Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XXXII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2023/11/XXXIIq-400x400.jpg "[SEMI] XXXII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2")
Nel versetto che precede l’inizio del brano proposto nella liturgia odierna, Paolo dice una cosa estremamente importante, senza la quale non si può cogliere la profondità e la ricchezza del testo della seconda lettura di oggi, che è uno dei più citati nella storia dell’esegesi.
“Riguardo all’amore fraterno, non avete bisogno che ve ne scriva; voi stessi infatti avete imparato da Dio ad amarvi gli uni gli altri, e questo lo fate verso tutti i fratelli dell’intera Macedonia” (1Ts 4,9-10).
Dunque, Paolo dice: “avete imparato da Dio ad amarvi gli uni gli altri”. Infatti, Cristo ama gli uomini come lui è amato da Padre.
“Come il Padre ha amato me, anche io ho amato voi. Rimanete nel mio amore” (Gv 15,9).
Il comandamento di Cristo è nuovo non solo riguardo al contenuto, ma anche nel modo di essere vissuto, compiuto.
Anche riguardo ai dieci comandamenti, Dio li ha dati al popolo come una memoria grata per ciò che Egli ha fatto per il popolo, liberandolo dalla schiavitù.
Per questo, quando il popolo compie i comandamenti, risponde con gratitudine all’opera che Dio ha compiuto per loro.
L’alleanza con Abramo era praticamente fatta tutta solo da Dio, mentre adesso il popolo che ha sperimentato la fedeltà di Dio, sulla base di quanto Dio ha fatto per loro, ora può fare l’Alleanza, cioè rinnovarla veramente sulla base dell’esperienza dell’opera di Dio (cf Es 24; Dt 29).
Solo con la decadenza religiosa si è giunti a intendere i comandamenti di Mosè e la Legge in generale come un ordine che viene dato da Dio e che l’uomo lo deve adempiere.
Così, ciò che il comandamento propone diventa la meta che l’uomo religioso si sforza di raggiungere.
In tal modo, questa decadenza è entrata anche nella nostra prassi degli ultimi secoli, anche se molto prima ha cominciato a farsi strada tale comprensione del comandamento.
Così lo stesso amore verso il prossimo diventa una meta da raggiungere con il nostro sforzo.
Invece Paolo dice ai Tessalonicesi che hanno imparato da Dio ad amarsi reciprocamente.
“Vi do un comandamento nuovo: che vi amiate gli uni gli altri. Come io ho amato voi, così amatevi anche voi gli uni gli altri” (Gv 13,34).
Cristo in Giovanni lo ripeterà ancora:
“Questo è il mio comandamento: che vi amiate gli uni gli altri come io ho amato voi” (Gv 15,12).
Dunque, non si tratta semplicemente di amarsi gli uni gli altri a partire da noi stessi, con il nostro impegno. E non si tratta neanche di amare come Cristo ama, cercando di imitarlo. Non è così! Bensì, come sono amato da Cristo, come Cristo mi ama, così amo gli altri.
Questo è il grande cambiamento, questa è la novità.
Questo modo di amare rivela Cristo stesso in mezzo a noi. Mostra chiaramente agli altri che siamo di Cristo, che partecipiamo alla sua vita e che il modo di amare, la realizzazione dell’amore, è quello secondo Cristo: “Da questo tutti sapranno che siete miei discepoli: se avete amore gli uni per gli altri” (Gv 13,35).
Quante cose abbiamo inventato e stiamo ancora inventando per far vedere agli altri che siamo cattolici.
Ma che tristezza di vita si manifesta con questo modo di fare. E che povertà spirituale si manifesta con questo modo di cercare come mettere in evidenza le caratteristiche formali della nostra fede.
Se i Tessalonicesi con la loro fede che opera nell’amore sono motivo di rendimento di grazie da parte dell’autore della Lettera, allora è ovvio che Paolo chiarisce loro di non cadere nella tristezza per i cristiani loro fratelli che sono morti.
Paolo ha personalmente l’esperienza della vita vera che san Giovanni esprime molto bene: “Chi ama suo fratello, rimane nella luce e non vi è in lui occasione di inciampo” (1Gv 2,10).
Infatti, la luce è l’espressione e la manifestazione della vita di Dio.
Il buio, la notte, le tenebre manifestano l’assenza della vita, la morte.
È proprio l’amore per i fratelli che testimonia il passaggio dalla morte alla vita (cf 1Gv 3,14).
Infatti, alla fine dello stesso versetto, Giovanni conclude: “Chi non ama rimane nella morte” (1Gv 3,14), cioè nel buio, nelle tenebre, nella dimenticanza, nell’oblio.
Paolo si fonda sulla fede che Cristo è morto e “fu risuscitato dai morti per mezzo della gloria del Padre, così anche noi possiamo camminare nella novità della vita” (Rm 6,4).
La “novità della vita” è che chi è morto con Cristo (chi è battezzato in Cristo, nella sua morte e nella sua sepoltura) è in Cristo e non muore, ma si addormenta, perché è già morto nel Battesimo.
Infatti, in greco il brano di oggi è molto chiaro: “Non vogliamo, fratelli, lasciarvi nell’ignoranza a proposito dei dormienti, perché non siate tristi come gli altri che non hanno speranza” (1Ts 4,13).
Chi ha la speranza?
Chi ha lasciato le proprie convinzioni, anche quelle religiose, e le considera spazzatura, viene trovato in Cristo e può conoscere la potenza della sua risurrezione, perché vive una vita nuova e può avere la comunione alle sue sofferenze, facendosi persino simile alla sua morte (cf Fil 3,8-10), “nella speranza di giungere alla risurrezione dai morti” (Fil 3,11).
“Se infatti crediamo che Gesù è morto e risorto, così anche Dio, per mezzo di Gesù, radunerà con lui coloro che si sono addormentati” (1Ts 4,14).
Per Paolo è ovvio e cerca di far vedere ai Tessalonicesi che chi vive la vita zoē, quella donatagli in partecipazione da Dio, se muore sarà svegliato come chi dorme e si alzerà. E quelli che nel momento della venuta del Signore saranno vivi – cioè zōntes– della vita di Dio, si incontreranno tutti insieme, nell’incontro con il Signore che viene.
Non c’è nessun vantaggio ad essere vivi nel momento della Parusia in confronto con “i dormienti”, perché tutti e due i gruppi sono vivi, zōntes.
Anzi, Paolo arriva persino a sfiorare il pensiero che morire potrebbe essere un guadagno, ma subito si ferma, perché ciò che conta è l’amore e non ciò che uno pensa che sarebbe bene per lui: “Per me infatti il vivere è Cristo e il morire un guadagno. Ma se il vivere nel corpo significa lavorare con frutto, non so davvero che cosa scegliere” (Fil 1,21-22). E nei versetti successivi Paolo chiarisce che per amore dei Filippesi rimane nel corpo.
Infatti, nei versetti che precedono quelli della lettura di oggi, esorta i Tessalonicesi a “fare tutto il possibile per vivere in pace, occuparvi delle vostre cose e lavorare con le vostre mani, come vi abbiamo ordinato, e così condurre una vita decorosa di fronte agli estranei” (1Ts 4,11-12).
È proprio frutto di tale lavoro il cibo e la bevanda per la vita che fa parte dal corpo di gloria di Cristo. Perciò Paolo richiama le immagini, i suoni, le voci delle teofanie dell’Antico Testamento, per introdurre la presenza, la Parusia definitiva di Cristo.
Noi saliamo e Lui scende.
Il rapporto terra-cielo è ormai totalmente nuovo, è Cristo. Il principe dell’aria (cf Ef 2,2) è vinto e le nubi possono far entrare nei cieli nuovi e nella terra nuova quelli di Cristo.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
En el versículo que precede al comienzo del pasaje propuesto en la liturgia de hoy, Pablo dice algo sumamente importante, sin lo cual no se puede captar la profundidad y la riqueza del texto de la segunda lectura de hoy, que es uno de los más citados en la historia de la exégesis.
“En cuanto al amor fraterno, no necesitáis que os escriba sobre ello; porque vosotros mismos habéis aprendido de Dios a amaros unos a otros, y esto lo hacéis con todos los hermanos de toda Macedonia” (1 Tes 4,9-10).
Por tanto, Pablo dice: “habéis aprendido de Dios a amaros unos a otros”. En efecto, Cristo ama a los hombres como es amado por el Padre.
“Como el Padre me ha amado, yo también os he amado. Permaneced en mi amor” (Jn 15,9).
El mandamiento de Cristo es nuevo no sólo en su contenido, sino también en el modo de vivirlo, de cumplirlo.
Incluso con respecto a los Diez Mandamientos, Dios se los dio al pueblo como recuerdo agradecido de lo que hizo por el pueblo, liberándolo de la esclavitud.
Por eso, cuando el pueblo cumple los mandamientos, responde con gratitud a la obra que Dios ha hecho por él.
La alianza con Abrahán fue hecha prácticamente en su totalidad por Dios solo, mientras que ahora el pueblo, que ha experimentado la fidelidad de Dios, a partir de lo que Dios ha hecho por él, puede hacer la alianza, es decir, renovarla verdaderamente a partir de la experiencia de la obra de Dios (cf. Ex 24; Dt 29).
Sólo con la decadencia religiosa los mandamientos de Moisés y la Ley en general pasaron a entenderse como una orden dada por Dios que el hombre debe cumplir.
Así, lo que el mandamiento propone se convierte en la meta que el hombre religioso se esfuerza por alcanzar.
De este modo, esta decadencia también ha entrado en nuestra práctica en los últimos siglos, aunque tal comprensión del mandamiento comenzó a arraigar mucho antes.
Así, el amor al prójimo se convierte en sí mismo en una meta a alcanzar por nuestro propio esfuerzo.
En cambio, Pablo dice a los tesalonicenses que han aprendido de Dios a amarse los unos a los otros.
“Os doy un mandamiento nuevo: que os améis unos a otros. Como yo os he amado, amaos también los unos a los otros” (Jn 13,34).
Cristo lo repetirá de nuevo en Juan:
“Este es mi mandamiento: que os améis unos a otros como yo os he amado” (Jn 15,12).
Por tanto, no se trata simplemente de amarnos los unos a los otros empezando por nosotros mismos, por nuestro compromiso. Tampoco se trata de amar como Cristo ama, tratando de imitarle. No es así. Más bien, como soy amado por Cristo, como Cristo me ama, así amo a los demás.
Éste es el gran cambio, ésta es la novedad.
Este modo de amar revela a Cristo mismo en medio de nosotros. Muestra claramente a los demás que pertenecemos a Cristo, que participamos de su vida, y que el modo de amar, la realización del amor, es el modo según Cristo: “En esto conocerán todos que sois mis discípulos: si os tenéis amor los unos a los otros” (Jn 13,35).
Cuántas cosas hemos inventado y seguimos inventando para hacer ver a los demás que somos católicos.
Pero qué tristeza de vida se manifiesta con este modo de hacer las cosas. Y qué pobreza espiritual se manifiesta con esta manera de intentar resaltar las características formales de nuestra fe.
Si los tesalonicenses con su fe que obra en el amor son motivo de acción de gracias por parte del autor de la Epístola, entonces es obvio que Pablo les aclare que no caigan en la tristeza por sus hermanos cristianos que han muerto.
Pablo tiene personalmente la experiencia de la verdadera vida que san Juan expresa muy bien: “El que ama a su hermano permanece en la luz, y no hay en él tropiezo” (1 Jn 2,10).
En efecto, la luz es expresión y manifestación de la vida de Dios.
La oscuridad, la noche, las tinieblas manifiestan la ausencia de vida, la muerte.
Es precisamente el amor a los hermanos lo que testimonia el paso de la muerte a la vida (cf. 1Jn 3,14).
De hecho, al final del mismo versículo, Juan concluye: “Quien no ama permanece en la muerte” (1Jn 3,14), es decir, en la oscuridad, en lo desconocido, en el olvido.
Pablo se basa en la fe de que Cristo murió y “resucitó de entre los muertos por la gloria del Padre, para que también nosotros andemos en novedad de vida” (Rom 6,4).
La “novedad de vida” consiste en que el que ha muerto con Cristo (el que ha sido bautizado en Cristo, en su muerte y sepultura) está en Cristo y no muere, sino que se duerme, porque ya ha muerto en el Bautismo.
De hecho, en griego el pasaje de hoy es muy claro: “No queremos, hermanos, dejaros en la ignorancia acerca del sueño, para que no os entristezcáis como los demás que no tienen esperanza” (1 Tes 4,13).
¿Quién tiene esperanza?
Los que han dejado sus convicciones, incluso religiosas, y las consideran basura, se encuentran en Cristo y pueden conocer el poder de su resurrección, porque viven una vida nueva y pueden tener comunión con sus sufrimientos, llegando incluso a ser semejantes a su muerte (cf. Flp 3, 8-10), “en la esperanza de alcanzar la resurrección de entre los muertos” (Flp 3, 11).
“Porque si creemos que Jesús murió y resucitó, también Dios, por medio de Jesús, reunirá con él a los que durmieron” (1 Tes 4,14).
Para Pablo es obvio y trata de mostrar a los tesalonicenses que los que viven la vida zoē, la vida que Dios les ha dado en participación, si mueren serán despertados como los que duermen y resucitarán. Y los que en el momento de la venida del Señor estén vivos -es decir, zōntes- de la vida de Dios, se reunirán todos juntos en el encuentro con el Señor que viene.
No hay ninguna ventaja en estar vivo en el momento de la Parusía en comparación con “los durmientes”, porque ambos grupos están vivos, zōntes.
De hecho, Pablo llega incluso a tocar el pensamiento de que morir podría ser una ganancia, pero inmediatamente se detiene, porque lo que cuenta es el amor y no lo que uno piensa que sería bueno para él: “Porque para mí vivir es Cristo y morir una ganancia. Pero si vivir en el cuerpo significa trabajar con fruto, realmente no sé qué elegir” (Flp 1,21-22). Y en los versículos siguientes Pablo deja claro que, por el bien de los filipenses, permanece en el cuerpo.
De hecho, en los versículos que preceden a los de la lectura de hoy, exhorta a los tesalonicenses a “hacer todo lo posible por vivir en paz, ocupándoos de vuestros asuntos y trabajando con vuestras manos, como os hemos mandado, y llevar así una vida decente ante los extraños” (1 Tes 4,11-12).
Precisamente el fruto de ese trabajo es el alimento y la bebida para la vida que forma parte del cuerpo de gloria de Cristo. Por eso Pablo recuerda las imágenes, los sonidos y las voces de las teofanías del Antiguo Testamento para introducir la presencia, la Parusía definitiva de Cristo.
Nosotros ascendemos y Él desciende.
La relación tierra-cielo es ahora totalmente nueva, es Cristo. El príncipe del aire (cf. Ef 2,2) ha sido vencido y las nubes nos pueden hacer entrar en el cielo nuevo y la tierra nueva de Cristo.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Tik pred današnjim odlomkom je vrstica, v kateri Pavel pove nekaj nadvse pomembnega in brez česar ne moremo razumeti globine in bogastva današnjega drugega berila, ki je eno najbolj citiranih v zgodovini eksegeze.
»O bratski ljubezni pa ni treba, da vam pišemo: vas same je Bog poučil, da ljubite drug drugega. Sicer to tudi delate do vseh bratov po vsej Makedoniji« (1 Tes 4,9-10).
Pavel torej pove: »Vas same je Bog poučil, da ljubite drug drugega.« Kristus namreč ljubi ljudi, kakor njega ljubi Oče.
»Kakor je Oče mene ljubil, sem tudi jaz vas ljubil. Ostanite v moji ljubezni!« (Jn 15,9).
Kristusova zapoved ni nova le po vsebini, ampak tudi po načinu, kako jo živimo in izpolnjujemo.
Tudi deset zapovedi je Bog dal ljudstvu, da bi imelo hvaležen spomin na vse, kar je On storil zanje, ko jih je osvobodil iz suženjstva.
Ko ljudstvo izpolnjuje zapovedi, s hvaležnostjo odgovarja na to, kar je Bog storil zanje.
Zaveza z Abrahamom je bila dejansko sklenjena samo z Božje strani, potem pa je ljudstvo izkusilo Božjo zvestobo skozi to, kar je Bog storil zanje, in zato lahko tudi oni sklenejo zavezo, se pravi: lahko jo resnično obnovijo na podlagi izkušnje Božjega delovanja (prim. 2 Mz 24; 5 Mz 29).
Šele, ko smo zapadli v religioznost, smo Mojzesove zapovedi in postavo začeli razumeti kot Božje naročilo, ki ga mora človek izpolniti.
To, kar zapoved predlaga, je tako postalo cilj, ki si ga religiozni človek prizadeva doseči.
Takšno razumevanje zapovedi si je že dolgo utiralo pot in v zadnjih stoletjih postalo naša praksa.
Tudi ljubezen do bližnjega je tako postala cilj, ki naj bi ga dosegli s svojim naporom.
Nasprotno pa Pavel Tesaloničanom pove, da so se od Boga naučili ljubiti drug drugega.
»Novo zapoved vam dam, da se ljubite med seboj! Kakor sem vas jaz ljubil, tako se tudi vi ljubite med seboj!« (Jn 13,34).
V Janezovem evangeliju Kristus še enkrat ponovi:
»To je moja zapoved, da se ljubite med seboj, kakor sem vas jaz ljubil« (Jn 15,12).
Ne gre torej za to, da bi ljubili drug drugega sami iz sebe, z lastnim naporom. Pa tudi ne, da bi ljubili kot Kristus, da bi ga skušali posnemati. Ni tako! Ampak kakor sem ljubljen od Kristusa, kakor me ljubi Kristus, tako ljubim druge.
To je velika sprememba, to je novost.
Ko ljubimo na tak način, razodevamo Kristusa med nami. Tak način jasno pokaže drugim, da smo Kristusovi, da smo udeleženi pri njegovem življenju in da živimo ljubezen na Kristusov način: »Po tem bodo vsi spoznali, da ste moji učenci, če boste med seboj imeli ljubezen« (Jn 13,35).
Kaj vse smo iznašli in še vedno izumljamo, da bi drugim pokazali, da smo katoličani.
Toda kako žalostno življenje se kaže s tem načinom ravnanja. Takšna duhovna revščina se razodeva preko tega, ko skušamo poudarjati formalnosti naše vere!
Če so Tesaloničani s svojo vero, ki deluje po ljubezni, razlog za zahvaljevanje avtorja Pisma, potem je samoumevno, da jim Pavel pojasni, naj se ne vdajo žalosti zaradi svojih bratov kristjanov, ki so umrli. Pavel ima osebno izkušnjo resničnega življenja, ki ga sveti Janez dobro opiše: »Kdor svojega brata ljubi, ostaja v luči in v njem ni pohujšanja« (1 Jn 2,10).
Luč je namreč izraz in razodetje Božjega življenja.
Tema, noč in sence pa razodevajo odsotnost življenja, smrt.
Prav ljubezen do bratov je tista, ki pričuje o prehodu iz smrti v življenje (prim. 1 Jn 3,14).
Janez namreč isto vrstico zaključi: »Kdor ne ljubi, ostaja v smrti« (1 Jn 3,14), to je v temi, v senci, v pozabi.
Pavel temelji na veri, da je Kristus umrl in »v moči Očetovega veličastva vstal od mrtvih, da bi prav tako tudi mi stopili na pot novosti življenja« (Rim 6,4).
»Novost življenja« je v tem, da kdor je s Kristusom umrl (kdor je krščen v Kristusa, v njegovo smrt in pokop), je v Kristusu in ne umre, ampak zaspi, saj je že umrl pri krstu.
Današnji odlomek je namreč v grščini zelo jasen: »Nočemo pa, bratje, da ne bi vi ničesar vedeli o tem, kako je s tistimi, ki so zaspali, tako da se ne boste vdajali žalosti kakor drugi, ki nimajo upanja« (1 Tes 4,13).
Kdo ima upanje?
Kdor je zapustil svoja prepričanja, tudi religiozna, in jih ima za smeti, se znajde v Kristusu in lahko spozna moč njegovega vstajenja, saj živi novo življenje in ima lahko delež pri njegovem trpljenju ter mu postaja podoben celo v smrti, da kako pride do vstajenja od mrtvih (prim. Flp 3,8-11).
»Če namreč verujemo, da je Jezus umrl in vstal, bo Bog tiste, ki so zaspali prek Jezusa, privedel skupaj z njim« (1 Tes 4,14).
Za Pavla je očitno in skuša pokazati Tesaloničanom, da tisti, ki živi življenje zoē, ki mu ga je Bog podaril, da ga deleži, bo tudi, če umre, prebujen kot človek, ki spi in vstane. In tisti, ki bodo ob Gospodovem prihodu živi – to je zōntes – z Božjim življenjem, se bodo vsi skupaj srečali z Gospodom, ki pride.
V času paruzije (Kristusovega prihoda v slavi) ni nobene prednosti živih v primerjavi s »spečimi«, saj so oboji živi, zōntes.
Pavel gre celo tako daleč, da se dotakne misli, da bi lahko bila smrt dobiček, vendar se takoj ustavi, kajti to, kar šteje, je ljubezen, ne pa to, kar človek misli, da bi bilo dobro zanj. »Kajti živeti je zame Kristus in umreti dobiček. Če pa živeti v mesu zame pomeni prinašati sad, res ne vem, kaj naj si izberem« (Flp 1,21-22). V naslednjih vrsticah pa Pavel pojasni, da iz ljubezni do Filipljanov ostane v telesu.
V vrsticah pred današnjim odlomkom opominja Tesaloničane: »Prizadevajte si živeti v tišini, skrbeti za svoja opravila in delati s svojimi rokami, kakor smo vam zapovedali. Tako naj bi spodobno živeli v očeh tistih, ki so zunaj« (1 Tes 4,11-12).
Sad takega dela je hrana in pijača za življenje, ki je del Kristusovega poveličanega telesa.
Pavel prikliče v spomin podobe, zvoke in glasove Božjega razodevanja v Stari zavezi, da bi uvedel v navzočnost, v Kristusovo dokončno paruzijo.
Vzpenjamo se, On pa se spušča.
Odnos med zemljo in nebom je zdaj povsem nov, je Kristus. Poglavar zraka (prim. Ef 2,2) je premagan in oblaki lahko uvedejo v novo nebo in novo zemljo, v Kristusovo nebo in zemljo.
SEMENA je rubrika centra Aletti, ki je na voljo vsak petek ali soboto (v italijanščini že v petek). Vsak teden bo na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Neposredno prije današnjeg odlomka nalazi se redak u kojem Pavao govori nešto iznimno važno i bez čega je nemoguće shvatiti dubinu i bogatstvo današnjeg drugog čitanja, koje je jedno od najcitiranijih u povijesti egzegeze.
„A o bratoljublju vam nije potrebno pisati. Ta i sami ste od Boga naučili ljubiti jedni druge, a to doista i činite prema svoj braći u cijeloj Makedoniji“ (1Sol 4,9-10).
Dakle, Pavao kaže: „sami ste od Boga naučili ljubiti jedni druge“. Naime, Krist ljubi ljude kao što Otac ljubi njega.
„Kao što je Otac ljubio mene tako sam i ja ljubio vas; ostanite u mojoj ljubavi.“ (Iv 15,9).
Kristova zapovijed nije nova samo po svom sadržaju, nego i po načinu na koji je živimo i ispunjavamo.
Bog je dao i deset zapovijedi svome narodu kako bi imao zahvalni spomen na ono što je On učinio za njega kad ga je oslobodio ropstva.
Stoga, kada narod ispunja zapovijedi, sa zahvalnošću odgovara na ono što je Bog učinio za njih.
Savez s Abrahamom zapravo je sklopljen samo s Božje strane, ali je narod potom iskusio Božju vjernost kroz ono što je Bog učinio za njega, pa stoga i on sada može sklopiti Savez, odnosno: može ga istinski obnoviti na temelju iskustva Božjeg djelovanja (usp. Izl 24; Pnz 29).
Samo se s religioznom dekadencijom došlo do toga da se Mojsijeve zapovijedi i Zakon općenito shvaćalo kao naredbu koju je Bog dao i koju čovjek mora ispuniti.
Tako ono što zapovijed predlaže postaje cilj koji religiozni čovjek nastoji postići.
Takvo shvaćanje zapovijedî odavno je utrlo put i postalo našom praksom posljednjih stoljeća.
Čak je i ljubav prema bližnjemu postala cilj koji se našim trudom postiže.
Nasuprot tome, Pavao kaže Solunjanima da su od Boga naučili ljubiti jedni druge.
„Zapovijed vam novu dajem: ljubite jedni druge; kao što sam ja ljubio vas tako i vi ljubite jedni druge“ (Iv 13,34).
U Ivanovu Evanđelju Krist još jednom ponavlja:
„Ovo je moja zapovijed: ljubite jedni druge kao što sam ja vas ljubio!“ (Iv 15,12).
Dakle, ne radi se jednostavno o tome da sami ljubimo jedni druge, svojim trudom. Niti se radi o tome da ljubimo kao što Krist ljubi, pokušavajući ga oponašati. Ne tako! Nego, kao što sam ja ljubljen od Krista, kao što Krist ljubi mene, tako i ja ljubim druge.
To je velika promjena, to je novost.
Kad ljubimo na taj način otkrivamo samoga Krista među nama. Na takav način jasno pokazujemo drugima da smo Kristovi, da sudjelujemo u njegovom životu te da je taj način ljubljenja, ostvarenja ljubavi, onaj koji je svojstven Kristu: „Po ovom će svi znati da ste moji učenici: ako budete imali ljubavi jedni za druge“ (Iv 13,35).
Što smo sve izmislili i još uvijek izmišljamo da drugima pokažemo da smo katolici!
Ali kako tužan život pokazuje takav način postupanja. Takvo duhovno siromaštvo se otkriva kad pokušamo istaknuti formalnosti naše vjere.
Ako su Solunjani sa svojom vjerom koja djeluje u ljubavi razlog zahvaljivanja autora Poslanice, onda je samo po sebi razumljivo da im Pavao objašnjava da se ne prepuštaju tuzi za svojom umrlom kršćanskom braćom.
Pavao ima osobno iskustvo istinskog života, koje sveti Ivan vrlo dobro izražava: „Tko ljubi brata svojega, u svjetlosti ostaje i sablazni u njemu nema“ (1Iv 2,10).
Naime, svjetlo je izraz i očitovanje Božjeg života.
Tama, noć, tmine očituju odsutnost života, smrt.
Upravo ljubav prema braći svjedoči o prijelazu iz smrti u život (usp. 1Iv 3,14).
Naime, na kraju tog istog retka Ivan zaključuje: „Tko ne ljubi, ostaje u smrti“ (1Iv 3,14), to jest u tami, u tminama, u zaboravu.
Pavao se temelji na vjeri da je Krist umro i „kao što Krist slavom Očevom bi uskrišen od mrtvih, i mi tako hodimo u novosti života“ (Rim 6,4).
„Novost života“ je u tome da je onaj tko je umro s Kristom (tko je kršten u Krista, u njegovu smrt i ukop) u Kristu i ne umire, nego je usnuo, jer je već umro na krštenju.
Današnji je odlomak vrlo jasan na grčkom: „Nećemo da budete u neznanju, braćo, o onima koji su usnuli, da ne tugujete kao drugi koji nemaju nade“ (1Sol 4,13).
Tko ima nadu?
Onaj tko je napustio vlastita uvjerenja, uključujući i religiozna, i smatra ih otpadom, pronalazi sebe u Kristu i može upoznati snagu njegova uskrsnuća, jer živi novim životom te može imati zajedništvo u patnjama njegovim, postajući čak suobličen smrti njegovoj, ne bi li kako, prispio k uskrsnuću od mrtvih (usp. Fil 3,8-11).
„Doista, ako vjerujemo da je Isus umro i uskrsnuo, onda će Bog i one koji usnuše u Isusu, privesti zajedno s njime“ (1Sol 4,14).
Za Pavla je to očito i on pokušava pokazati Solunjanima da će se onaj tko živi životom zoē, koji mu je darovan u sudioništvu od Boga, čak ako i umre, probuditi poput čovjeka koji spava pa ustane. A oni koji će u trenutku Gospodinova dolaska biti živi – to jest zōntes – sa životom Božjim, svi će se susresti zajedno s Gospodinom koji dolazi.
U vrijeme paruzije (Kristovog dolaska u slavi) neće biti u prednosti oni koji su živi pred onima „koji spavaju“, jer su jedni i drugi živi, zōntes.
Pavao ide čak dotle da dotiče pomisao da bi smrt mogla biti dobitak, ali se odmah zaustavlja, jer ono što je važno jest ljubav, a ne ono što netko misli da bi bilo dobro za njega: „Ta meni je živjeti Krist, a umrijeti dobitak! A ako mi živjeti u tijelu omogućuje plodno djelovanje, što da odaberem? Ne znam!“ (Fil 1,21-22). I u sljedećim redcima Pavao pojašnjava da iz ljubavi prema Filipljanima ostaje u tijelu.
U redcima koji prethode današnjem odlomku, on potiče Solunjane: „trsite se mirno živjeti, svoje činiti i raditi svojim rukama, kako smo vam zapovjedili, te tako časno živite prema onima vani“ (1Sol 4,11-12).
Upravo je plod takvog rada hrana i piće za život, koji je dio proslavljenog tijela Kristova. Zato Pavao priziva u sjećanje slike, zvukove, glasove bogojavljenjâ Starog zavjeta, kako bi uveo Kristovu prisutnost, konačnu paruziju.
Mi uzlazimo, a On silazi.
Odnos između zemlje i neba sada je potpuno nov, a to je Krist. Knez zraka (usp. Ef 2,2) je pobijeđen pa oblaci mogu uvesti one koji su Kristovi u nova nebesa i novu zemlju.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
W wersecie poprzedzającym początek fragmentu proponowanego w dzisiejszej liturgii Paweł mówi coś niezwykle ważnego, bez czego nie można pojąć głębi i bogactwa tekstu dzisiejszego drugiego czytania, które jest jednym z najczęściej cytowanych w historii egzegezy.
„Nie jest rzeczą konieczną, abyśmy wam pisali o miłości braterskiej, albowiem Bóg was samych naucza, abyście się wzajemnie miłowali. Czynicie to przecież w stosunku do wszystkich braci w całej Macedonii” (1Tes 4, 9-10). W Biblii włoskiej: Co się tyczy miłości braterskiej, nie potrzebujecie, abym wam o tym pisał; sami bowiem nauczyliście się od Boga miłować jedni drugich i to czynicie względem wszystkich braci w całej Macedonii (przypis własny).
Dlatego Paweł mówi: “nauczyliście się od Boga miłować jedni drugich”. Rzeczywiście, Chrystus kocha ludzi tak, jak jest kochany przez Ojca.
“Jak Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem. Trwajcie w miłości mojej” (J 15,9).
Przykazanie Chrystusa jest nowe nie tylko w swojej treści, ale także w sposobie, w jaki jest przeżywane, wypełniane.
Również w odniesieniu do Dziesięciu Przykazań, Bóg dał je ludowi jako wdzięczną pamiątkę tego, co uczynił dla nich, uwalniając ich z niewoli.
Dlatego, gdy ludzie wypełniają przykazania, odpowiadają z wdzięcznością na dzieło, które Bóg dla nich dokonał.
Przymierze z Abrahamem zostało praktycznie zawarte przez samego Boga, podczas gdy teraz lud, który doświadczył Bożej wierności, na podstawie tego, co Bóg dla nich uczynił, może obecnie zawrzeć przymierze, to znaczy prawdziwie je odnowić na podstawie doświadczenia Bożego działania (por. Wj 24; Pwt 29).
Dopiero wraz z religijną dekadencją przykazania Mojżesza i Prawo w ogólności, zaczęto rozumieć jako rozkaz dany przez Boga, który człowiek musi wypełnić.
Wtedy, co proponuje przykazanie, staje się celem, który człowiek religijny stara się osiągnąć.
W ten sposób ta tendencja dekadencka weszła również do naszej praktyki w ostatnich stuleciach, mimo że takie rozumienie przykazania zaczęło się przyjmować znacznie wcześniej.
I tak oto sama miłość względem bliźniego staje się celem, który należy osiągnąć własnym wysiłkiem.
Natomiast Paweł mówi Tesaloniczanom, że od Boga nauczyli się kochać jedni drugich.
“Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali tak, jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie” (J 13,34).
Chrystus w Ewangelii Jana powtórzy to raz jeszcze:
„To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem” (J 15,12).
Tak więc nie jest to po prostu kwestia kochania się nawzajem, zaczynając od nas samych, od naszego zaangażowania. Nie chodzi też o to, by kochać tak, jak kocha Chrystus, próbując Go naśladować. To nie tak! Ale tak jak ja jestem kochany przez Chrystusa, tak jak Chrystus kocha mnie, tak ja kocham innych.
To jest wielka zmiana, to jest nowość.
Ten sposób kochania objawia samego Chrystusa pośród nas. Wyraźnie pokazuje innym, że należymy do Chrystusa, że uczestniczymy w Jego życiu i że sposób kochania, sposób urzeczywistniania miłości, jest drogą według Chrystusa: “Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 35).
Jak wiele rzeczy wymyśliliśmy i wciąż wymyślamy, aby pokazać innym, że jesteśmy katolikami.
Ale jakiż smutek życia objawia się w tym sposobie działania. I jakie duchowe ubóstwo przejawia się w tym sposobie poszukiwania sposobu na podkreślanie formalnych cech naszej wiary.
Jeśli Tesaloniczanie ze swoją wiarą, która działa w miłości, są powodem do dziękczynienia ze strony autora Listu, to oczywiste jest, że Paweł wyjaśnia im, aby nie popadali w smutek z powodu zmarłych współbraci chrześcijan.
Paweł osobiście doświadczył prawdziwego życia, które bardzo dobrze wyraża św. Jan: “Kto miłuje brata swego, ten trwa w światłości i nie ma może się potknąć” (1 J 2,10).
Faktycznie, światło jest wyrazem i manifestacją Bożego życia.
Ciemność, noc, mrok manifestują brak życia, śmierć.
To właśnie miłość do braci jest świadkiem przejścia ze śmierci do życia (por. 1J 3,14).
W rzeczywistości, pod koniec tego samego wersetu, Jan konkluduje: “Kto zaś nie miłuje, trwa w śmierci” (1J 3,14), to znaczy w ciemności, zapomnieniu, niepamięci.
Paweł opiera się na wierze, że Chrystus umarł i “powstał z martwych dzięki chwale Ojca, abyśmy i my postępowali w nowości życia” (por Rz 6,4).
“Nowość życia” polega na tym, że ten, kto umarł z Chrystusem (ten, kto został ochrzczony w Chrystusie, w Jego śmierci i w Jego pogrzebaniu), jest w Chrystusie i nie umiera, ale zasypia, ponieważ już umarł w chrzcie.
W rzeczywistości dzisiejszy fragment w języku greckim jest bardzo jasny: “Nie chcemy, bracia, pozostawić was w niewiedzy co do śpiących, abyście się nie smucili jak inni, którzy nie mają nadziei” (1Tes 4,13). Biblia Tysiąclecia: Nie chcemy, bracia, waszego trwania w niewiedzy co do tych, którzy umierają, abyście się nie smucili jak wszyscy ci, którzy nie mają nadziei.
Kto ma nadzieję?
Ten, kto porzucił swoje przekonania, nawet przekonania religijne, i uważa je za śmieci, zostaje odnaleziony w Chrystusie i może poznać moc Jego zmartwychwstania, ponieważ żyje nowym życiem i może być w komunii z Jego cierpieniami, upodabniając się nawet do Jego śmierci (por. Flp 3, 8-10), “w nadziei osiągnięcia zmartwychwstania” (por. Flp 3,11).
„Jeśli bowiem wierzymy, że Jezus istotnie umarł i zmartwychwstał, to również tych, którzy umarli w Jezusie, Bóg wyprowadzi wraz z Nim” (1Tes 4,14). Jeśli bowiem wierzymy, że Jezus umarł i zmartwychwstał, to i Bóg przez Jezusa zgromadzi z Nim tych, którzy zasnęli (dosłowne tłumaczenie).
Dla Pawła jest oczywiste i stara się pokazać Tesaloniczanom, że kto żyje życiem zōntes, życiem danym mu w udziale przez Boga, jeśli umrze, zostanie obudzony jako ten, który śpi i powstanie. A ci, którzy w czasie przyjścia Pana będą żywi – to znaczy zōntes – życiem Boga, spotkają się wszyscy razem z nadchodzącym Panem.
Nie ma żadnej korzyści z bycia żywym w czasie Paruzji w porównaniu z “śpiącymi”, ponieważ obie grupy są żywe, zōntes.
Paweł posuwa się nawet do myśli, że śmierć może być zyskiem, ale natychmiast się powstrzymuje, ponieważ liczy się miłość, a nie to, co ktoś uważa za dobre dla siebie: “Dla mnie bowiem żyć – to Chrystus, a umrzeć – to zysk. Jeśli bowiem żyć w ciele – to dla mnie owocna praca. Co mam wybrać? Nie umiem powiedziec” (Flp 1,21-22). W kolejnych wersetach Paweł wyjaśnia, że dla dobra Filipian pozostaje w ciele.
Rzeczywiście, w wersetach poprzedzających te z dzisiejszego czytania, Paweł zwraca się do Tesaloniczan – “Zachęcam was jedynie, bracia, abyście coraz bardziej się doskonalili i starali zachować spokój, spełniać własne obowiązki i pracować własnymi rękami, jak to wam nakazaliśmy. Wobec tych, którzy pozostają na zewnątrz, zachowujcie się szlachetnie, a nie będzie wam potrzeba nikogo” (1Tes 4:11-12).
Owocem takiej pracy jest pokarm i napój na życie, które jest częścią chwalebnego ciała Chrystusa. Dlatego Paweł przywołuje obrazy, dźwięki i głosy teofanii Starego Testamentu, aby przedstawić obecność, ostateczną Paruzję Chrystusa.
Idzie się w górę, a On schodzi.
Relacja ziemia-niebo jest teraz całkowicie nowa, to Chrystus. Władca mocarstwa powietrza (por. Ef 2,2) został pokonany, a obłoki mogą przyjąć teraz do nowego nieba i nowej ziemi, tych którzy należą do Chrystusa.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
