Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
Il Corpus Domini è una grande festa, e la seconda Lettura di oggi ci riporta al cuore di questo mistero.
Infatti, la Lettera agli Ebrei sottolinea fortemente due realtà: che Cristo, Figlio di Dio, si è fatto veramente uomo, e che Cristo, Figlio di Dio, vero uomo è il nuovo sommo sacerdote di un’alleanza nuova, e dunque anche di un sacerdozio assolutamente nuovo.
“Infatti non abbiamo un sommo sacerdote che non sappia prendere parte alle nostre debolezze: egli stesso è stato messo alla prova in ogni cosa come noi, escluso il peccato” (Eb 4,15).
Dunque, lui è totalmente solidale con la condizione umana, proprio perché non ha peccato.
Il peccato infatti divide, isola, chiude l’esistenza nella ferita dell’ombelico, in modo che vediamo tutto attraverso il continuo perire.
Cristo invece diventa tutt’uno con l’umanità tragicamente esposta alla morte dopo Genesi 3.
“Perciò doveva rendersi in tutto simile ai fratelli, per diventare un sommo sacerdote misericordioso e degno di fede nelle cose che riguardano Dio, allo scopo di espiare i peccati del popolo. Infatti, proprio per essere stato messo alla prova e avere sofferto personalmente, egli è in grado di venire in aiuto a quelli che subiscono la prova” (Eb 2,17-18).
La Lettera agli Ebrei sta tracciando l’identità del nuovo sacerdozio, con precise caratteristiche, che si distanziano radicalmente dal sacerdozio di Levi.
Qui si sottolinea la misericordia, la vicinanza, la compassione, la sofferenza che Cristo personalmente condivide con gli uomini, conoscendo le nostre fragilità e debolezze. Gli antichi sacerdoti erano separati dagli Israeliti (cf Nm 8,14) ed erano in tutto qualcosa di speciale perché dedicati alle cose della tenda, dell’arca e dei sacrifici, dai quali proveniva anche il loro possedere economico (cf Nm 18,21ss; Dt 18,1).
E l’antico sacerdozio era senza pietà. Basta pensare all’episodio dopo la costruzione del vitello d’oro, quando infatti si fonda il sacerdozio di Levi, e vengono uccisi in un solo giorno tremila uomini del popolo.
Il comando era diretto: “uccida ognuno il proprio fratello, ognuno il proprio amico, ognuno il proprio vicino” (Es 32,27).
Anche riguardo all’alleanza, l’antica scompare con lo stabilirsi della nuova nel sangue di Cristo.
“E, dopo aver cenato, fece lo stesso con il calice dicendo: ‘Questo calice è la nuova alleanza nel mio sangue, che è versato per voi’” (Lc 22,20).
È Cristo in persona, vero Dio e vero uomo, a realizzare la nuova alleanza. E, “dicendo alleanza nuova, Dio ha dichiarato antica la prima: ma, ciò che diventa antico e invecchia, è prossimo a scomparire” (Eb 8,13).
Dunque, l’unità tra Dio e uomo è compiuta in Cristo Gesù.
“È in lui che abita corporalmente tutta la pienezza della divinità, e voi partecipate della pienezza di lui” (Col 2,9-10).
Infatti è un altro dono del Padre, lo Spirito Santo, che ci porta alla conoscenza del dono che è Cristo e lo fa in modo che noi personalmente partecipiamo della sua vita (cf 1Cor 2,12).
E, proprio perché questa conoscenza avviene nello Spirito Santo, non è individuale, ma personale, cioè comunionale, realizzata insieme agli altri. Non è una conoscenza astratta, ma agisce nella vita e con la vita. Quanto abbiamo sottolineato la conoscenza negli ultimi secoli! Ma quanto una tale conoscenza ci ha fatto vivere in Cristo e quanta comunione tra le persone ha realizzato, radicandoci nella carità? E, se non ha portato a questo, era piuttosto una sorta di idolatria, come anche dicono tanti Padri.
Siamo inabitati da Cristo e siamo immersi nell’amore gli uni per gli altri.
“Che il Cristo abiti per mezzo della fede nei vostri cuori, e così, radicati e fondati nella carità, siate in grado di comprendere con tutti i santi quale sia l’ampiezza, la lunghezza, l’altezza e la profondità, e di conoscere l’amore di Cristo che supera ogni conoscenza, perché siate ricolmi di tutta la pienezza di Dio” (Ef 3,17-19).
Siamo in Cristo, nella sua carità, nel suo amore, da figli uniti al Padre. Ecco la grande novità della fede in Cristo. E comincia dischiudersi la verità straordinaria del suo corpo che manifesta anche il suo sacerdozio.
Il suo sacerdozio non si serve di altri sacrifici e tanto meno dei nostri. Ma Egli, versando il suo sangue, ci unisce col Padre, portandoci con sé nel suo vero santuario.
Infatti, nella Lettura di oggi si dice che Cristo è entrato nel vero santuario.
La Lettera agli Ebrei mette in evidenza che c’era la tenda del convegno e, solo una volta all’anno, il sommo sacerdote entrava nel santuario dove c’era l’arca dell’alleanza.
Ma tutto questo era solo un’immagine che preparava l’umanità al sacerdozio di Cristo, al suo corpo, che apre il passaggio al santuario vero, nei cieli.
E proprio in questo consiste la redenzione eterna.
È il suo sangue che ci unisce al cielo e ci fa abitare in cielo.
“Fratelli, […] abbiamo piena libertà di entrare nel santuario per mezzo del sangue di Gesù, via nuova e vivente che egli ha inaugurato per noi attraverso il velo, cioè la sua carne” (Eb 10,19-20).
Allora, ciò che una volta era il tempio come dimora di Dio sulla terra, ora lo è in pienezza il Cristo, ma con una assoluta novità.
Non solo il suo corpo è la dimora di Dio, quando parla del “tempio del suo corpo” (Gv 2,21), ma il suo corpo è la via nuova e viva che ci fa abitare in lui nei cieli (cf Ef 2,6).
Ciò che una volta la religione metteva in evidenza, ossia il velo, che separava l’uomo da Dio, alla morte Cristo si squarcia da cima a fondo (cf Mc 15,38) e il suo corpo, offerto nel mistero della Pasqua, diventa la nostra presenza comunionale davanti al Padre, nell’amore con il Padre, e questo amore è la fonte della nostra vita.
Chissà perché abbiamo posto così tanto l’accento sulla presenza reale di Dio nel corpo di Cristo sacramentale fino a trascurare che è questo corpo sacramentale a renderci corpo di Cristo, cioè la nostra dimora con il Padre: “Ora voi siete il corpo di Cristo” (1Cor 12,27).
È evidente che il presbiterato richieda forti rinnovamenti, perché la tentazione di essere separati, cioè di tornare all’antico sacerdozio, di essere di nuovo lontani e di vivere in un mondo tutto proprio, è forte.
E si capisce che, di conseguenza, l’accento non viene messo su come siamo nel corpo di Cristo e come abbiamo accesso da figli liberi, in Lui, fino al Padre, al trono della grazia e della misericordia. Alle volte è come se noi cristiani non fossimo ancora abitati da Cristo, come se non fossimo già concittadini dei santi e familiari di Dio. Sembra che si stia eternamente in camino verso l’incontro con Cristo, verso il battesimo.
La fede, infatti, si riconosce dalla carità nella quale la fede fa vivere e agire il battezzato (cf Gal 5,6).
Ma se non si ha esperienza della redenzione, cioè della liberazione da noi stessi, dalla nostra volontà e dalla nostra ragione, che ci impediscono di vivere da figli e nell’amore, è chiaro che la tentazione della religione si fa forte per sostituire la fede ecclesiale. Basta una piccola verifica sulla volontà della persona per cogliere se uno vive nel corpo di Cristo oppure è capace di usarlo per una presunta realizzazione di sé stesso, anche in nome della religione. Camuffarsi sotto una volontà religiosa è tipico di chi ancora cerca di affermare o salvare sé stesso.
Le opere morte sono secondo una ragione e una volontà che non si realizzano nell’amore. All’origine c’è il dono dell’amore di Dio e al compimento c’è l’amore di Dio e gli uni con gli altri. Cristo ci redime. Non solo. Ci santifica proprio attraverso la sua volontà che è totalmente consegnata al Padre (cf Eb 10,10).
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
El Corpus Christi es una gran fiesta, y la segunda lectura de hoy nos lleva al corazón de este misterio.
En efecto, la Carta a los Hebreos subraya con fuerza dos realidades: que Cristo, Hijo de Dios, se hizo verdaderamente hombre, y que Cristo, Hijo de Dios, verdadero hombre es el nuevo sumo sacerdote de una nueva alianza, y por tanto también de un sacerdocio absolutamente nuevo.
«Porque no tenemos un sumo sacerdote que no pueda participar de nuestras debilidades: él mismo ha sido probado en todo como nosotros, excepto en el pecado» (Hb 4, 15).
Por tanto, es totalmente solidario con la condición humana, precisamente porque no tiene pecado.
En efecto, el pecado divide, aísla, encierra la existencia en la herida del ombligo, de modo que todo lo vemos a través de un continuo perecer.
Cristo, en cambio, se hace uno con la humanidad trágicamente expuesta a la muerte después del Génesis 3.
«Por eso tuvo que hacerse en todo semejante a los hermanos, para llegar a ser misericordioso y digno sumo sacerdote en lo que a Dios se refiere, a fin de expiar los pecados del pueblo. Porque precisamente por haber sido puesto a prueba y haber padecido personalmente, puede acudir en ayuda de los que están siendo probados» (Hb 2,17-18).
La Carta a los Hebreos está delineando la identidad del nuevo sacerdocio, con características precisas que difieren radicalmente del sacerdocio de Leví.
Aquí se subraya la misericordia, la cercanía, la compasión, el sufrimiento que Cristo comparte personalmente con los hombres, conociendo nuestras fragilidades y debilidades. Los antiguos sacerdotes estaban separados de los israelitas (cf. Nm 8,14) y eran en todo algo especial, porque se dedicaban a las cosas de la tienda, al arca y a los sacrificios, de donde procedía también su posesión económica (cf. Nm 18,21ss; Dt 18,1).
Y el antiguo sacerdocio no tenía piedad. Basta pensar en el episodio posterior a la construcción del becerro de oro, cuando de hecho se fundó el sacerdocio de Leví, y tres mil hombres del pueblo fueron asesinados en un solo día.
La orden fue directa: «que cada uno mate a su hermano, cada uno a su amigo, cada uno a su prójimo» (Ex 32,27).
También con respecto a la alianza, lo antiguo desaparece con el establecimiento de lo nuevo en la sangre de Cristo.
«Y habiendo cenado, hizo lo mismo con la copa, diciendo: “Esta copa es la nueva alianza en mi sangre, que se derrama por vosotros”» (Lc 22,20).
Es Cristo mismo, verdadero Dios y verdadero hombre, quien realiza la nueva alianza. Y, «al decir nueva alianza, Dios ha declarado antigua la primera; pero, lo que se envejece y envejece, está próximo a pasar» (Hb 8,13).
Por tanto, la unidad entre Dios y el hombre se realiza en Cristo Jesús.
«En él habita corporalmente toda la plenitud de la Divinidad, y vosotros participáis de su plenitud» (Col 2,9-10).
En efecto, es otro don del Padre, el Espíritu Santo, quien nos lleva al conocimiento del don que es Cristo y hace que participemos personalmente de su vida (cf. 1 Co 2, 12).
Y, precisamente porque este conocimiento tiene lugar en el Espíritu Santo, no es individual, sino personal, es decir, comunitario, realizado junto con otros. No es un conocimiento abstracto, sino que actúa en y con la vida. ¡Cuánto hemos acentuado el conocimiento en los últimos siglos! Pero, ¿cuánto nos ha hecho vivir en Cristo ese conocimiento y cuánta comunión entre las personas ha suscitado, enraizándonos en la caridad? Y, si no ha llevado a esto, ha sido más bien una especie de idolatría, como dicen también tantos Padres.
Estamos habitados por Cristo e inmersos en el amor mutuo.
«Que habite Cristo por la fe en vuestros corazones, y así, arraigados y cimentados en la caridad, seáis capaces de comprender con todos los santos cuál es la anchura, la longitud, la altura y la profundidad, y de conocer el amor de Cristo, que sobrepasa todo conocimiento, para que seáis llenos de toda la plenitud de Dios» (Ef 3, 17-19).
Estamos en Cristo, en su caridad, en su amor, como hijos unidos al Padre. He aquí la gran novedad de la fe en Cristo. Y comienza a desplegarse la extraordinaria verdad de su cuerpo, que manifiesta también su sacerdocio.
Su sacerdocio no se sirve de otros sacrificios, y mucho menos de los nuestros. Pero Él, derramando su sangre, nos une al Padre, llevándonos con Él a su verdadero santuario.
En efecto, la lectura de hoy dice que Cristo ha entrado en el verdadero santuario.
La Carta a los Hebreos señala que existía la tienda del encuentro y, sólo una vez al año, el sumo sacerdote entraba en el santuario donde estaba el arca de la alianza.
Pero todo esto era sólo una imagen que preparaba a la humanidad para el sacerdocio de Cristo, para su cuerpo, que abre el paso al verdadero santuario, en el cielo.
Y es precisamente en esto en lo que consiste la redención eterna.
Es su sangre la que nos une al cielo y nos hace habitar en el cielo.
«Hermanos, […] tenemos plena libertad para entrar en el santuario por la sangre de Jesús, camino nuevo y vivo que él nos inauguró a través del velo, es decir, de su carne» (Heb 10,19-20).
Así pues, lo que antes era el templo como morada de Dios en la tierra es ahora Cristo en su plenitud, pero con una novedad absoluta.
No sólo su cuerpo es la morada de Dios, cuando habla del «templo de su cuerpo» (Jn 2,21), sino que su cuerpo es el camino nuevo y vivo para que habitemos en él en el cielo (cf. Ef 2,6).
Lo que antes la religión subrayaba, es decir, el velo, que separaba al hombre de Dios, en la muerte Cristo se rasga de arriba abajo (cf. Mc 15,38) y su cuerpo, ofrecido en el misterio de la Pascua, se convierte en nuestra presencia común ante el Padre, en el amor al Padre, y este amor es la fuente de nuestra vida.
Quién sabe por qué hemos insistido tanto en la presencia real de Dios en el cuerpo sacramental de Cristo, hasta el punto de descuidar que es este cuerpo sacramental el que hace de nosotros el cuerpo de Cristo, es decir, nuestra morada con el Padre: «Vosotros sois el cuerpo de Cristo» (1 Co 12,27).
Es evidente que el sacerdocio requiere una fuerte renovación, porque es fuerte la tentación de separarse, es decir, de volver al antiguo sacerdocio, de distanciarse de nuevo y de vivir en un mundo propio.
Y se comprende que, por eso, no se ponga el acento en cómo estamos en el cuerpo de Cristo y en cómo tenemos acceso como hijos libres, en Él, hasta el Padre, al trono de la gracia y de la misericordia. A veces es como si los cristianos no estuviéramos todavía habitados por Cristo, como si no fuéramos ya conciudadanos de los santos y miembros de la familia de Dios. Parece como si camináramos eternamente hacia el encuentro con Cristo, hacia el bautismo.
La fe, en efecto, se reconoce por la caridad en la que la fe hace vivir y actuar al bautizado (cf. Ga 5,6).
Pero si no se experimenta la redención, es decir, la liberación de nosotros mismos, de nuestra voluntad y de nuestra razón, que nos impiden vivir como hijos y en el amor, es evidente que la tentación de la religión se hace fuerte para sustituir a la fe eclesial. Basta un pequeño control de la voluntad de una persona para comprender si vive en el cuerpo de Cristo o es capaz de utilizarla para una supuesta autorrealización, incluso en nombre de la religión. Disfrazarse bajo una voluntad religiosa es típico de quienes aún buscan afirmarse o salvarse.
Las obras muertas obedecen a una razón y a una voluntad que no se realizan en el amor. En el origen está el don del amor de Dios y en la realización está el amor a Dios y a los demás. Cristo nos redime. Y no sólo eso. Nos santifica precisamente mediante su voluntad totalmente entregada al Padre (cf. Hb 10,10).
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Telovo je velik praznik in današnje drugo berilo nas popelje v srce te skrivnosti.
Pismo Hebrejcem namreč močno poudari dve stvarnosti: da je Kristus Bog, ki je resnično postal človek, in da je Kristus, Božji Sin, pravi človek in novi veliki duhovnik nove zaveze in zato tudi popolnoma novega duhovništva.
»Nimamo namreč vélikega duhovnika, ki ne bi mogel sočustvovati z našimi slabostmi, marveč takega, ki je kakor mi preizkušan v vsem, vendar brez greha« (Heb 4,15).
Torej je prav zato, ker je brez greha, popolnoma solidaren s človeškim stanjem.
Greh namreč deli, izolira, zapre bivanje v rano popka, tako da vse vidimo skozi nenehno propadanje.
Kristus pa je postal eno s človeštvom, ki je od 3. poglavja Prve Mojzesove knjige tragično izpostavljeno smrti.
»Zato se je moral v vsem izenačiti z brati, da je postal usmiljen, v tem, kar se nanaša na Boga, pa zanesljivi véliki duhovnik, ki opravlja spravno daritev za grehe ljudstva. Ker je sam pretrpel preizkušnjo, lahko pomaga preizkušanim« (Heb 2,17-18).
Pismo Hebrejcem opiše identiteto novega duhovništva z natančnimi značilnostmi, ki se radikalno razlikujejo od Levijevega duhovništva.
Poudarja usmiljenje, bližino, sočutje in trpljenje, ki jih Kristus osebno deli z ljudmi in pozna naše krhkosti in slabosti. Starozavezni duhovniki so bili ločeni od Izraelcev (prim. 4 Mz 8,14) in so bili v vsem nekaj posebnega, saj so se posvečevali zadevam šotora, skrinji zaveze in žrtvovanju, od česar je bilo odvisno tudi njihovo ekonomsko premoženje (prim. 4 Mz 18,21sl; 5 Mz 18,1).
Starozavezno duhovništvo je bilo tudi brez usmiljenja. Dovolj je pomisliti na dogodek po izdelavi zlatega teleta, ko je bilo dejansko ustanovljeno Levijevo duhovništvo in je bilo v enem samem dnevu ubitih tri tisoč mož iz ljudstva.
Ukaz je bil neposreden: »Vsak naj ubije svojega brata, prijatelja in soseda« (2 Mz 32,27).
Tudi kar zadeva zavezo, stara zaveza izgine z vzpostavitvijo nove zaveze v Kristusovi krvi.
»Prav tako je po večerji vzel tudi kelih in rekel: ›Ta kelih je nova zaveza v moji krvi, ki se preliva za vas‹« (Lk 22,20).
Kristus, pravi Bog in pravi človek, osebno uresniči novo zavezo. In »s tem da govori o novi zavezi, je prejšnjo razglasil za staro. Kar pa zastari in se postara, se bliža izginotju« (Heb 8,13).
Enost med Bogom in človekom se torej uresniči v Jezusu Kristusu.
»Kajti v njem telesno biva vsa polnost božanstva. V njem imate svojo polnost tudi vi« (Kol 2,9-10).
Še en Očetov dar je, Sveti Duh, ki nas pripelje do spoznanja daru, ki je Kristus in to stori tako, da nam da, da smo osebno udeleženi pri njegovem življenju (prim. 1 Kor 2,12).
Prav zato, ker se to spoznanje zgodi v Svetem Duhu, ni individualno, ampak osebno, to je občestveno, uresničeno skupaj z drugimi. Ne gre za neko abstraktno znanje, ampak deluje v življenju in z življenjem. Kako zelo smo v zadnjih stoletjih poudarjali znanje! Toda, koliko nas je takšno zanje naredilo žive v Kristusu in koliko občestva med osebami, ki jih je utemeljilo v ljubezni, je uresničilo? In če ni vodilo k temu, je bilo zgolj neke vrste malikovanje, kot pravijo tudi mnogi cerkveni očetje.
V nas prebiva Kristus in potopljeni smo v medsebojno ljubezen.
»Naj Kristus po veri prebiva v vaših srcih, da bi tako, ukoreninjeni in utemeljeni v ljubezni, mogli z vsemi svetimi doumeti, kolikšna je širokost in dolgost in visočina in globočina, ter spoznati Kristusovo ljubezen, ki presega spoznanje, da bi se izpolnili do vse Božje polnosti« (Ef 3,17-19).
V Kristusu smo, v njegovi ljubezni, kot otroci združeni z Očetom. V tem je velika novost vere v Kristusa. In začne se razkrivati neverjetna resnica njegovega telesa, ki razodeva tudi njegovo duhovništvo.
Toda njegovo duhovništvo se ne poslužuje žrtev drugih in še manj naših, ampak nas On, s prelitjem svoje krvi, združi z Očetom in nas popelje s seboj v svoje pravo svetišče.
V današnjem drugem berilu je namreč rečeno, da je Kristus vstopil v pravo svetišče.
Pismo Hebrejcem jasno pove, da je bil shodni šotor in da je samo enkrat letno veliki duhovnik vstopil v svetišče, kjer je bila skrinja zaveze.
Toda vse to je bilo le podoba, ki je človeštvo pripravljala na Kristusovo duhovništvo, na njegovo telo, ki odpre prehod v pravo svetišče v nebesih.
V tem je večno odrešenje.
Njegova kri nas združi z nebesi in nam omogoči, da prebivamo v nebesih.
»Bratje, […] imamo zaupnost, da po Jezusovi krvi stopamo v svetišče, in sicer po novi in živi poti, ki nam jo je odprl skozi zagrinjalo, to je skozi svoje meso« (Heb 10,19-20).
To, kar je bilo nekdaj svetišče, kot Božje bivališče na zemlji, je sedaj v polnosti Kristus, vendar v popolni novosti.
Ko govori o »templju svojega telesa« (Jn 2,21), njegovo telo ni samo Božje bivališče, ampak je tudi nova in živa pot, po kateri prebivamo v njem v nebesih (prim. Ef 2,6).
To, kar je nekdaj poudarjala religija, oziroma zagrinjalo, ki je človeka ločevalo od Boga, se je ob Kristusovi smrti pretrgalo od vrha do tal (prim Mr 15,38) in njegovo, v skrivnosti velike noči darovano telo, postane naša občestvena navzočnost pred Očetom, v ljubezni z Očetom, in ta ljubezen je vir našega življenja.
Kdo ve, zakaj smo tako poudarjali Božjo realno navzočnost v Kristusovem zakramentalnem telesu, zanemarili pa smo, da nas to zakramentalno telo naredi za Kristusovo telo, to je za naše bivanje z Očetom: »Vi pa ste Kristusovo telo« (1 Kor 12,27).
Očitno je, da službeno duhovništvo zahteva močno prenovo, kajti močna je težnja, da bi bili ločeni, se pravi, da bi se vrnili v starozavezno duhovništvo in bili spet daleč ter živeli v povsem svojem svetu.
Razumljivo je, da posledično ni poudarek na tem, kako smo v Kristusovem telesu in kako imamo kot svobodni sinovi v Njem dostop vse do Očeta, do prestola milosti in usmiljenja. Včasih je tako, kot da v kristjanih še ne bi prebival Kristus, kot da še ne bi bili sodržavljani svetih in domačini Božji. Zgleda, da smo večno na poti k srečanju s Kristusom, h krstu.
Vera se namreč prepozna po ljubezni, v kateri krščeni živijo in se gibljejo po veri (prim. Gal 5,6).
Toda, če nimamo izkušnje odrešenja, se pravi osvoboditve od nas samih, od svoje volje in razuma, ki nas ovirata, da bi živeli kot sinovi in v ljubezni, je jasno, da je močna skušnjava religije, da bi zamenjala cerkveno vero. Dovolj je le nekoliko pregledati voljo osebe, da vidimo, ali ta živi v Kristusovem telesu ali pa ga uporablja za domnevno uresničenje samih sebe, tudi v imenu religije. Skrivanje za religiozno voljo je značilno za nekoga, ki še išče uveljavljanje sebe ali odreševanje samega sebe.
Mrtva dela so v skladu z razumom in voljo, ki se ne uresničujeta v ljubezni. V izvoru je dar Božje ljubezni, v izpolnitvi pa Božja ljubezen in medsebojna ljubezen. Kristus nas odrešuje. In ne samo to. Posvečuje nas prav preko svoje volje, ki jo je povsem izročil Očetu (prim. Heb 10,10).
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Tijelovo je veliki blagdan i današnje drugo čitanje vodi nas u središte tog otajstva.
Naime, Poslanica Hebrejima snažno ističe dvije stvarnosti: da je Krist, Sin Božji, doista postao čovjekom i da je Krist, Sin Božji, pravi čovjek i novi Veliki svećenik novog Saveza, a time i potpuno novog svećeništva.
„Ta nemamo takva Velikog svećenika koji ne bi mogao biti supatnik u našim slabostima, nego poput nas iskušavana svime, osim grijehom“ (Heb 4,15).
Dakle, upravo zato što je bez grijeha, potpuno je solidaran s ljudskim stanjem.
Grijeh naime dijeli, izolira, zatvara postojanje u pupčanu ranu, tako da sve vidimo kroz stalno propadanje.
Krist je pak postao jedno s čovještvom, koje je tragično izloženo smrti nakon 3. poglavlja Knjige Postanka.
„Stoga je trebalo da u svemu postane braći sličan, da milosrdan bude i ovjerovljen Veliki svećenik u odnosu prema Bogu kako bi okajavao grijehe naroda. Doista, u čemu je iskušan trpio, može iskušavanima pomoći“ (Heb 2,17-18).
Poslanica Hebrejima opisuje identitet novog svećeništva s preciznim karakteristikama, koje se radikalno razlikuju od levitskog svećeništva.
Ističe milosrđe, blizinu, suosjećanje i patnju koju Krist osobno dijeli s ljudima te poznaje naše krhkosti i slabosti. Starozavjetni svećenici bili su odvojeni od Izraelaca (usp. Br 8,14) i bili su nešto posebno u svemu jer su se posvetili pitanjima Šatora sastanka, Kovčega saveza i žrtve, o čemu je ovisilo njihovo ekonomsko bogatstvo (usp. Br 18,21ss; Pnz 18,1).
Starozavjetno svećeništvo je bilo bez milosrđa. Dovoljno se prisjetiti događaja nakon izrade zlatnog teleta, kada je zapravo uspostavljeno Levijevo svećeništvo i tada u jednom danu ubijeno tri tisuće ljudi iz naroda.
Zapovijed je bila izravna: „Neka svatko pripaše mač o bedro i pođe taborom od vrata do vrata pa neka ubije tko svoga brata, tko svoga prijatelja, tko svoga susjeda“ (Izl 32,27).
Čak i glede Saveza, stari Savez nestaje uspostavom novog Saveza u Kristovoj krvi.
„Tako [uze] i čašu, pošto večeraše, govoreći: ‘Ova čaša novi je Savez u mojoj krvi koja se za vas prolijeva’“ (Lk 22,20).
Krist, pravi Bog i pravi čovjek, osobno ostvaruje novi Savez. I, „Kad veli novi, ostari onaj prvi. Što pak stari i dotrajava, blizu je nestanku“ (Heb 8,13).
Jedinstvo između Boga i čovjeka ostvarilo se dakle u Kristu Isusu.
„Jer u njemu tjelesno prebiva sva punina božanstva; te ste i vi ispunjeni u njemu“ (Kol 2,9-10).
Naime, još jedan Očev dar je Duh Sveti, koji nas dovodi do spoznaje o daru koji je Krist, a to čini na način da osobno sudjelujemo u njegovu životu (usp. 1Kor 2,12).
Upravo zato što se ta spoznaja odvija u Duhu Svetom, ona nije individualna, već osobna, to jest zajednička, ostvarena skupa s drugima. To nije apstraktno znanje, nego djeluje u životu i sa životom. Koliko smo u posljednjim stoljećima isticali znanje! Međutim, koliko nas je takvo znanje dovelo do toga da živimo u Kristu i koliko je zajedništva ostvarilo među ljudima, ukorjenjujući ih u ljubavi? A ako nije dovelo do toga, onda je takvo znanje bilo samo neka vrsta idolopoklonstva, kako kažu i mnogi crkveni oci.
Krist prebiva u nama i mi smo uronjeni u međusobnu ljubav.
„Da po vjeri Krist prebiva u srcima vašim te u ljubavi ukorijenjeni i utemeljeni mognete shvatiti sa svima svetima što je Dužina i Širina i Visina i Dubina te spoznati nadspoznatljivu ljubav Kristovu da se ispunite do sve Punine Božje“ (Ef 3,17-19).
U Kristu, u njegovoj ljubavi, sjedinjeni smo s Ocem kao sinovi. To je velika novost vjere u Krista. Započinje se otkrivati izvanredna istina o njegovom tijelu, a što očituje i njegovo svećeništvo.
Njegovo svećeništvo ne služi se drugim žrtvama, a još manje našima, nego nas On, prolijevanjem svoje krvi, sjedinjuje s Ocem i vodi nas sa sobom u svoju pravu Svetinju.
Naime, u današnjem drugom čitanju kaže se da je Krist ušao u pravu Svetinju.
Poslanica Hebrejima jasno kaže da je postojao Šator sastanka i da je samo jednom godišnje veliki svećenik ulazio u Svetinju u kojoj se nalazio Kovčeg saveza.
No sve je to bila samo slika koja je pripremila čovještvo za Kristovo svećeništvo, za njegovo tijelo, koje otvara prolaz u pravu Svetinju, koja je u nebu.
U tome je vječno otkupljenje.
Njegova nas krv ujedinjuje s nebom i omogućuje nam da prebivamo na nebu.
„Imamo dakle, braćo, slobodan ulaz u Svetinju po krvi Isusovoj – put nov i živ što nam ga On otvori kroz zavjesu, to jest svoje tijelo“ (Heb 10,19-20).
Dakle, ono što je nekoć bio hram, kao Božje prebivalište na zemlji, sada je u punini Krist, ali u potpunoj novosti.
Kad Krist govori o „hramu svoga tijela“ (Iv 2,21), njegovo tijelo nije samo Božje prebivalište, nego je također novi i živi put po kojemu prebivamo u njemu na nebu (usp. Ef 2,6).
Ono što je religija nekoć isticala, to jest zavjesu koja je čovjeka odvajala od Boga, u Kristovoj je smrti razderana od vrha do dna (usp. Mk 15,38) a njegovo tijelo, prineseno u otajstvu Pashe, postaje naša zajednička prisutnost pred Ocem, u ljubavi s Ocem, a ta je ljubav izvor našega života.
Tko zna zašto smo toliko naglašavali stvarnu Božju prisutnost u Kristovu sakramentalnom tijelu, a zanemarili činjenicu da nas upravo to sakramentalno tijelo čini Kristovim tijelom, to jest našim prebivalištem s Ocem: „A vi ste tijelo Kristovo“ (1Kor 12,27).
Očito je da su ministerijalnom svećeništvu potrebne značajnije obnove, jer postoji snažna napast odvajanja, odnosno vraćanja u starozavjetno svećeništvo i ponovnog udaljavanja, življenja u potpuno odvojenom svijetu.
Zbog toga se shvaća zašto naglasak nije na tome da smo mi u Kristovu tijelu i da kao slobodni sinovi imamo, u Njemu, pristup Ocu, prijestolju milosti i milosrđa. Ponekad ispada kao da Krist još uvijek ne prebiva u nama kršćanima, kao da još uvijek nismo sugrađani svetih i ukućani Božji. Čini se da smo vječno na putu prema susretu s Kristom, prema krštenju.
Vjera se, naime, prepoznaje po ljubavi u kojoj krštenik živi i djeluje po vjeri (usp. Gal 5,6)
Ali ako nemamo iskustvo otkupljenja, to jest oslobođenja od nas samih, od naše volje i našeg razuma, koji nas sprečavaju da živimo kao sinovi i u ljubavi, jasno je da postoji snažna napast da religija zamijeni crkvenu vjeru. Dovoljno je samo malo ispitati čovjekovu volju pa da se vidi živi li u Kristovu tijelu ili ga koristi za navodno samoostvarenje, pa makar i u ime religije. Skrivanje iza religiozne volje tipično je za nekoga tko se još uvijek sam pokušava afirmirati ili spasiti.
Mrtva djela su u skladu s razumom i voljom koji se ne ostvaruju u ljubavi. Na početku je prisutan dar Božje ljubavi, a o ispunjenju je prisutna Božja i naša međusobna ljubav. Krist nas otkupljuje. I ne samo to. On nas posvećuje upravo svojom voljom, koju je potpuno predao Ocu (usp. Heb 10,10).
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Boże Ciało to wielkie święto, a dzisiejsze drugie czytanie prowadzi nas z powrotem do serca tej tajemnicy.
Istotnie, List do Hebrajczyków mocno podkreśla dwie rzeczywistości: że Chrystus, Syn Boży, stał się prawdziwie człowiekiem i że Chrystus, Syn Boży, prawdziwy człowiek jest najwyższym kapłanem nowego przymierza, a zatem także kapłaństwa absolutnie nowego.
„Nie takiego bowiem mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć naszym słabościom, lecz doświadczonego we wszystkim na nasze podobieństwo, z wyjątkiem grzechu” (Hbr 4, 15).
Dlatego też całkowicie współczuje ludzkiej kondycji, ponieważ nie zgrzeszył.
Grzech w rzeczywistości dzieli, izoluje, zamyka egzystencję w ranie własnego pępka, tak że widzimy wszystko poprzez ciągłe zanikanie.
Chrystus natomiast staje się jednością z ludzkością tragicznie wystawioną na śmierć po Rdz 3.
„Dlatego musiał się upodobnić pod każdym względem do braci, aby stał się miłosiernym i wiernym arcykapłanem wobec Boga dla przebłagania za grzechy ludu. W czym bowiem sam cierpiał będąc doświadczany, w tym może przyjść z pomocą tym, którzy są poddani próbom” (Hbr 2, 17-18).
List do Hebrajczyków nakreśla tożsamość nowego kapłaństwa, z dokładnymi cechami, które radykalnie różnią się od kapłaństwa Lewiego.
Tutaj podkreśla się miłosierdzie, bliskość, współczucie, cierpienie, które Chrystus osobiście dzieli z ludźmi, znając nasze słabości i ułomności. Starożytni kapłani byli oddzieleni od Izraelitów (por. Nm 8,14) i we wszystkim byli kimś wyjątkowym, ponieważ byli poświęceni sprawom związanym z namiotem, arką i ofiarami, z których pochodził również ich majątek (por. Nm 18, 21; Pwt 18, 1).
A starożytne kapłaństwo nie znało litości. Wystarczy pomyśleć o epizodzie po zbudowaniu złotego cielca, kiedy w rzeczywistości powstało kapłaństwo Lewiego, a trzy tysiące ludzi z ludu zostało zabitych w ciągu jednego dnia.
Rozkaz był bezpośredni: „Przejdźcie tam i z powrotem od jednej bramy w obozie do drugiej i zabijajcie: kto swego brata, kto swego przyjaciela, kto swego krewnego” (Wj 32, 27).
Również jeśli chodzi o przymierze, stare przymierze znika wraz z ustanowieniem nowego we krwi Chrystusa.
„Tak samo (wziął) i kielich po wieczerzy, mówiąc: Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej, która za was będzie wylana” (Łk 22, 20).
To sam Chrystus, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, urzeczywistnia nowe przymierze. „Ponieważ zaś mówi o nowym, pierwsze uznał za przestarzałe; a to, co się przedawnia i starzeje, bliskie jest zniszczenia” (Hbr 8, 13).
Zatem jedność między Bogiem a człowiekiem została osiągnięta w Chrystusie Jezusie.
„W Nim bowiem mieszka cała Pełnia: Bóstwo, na sposób ciała, bo zostaliście napełnieni w Nim” (Kol 2, 9-10).
W rzeczywistości inny dar Ojca – Duch Święty – prowadzi nas do poznania daru, jakim jest Chrystus, i sprawia, że osobiście uczestniczymy w Jego życiu (por. 1 Kor 2, 12).
I właśnie dlatego, że to poznanie ma miejsce w Duchu Świętym, nie jest ono indywidualne, ale osobiste, to znaczy komunijne, realizowane razem z innymi. Nie jest wiedzą abstrakcyjną, ale działa w życiu i z życiem. Jak bardzo w ostatnich stuleciach kładliśmy nacisk na wiedzę! Ale na ile ta wiedza pozwoliła nam żyć w Chrystusie i na ile doprowadziła do komunii między osobami, zakorzeniając nas w miłości? A jeśli do tego nie prowadziła, była raczej rodzajem bałwochwalstwa, jak mówi wielu Ojców Kościoła.
Jesteśmy zamieszkani przez Chrystusa i zanurzeni w miłości do siebie nawzajem.
„Niech Chrystus zamieszka przez wiarę w waszych sercach; abyście w miłości wkorzenieni i ugruntowani, wraz ze wszystkimi świętymi zdołali ogarnąć duchem, czym jest Szerokość, Długość, Wysokość i Głębokość, i poznać miłość Chrystusa, przewyższającą wszelką wiedzę, abyście zostali napełnieni całą Pełnią Bożą” (Ef 3, 17-19).
Jesteśmy w Chrystusie, w Jego miłosierdziu, w Jego miłości, jako dzieci zjednoczone z Ojcem. To jest wielka nowość wiary w Chrystusa. Zaczyna się odsłaniać niezwykła prawda o Jego ciele, które objawia także Jego kapłaństwo.
Jego kapłaństwo nie korzysta z innych ofiar, a tym bardziej z naszych. Ale On, przelewając swoją krew, jednoczy nas z Ojcem, zabierając nas ze sobą do swojego prawdziwego sanktuarium.
W rzeczywistości dzisiejsze czytanie mówi, że Chrystus wszedł do prawdziwego sanktuarium.
List do Hebrajczyków wskazuje, że istniał Namiot Spotkania i tylko raz w roku arcykapłan wchodził do sanktuarium, gdzie znajdowała się Arka Przymierza.
Ale wszystko to było tylko obrazem, który przygotował ludzkość na kapłaństwo Chrystusa, na Jego ciało, które otwiera przejście do prawdziwego sanktuarium w niebiosach.
I właśnie na tym polega wieczne odkupienie.
To Jego krew jednoczy nas z niebem i sprawia, że w nim mieszkamy.
„Mamy więc, bracia, pewność, iż wejdziemy do Miejsca Świętego przez krew Jezusa. On nam zapoczątkował drogę nową i żywą, przez zasłonę, to jest przez ciało swoje” (Hbr 10, 19-20).
Tak więc to, co kiedyś było świątynią jako miejscem zamieszkania Boga na ziemi, teraz jest nią w pełni Chrystus, ale z absolutną nowością.
Jego ciało jest nie tylko mieszkaniem Boga, gdy mówi o „świątyni swego ciała” (J 2, 21), ale Jego ciało jest nową i żywą drogą, która sprawia, że mieszkamy w Nim w niebie (por. Ef 2, 6).
To, co niegdyś podkreślała religia, czyli zasłonę, która oddzielała człowieka od Boga, w chwili śmierci Chrystusa zostaje rozdarta od góry do dołu (por. Mk 15, 38), a Jego ciało, ofiarowane w misterium paschalnym, staje się naszą wspólnotową obecnością przed Ojcem, w miłości do Ojca, i ta miłość jest źródłem naszego życia.
Kto wie, dlaczego położyliśmy tak duży nacisk na rzeczywistą obecność Boga w sakramentalnym ciele Chrystusa, aż do zaniedbania faktu, że to właśnie to sakramentalne ciało czyni nas ciałem Chrystusa, to znaczy naszym mieszkaniem z Ojcem: „Wy przeto jesteście Ciałem Chrystusa” (1 Kor 12, 27).
Oczywiste jest, że kapłaństwo wymaga silnej odnowy, ponieważ pokusa oddzielenia się, tj. powrotu do starożytnego kapłaństwa, ponownego oddalenia się i życia we własnym świecie, jest silna.
Można też zrozumieć, że w rezultacie nie kładzie się nacisku na to, jak jesteśmy w ciele Chrystusa i jak mamy dostęp jako wolne dzieci, w Nim, aż do Ojca, do tronu łaski i miłosierdzia. Czasami jest tak, jakbyśmy my, chrześcijanie, nie byli jeszcze zamieszkani przez Chrystusa, jakbyśmy nie byli już współobywatelami świętych i członkami rodziny Boga. Wydaje się, że wiecznie idziemy w kierunku spotkania z Chrystusem, w kierunku chrztu.
Wiara, w rzeczywistości, jest rozpoznawana przez miłość, w której wiara sprawia, że ochrzczony żyje i działa (por. Ga 5, 6).
Ale jeśli ktoś nie doświadczył odkupienia, to znaczy wyzwolenia od nas samych, od naszej woli i naszego rozumu, które uniemożliwiają nam życie jako dzieci i w miłości, jest oczywiste, że pokusa religii staje się silna, aby zastąpić wiarę eklezjalną. Wystarczy niewielka weryfikacja woli danej osoby, aby zrozumieć, czy żyje ona w ciele Chrystusa, czy też jest zdolna do wykorzystywania jej do rzekomej samorealizacji, nawet w imię religii. Podszywanie się pod wolę religijną jest typowe dla tych, którzy wciąż starają się potwierdzić lub zbawić samych siebie.
Martwe uczynki są według rozumu i woli, które nie są realizowane w miłości. U źródeł jest dar Bożej miłości, a spełnieniem jest miłość do Boga i do siebie nawzajem. Chrystus nas odkupił. Ale nie tylko. Uświęca nas właśnie poprzez swoją wolę, która jest całkowicie oddana Ojcu (por. Hbr 10,10).
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej