Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XI DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/06/033-024-2005-Sacrestia-dellAlmudena-Madrid-Spagna-La-creazione-2-400x400.jpg "[SEMI] XI DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2")
Per comprendere il brano della Seconda Lettura della liturgia di oggi è bene considerarlo nel suo contesto più ampio.
Infatti, nel capitolo precedente, Paolo mette in evidenza una opposizione tra il disfacimento dell’uomo esteriore e il rinnovamento “di giorno in giorno” dell’uomo interiore.
Ciò che si vede e si constata subito è che l’uomo, nella sua dimensione corporea, si sta distruggendo, non solo per le malattie e la vecchiaia, ma anche per il suo vivere la vita con amore. Infatti, chi ama si dona e si consuma.
Il mistero pasquale di Cristo rimane proprio per questo il fondamento e la chiave di lettura per tutto ciò che è l’uomo e l’umanità come tale.
Proprio perché lui nella sua Pasqua è questo dono gratuito e rifiutato, viene distrutto, ucciso.
In questa ottica Paolo dice che “noi non fissiamo lo sguardo sulle cose visibili, ma su quelle invisibili, perché le cose visibili sono di un momento, quelle invisibili invece sono eterne” (2Cor 4,18).
Ma come si riesce a fissare lo sguardo sulle cose invisibili?
Paolo lo dice nel passo di oggi: “camminiamo infatti nella fede e non nella visione” (2Cor 5,7).
Vedere le cose invisibili è un’espressione molto ambigua e si cade facilmente nell’illusioni che le “cose invisibili” possano essere sia quelle dei concetti (perché in questo caso si cercano di sostituire i concetti alle visioni concrete delle cose), oppure quelle di immagini fantasiose.
Infatti, la storia degli ultimi secoli testimonia come un modo di filosofia dell’aldilà prosciughi la vita, la partecipazione alla vita di Dio e concentri tutto in una dimensione intellettuale dell’individuo, senza riuscire di conseguenza a trasmettere e a nutrire l’insieme della vita nuova del battezzato.
Allo stesso modo, un’arte che dal Barocco in poi ha riempito le nostre chiese ha fatto vedere chiaramente che lo spazio reale e quello fantastico si confondono.
Lo spazio dove si raduna la comunità è reale, sono i muri che ci circondano e i banchi in cui ci sediamo. Ma lo spazio del cielo, degli angeli, dei santi e di Dio, come ci suggerisce lo sfondamento prospettico dipinto in alcune chiese, dove il soffitto è dipinto come il cielo, è immaginario, è una finzione che di fatto non esiste. È una finzione immaginaria.
Per Paolo, fissare lo sguardo sulle cose invisibili vuol dire avere una totale fiducia in Cristo.
“Siamo pieni di fiducia e preferiamo andare in esilio dal corpo e abitare presso il Signore” (2Cor 5,8).
Fiducia significa affidamento di sé stessi a Cristo.
La fede vuol dire essere sempre “pieni di fiducia”. La fede è così certa in ciò a cui comunichiamo, che ci apre ad una conoscenza esperienziale, perché è una conoscenza relazionale.
Infatti, la fede è un evento relazionale ed esprime l’accoglienza di Cristo. Questa nostra accoglienza lo rende presente e la sua presenza comincia la trasfigurazione della nostra esistenza. “Che il Cristo abiti per mezzo della fede nei vostri cuori, e così, radicati e fondati nella carità…” (Ef 3,17).
Allora la fede è una relazione forte che ci rende partecipi di Cristo. Si partecipa ai sentimenti di Cristo (cf Fil 2,5), alla pace di Cristo (cf Col 3,15). Si è abitati dalla sua parola (cf Col 3,16) e dal suo Spirito (cf 1Pt 1,11). Addirittura, i cristiani partecipano alla mente di Cristo (cf 1Cor 2,16).
Per questo è ovvio che il cristiano vive la fede con una percezione reale e personale, relazionale e partecipativa di Cristo e “in Cristo”.
E siccome questa ci rende radicati nella carità, la fede in Cristo viene vissuta come comunione nel corpo di Cristo.
La fede è il superamento dell’esistenza individuale, la quale è conseguenza del peccato.
La fede manifesta l’uomo, la persona secondo la comunione delle persone divine, perché è la vita secondo Dio che ci viene partecipata in Cristo.
Perciò, credendo in Cristo, ci si scopre innestati nel suo corpo e con ciò intessuti nella comunione tra di noi. “Siamo membra gli uni degli altri” (Rm 12,5).
Allora, essere radicati in Cristo ci dà una tale conoscenza di ciò che crediamo, tanto che Paolo dice semplicemente: “Sappiamo infatti che, quando sarà distrutta la nostra dimora terrena, che è come una tenda, riceveremo da Dio un’abitazione, una dimora non costruita da mani d’uomo, eterna, nei cieli” (2Cor 5,1).
Questo “sappiamo” fa vedere che l’abitazione celeste è già conosciuta e già la abitiamo in qualche modo.
Infatti, l’abitazione nel nostro corpo è come una tenda, una realtà non stabile, da nomadi, da pastori. Mentre l’altra, quella che è nei cieli, è una casa stabile.
Ma questa casa è già sperimentata, già vissuta da noi.
Noi siamo battezzati, abbiamo già l’esperienza del Risorto e perciò già sappiamo come è la casa nei cieli.
“Con lui ci ha anche risuscitato e ci ha fatto sedere nei cieli, in Cristo Gesù” (Ef 2,6).
Perciò la casa nei cieli è il corpo di Cristo Risorto.
Per questo Paolo dice che, se la casa fosse il nostro corpo, sarebbe meglio andare in esilio alla casa del cielo.
Ma la nostra vera patria è Cristo nel Regno del Padre.
Noi infatti siamo concittadini del Regno (cf Ef 2,19).
Siamo noi la casa di Cristo: “Cristo, invece, lo fu come figlio, posto sopra la sua casa. E la sua casa siamo noi, se conserviamo la libertà e la speranza di cui ci vantiamo” (Eb 3,6).
È la figliolanza che ci dà la certezza della casa del Padre.
In questa casa, il battezzato non è più servo, ma figlio.
La casa di Cristo è la casa dell’amore filiale.
“È Dio stesso che ci conferma, insieme a voi, in Cristo e ci ha conferito l’unzione, ci ha impresso il sigillo e ci ha dato la caparra dello Spirito nei nostri cuori” (2Cor 1,21-22).
Dunque, alla fine, per Paolo anche se vorrebbe essere portato più presto a casa, ciò che conta è comunque essere con Cristo, piacergli, essere di suo gradimento.
Anzi, Paolo nello stesso capitolo, utilizza anche un’altra immagine, che è quella del vestito, e anche qui appare la stessa verità spirituale.
Lui sottolinea che la nostra situazione non è facile: “Perciò, in questa condizione noi gemiamo e desideriamo rivestirci della nostra abitazione celeste, purché siamo trovati vestiti, non nudi” (2Cor 5,2-3).
Il che vuol dire che noi siamo già vestiti del corpo e non vogliamo essere spogliati dal corpo, ma rivestiti.
“… perché non vogliamo essere spogliati ma rivestiti, affinché ciò che è mortale venga assorbito dalla vita” (2Cor 5,4).
E la caparra dello Spirito dice che Dio ci ha fatti proprio per questo, aggiunge Paolo nel versetto successivo.
La vita che assorbe ciò che è mortale è quella data dallo Spirito Santo, la vita di Dio, la zoē.
Quando il nostro corpo è vissuto nella vita da figli di Dio, veniamo portati da ciò che è mortale a ciò che è eterno.
E questo è gradito a Dio. E ciò che è gradito a Dio è proprio vivere il nostro corpo come dono gratuito, come offerta, come non essere attaccati al corpo e alle sue necessità.
Queste realtà vengono compiute quando il corpo viene avvolto in ciò che lo custodisce per la vita eterna – e questo è l’Amore.
La mentalità del mondo è quella di risparmiare sé stessi e di vivere secondo la propria volontà, mentre si tratta di lasciarsi “trasformare rinnovando il vostro modo di pensare, per poter discernere la volontà di Dio, ciò che è buono, a lui gradito e perfetto” (Rm 12,2).
E ciò che è perfetto è “offrire i vostri corpi come sacrificio vivente, santo e gradito a Dio; è questo il vostro culto spirituale” (Rm 12,1).
Infatti, nel Vangelo di Giovanni, all’Ultima Cena, Cristo indossa un abito di culto assolutamente nuovo: il grembiule, e si mette a lavare i piedi dei discepoli.
“Vi ho dato un esempio, infatti, perché anche voi facciate come io ho fatto a voi” (Gv 13,15).
“Come io ho amato voi, così amatevi anche voi gli uni gli altri. Da questo tutti sapranno che siete miei discepoli: se avete amore gli uni per gli altri” (Gv 13,34-35).
In questo si compie il giudizio che realizziamo noi su di noi ogni giorno con il nostro modo di essere e agire e che alla fine Cristo renderà definitivo.
Ogni giorno, infatti noi fissiamo lo sguardo sulle cose invisibili, che sono quelle eterne. Questo è il nostro culto spirituale, che partecipa a quello di Cristo, che ha compiuto la volontà del Padre donando sé stesso. “… mediante quella volontà siamo stati santificati per mezzo dell’offerta del corpo di Gesù Cristo, una volta per sempre” (Eb 10,10).
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
Para comprender el pasaje de la segunda lectura de la liturgia de hoy, conviene considerarlo en su contexto más amplio.
En efecto, en el capítulo anterior, Pablo destaca una oposición entre la decadencia del hombre exterior y la renovación “de día en día” del hombre interior.
Lo que vemos y advertimos de inmediato es que el hombre, en su dimensión corporal, se está destruyendo, no sólo por la enfermedad y la vejez, sino también por el hecho de vivir la vida con amor. En efecto, quien ama se entrega y se consume.
El misterio pascual de Cristo sigue siendo precisamente por esto el fundamento y la clave para comprender todo lo que es el hombre y la humanidad como tal.
Precisamente porque Él, en su Pascua, es este don gratuito y rechazado, es destruido, asesinado.
Teniendo esto en cuenta, Pablo dice que “no fijamos nuestra mirada en las cosas visibles, sino en las invisibles, porque las visibles son momentáneas, pero las invisibles son eternas” (2 Co 4,18).
Pero, ¿cómo fijamos nuestra mirada en las cosas invisibles?
Pablo lo dice en el pasaje de hoy: “Porque andamos en fe y no en visión” (2 Cor 5,7).
Ver cosas invisibles es una expresión muy ambigua y se cae fácilmente en la ilusión de que las “cosas invisibles” pueden ser o bien las de los conceptos (porque en este caso se trata de sustituir los conceptos por visiones concretas de las cosas), o bien las de las imágenes fantasiosas.
En efecto, la historia de los últimos siglos atestigua cómo un modo de filosofar el más allá agota la vida, la participación en la vida de Dios, y lo concentra todo en una dimensión intelectual del individuo, sin lograr por consiguiente transmitir y alimentar el conjunto de la vida nueva del bautizado.
Del mismo modo, el arte que ha llenado nuestras iglesias desde el Barroco ha puesto de manifiesto que el espacio real y el imaginario se desdibujan.
El espacio donde se reúne la comunidad es real, son los muros que nos rodean y los bancos donde nos sentamos. Pero el espacio del cielo, de los ángeles, de los santos y de Dios, tal y como sugiere la ruptura de perspectiva pintada en algunas iglesias, donde el techo está pintado como el cielo, es imaginario, es una ficción que de hecho no existe. Es una ficción imaginaria.
Para Pablo, fijar la mirada en las cosas invisibles es tener una confianza total en Cristo.
“Estamos llenos de confianza y preferimos exiliarnos del cuerpo y habitar con el Señor” (2 Co 5,8).
Confianza significa confiarse a Cristo.
Fe significa estar siempre “llenos de confianza”. La fe es tanta certeza en lo que comunicamos, que nos abre a un conocimiento experiencial, porque es un conocimiento relacional.
En efecto, la fe es un acontecimiento relacional y expresa la acogida de Cristo. Esta acogida por nuestra parte le hace presente y su presencia inicia la transfiguración de nuestra existencia. “Que Cristo habite por la fe en vuestros corazones, y así, arraigados y cimentados en la caridad…” (Ef 3,17).
Así pues, la fe es una relación fuerte que nos hace partícipes de Cristo. Se participa de los sentimientos de Cristo (cf. Flp 2,5), de la paz de Cristo (cf. Col 3,15). Estamos habitados por su Palabra (cf. Col 3,16) y por su Espíritu (cf. 1 Pe 1,11). En efecto, el cristiano participa de la mente de Cristo (cf. 1 Co 2,16).
Por tanto, es obvio que el cristiano vive la fe con una percepción real y personal, relacional y participativa de Cristo y “en Cristo”.
Y como esto nos enraíza en la caridad, la fe en Cristo se vive como comunión en el cuerpo de Cristo.
La fe es la superación de la existencia individual, que es consecuencia del pecado.
La fe manifiesta al hombre, la persona según la comunión de las personas divinas, porque es la vida según Dios la que se comparte con nosotros en Cristo.
Por eso, al creer en Cristo, nos descubrimos injertados en su cuerpo y, de este modo, entretejidos en la comunión entre nosotros. “Somos miembros los unos de los otros” (Rm 12,5).
Así pues, estar arraigados en Cristo nos da tal conocimiento de lo que creemos que Pablo dice simplemente: “Porque sabemos que cuando nuestra morada terrena, que es como una tienda, sea destruida, recibiremos de Dios una habitación, una morada no hecha por manos humanas, eterna, en el cielo” (2 Co 5,1).
Este “sabemos” muestra que la morada celestial ya es conocida y que ya la habitamos de alguna manera.
De hecho, la morada en nuestro cuerpo es como una tienda, una realidad inestable, como los nómadas, como los pastores. Mientras que la otra, la que está en el cielo, es un hogar estable.
Pero este hogar ya está experimentado, ya vivido por nosotros.
Estamos bautizados, ya tenemos la experiencia del Resucitado y, por tanto, ya sabemos cómo es la casa del cielo.
“Con él también nos resucitó y nos sentó en el cielo, en Cristo Jesús” (Ef 2,6).
Por tanto, la casa del cielo es el cuerpo de Cristo resucitado.
Por eso dice Pablo que si la patria fuera nuestro cuerpo, mejor sería exiliarnos a la casa del cielo.
Pero nuestra verdadera casa es Cristo en el Reino del Padre.
Porque somos conciudadanos del Reino (cf. Ef 2,19).
Somos la casa de Cristo: “Cristo era como un hijo, puesto al frente de su casa. Y su casa somos nosotros, si conservamos la libertad y la esperanza de que nos gloriamos” (Hb 3,6).
Es la filiación la que nos da la certeza de la casa del Padre.
En esta casa, el bautizado ya no es siervo, sino hijo.
La casa de Cristo es la casa del amor filial.
“Es Dios mismo quien nos confirma, junto con vosotros, en Cristo y nos ha ungido, imprimiéndonos el sello y dándonos la inhabitación del Espíritu en nuestros corazones” (2 Co 1,21-22).
Así que, al final, para Pablo, aunque le gustaría volver antes a casa, lo que cuenta sigue siendo estar con Cristo, agradarle, ser de su agrado.
De hecho, en el mismo capítulo, Pablo utiliza también otra imagen, que es la del vestido, y también aquí aparece la misma verdad espiritual.
Subraya que nuestra situación no es fácil: “Por tanto, en esta condición gemimos y deseamos revestirnos de nuestra morada celestial, con tal de que se nos encuentre vestidos, no desnudos” (2 Co 5,2-3).
Lo que significa que ya estamos revestidos del cuerpo y no deseamos ser despojados del cuerpo, sino revestidos.
“… porque no queremos ser despojados, sino revestidos, para que lo mortal sea absorbido por la vida” (2Cor 5,4).
Y el derramamiento del Espíritu dice que Dios nos hizo precisamente para eso, añade Pablo en el versículo siguiente.
La vida que absorbe lo mortal es la que da el Espíritu Santo, la vida de Dios, la zoē.
Cuando nuestros cuerpos son vividos en la vida de los hijos de Dios, somos llevados de lo que es mortal a lo que es eterno.
Y esto es agradable a Dios. Y lo que es agradable a Dios es precisamente vivir nuestro cuerpo como un don gratuito, como una ofrenda, como no estar apegados al cuerpo y a sus necesidades.
Estas realidades se cumplen cuando el cuerpo se envuelve en aquello que lo guarda para la vida eterna, y eso es el Amor.
La mentalidad del mundo es prescindir de uno mismo y vivir según la propia voluntad, mientras que se trata de dejarse “transformar renovando vuestra manera de pensar, para que podáis discernir la voluntad de Dios, lo que es bueno, agradable y perfecto para él” (Rom 12,2).
Y lo perfecto es “ofrecer vuestros cuerpos como sacrificio vivo, santo y agradable a Dios; éste es vuestro culto espiritual” (Rm 12,1).
De hecho, en el Evangelio de Juan, en la Última Cena, Cristo se pone una prenda de culto absolutamente nueva: el delantal, y se dispone a lavar los pies a los discípulos.
“Porque ejemplo os he dado, para que también vosotros hagáis como yo he hecho con vosotros” (Jn 13,15).
“Como yo os he amado, así también amaos los unos a los otros. En esto conocerán todos que sois mis discípulos: si os tenéis amor los unos a los otros” (Jn 13,34-35).
En esto se cumple el juicio que nos hacemos cada día a nosotros mismos con nuestro modo de ser y de actuar y que Cristo hará definitivo en última instancia.
Porque cada día fijamos nuestra mirada en las cosas invisibles, que son las eternas. Este es nuestro culto espiritual, que participa del de Cristo, que cumplió la voluntad del Padre entregándose a sí mismo. “…por esa voluntad hemos sido santificados mediante la ofrenda del cuerpo de Jesucristo, hecha una vez para siempre” (Hb 10,10).
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Da bi razumeli odlomek iz današnjega drugega berila, je dobro pogledati njegov širši kontekst.
Pavel namreč v prejšnjem poglavju pokaže na nasprotje med razpadanjem zunanjega človeka in obnavljanjem notranjega človeka »iz dneva v dan«.
Takoj je vidno in opazno, da človeka v njegovi telesni razsežnosti ne uničujeta le bolezen in starost, ampak tudi življenje z ljubeznijo. Kajti kdor ljubi, se daruje in troši.
Kristusova velikonočna skrivnost prav zato ostane temelj in ključ branja vsega, kar je človek in človeškost kot taka.
Prav zato, ker je On v svoji veliki noči ta zastonjski in zavrnjen dar, je uničen, umorjen.
V tem vidiku Pavel pravi, da »se ne oziramo na to, kar se vidi, ampak na to, kar se ne vidi. Kar se namreč vidi, je začasno, kar pa se ne vidi, je večno« (2 Kor 4,18).
Toda, kako lahko usmerimo pogled na nevidne stvari?
Pavel to pove v današnjem odlomku: »Saj v veri hodimo in ne v gledanju« (2 Kor 5,7).
Videti nevidne stvari je zelo dvoumen izraz in hitro lahko zapademo v iluzijo, da so »nevidne stvari« lahko tako pojmi (v tem primeru skušamo konkretni pogled na stvari nadomestiti s pojmi), kot domišljijske podobe.
Zgodovina zadnjih stoletij namreč pričuje, kako filozofija onstranstva na nek način osiromaši življenje, udeleženost pri Božjem življenju in vse osredotoča na razumsko razsežnost posameznika, pri tem pa posledično ne uspe posredovati in nahraniti novega življenja krščenih.
Prav tako tudi umetnost, ki je od baroka dalje napolnila naše cerkve, jasno pokaže, da sta se resnični in domišljijski svet pomešala.
Prostor, v katerem se zbira skupnost, je resničen: so zidovi, ki nas obdajajo in klopi, v katere sedemo. Prostor neba, angelov, svetnikov in Boga pa je v nekaterih cerkvah poslikan iluzorno; strop je poslikan kot nebesa, vendar zgolj namišljeno, kot fikcija, ki v resnici ne obstaja. Je izmišljotina.
Usmeriti pogled na nevidne stvari pa pri Pavlu pomeni imeti popolno zaupanje v Kristusa.
»Smo pa polni zaupanja in si bolj želimo, da bi šli zdoma, iz telesa, in prišli domov, h Gospodu« (2 Kor 5,8).
Zaupanje pomeni izročitev samih sebe Kristusu.
Vera pomeni, da smo vedno »polni zaupanja«. Vera je tako gotova v to, kar sporočamo, da nas odpira izkustvenemu spoznanju, saj spoznavamo v odnosu.
Vera je namreč odnos in pomeni, da sprejemamo Kristusa. Naše sprejemanje ga stori navzočega in njegova navzočnost nas spreminja. »Naj Kristus po veri prebiva v vaših srcih, da bi tako, ukoreninjeni in utemeljeni v ljubezni …« (Ef 3,17).
Vera je namreč močan odnos, ki nas udeleži pri Kristusu. Deležni smo Kristusovega čutenja (prim. Flp 2,5) in Kristusovega miru (prim. Kol 3,15). V nas prebivata njegova beseda (prim. Kol 3,16) in njegov Duh (prim. 1 Pt 1,11). Kristjani smo deležni celo Kristusovega uma (prim. 1 Kor 2,16).
Zato je jasno, da kristjan živi vero z dojemanjem, ki je realno in osebno, v odnosu in udeleženosti pri Kristusu ter »v Kristusu«.
Ker nas ta odnos ukorenini v ljubezni, živimo vero v Kristusa kot občestvo v Kristusovem telesu.
Vera preseže individualno bivanje, ki je posledica greha.
Vera razodene človeka, osebo po občestvu Božjih oseb, ker je življenje po Bogu, ki smo ga deležni v Kristusu.
Zato, ko verujemo v Kristusa, odkrijemo, da smo vcepljeni v njegovo telo in stkani v občestvo med seboj. »Posamezni pa smo si deli med seboj« (Rim 12,5).
Ukoreninjenost v Kristusa nam daje tako spoznanje tega, v kar verujemo, da Pavel preprosto reče: »Vemo namreč tole: če razpade naša zemeljska hiša, ki je le šotor, imamo v nebesih zgradbo od Boga, hišo, ki je niso naredile roke in je večna« (2 Kor 5,1).
Ta »vemo« pokaže, da že poznamo nebeško bivališče in smo na nek način že tam doma.
Bivališče našega telesa je namreč kot šotor, nekaj nestalnega, kjer bivamo kot nomadi, pastirji. Drugo bivališče, tisto, ki je v nebesih, pa je stalno.
To bivališče smo že izkusili, že bivamo v njem.
Krščeni smo in že imamo izkušnjo Vstalega, zato že vemo, kakšno je bivališče v nebesih.
»In z njim nas je obudil in nas posadil v nebesa v Kristusu Jezusu« (Ef 2,6).
Nebeško bivališče je zato telo Vstalega Kristusa.
Zato Pavel pravi, da, če bi bilo bivališče naše telo, bi bilo bolje iti v izgnanstvo v nebeško bivališče.
Toda naša resnična domovina je Kristus v Očetovem kraljestvu.
Mi smo namreč sodržavljani Kraljestva (prim. Ef 2,19).
Mi smo Kristusovo bivališče: »Kristus pa je bil zvest kot Sin, in sicer nad svojo hišo. Njegova hiša pa smo mi, če ohranimo zaupnost in ponos, ki ga daje upanje« (Heb 3,6).
Sinovstvo je tisto, ki nam daje gotovost Očetove hiše.
V tej hiši krščeni ni več služabnik, ampak sin.
Očetova hiša je hiša sinovske ljubezni.
»Nas skupaj z vami utrjuje za Kristusa in nas mazili Bog, ki nam je tudi vtisnil pečat in v naša srca položil poroštvo Duha« (2 Kor 1,21-22).
Čeprav bi bil Pavel rad čim prej prenesen v hišo, je to, kar šteje, vendarle, da je s Kristusom, da mu ugaja in mu je v zadovoljstvo.
Pavel namreč v istem poglavju uporabi še eno podobo: podobo oblačila; in tudi v tej podobi se pokaže ista duhovna resnica.
Poudari, da naš položaj ni lahek: »Zato tudi v tem svojem stanju vzdihujemo in si želimo kar povrh obleči svoje bivališče, ki je iz nebes, seveda le, če se izkažemo, da nismo goli, ko se slečemo« (2 Kor 5,2-3).
To pomeni, da smo že oblečeni v telo in ne želimo biti slečeni telesa, ampak oblečeni povrh.
»… ker se ne bi radi slekli, ampak bi se radi oblekli kar povrh, tako da bi življenje použilo to, kar je umrljivo« (2 Kor 5,4).
V naslednji vrstici Pavel doda, da nas je Bog, ki nam je dal poroštvo Duha, pripravil prav za to.
Življenje, ki použije to, kar je umrljivo, je življenje, ki nam ga je podaril Sveti Duh, Božje življenje, zoē.
Ko živimo v svojem telesu kot Božji sinovi, smo iz tega, kar je umrljivo, preneseni v to, kar je večno.
In to je všeč Bogu. To, kar je všeč Bogu, pa je, da svoje telo živimo kot zastonjski dar, kot daritev in nismo navezani na telo in njegove potrebe.
Te resničnosti so dopolnjene, ko je telo ovito v to, kar ga ohranja za večno življenje – in to je Ljubezen.
Miselnost sveta je ohranjati samega sebe in živeti po svoji volji, dejansko pa gre za: »Tako se preobražajte z obnovo svojega uma, da boste lahko razpoznavali, kaj hoče Bog, kaj je dobro, njemu všečno in popolno« (Rim 12,2).
In to, kar je popolno, je darovati »svoja telesa v živo, sveto in Bogu všečno žrtev; to je vaše smiselno bogoslužje« (Rim 12,1).
V Janezovem evangeliju Kristus pri zadnji večerji obleče oblačilo povsem novega bogoslužja: predpasnik, in umiva noge učencem.
»Zgled sem vam namreč dal, da bi tudi vi delali tako, kakor sem jaz vam storil« (Jn 13,15).
»Kakor sem vas jaz ljubil, tako se tudi vi ljubite med seboj! Po tem bodo vsi spoznali, da ste moji učenci, če boste med seboj imeli ljubezen« (Jn 13,34-35).
V tem se izpolnjuje sodba, ki jo vsak dan s svojim načinom bivanja in delovanja uresničujemo nad seboj in jo bo na koncu dokončno izrekel Kristus.
Vsak dan namreč usmerjamo svoj pogled na nevidne stvari, ki so večne. To je naše duhovno bogoslužje, ki je udeleženo pri bogoslužju Kristusa, ki je izpolnil Očetovo voljo s tem, da je daroval samega sebe. »V tej volji smo z daritvijo telesa Jezusa Kristusa posvečeni enkrat za vselej« (Heb 10,10).
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Za razumijevanje odlomka iz današnjeg Drugog čitanja, dobro je sagledati njegov širi kontekst.
Naime, u prethodnom poglavlju Pavao ističe suprotnost između raspadanja vanjskog čovjeka i obnavljanja nutarnjeg čovjeka „iz dana u dan“.
Odmah je vidljivo i uočljivo da čovjeka, u njegovoj tjelesnoj dimenziji, ne uništavaju samo bolestî i starost, nego i življenje s ljubavlju. Naime, onaj tko ljubi, taj se dariva i troši.
Zbog toga Kristovo pashalno otajstvo ostaje temelj i ključ iščitavanja svega što je čovjek i čovještvo kao takvo.
Upravo zato što je On u svojoj Pashi taj besplatni i odbačeni dar, biva uništen, ubijen.
U tom pogledu Pavao kaže da „nama nije do vidljivog nego do nevidljivog: ta vidljivo je privremeno, a nevidljivo – vječno“ (2Kor 4,18).
Ali kako možemo usmjeriti pogled na nevidljive stvari?
Pavao to kaže u današnjem odlomku: „Ta u vjeri hodimo, ne u gledanju“ (2Kor 5,7).
Vidjeti nevidljive stvari vrlo je dvosmislen izraz i s lakoćom možemo upasti u iluziju da „nevidljive stvari“ mogu biti pojmovi (u tom slučaju nastojimo konkretne poglede na stvari zamijeniti s pojmovima) ili maštovite slike.
Naime, povijest posljednjih stoljeća svjedoči o tome kako filozofija onostranosti na neki način osiromašuje život, sudjelovanje u Božjem životu i sve usredotočuje na razumsku dimenziju pojedinca, pa zbog toga ne uspijeva prenijeti i hraniti novi život krštenika.
Isto tako, umjetnost koja je od baroka pa nadalje punila naše crkve jasno pokazuje da su se pomiješali stvarni i imaginarni svijet.
Prostor u kojem se okuplja zajednica je stvaran: to su zidovi koji nas okružuju i klupe u kojima sjedimo. Prostor neba, anđela, svetaca i Boga, u nekim je crkvama oslikan iluzorno; strop je oslikan kao nebo, ali samo kao imaginarno, kao fikcija koja zapravo ne postoji. To je izmišljotina.
Za Pavla, usmjeriti pogled na nevidljive stvari znači imati potpuno povjerenje u Krista.
„Da, puni smo pouzdanja i najradije bismo se iselili iz tijela i naselili kod Gospodina“ (2Kor 5,8).
Pouzdanje znači predanje samog sebe Kristu.
Vjera znači da smo uvijek „puni (…) pouzdanja“. Vjera je toliko sigurna u ono što nam se priopćava da nas otvara iskustvenoj spoznaji, jer spoznajemo u odnosu.
Naime, vjera je stvarnost odnosa te izražava prihvaćanje Krista. Po našem prihvaćanju On biva prisutan, a njegova nas prisutnost mijenja. „Da po vjeri Krist prebiva u srcima vašim te u ljubavi ukorijenjeni i utemeljeni…“ (Ef 3,17).
Vjera je, dakle, snažan odnos koji nas čini dionicima Krista. Sudjelujemo u Kristovim osjećajima (usp. Fil 2,5), u Kristovom miru (usp. Kol 3,15). U nama se nastanjuje njegova riječ (usp. Kol 3,16) i njegov Duh (usp. 1Pt 1,11). Kao kršćani čak imamo udjela u Kristovoj misli (usp. 1Kor 2,16).
Stoga je očito da kršćanin živi vjeru sa stvarnom i osobnom, odnosnom i sudioničkom percepcijom Krista i „u Kristu“.
Budući da nas to ukorjenjuje u ljubavi, vjeru u Krista živimo kao zajedništvo u Kristovu tijelu.
Vjera nadilazi individualno postojanje, koje je posljedica grijeha.
Vjera očituje čovjeka, osobu kojoj je svojstveno zajedništvo božanskih osoba, jer u Kristu sudjelujemo u životu po Božju.
Stoga, vjerujući u Krista, otkrivamo da smo ucijepljeni u njegovo tijelo i time utkani u zajedništvo među nama. „Tako smo i mi (…) udovi jedan drugomu“ (Rim 12,5).
Ukorijenjenost u Kristu daje nam takvu spoznaju onoga u što vjerujemo, da Pavao jednostavno kaže: „Znamo doista: ako se razruši naš zemaljski dom, šator, imamo zdanje od Boga, dom nerukotvoren, vječan na nebesima“ (2Kor 5,1).
To „znamo“ pokazuje da već poznajemo nebesko prebivalište i da smo već na neki način nastanjeni u njemu.
Naime, prebivalište našeg tijela je poput šatora, nešto nepostojano, gdje živimo kao nomadi, pastiri. Dok je drugo, ono koje je na nebesima, trajna kuća.
Tu smo kuću već iskusili, već smo boravili u njoj.
Kršteni smo, već imamo iskustvo Uskrsloga i zato već znamo kakva je kuća na nebu.
„Te nas zajedno s njim uskrisi i posadi na nebesima u Kristu Isusu“ (Ef 2,6).
Kuća na nebu je dakle tijelo Uskrsloga Krista.
Zato Pavao kaže da bi, kad bi kuća bila naše tijelo, bilo bolje odseliti se u nebesku kuću.
Ali naša prava domovina je Krist u Očevu Kraljevstvu.
Naime, mi smo sugrađani toga Kraljevstva (usp. Ef 2,19).
Mi smo Kristova kuća: „ali Krist – kao Sin, nad kućom njegovom. Njegova smo kuća mi ako sačuvamo smjelost i ponos nade“ (Heb 3,6).
Sinovstvo je ono koje nam daje sigurnost Očeve kuće.
U toj kući krštenik nije više sluga, nego sin.
Kristova kuća je kuća sinovske ljubavi.
„A Bog je onaj koji nas zajedno s vama utvrđuje za Krista; on nas i pomaza, on nas i zapečati i u srca naša dade zalog – Duha“ (2Kor 1,21-22).
Dakle, na kraju je za Pavla, iako bi želio da što prije bude odveden kući, važno da ipak bude s Kristom, da mu ugodi, svidi mu se.
Štoviše, u istom poglavlju Pavao također koristi drugu sliku: sliku odjeće; pa se i u toj slici pojavljuje ista duhovna istina.
On ističe da naša situacija nije laka: „U ovome doista stenjemo i čeznemo da se povrh njega zaodjenemo svojim nebeskim obitavalištem; dakako, ako se nađemo obučeni, ne goli“ (2Kor 5,2-3).
To znači da smo već obučeni u tijelo i ne želimo ga svući sa sebe, nego se zaodjenuti.
„… jer nećemo da budemo svučeni, nego da se još obučemo da život iskapi što je smrtno“ (2Kor 5,4).
U sljedećem retku Pavao dodaje da nas je Bog, koji nam je dao zalog Duha, sazdao upravo za to.
Život koji iskapljuje ono što je smrtno jest život koji nam je darovao Duh Sveti, Božji život, zoē.
Kad u našem tijelu živimo kao sinovi Božji, preneseni smo iz onoga što je smrtno u ono što je vječno.
I to je drago Bogu. Bogu je drago da svoje tijelo živimo kao besplatan dar, kao prinos i da nismo navezani na tijelo i njegove potrebe.
Te se stvarnosti ispunjaju kada je tijelo umotano u ono što ga čuva za vječni život – a to je Ljubav.
Mentalitet svijeta je poštedjeti sebe i živjeti po vlastitoj volji, a potrebno je dopustiti preobrazbu „obnavljanjem svoje pameti da mognete razabirati što je volja Božja, što li je dobro, Bogu milo, savršeno“ (Rim 12,2).
A savršeno je kad prikazujemo „svoja tijela za žrtvu živu, svetu, Bogu milu – kao svoje duhovno bogoslužje“ (Rim 12,1).
Naime, u Ivanovu Evanđelju Krist na Posljednjoj večeri oblači odjeću sasvim novog bogoslužja: ubrus, i pere noge učenicima.
„Primjer sam vam dao da i vi činite kao što ja vama učinih“ (Iv 13,15).
„Zapovijed vam novu dajem: ljubite jedni druge; kao što sam ja ljubio vas tako i vi ljubite jedni druge. Po ovom će svi znati da ste moji učenici: ako budete imali ljubavi jedni za druge“ (Iv 13,34-35).
U tome se ispunja sud koji svakodnevno provodimo sami nas sobom svojim načinom bivovanja i djelovanja, a koji će na koncu konačno izreći Krist.
Svaki dan naime usmjeravamo pogled na nevidljive stvari, koje su vječne. To je naše duhovno bogoslužje koje sudjeluje u bogoslužju Krista, koji je ispunio Očevu volju darujući samoga sebe. „U toj smo volji posvećeni prinosom tijela Isusa Krista jednom zauvijek“ (Heb 10,10).
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Aby zrozumieć fragment drugiego czytania dzisiejszej liturgii, dobrze jest rozważyć go w szerszym kontekście.
W rzeczywistości, w poprzednim rozdziale Paweł podkreśla opozycję między rozkładem człowieka zewnętrznego a odnawianiem „dzień po dniu” człowieka wewnętrznego.
To, co widzimy i natychmiast potwierdzamy, to fakt, że człowiek w swoim cielesnym wymiarze niszczy samego siebie, nie tylko poprzez choroby i starość, ale także poprzez życie miłością. Rzeczywiście, ten, kto kocha, daje siebie i się wyniszcza.
Misterium Paschalne Chrystusa właśnie z tego powodu pozostaje fundamentem i kluczem do zrozumienia wszystkiego, czym jest człowiek i ludzkość jako taka.
Właśnie dlatego, że w swojej Passze jest On tym wolnym i odrzuconym darem; zostaje zniszczony, zabity.
Mając to na uwadze, Paweł mówi, że „wpatrujemy się nie w to, co widzialne, lecz w to, co niewidzialne. To bowiem, co widzialne, przemija, to zaś, co niewidzialne, trwa” (2 Kor 4, 18).
Ale w jaki sposób kierujemy nasz wzrok na rzeczy niewidzialne?
Paweł mówi to w dzisiejszym fragmencie: „Albowiem według wiary, a nie dzięki widzeniu postępujemy” (2 Kor 5, 7).
Widzenie niewidzialnych rzeczy jest bardzo dwuznacznym wyrażeniem i łatwo popaść w iluzję, że „niewidzialne rzeczy” mogą być albo pojęciami (ponieważ w tym przypadku próbuje się zastąpić pojęcia konkretnymi wizjami rzeczy), albo fantazyjnymi obrazami.
W rzeczywistości historia ostatnich wieków świadczy o tym, jak sposób filozofowania na temat życia pozagrobowego drenuje życie, uczestnictwo w życiu Boga i koncentruje wszystko w wymiarze intelektualnym jednostki, nie będąc w konsekwencji w stanie przekazywać i karmić całego nowego życia osoby ochrzczonej.
W ten sam sposób sztuka, która wypełniała nasze kościoły od czasów baroku, jasno pokazała, że przestrzeń rzeczywista i fantastyczna są rozmyte.
Przestrzeń, w której gromadzi się społeczność, jest realna, to ściany, które nas otaczają i ławki, w których siedzimy. Ale przestrzeń nieba, aniołów, świętych i Boga, jak sugeruje przełom perspektywiczny malowany w niektórych kościołach, gdzie sufit jest pomalowany jak niebo, jest wyimaginowana, jest fikcją, która w rzeczywistości nie istnieje. To wyimaginowana fikcja.
Dla Pawła skupienie wzroku na rzeczach niewidzialnych oznacza całkowite zaufanie Chrystusowi.
„Mamy jednak nadzieję… i chcielibyśmy raczej opuścić nasze ciało i stanąć w obliczu Pana” (2 Kor 5, 8).
Zaufanie oznacza powierzenie się Chrystusowi.
Wiara oznacza bycie zawsze „pełnym ufności”. Wiara jest tak pewna tego, co komunikujemy, że otwiera nas na wiedzę doświadczalną, ponieważ jest to wiedza relacyjna.
W istocie wiara jest wydarzeniem relacyjnym i wyraża przyjęcie Chrystusa. To przyjęcie przez nas czyni Go obecnym, a Jego obecność rozpoczyna przemianę naszej egzystencji. „Niech Chrystus zamieszka przez wiarę w waszych sercach, wkorzeniony i ugruntowany w miłości…” (por. Ef 3, 17).
Wiara jest więc silną relacją, która czyni nas uczestnikami Chrystusa. Uczestniczymy w uczuciach Chrystusa (por. Flp 2, 5), w pokoju Chrystusa (por. Kol 3, 15). Jesteśmy zamieszkani przez Jego słowo (por. Kol 3, 16) i przez Jego Ducha (por. 1 P 1, 11). Rzeczywiście, chrześcijanie uczestniczą w umyśle Chrystusa (por. 1 Kor 2, 16).
Dlatego jest oczywiste, że chrześcijanin przeżywa wiarę z prawdziwym i osobistym, relacyjnym i uczestniczącym postrzeganiem Chrystusa i „w Chrystusie”.
A ponieważ czyni nas to zakorzenionymi w miłości, wiara w Chrystusa jest przeżywana jako komunia w ciele Chrystusa.
Wiara jest przezwyciężeniem indywidualnej egzystencji, która jest konsekwencją grzechu.
Wiara objawia człowieka, osobę według komunii Osób Boskich, ponieważ jest to życie według Boga, które jest dzielone z nami w Chrystusie.
Dlatego wierząc w Chrystusa, odkrywamy, że jesteśmy wszczepieni w Jego ciało, a tym samym wpleceni w komunię między nami. „Jesteśmy nawzajem dla siebie członkami” (Rz 12, 5).
Tak więc zakorzenienie w Chrystusie daje nam taką wiedzę o tym, w co wierzymy, że Paweł mówi po prostu: „Wiemy bowiem, że jeśli nawet zniszczeje nasz przybytek doczesnego zamieszkania, będziemy mieli mieszkanie od Boga, dom nie ręką uczyniony, lecz wiecznie trwały w niebie” (2 Kor 5, 1).
W rzeczywistości mieszkanie w naszym ciele jest jak namiot, niestabilna rzeczywistość, jak koczownik, jak pasterz. Natomiast to drugie, w niebie, jest stabilnym domem.
Ale tego domu już doświadczamy, już nim żyjemy.
Jesteśmy ochrzczeni, mamy już doświadczenie Zmartwychwstałego i dlatego już wiemy, jaki jest dom w niebie.
„Razem też wskrzesił i razem posadził na wyżynach niebieskich – w Chrystusie Jezusie” (Ef 2, 6).
Zatem domem w niebie jest ciało zmartwychwstałego Chrystusa.
Dlatego Paweł mówi, że gdyby domem było nasze ciało, lepiej byłoby udać się na wygnanie do domu w niebie.
Ale naszym prawdziwym domem jest Chrystus w królestwie Ojca.
Jesteśmy bowiem współobywatelami Królestwa (por. Ef 2, 19).
Jesteśmy domem Chrystusa: „Chrystus zaś, jako Syn, był nad swoim domem. Jego domem my jesteśmy, jeśli ufność i chwalebną nadzieję aż do końca wytrwale zachowamy” (Hbr 3, 6).
To synostwo, dziecięctwo Boże, daje nam pewność domu Ojca.
W tym domu osoba ochrzczona nie jest już sługą, ale synem.
Dom Chrystusa jest domem synowskiej miłości.
„Tym zaś, który umacnia nas wespół z wami w Chrystusie, i który nas namaścił, jest Bóg. On też wycisnął na nas pieczęć i zostawił zadatek Ducha w sercach naszych” (2 Kor 1, 21-22).
Tak więc ostatecznie dla Pawła, nawet jeśli chciałby zostać sprowadzony do domu wcześniej, liczy się bycie z Chrystusem, podobanie się Mu, bycie według Jego upodobania.
Rzeczywiście, w tym samym rozdziale Paweł używa również innego obrazu, którym jest szata, i tutaj również pojawia się ta sama duchowa prawda.
Podkreśla, że nasza sytuacja nie jest łatwa: „Tak przeto teraz wzdychamy, pragnąc przyodziać się w nasz niebieski przybytek, o ile tylko odziani, a nie nadzy będziemy” (2 Kor 5, 2-3).
Oznacza to, że jesteśmy już przyobleczeni w ciało i nie chcemy być pozbawieni ciała, ale przyobleczeni.
„[…] bo nie chcielibyśmy go utracić, lecz przywdziać na niego nowe odzienie, aby to, co śmiertelne, wchłonięte zostało przez życie” (2 Kor 5, 4).
A zadatek Ducha mówi, że Bóg stworzył nas właśnie w tym celu, dodaje Paweł w następnym wersecie.
Życie, które pochłania to, co śmiertelne, jest życiem danym przez Ducha Świętego, życiem Bożym, zoē.
Kiedy nasze ciała żyją życiem dzieci Bożych, zostajemy przeniesieni z tego, co śmiertelne, do tego, co wieczne.
I to jest miłe Bogu. A to, co jest miłe Bogu, to właśnie życie naszym ciałem jako darmowym darem, jako ofiarą, jako nieprzywiązywanie się do ciała i jego potrzeb.
Rzeczywistości te spełniają się, gdy ciało jest otoczone tym, co strzeże go na życie wieczne – a tym jest Miłość.
Mentalność świata polega na oszczędzaniu siebie i życiu według własnej woli, podczas gdy chodzi o to, by pozwolić się przemieniać „przez odnawianie umysłu, abyście umieli rozpoznać, jaka jest wola Boża: co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonałe” (Rz 12, 2).
A tym, co jest doskonałe, jest „składanie waszych ciał jako żywej ofiary, świętej i przyjemnej Bogu; to jest wasze duchowe uwielbienie” (por. Rz 12, 1).
W rzeczywistości, w Ewangelii Jana, podczas Ostatniej Wieczerzy, Chrystus zakłada zupełnie nową szatę uwielbienia: fartuch i zaczyna myć nogi uczniom.
„Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem” (J 13, 15).
“Jak Ja was umiłowałem, tak i wy miłujcie się wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 34-35).
W tym wypełnia się sąd, który sprowadzamy na siebie każdego dnia poprzez nasz sposób bycia i działania, a który Chrystus na koniec uczyni ostatecznym.
Każdego dnia kierujemy nasz wzrok na rzeczy niewidzialne, które są wieczne. To jest nasze duchowe uwielbienie, które uczestniczy w uwielbieniu Chrystusa, który wypełnił wolę Ojca, oddając samego siebie. „Na mocy tej woli uświęceni jesteśmy przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa raz na zawsze” (Hbr 10, 10).
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
