli nikome nisu htjeli biti na teret. Tako je Evanđelje bilo obojeno njihovom pažnjom prema osobama, njihovom ljubavlju prema Solunjanima, pa čak i njihovom majčinskom ljubavlju koja hrani život.
Pavao, koji je najistaknutiji apostol, potom stavlja u tijesnu vezu naviještanje evanđelja i rad.
Tema rada već dugo kuca na vrata Crkve da bude prihvaćena i da je kršćani počnu na novi način gledati, jer rad je izraz ljubavi.
Nakon grijeha, rad postaje neka vrsta pokore, nešto gorko. Sa znojem proizvodimo hranu, ali nas ona ne spašava, jer se na koncu čovjek vraća u prah iz kojega je uzet (usp. Post 3,19).
No rad ima sadržaj koji primam s darom Kristova života.
Pavao pokazuje kako su odnosi s drugima, pažnja i ljubav prema drugima, u ovom slučaju prema Solunjanima, oni koji ga potiču na rad.
U liturgijskom smislu, rad sudjeluje u vječnom životu, štoviše, zahvaljujući silasku Duha Svetoga, postaje zajedno s stvorenjem hrana za vječni život. Sve osim povratka u prah!
Postajemo dijelom Kristova tijela. Krist je, upravo ljubeći, prešao onkraj zemaljskog praha, to jest onkraj groba.
Naime, ako je sadržaj rada ljubav, rad je dio onoga što vječno ostaje, jer ono što je učinjeno i proživljeno u ljubavi ostaje u Uskrslom Kristu (usp. 1 Kor 13, 8).
Bilo bi nužno ozbiljno produbljivanje u tom smjeru, jer su teologija i duhovnost rada među najsiromašnijim stvarnostima naše tradicije.
Najviše smo se pozabavili nekim vidicima odnosa između pravde i rada, ali imamo iznimno skromnu bibliografiju o radu kao putu spasenja, utoliko što je on dio Kristova tijela koje nas hrani životom na koji smo pozvani.
„Kruh života i piće duhovno“: to je pravi sadržaj rada.
Kršćanski rad je predisponiran tako da, djelovanjem Duha Svetoga i našeg prinosa, postane hrana i piće koje u naša tijela ulijeva život spašenih.
Naime, u današnjem odlomku Pavao zaključuje da su, vidjevši tu ljubav apostolâ, Solunjani primili njihovu riječ ne kao riječ ljudsku, već kao Riječ Božju, koja im je bila upućena s ljubavlju i s velikom pažnjom, posvjedočena upravo radom ruku.
Kako se vidi da su je primili kao „Riječ Božju“?
Ljudska riječ obično dovodi do besplodne rasprave koja može ići od emotivnog entuzijazma do odbacivanja, kao da se radi o jednostavnom mišljenju, da bi završila u ravnodušnosti.
Božja pak Riječ počinje djelovati u slušatelju (usp. 1 Sol 2, 13).
Riječ je teurgija, Božje djelo, jer Bog je onaj koji djeluje u Riječi.
„Živa je, uistinu, Riječ Božja i djelotvorna; oštrija je od svakoga dvosjekla mača; prodire dotle da dijeli dušu i duh, zglobove i moždinu te prosuđuje nakane i misli srca“ (Heb 4, 12).
Božja Riječ prodire u cijelu ljudsku osobu – tijelo, dušu i duh – i u osobi koja ju prima otvara put sinovstvu, preporađa cjelokupnu ljudsku stvarnost, osobito način osjećanja i mišljenja, i tako uzrokuje veliku promjenu u življenju.
To se dogodilo Solunjanima i to ostaje kao stvarni učinak evangelizacije.
Onaj tko prihvaća Riječ vidi da mu se otvara put sinovstva, odnosno ponovnog rođenja po navještaju Riječi Evanđelja, kada se nađe u Kristu Isusu, Sinu Božjemu (usp. Iv 1,4).
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Paweł mówi otwarcie, że zasadą ich obecności w Tesalonice jako uczniów, była miłość.
Dziś jest to dość problematyczne, ponieważ wraz z różnymi „-izmami” dotyczącymi miłości, prawie całkowicie udało nam się utracić sens miłości według wiary przekazanej przez pierwotny Kościół. Miłość jako najbardziej typowa tożsamość Boga, która ma swoje jedyne źródło w Bogu Ojcu, która jest dana przez Ducha Świętego i urzeczywistniona w Chrystusie Jezusie w człowieczeństwie odkrywanym właśnie przez Chrystusa i w Chrystusie zjednoczonym z Ojcem w jedności Ducha Świętego.
Paweł przedstawia matkę jako obraz prawdy miłości. Co więcej, w języku greckim używa on jeszcze pokorniejszego słowa: chodzi o matkę-żywicielkę (por. 1Tes 2, 7b).
Ten wymiar macierzyństwa związany z karmieniem, czyli dawaniem dziecku pożywienia, jest szeroko stosowany w Starym Testamencie.
Nie chodzi o zwykłe zapewnienie pożywienia, ale o stabilną i prawdziwie fundamentalną relację istnienia.
Odwołujemy się do dobrze znanego proroczego tekstu: „Mówił Syjon: Pan mnie opuścił, Pan o mnie zapomniał. Czyż może niewiasta zapomnieć o swym niemowlęciu, ta, która kocha syna swego łona? A nawet, gdyby ona zapomniała, Ja nie zapomnę o tobie” (Iz 49,14-15).
Centrum relacji, które przekazuje ten obraz, jest pamięć życia.
Właśnie w odniesieniu do pamięci życia ma miejsce coś niezwykłego. Matka przekazuje życie swojemu dziecku, ale jest to tylko pierwszy krok, a jednocześnie jest to zasadniczy krok dawania życia, do tego stopnia, że Paweł natychmiast zaznacza: “Będąc tak pełni życzliwości dla was, chcieliśmy wam dać nie tylko naukę Bożą, lecz nadto dusze nasze, tak bowiem staliście się nam drodzy” (1Tes 2,8). Byliśmy tak pełni życzliwości dla was, że chcieliśmy dać wam nie tylko Ewangelię Bożą, ale nawet nasze życie-tak bardzo staliście się nam drodzy – (według Biblii wydawnictwo św. Pawła.)
Jest to niezwykły obraz, ponieważ wyraźnie pokazuje, że przekazując Ewangelię, przekazujemy w darze własne życie.
I nie ma w tym nic moralistycznego ani idealistycznego, co prowadzi do woluntaryzmu, który ostatecznie sprowadza się do tego, by nic nie robić.
Właśnie przykład matki-żywicielki jasno pokazuje, że chodzi o przekazanie czegoś istotnego, co ożywia drugą osobę.
O to właśnie chodzi!
Apostołowie przekazują Tesaloniczanom Ewangelię jako życie, jako życiodajny pokarm.
Paweł podkreśla to, dotykając problemu pracy manualnej.
Drogi wiary nie da się oddzielić od rąk. W rzeczy samej, to ręce jako pierwsze manifestują wiarę.
Nie wystarczy jedynie otworzyć usta i mówić o wierze.
Wiara jest manifestacją nowego życia, a życie angażuje całą osobę.
To nie osoba jest zaangażowana w wiarę, ale to przez wiarę Chrystus mieszka w nas, w naszych sercach (por. Ef 3,17).
Serce jest organem obejmującym całą osobę.
Jest pewnego rodzaju centralą, która utrzymuje całą osobę przy życiu.
Dla Pawła wiara jest uczynna, a dzieło wiary dokonuje się w miłości (por. Ga 5, 6).
Rzeczywiście, Paweł przypomina Tesaloniczanom, że apostołowie pracowali ciężko, “dniem i nocą, aby nikomu z was nie być ciężarem. Tak to wśród was głosiliśmy Ewangelię Bożą”(1Tes 2,9).
Oznacza to, że głoszenie Ewangelii bierze pod uwagę tych, którym jest głoszona. Rzeczywiście, apostołowie nie chcieli być dla nikogo ciężarem i w ten sposób Ewangelia jest zabarwiona ich troską o ludzi, ich miłością do Tesaloniczan, a nawet ich życiodajną matczyną miłością.
Ponadto Paweł, apostoł par excellence, ściśle wiąże głoszenie Ewangelii z pracą.
Praca jest zagadnieniem, które od dłuższego czasu puka do drzwi Kościoła, aby zostać przyjętym i aby otworzyć przed chrześcijanami nowy sposób patrzenia na nie, ponieważ praca jest wyrazem miłości.
Po grzechu praca staje się rodzajem pokuty, czymś gorzkim. W pocie czoła zdobywa się pożywienie, które jednak nie zbawia, ponieważ w ostatecznym rozrachunku człowiek powraca do prochu, z którego został wzięty (por. Rodz 3,19).
Praca natomiast ma treść, którą otrzymuję wraz z darem życia Chrystusa.
Paweł pokazuje, jak praca jest napędzana przez relacje z innymi, przez troskę i miłość do innych, w tym przypadku do Tesaloniczan.
Liturgicznie, praca uczestniczy, a raczej, poprzez zstąpienie Ducha Świętego, staje się wraz ze stworzeniem pokarmem dla życia wiecznego. To co innego niż powrócić do prochu!
Staje się częścią ciała Chrystusa, który kochając, przeszedł poza proch ziemi, to znaczy poza grób.
Jeśli bowiem treścią pracy jest miłość, to jest ona częścią tego, co pozostaje na wieki, ponieważ to, co jest czynione i przeżywane w miłości, pozostaje w zmartwychwstałym Chrystusie (por. 1Kor 13, 8).
Konieczne byłoby poważne studium w tym kierunku, ponieważ teologia i duchowość pracy należą do najuboższych rzeczywistości w naszej tradycji.
Co najwyżej powiedzieliśmy coś na temat związku pomiędzy sprawiedliwością a pracą, ale bibliografia na temat pracy jako drogi do zbawienia, jako części ciała Chrystusa, które karmi nas życiem, do którego jesteśmy powołani, jest niezwykle skąpa.
“Pokarm życia wiecznego i napój zbawienia” – oto prawdziwa treść pracy.
Praca chrześcijanina jest tak przygotowana, aby poprzez działanie Ducha Świętego i naszą ofiarę stać się pokarmem i napojem, który wlewa zbawione życie w nasze ciała.
W rzeczywistości, we fragmencie proklamowanym w dzisiejszej liturgii, Paweł stwierdza, że widząc tę miłość apostołów, Tesaloniczanie przyjęli ich słowo nie jako słowo ludzkie, ale jako słowo Boże, które zostało skierowane do nich z miłością i troską, i właśnie poświadczone pracą fizyczną.
W jaki sposób możemy stwierdzić, że zostało ono przyjęte jako “Słowo Boże”?
Słowo ludzi zwykle wiąże się z jałową dialektyką, która może przejść od emocjonalnego entuzjazmu do odrzucenia, tak jakby była to zwykła opinia, i zakończyć się obojętnością.
Natomiast Boże słowo zaczyna działać w tych, którzy go słuchają (por. 1Tes 2,13).
Słowo jest theourgia, boskim dziełem, ponieważ to Bóg działa w Słowie.
„Żywe bowiem jest słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić pragnienia i myśli serca” (Hbr 4,12).
Słowo przenika całą ludzką osobę – ciało, duszę i ducha – i tym, którzy je przyjmują, otwiera drogę do synostwa, przynosi odrodzenie całej ludzkiej rzeczywistości, zwłaszcza sposobu odczuwania, myślenia, przynosząc wielką zmianę w egzystencji.
Tak stało się z Tesaloniczanami i pozostaje to rzeczywistym skutkiem ewangelizacji.
Ten, kto przyjmuje Słowo, widzi otwartą drogę do synostwa, to znaczy do bycia zrodzonym przez głoszenie Słowa Ewangelii, odnajdując siebie w Chrystusie Jezusie, Synu Bożym (por. J 1,4).
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
