Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XVII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/07/214-005b-2020-S.-Pietro-e-Paolo-Valdarno-Italia-Moltiplicazione-dei-pani-d-400x400.jpg "[SEMI] XVII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2")
Paolo mette a fuoco la cura per l’unità tra i cristiani. La pace che è Cristo è infatti garante dell’unità vera. Perciò Paolo dice che dagli atteggiamenti che si hanno gli uni verso gli altri si vede se abbiamo davvero accolto la chiamata.
Di che chiamata si parla? “Degno di fede è Dio dal quale siete stati chiamati alla comunione del Figlio suo Gesù Cristo, Signore nostro” (1Cor 1,9). Siamo chiamati alla comunione del Figlio con il Padre. La sorgente della nostra unità è la comunione che Cristo, Figlio di Dio, vive con il Padre suo e di cui Egli nello Spirito Santo ci rende partecipi. Noi siamo per Dio Padre “suoi figli adottivi mediante Gesù Cristo secondo il disegno d’amore della sua volontà, a lode dello splendore della sua grazia di cui ci ha gratificati nel Figlio amato” (Ef 1,5-6).
È proprio l’amore tra il Padre e il Figlio al quale partecipiamo a manifestarsi tra di noi. Questo è il cuore della vera vita ecclesiale. Perciò, l’elenco che fa Paolo riguarda il modo di amare e ciò che dobbiamo curare fra di noi, conservando l’unità dello Spirito. Siamo chiamati a custodire la nostra unità in Cristo mantenendo la vita che lo Spirito ci dona e che è esattamente la vita della Chiesa. Questa vita è amore. Le relazioni che manifestano questa vita-amore sono caratterizzate da umiltà e dolcezza – il greco dice piuttosto mitezza e magnanimità –, sostenendoci gli uni gli altri nell’amore.
Dove si vede che ci aiutiamo gli uni gli altri a rimanere nell’amore? Perché attingiamo continuamente alla vita di Cristo che è l’unità tra di noi e la pace che garantisce le relazioni della comunione. Infatti, è proprio da Cristo che crescono le nostre relazioni ecclesiali. Se prendiamo in considerazione l’umiltà e la mitezza, non si tratta di un nostro impegno che oltre la psiche non arriva. È Cristo la fonte. Infatti, dice: “imparate da me che sono mite e umile di cuore e troverete ristoro per la vostra vita” (Mt 11,29).
Ancora di più, ai Tessalonicesi Paolo dice che hanno imparato ad amarsi direttamente da Dio: “Riguardo all’amore fraterno, non avete bisogno che ve ne scriva; voi stessi infatti avete imparato da Dio ad amarvi gli uni gli altri” (1Ts 4,9).
L’amore non si impara con una lezione a tavolino. Non basta spiegare come bisogna amare. “Come io ho amato voi, così amatevi anche voi gli uni gli altri” (Gv 13,34). Anzi ancora di più: “Come il Padre ha amato me, anche io ho amato voi, rimanete nel mio amore” (Gv 15,9). Ecco, è proprio l’amore, la relazione tra Padre e Figlio che è la fonte della nostra vita, quella vita che in greco è chiamata zoē.
Proprio donandoci la sua stessa vita, generandoci nello Spirito Santo, noi siamo figli amati nel Figlio amato. È lui che è il “capo del corpo, della Chiesa” (Col 1,18). E Cristo non è diviso (cf 1Cor 1,13). Perciò è ovvio che c’è un solo corpo e un solo capo e una sola è la vita che vive questo corpo, ossia la Chiesa: la vita dello Spirito Santo. Questa vita è il dono del Padre che opera in tutti e il suo operare è che tutti possano manifestare l’amore del Figlio amato. Questo è il senso della Chiesa: manifestare Cristo attraverso tutta la storia dell’umanità.
Il senso della vita spirituale, cioè della vita nello Spirito Santo, è proprio manifestare attraverso la nostra stessa umanità Colui che è presente nel nostro modo di vivere la nostra stessa umanità, ossia il Padre per mezzo del suo Figlio. Il Padre “è al di sopra di tutti”. Questo “tutti” può essere inteso nel senso che Egli è il Padre di tutti gli uomini, ma se è la forma neutra panton, allora si tratta del Padre di tutto il creato. In ogni caso, il Padre è al di sopra, cioè non è raggiungibile da niente di questa nostra storia. Eppure, da questa sua irraggiungibilità il Padre opera in tutti nel suo Figlio che, fattosi uomo, assume nel suo corpo anche tutto il creato, che diviene così aperto alla sua azione. Infatti, tutto il creato soffre le doglie del parto (cf Rm 8,22), cioè tutto il creato passerà insieme con l’uomo ad una nuova creazione che però viene descritta come un parto, una nascita, dunque una generazione. Ciò vuol dire che tutto il creato ha in sé stesso una qualche familiarità con la figliolanza divina degli uomini battezzati. Questa familiarità già dall’inizio segnava tutta la creazione, dal momento che tutto è stato fatto per mezzo del Verbo, completamente rivolto al Padre (cf Gv 1,1-3), ma è stata offuscata dal peccato. Ma ora, la generazione dell’uomo nuovo in Cristo rivela anche il creato in questa ottica, in questa luce.
Questo dice un’enorme novità. Non c’è una figliolanza divina che riguarda soltanto l’uomo. L’uomo generato dallo Spirito Santo in Cristo Gesù coinvolge nel suo rapporto filiale con il Padre tutto il creato. Infatti la Chiesa Corpo di Cristo, cioè la comunione degli uomini e delle donne nell’amore del Padre, coinvolge tutto il creato attraverso il lavoro della nostre mani. Non solo, ma proprio il frutto della terra e delle mani, nella liturgia, divenendo il corpo di Cristo, diventa la nostra dimora nell’unità di questo corpo.
Pensare a curare il creato senza una rigenerazione dell’uomo come figlio di Dio in Cristo vuol dire tornare al moralismo e presentare all’uomo l’ideale di salvare la terra sulla quale deve vivere e dalla quale vive. Ma nella liturgia accade esattamente un’altra cosa. Noi presentiamo i frutti della terra e del lavoro delle nostre mani, che sono il cibo per la vita bios e per quella chiamata psychē, cioè la voglia e la forza di esserci, di realizzarsi e di affermarsi. Noi offriamo questa vita e ciò che la nutre. E, per l’azione dello Spirito Santo, riceviamo un cibo che è Cristo stesso e che nutre la vita zoē, cioè quella di Cristo che abbiamo ricevuto al battesimo e che costituisce la Chiesa stessa come Corpo di Cristo.
Proprio ai cristiani di Efeso, dove c’è il culto della dea Physis, la Natura, Paolo sottolinea che Dio Padre è all’origine di tutto e che, con la sua azione nell’uomo, rendendolo figlio, incontra nel creato una disponibilità a liberarlo e a renderlo partecipe di questo nuovo modo di esistenza. La figliolanza diventa fratellanza. Se la terra, il creato non partecipa della figliolanza divina dell’uomo, rimane nella schiavitù della corruzione, cioè nelle mani rapaci dell’egoismo. E l’uomo non può superare da solo l’egoismo con un precetto etico, ma attraverso la rinascita, dopo la quale si sveglia unito nell’amore agli altri e ai beni del creato.
Dunque, con poche parole Paolo apre interi capitoli della teologia, della vita della Chiesa e della vita spirituale. Basta solo un piccolo flash per rendercene conto. Il Padre opera per mezzo di tutti ed è presente in tutti. Se uno fa una cosa, come mai ha bisogno di un riconoscimento, se è il Padre che opera? Perché aspetta un ringraziamento, se è il Padre che opera? E se un altro fa qualcosa di bello, come mai non mi suscita la gioia, la gratitudine e non mi nasce nel cuore il desiderio di glorificare il Padre che è nei cieli (cf Mt 5,16), se è il Padre che opera?
Dunque, si vede immediatamente chi nella Chiesa vive l’unità e la figliolanza. Subito si manifesta chi vive la vita nuova in Cristo.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
Pablo se centra en el cuidado de la unidad entre los cristianos. En efecto, la paz que es Cristo es la garante de la verdadera unidad. Por eso Pablo dice que por las actitudes que uno tiene hacia los demás se puede ver si realmente hemos aceptado la llamada.
¿De qué llamada habla? «Digno de fe es Dios, por quien habéis sido llamados a la comunión de su Hijo Jesucristo, Señor nuestro» (1 Co 1,9). Estamos llamados a la comunión del Hijo con el Padre. La fuente de nuestra unidad es la comunión que Cristo, el Hijo de Dios, experimenta con su Padre y de la que Él, en el Espíritu Santo, nos hace partícipes. Somos para Dios Padre «hijos adoptivos suyos por medio de Jesucristo, según el designio amoroso de su voluntad, para alabanza del esplendor de su gracia con que nos ha agraciado en su Hijo amado» (Ef 1, 5-6).
Es precisamente el amor entre el Padre y el Hijo del que participamos el que se manifiesta entre nosotros. Este es el corazón de la verdadera vida eclesial. Por eso, la enumeración que hace Pablo se refiere al modo de amar y a lo que debemos cuidar entre nosotros, preservando la unidad del Espíritu. Estamos llamados a cuidar nuestra unidad en Cristo manteniendo la vida que el Espíritu nos da y que es exactamente la vida de la Iglesia. Esta vida es amor. Las relaciones que manifiestan esta vida-amor se caracterizan por la humildad y la mansedumbre -el griego dice más bien mansedumbre y magnanimidad-, apoyándose mutuamente en el amor.
¿Dónde vemos que nos ayudamos mutuamente a permanecer en el amor? Porque nos apoyamos continuamente en la vida de Cristo, que es la unidad entre nosotros y la paz que garantiza las relaciones de comunión. En efecto, es a partir de Cristo que crecen nuestras relaciones eclesiales. Si consideramos la humildad y la mansedumbre, no es una cuestión de nuestro esfuerzo que, por otra parte, no va más allá de la psique. Cristo es la fuente. De hecho, dice: «aprended de mí que soy manso y humilde de corazón y hallaréis descanso para vuestra vida» (Mt 11,29).
Más aún, Pablo dice a los Tesalonicenses que han aprendido a amarse los unos a los otros directamente de Dios: «En cuanto al amor fraterno, no necesitáis que os escriba sobre ello; porque vosotros mismos habéis aprendido de Dios a amaros los unos a los otros» (1 Ts 4,9).
El amor no se aprende en una clase. No basta con explicar cómo amar. «Como yo os he amado, amaos también los unos a los otros» (Jn 13,34). Más aún: «Como el Padre me ha amado, yo también os he amado, permaneced en mi amor» (Jn 15,9). He aquí que es el amor, la relación entre el Padre y el Hijo, la fuente de nuestra vida, esa vida que en griego se llama zoē.
Precisamente dándonos su misma vida, engendrándonos en el Espíritu Santo, somos hijos amados en el Hijo amado. Él es la «cabeza del cuerpo, de la Iglesia» (Col 1,18). Y Cristo no está dividido (cf. 1 Co 1,13). Por tanto, es obvio que sólo hay un cuerpo y una cabeza, y sólo hay una vida que vive este cuerpo, que es la Iglesia: la vida del Espíritu Santo. Esta vida es don del Padre, que obra en todos, y su obra es que todos manifiesten el amor del Hijo amado. Este es el sentido de la Iglesia: manifestar a Cristo a través de toda la historia humana.
El sentido de la vida espiritual, es decir, de la vida en el Espíritu Santo, es precisamente manifestar a través de nuestra misma humanidad a Aquel que está presente en nuestra misma humanidad, es decir, el Padre a través de su Hijo. El Padre «está por encima de todo». Este «todo» puede entenderse en el sentido de que es el Padre de todos los hombres, pero si se trata de la forma neutra panton, entonces es el Padre de toda la creación. En cualquier caso, el Padre está por encima, es decir, inalcanzable por nada de nuestra historia. Y sin embargo, desde esta inalcanzabilidad, el Padre obra en todos en su Hijo que, habiéndose hecho hombre, asume también toda la creación en su cuerpo, que se abre así a su acción.
De hecho, toda la creación sufre los dolores del parto (cf. Rm 8, 22), es decir, toda la creación pasará junto con el hombre a una nueva creación, que, sin embargo, se describe como un nacimiento, un parto, por tanto, una generación. Esto significa que toda la creación tiene en sí misma cierta familiaridad con la filiación divina de los hombres bautizados. Esta familiaridad ya marcaba toda la creación desde el principio, puesto que todo fue hecho por medio del Verbo, completamente vuelto hacia el Padre (cf. Jn 1,1-3), pero fue ensombrecido por el pecado. Pero ahora, la generación del hombre nuevo en Cristo revela también la creación en esta perspectiva, bajo esta luz.
Esto dice algo muy nuevo. No hay una filiación divina que sólo concierna al hombre. El hombre engendrado por el Espíritu Santo en Cristo Jesús implica a toda la creación en su relación filial con el Padre. De hecho, la Iglesia, Cuerpo de Cristo, es decir, comunión de hombres y mujeres en el amor del Padre, implica a toda la creación mediante el trabajo de nuestras manos. No sólo eso, sino que el fruto mismo de la tierra y de las manos, en la liturgia, convirtiéndose en el cuerpo de Cristo, se convierte en nuestra morada en la unidad de este cuerpo.
Pensar en el cuidado de la creación sin una regeneración del hombre como hijo de Dios en Cristo es volver al moralismo y presentar al hombre el ideal de salvar la tierra en la que debe vivir y de la que vive. Pero en la liturgia ocurre exactamente otra cosa. Presentamos los frutos de la tierra y del trabajo de nuestras manos, que son el alimento de la vida bios y de la vida llamada psychē, es decir, la voluntad y la fuerza de estar ahí, de realizarse y de afirmarse. Ofrecemos esta vida y lo que la alimenta. Y, por la acción del Espíritu Santo, recibimos un alimento que es Cristo mismo y que alimenta la vida zoē, es decir, la vida de Cristo que recibimos en el bautismo y que constituye la Iglesia misma como Cuerpo de Cristo.
Es precisamente a los cristianos de Éfeso, donde se rinde culto a la diosa Physis, la Naturaleza, a quienes Pablo subraya que Dios Padre está en el origen de todo y que, por su acción en el hombre, haciéndole hijo, encuentra en la creación una disposición a liberarle y hacerle participar en este nuevo modo de existencia. La filiación se convierte en fraternidad. Si la tierra, la creación, no participa de la filiación divina del hombre, permanece en la esclavitud de la corrupción, es decir, en las manos rapaces del egoísmo. Y el hombre no puede superar el egoísmo sólo con un precepto ético, sino mediante el renacimiento, tras el cual se despierta unido en el amor a los demás y a los bienes de la creación.
Así, con unas pocas palabras, Pablo abre capítulos enteros de teología, vida eclesial y vida espiritual. Basta un pequeño destello para darse cuenta de ello. El Padre actúa a través de todos y está presente en todos. Si uno hace algo, ¿por qué necesita reconocimiento si es el Padre quien obra? ¿Por qué espera el agradecimiento, si es el Padre quien obra? Y si otro hace algo hermoso, ¿por qué no suscita en mí alegría, gratitud y deseo de glorificar al Padre que está en los cielos (cf Mt 5,16), si es el Padre quien obra?
Por tanto, se ve inmediatamente quién vive en la Iglesia la unidad y la filiación. Inmediatamente se ve quién vive la vida nueva en Cristo.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Pavel se osredotoča na skrb za edinost med kristjani. Mir, ki je Kristus, je namreč porok resnične edinosti. Zato Pavel pravi, da se iz odnosov, ki jih živimo med seboj, vidi, ali smo resnično sprejeli klic.
O kakšnem klicu govorimo? »Zvest je Bog, ki vas je poklical v občestvo s svojim Sinom Jezusom Kristusom, našim Gospodom« (1 Kor 1,9). Poklicani smo v Sinovo občestvo z Očetom. Vir naše edinosti je občestvo, ki ga Kristus, Božji Sin, živi s svojim Očetom. V Svetem Duhu tudi nas udeleži pri tem občestvu. Za Boga Očeta smo »njegovi posinovljeni otroci. Takšen je bil blagohotni sklep njegove volje, v hvalo veličastva njegove milosti, s katero nas je obdaril v Ljubljenem« (Ef 1,5-6).
Med nami se razodeva ljubezen med Očetom in Sinom, pri kateri smo udeleženi. To je srce cerkvenega življenja. Zato se Pavlov seznam nanaša na način ljubezni in na to, kar naj bi negovali med seboj ter ohranjali edinost Duha. Poklicani smo, da negujemo medsebojno edinost v Kristusu in ohranjamo življenje, ki nam ga daje Duh in je življenje Cerkve. To življenje je ljubezen. Za odnose, ki razodevajo to življenje-ljubezen, je značilna ponižnost, krotkost in velikodušnost ter medsebojna podpora v ljubezni.
Kje se vidi, da drug drugemu pomagamo ostajati v ljubezni? V tem, da nenehno zajemamo pri Kristusovem življenju, ki je edinost med nami in mir, ki zagotavlja odnose občestva. Iz Kristusa namreč rastejo naši cerkveni odnosi. Če upoštevamo ponižnost in krotkost, ne gre za naš trud, ki ne seže dlje od psihe. Kristus je izvir. Pravi namreč: »učite se od mene, ker sem krotak in v srcu ponižen, in našli boste počitek svojim dušam« (Mt 11,29).
Še več, Pavel pravi Tesaloničanom, da so se naučili ljubiti med seboj neposredno od Boga: »O bratski ljubezni pa ni treba, da vam pišemo: vas same je Bog poučil, da ljubite drug drugega« (1 Tes 4,9).
Ljubezni se ne naučimo s študijem za mizo. Ni dovolj razložiti, kako je treba ljubiti. »Kakor sem vas jaz ljubil, tako se tudi vi ljubite med seboj« (Jn 13,34). In še več: »Kakor je Oče mene ljubil, sem tudi jaz vas ljubil. Ostanite v moji ljubezni« (Jn 15,9). Glejte, prav ljubezen, odnos med Očetom in Sinom, je vir našega življenja; tistega življenja, ki se v grščini imenuje zoē.
Prav s tem, ko nam daje svoje lastno življenje in nas rojeva v Svetem Duhu, smo ljubljeni otroci v ljubljenem Sinu. On je »glava telesa, to je Cerkve« (Kol 1,18). In Kristus ni razdeljen (prim. 1 Kor 1,13). Zato je jasno, da je eno samo telo in ena sama glava. Eno samo je življenje, ki ga živi to telo, to je Cerkev: življenje Svetega Duha. To življenje je dar Očeta, ki deluje v vseh, in njegovo delovanje je v tem, da lahko vsi razodevajo Ljubezen ljubljenega Sina. Smisel Cerkve je v tem, da razodeva Kristusa skozi vso zgodovino človeštva.
Smisel duhovnega življenja, to je življenja v Svetem Duhu je, da skozi svojo človeškost razodevamo Njega, ki je navzoč v našem načinu življenja lastne človeškosti, namreč Očeta po njegovem Sinu. Oče je »nad vsemi«. Ta »vsemi« lahko razumemo v smislu, da je On Oče vseh ljudi; če pa je v srednjem spolu (grško panton), pa gre za Očeta vsega stvarstva. V vsakem primeru je Oče nad vsem, se pravi, da ga nič v naši zgodovini ne more doseči. Pa vendar Oče iz te svoje nedosegljivosti deluje v vseh v svojem Sinu, ki je s tem, da je postal človek, v svoje telo privzel tudi celotno stvarstvo, ki se je tako odprlo njegovemu delovanju. Vse stvarstvo namreč trpi porodne bolečine (prim. Rim 8,22), se pravi, da bo celotno stvarstvo skupaj s človekom prešlo v novo stvarstvo, ki pa je opisano kot porod, rojstvo, porajanje. To pomeni, da ima celotno stvarstvo v sebi nekaj skupnega z božjim sinovstvom krščenih ljudi. Ta domačnost je že od začetka označevala celotno stvarstvo, saj je bilo vse ustvarjeno po Besedi, ki je bila povsem obrnjena k Očetu (prim. Jn 1,1-3), vendar jo je zasenčil greh. Zdaj pa rod novega človeka v Kristusu razodeva tudi stvarstvo v tej perspektivi, v tej luči.
To govori o veliki novosti. Božje sinovstvo ne zadeva samo človeka. Človek je rojen po Svetem Duhu v Jezusu Kristusu in v svojem sinovskem odnosu z Očetom vključuje celotno stvarstvo. Cerkev, Kristusovo telo, torej občestvo mož in žena v Očetovi ljubezni, vključuje celotno stvarstvo preko dela svojih rok. Ne le to, ampak prav sad zemlje in dela rok v bogoslužju postane Kristusovo telo in naše bivališče v edinosti tega telesa.
Razmišljati o skrbi za stvarstvo brez prerojenja človeka kot Božjega otroka v Kristusu, pomeni vrniti se k moralizmu in človeku predstaviti reševanje zemlje, na kateri mora živeti in od katere živi, kot ideal. Pri bogoslužju pa se zgodi nekaj povsem drugega. Mi prinesemo sadove zemlje in dela naših rok, ki so hrana za življenje kot bios in psychē, to je volja in moč, da bi bili, da bi uresničevali in uveljavljali sebe. Mi darujemo to življenje in kar ga hrani. Po delovanju Svetega Duha prejmemo hrano, ki je Kristus sam in ki hrani življenje kot zoē, to je Kristusovo življenje, ki smo ga prejeli pri krstu in ki gradi Cerkev kot Kristusovo telo.
Prav kristjanom v Efezu, kjer je kult boginje Physis, Narave, Pavel poudari, da je Bog Oče izvor vsega in da s svojim delovanjem v človeku, ko ga naredi za sina, v stvarstvu naleti na pripravljenost, da ga osvobodi in mu omogoči sodelovanje pri tem načinu bivanja. Sinovstvo postane bratstvo. Če zemlja, stvarstvo ni deležno človekovega božjega sinovstva, ostane v suženjstvu propadljivosti, to je v grabežljivih rokah egoizma. Človek pa ne more premagati egoizma sam z nekim etičnim predpisom, ampak s prerojenjem, ko se prebudi povezan v ljubezni z drugimi in z dobrinami stvarstva.
Pavel torej z nekaj besedami odpre cela poglavja teologije, življenja Cerkve in duhovnega življenja. Dovolj je že bežen pogled in se tega zavemo. Oče deluje po vseh in je navzoč v vseh. Če nekdo nekaj stori in je dejansko Oče, ki deluje, kako da ta človek še potrebuje priznanje? Zakaj pričakuje zahvalo, če je Oče tisti, ki deluje? In če nekdo stori nekaj lepega, zakaj nam to ne prebudi veselja in hvaležnosti ter se nam v srcu ne rodi želja, da bi slavili Očeta, ki je v nebesih (prim. Mt 5,16), če je Oče, ki dela?
Torej se takoj vidi, kdo v Cerkvi živi edinost in sinovstvo. Takoj se razodene, kdo živi novo življenje v Kristusu.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Pavao se usredotočuje na skrb za jedinstvo među kršćanima. Mir, koji je Krist, zapravo je jamstvo istinskog jedinstva. Stoga Pavao kaže da odnosi koje živimo jedni s drugima pokazuju jesmo li doista prihvatili poziv.
O kakvom pozivu govorimo? „Vjeran je Bog koji vas pozva u zajedništvo Sina svojega Isusa Krista, Gospodina našega“ (1Kor 1,9). Pozvani smo na Sinovo zajedništvo s Ocem. Izvor našeg jedinstva je zajedništvo koje Krist, Sin Božji, živi sa svojim Ocem. On nas u Duhu Svetom čini dionicima tog zajedništva. Bog Otac nas „predodredi za posinstvo, za sebe, po Isusu Kristu, dobrohotnošću svoje volje, na hvalu Slave svoje milosti. Njome nas zamilova u Ljubljenome“ (Ef 1,5-6).
Među nama se očituje ljubav između Oca i Sina u kojoj sudjelujemo. To je srce pravog crkvenog života. Zato se Pavlov popis odnosi na način ljubljenja i ono što trebamo njegovati među nama, održavajući jedinstvo Duha. Pozvani smo čuvati naše jedinstvo u Kristu održavajući život koji nam daje Duh Sveti, a koji je upravo život Crkve. Taj život je ljubav. Odnosi koji očituju taj život-ljubav odlikuju se poniznošću i blagošću – grčki pak izvornik kaže krotkošću i velikodušnošću –, podržavajući jedni druge u ljubavi.
Gdje se to vidi da jedni drugima pomažemo ostati u ljubavi? U tome što neprestano crpemo iz Kristovog života koji je jedinstvo među nama i mir koji jamči odnose zajedništva. Naime, naši crkveni odnosi rastu iz Krista. Ako uzmemo u obzir poniznost i krotkost, oni se ne postižu našim zalaganjem koje ne seže dalje od psihe. Krist je izvor. Kaže naime: „učite se od mene jer sam krotka i ponizna srca i naći ćete spokoj dušama svojim“ (Mt 11,29).
Štoviše, Pavao kaže Solunjanima da su naučili ljubiti jedni druge izravno od Boga: „A o bratoljublju vam nije potrebno pisati. Ta i sami ste od Boga naučili ljubiti jedni druge“ (1Sol 4,9).
Ljubav se ne može naučiti studirajući za stolom. Nije dovoljno objasniti kako treba ljubiti. „Kao što sam ja ljubio vas tako i vi ljubite jedni druge“ (Iv 13,34). I još jednom: „Kao što je Otac ljubio mene tako sam i ja ljubio vas; ostanite u mojoj ljubavi“ (Iv 15,9). Gledajte, upravo je ljubav, odnos između Oca i Sina, izvor našeg života; onog života koji se na grčkom zove zoē.
Upravo po tome što nam je darovao vlastiti život, rađajući nas u Duhu Svetom, mi smo ljubljena djeca u ljubljenom Sinu. On je „Glava Tijela, Crkve“ (Kol 1,18). A Krist nije razdijeljen (usp. 1Kor 1,13). Stoga je jasno da postoji samo jedno tijelo i samo jedna glava. Postoji samo jedan život koji živi to tijelo, to jest Crkva: život Duha Svetoga. Taj život je dar Oca koji djeluje u svima, a njegovo je djelovanje je u tome da svi mogu očitovati ljubav ljubljenog Sina [Ova se rečenica može bolje shvatiti ako se uzme u obzir da talijanski prijevod glasi: „Jedan Bog i Otac sviju, koji je nad svima i djeluje preko sviju i prisutan je u svima!“ (Ef 4,6)]. Smisao Crkve je u tome da očituje Krista kroz cijelu povijest čovječanstva.
Smisao duhovnog života, odnosno života u Duhu Svetome, jest upravo u tome da kroz naše čovještvo očitujemo Onoga koji je prisutan u našem načinu življenja vlastitog čovještva, odnosno Oca po njegovom Sinu. Otac je „nad svima“. Ovo „svima“ može se shvatiti u smislu da je On Otac svih ljudi. Ali ako je to „svima“ (na grčkom panton) u srednjem rodu, onda se radi o Ocu svega stvorenja. U svakom slučaju, Otac je iznad svega, što znači da ga ništa iz ove naše povijesti ne može dosegnuti. Pa ipak, iz te svoje nedostižnosti Otac djeluje u svakome u svome Sinu, koji je, postavši čovjekom, preuzeo u svoje tijelo sve stvorenje, koje se tako otvorilo njegovu djelovanju. Naime, sve stvorenje muči se u porođajnim bolima (usp. Rim 8,22), odnosno sve će stvorenje zajedno s čovjekom prijeći u novo stvaranje, koje se pak opisuje kao porod, dakle rađanje. To znači da sve stvorenje ima unutar sebe izvjesnu familijarnost s Božjim sinovstvom krštenika. Ta je familijarnost još od početka obilježila sve stvorenje, jer je sve stvoreno po Riječi, koja je bila potpuno okrenuta Ocu (usp. Iv 1,1-3), ali je bilo pomračeno grijehom. No sada, rađanje novog čovjeka u Kristu otkriva također stvorenje u toj perspektivi, u tom svjetlu.
To govori o velikoj novosti. Božansko sinovstvo ne tiče se samo čovjeka. Čovjek rođen od Duha Svetoga u Kristu Isusu uključuje sve stvorenje u svoj sinovski odnos s Ocem. Naime, Crkva, Tijelo Kristovo, odnosno zajedništvo muškaraca i žena u Očevoj ljubavi, uključuje sve stvorenje preko rada svojih ruku. I ne samo to, nego upravo plod zemlje i rada ruku, u liturgiji postaje tijelo Kristovo i naše prebivalište u jedinstvu toga tijela.
Razmišljati o skrbi za stvorenje bez preporođenja čovjeka kao djeteta Božjega u Kristu, znači vratiti se moralizmu i predstaviti čovjeku spasenja zemlje, na kojoj mora živjeti i od koje živi, kao ideal. U liturgiji se pak događa nešto sasvim drugo. Mi prinosimo plodove zemlje i rada svojih ruku, koji su hrana za život kao bios i psychē, odnosno volja i moć da budemo, da se ostvarimo i dokažemo. Prinosimo ovaj život i ono što ga hrani. Po djelovanju Duha Svetoga, primamo jelo koje je sam Krist i koje hrani život kao zoē, odnosno Kristov život, koji smo primili na krštenju i koji izgrađuje Crkvu kao Tijelo Kristovo.
Upravo kršćanima u Efezu, gdje je kult božice Physis, Naravi, Pavao naglašava da je Bog Otac izvor svega i da svojim djelovanjem u čovjeku, kada ga čini sinom, susreće u stvorenju spremnost da bude oslobođeno te da sudjeluje u tom novom načinu postojanja. Sinovstvo postaje bratstvo. Ako zemlja, stvorenje, ne sudjeluje u čovjekovom Božjem sinovstvu, ostaje u ropstvu iskvarenosti, odnosno u grabežljivim rukama egoizma. Čovjek ne može sam nadvladati egoizam nekim etičkim propisom, nego preporođenjem, kad se probudi sjedinjen u ljubavi s drugima i s dobrima stvorenja.
Tako Pavao s nekoliko riječi otvara čitava poglavlja teologije, života Crkve i duhovnog života. Dovoljan nam je letimičan pogled da to shvatimo. Otac djeluje preko sviju i prisutan je u svima. Ako netko nešto čini, kako to da ima potrebu za priznanjem, ako je Otac onaj koji djeluje? Zašto očekuje zahvalu, ako je Otac onaj koji djeluje? A ako netko drugi učini nešto lijepo, zašto to u našim srcima ne izaziva radost, zahvalnost i želju za slavljenjem Oca koji je na nebesima (usp. Mt 5,16), ako je Otac onaj koji djeluje?
Tako se odmah vidi tko u Crkvi živi jedinstvo i sinovstvo. Odmah se očituje tko živi novi život u Kristu.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Paweł skupia się na trosce o jedność między chrześcijanami. Pokój, którym jest Chrystus, jest gwarantem prawdziwej jedności. Dlatego Paweł mówi, że to na podstawie postawy wobec siebie nawzajem można zobaczyć, czy naprawdę przyjęliśmy powołanie.
O jakim powołaniu jest mowa? „Wierny jest Bóg, który powołał nas do wspólnoty z Synem swoim Jezusem Chrystusem, Panem naszym” (1 Kor 1, 9). (Według Biblii włoskiej: powołał nas do komunii swojego Syna). Jesteśmy powołani do komunii Syna z Ojcem. Źródłem naszej jedności jest komunia, której Chrystus, Syn Boży, doświadcza ze swoim Ojcem i której On w Duchu Świętym czyni nas uczestnikami. Dla Boga Ojca jesteśmy „przybranymi synami przez Jezusa Chrystusa, według postanowienia swej woli, ku chwale majestatu swej łaski, którą obdarzył nas w Umiłowanym” (Ef 1, 5-6).
To właśnie miłość między Ojcem i Synem, w której uczestniczymy, objawia się między nami. To jest serce prawdziwego życia kościelnego. Dlatego lista, którą sporządził Paweł, dotyczy tego, jak kochać i co mamy pielęgnować między sobą, zachowując jedność Ducha. Jesteśmy wezwani do troszczenia się o naszą jedność w Chrystusie poprzez utrzymywanie życia, które daje nam Duch, i to jest właśnie życie Kościoła.
To życie jest miłością. Relacje, które przejawiają to życie – miłość, charakteryzują się pokorą i łagodnością – w języku greckim jest mowa raczej o cichości i wielkoduszności – wspierając się nawzajem w miłości.
Gdzie widzimy, że pomagamy sobie nawzajem trwać w miłości? Ponieważ nieustannie czerpiemy z życia Chrystusa, który jest jednością między nami i pokojem gwarantującym relacje komunii. Rzeczywiście, to z Chrystusa wyrastają nasze kościelne relacje. Jeśli weźmiemy pod uwagę pokorę i łagodność, nie chodzi o kwestią naszego zaangażowania, które nie wykracza poza psychikę. To Chrystus jest źródłem. W rzeczywistości mówi On: „Uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych” (Mt 11, 29).
Co więcej, Paweł mówi Tesaloniczanom, że nauczyli się kochać jedni drugich bezpośrednio od Boga: „Nie jest rzeczą konieczną, abyśmy wam pisali o miłości braterskiej, albowiem Bóg was samych naucza, abyście się wzajemnie miłowali” (1 Tes 4, 9).
Miłości nie można nauczyć się za pomocą wykładu siedząc przy stoliku. Nie wystarczy wyjaśnić, jak kochać. „Jak Ja was umiłowałem, tak i wy miłujcie się wzajemnie” (por. J 13, 34). Nawet więcej: „Jak Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem. Wytrwajcie w miłości mojej!” (J 15, 9). Oto miłość, relacja między Ojcem i Synem jest źródłem naszego życia, tego życia, które po grecku nazywa się zoē.
Właśnie przez to, że dał nam swoje życie, że zrodził nas w Duchu Świętym, jesteśmy umiłowanymi dziećmi umiłowanego Syna. To On jest „Głową Ciała, Kościoła” (Kol 1, 18). A Chrystus nie jest podzielony (por. 1 Kor 1, 13). Dlatego jest oczywiste, że jest tylko jedno ciało i jedna głowa, i jest tylko jedno życie, które żyje tym ciałem, czyli Kościołem: życie Ducha Świętego. To życie jest darem Ojca, który działa we wszystkich, a Jego działanie polega na tym, aby wszyscy mogli objawiać miłość umiłowanego Syna. Takie jest znaczenie Kościoła: objawiać Chrystusa w całej ludzkiej historii.
Sensem życia duchowego, to znaczy życia w Duchu Świętym, jest właśnie objawienie poprzez nasze człowieczeństwo Tego, który jest obecny w naszym człowieczeństwie, a mianowicie Ojca przez Jego Syna. Ojciec „jest ponad wszystkim” (por. Ef 4,6). To „wszystko” można rozumieć w tym sensie, że jest On Ojcem wszystkich ludzi, ale jeśli jest to neutralna forma panton, to jest Ojcem całego stworzenia. W każdym razie Ojciec jest ponad, to znaczy jest nieosiągalny przez cokolwiek w naszej historii. A jednak, z tej swej nieosiągalności, Ojciec działa we wszystkich w swoim Synu, który stawszy się człowiekiem, przyjmuje również całe stworzenie w swoim ciele, które w ten sposób staje się otwarte na Jego działanie. Rzeczywiście, całe stworzenie cierpi bóle porodowe (por. Rz 8, 22), tj. całe stworzenie przejdzie wraz z człowiekiem do nowego stworzenia, które jednak jest opisane jako poród, jako narodziny, a więc jako zrodzenie. Oznacza to, że całe stworzenie ma w sobie pewną zażyłość z boskim synostwem ochrzczonych ludzi. Zażyłość ta już od początku cechowała całe stworzenie, ponieważ wszystko zostało uczynione przez Słowo, całkowicie zwrócone ku Ojcu (por. J 1, 1-3), ale została ona przesłonięta przez grzech. Teraz jednak, zrodzenie nowego człowieka w Chrystusie objawia również stworzenie w tej perspektywie, w tym świetle.
To mówi o ogromnej nowości. Nie ma boskiego synostwa, które dotyczyłoby tylko człowieka. Człowiek zrodzony przez Ducha Świętego w Chrystusie Jezusie angażuje całe stworzenie w swoją synowską relację z Ojcem. W rzeczywistości Kościół, Ciało Chrystusa, czyli komunia mężczyzn i kobiet w miłości Ojca, angażuje całe stworzenie poprzez pracę naszych rąk. Nie tylko to, ale sam owoc ziemi i rąk, w liturgii, stając się ciałem Chrystusa, staje się naszym mieszkaniem w jedności tego ciała.
Myślenie o trosce o stworzenie bez odrodzenia człowieka jako dziecka Bożego w Chrystusie jest powrotem do moralizmu i przedstawianiem człowiekowi ideału ratowania ziemi, na której musi żyć i z której żyje. Ale w liturgii dzieje się dokładnie coś innego. Przedstawiamy owoce ziemi i pracy naszych rąk, które są pokarmem dla życia bios i dla życia zwanego psychē, to znaczy woli i siły istnienia, spełniania się i potwierdzania siebie. Ofiarujemy to życie i to, co je karmi. A dzięki działaniu Ducha Świętego otrzymujemy pokarm, którym jest sam Chrystus i który odżywia życie zoē, czyli życie Chrystusa, które otrzymaliśmy na chrzcie i które Kościół sam ustanawia jako Ciało Chrystusa.
To właśnie chrześcijanom z Efezu, gdzie istnieje kult bogini Physis, Natury, Paweł podkreśla, że Bóg Ojciec jest źródłem wszystkiego i że poprzez swoje działanie w człowieku, czyniąc go synem, napotyka w stworzeniu gotowość do wyzwolenia go i uczynienia go uczestnikiem tego nowego sposobu istnienia. Synostwo staje się braterstwem. Jeśli ziemia, stworzenie nie uczestniczy w boskim synostwie człowieka, pozostaje w niewoli zepsucia, tj. w drapieżnych rękach egoizmu. A człowiek nie może przezwyciężyć egoizmu jedynie za pomocą nakazu etycznego, ale poprzez odrodzenie, po którym budzi się zjednoczony w miłości do innych i do dóbr stworzenia.
Tak więc za pomocą zaledwie kilku słów Paweł otwiera całe rozdziały teologii, życia Kościoła i życia duchowego. Potrzeba tylko małego przebłysku, aby to sobie uświadomić. Ojciec działa przez wszystkich i jest obecny we wszystkich. Jeśli ktoś coś robi, dlaczego potrzebuje uznania, skoro to Ojciec działa? Dlaczego czeka na podziękowania, skoro to Ojciec działa? A jeśli ktoś czyni coś pięknego, to dlaczego nie wzbudza to we mnie radości, wdzięczności i nie wzbudza w moim sercu pragnienia uwielbienia Ojca, który jest w niebie (por. Mt 5, 16), jeśli to Ojciec jest tym, który działa?
Dlatego od razu widać, kto w Kościele żyje jednością i synostwem. Natychmiast się objawia, kto żyje nowym życiem w Chrystusie.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
