Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih čitanja
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XXX DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/10/144-193-2015-San-Giovanni-Paolo-II-Washington-Stati-Uniti-Reliquia-Guarigione-del-cieco-nato-d-2-400x400.jpg "[SEMI] XXX DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2")
I testi dell’istituzione del sacerdozio dell’Antico Testamento non parlano della misericordia del sacerdote (cf Es 28–29), ma viene detto che il sacerdote deve offrire sacrifici per i suoi peccati e poi per i peccati del popolo (cf Lv 4,3-12). “Per i propri peccati deve offrire un vitello”, “il toro del sacrificio per i propri peccati”, e poi “il capro del sacrificio per il peccato del popolo” (Lv 16,11.15). Questo vuol dire che il sacerdote sperimenta le stesse debolezze del popolo, benché sia stata prescritta una radicale separazione dei sacerdoti dal popolo. Comunque, per quanto riguarda il peccato, il sacerdote condivide la stessa condizione di debolezza.
C’erano due tipi di peccati: i peccati intesi come un errore nell’agire (cf Lv 4,2.13; 22,27) e i peccati fatti volontariamente (cf Nm 15,30). Per questi ultimi si viene eliminati dal popolo (cf Nm 15,30). Per i primi, il sacrificio offerto è la prova del perdono ricevuto. La concentrazione dell’attenzione religiosa si fermava praticamente sul fatto che “ogni sommo sacerdote è scelto fra gli uomini e per gli uomini viene costituito tale nelle cose che riguardano Dio, per offrire doni e sacrifici per i peccati (Eb 5,1). Ma abbiamo già visto domenica scorsa che la Lettera agli Ebrei mette in evidenza la misericordia come ciò che definisce “le cose che riguardano Dio”. È Cristo il nuovo Sommo sacerdote, proprio perché salva il popolo dal peccato con la misericordia. Abbiamo visto domenica scorsa anche come i figli di Levi hanno pulito l’accampamento con la spada. Allora è una conseguenza del tutto ovvia che, sia per la natura dei sacrifici, sia per la misericordia, Cristo è sacerdote in una maniera completamente nuova.
E questo lo dice la Lettura proclamata oggi: “Tu sei mio figlio, oggi ti ho generato”, riprendendo l’annuncio riportato nel Salmo 2,7. Per l’autore della Lettera agli Ebrei significa tantissimo il fatto che Cristo è il Figlio di Dio. Lo dice infatti subito all’inizio del suo scritto (cf Eb 1,5).
Questo figlio è sommo sacerdote in un modo assolutamente nuovo rispetto a quelli di Levi. “Tu sei sacerdote per sempre al modo di Melchisedek” (Sal 110,4). Almeno sei o sette volte la Lettera agli Ebrei sottolinea che Cristo è sacerdote non secondo Levi o Aronne, ma secondo Melchisedek.
Melchisedek, re di Salem, andò incontro ad Abramo offrendo il pane e il vino e benedisse Abramo. E chi è più grande? Chi benedice o chi è benedetto? “Ora, senza alcun dubbio, è l’inferiore che è benedetto dal superiore” (Eb 7,7).
Melchisedek è un simbolo che in sé unisce tante realtà che qui non possiamo spiegare. Ma è importante che è più di Abramo e dei suoi discendenti, e dunque più di Levi, più di Aronne e più di Mosè.
Dunque, il sacerdote Cristo è dell’ordine di Melchisedek, che è sacerdote non secondo una legge o secondo l’appartenenza a una tribù, ma per la potenza di una vita indistruttibile (cf Eb 7,15-16). Il sacerdozio di Cristo è fondato nella sua figliolanza e lui è salito al Padre con l’umanità assunta, che nel passaggio della Pasqua di Cristo partecipa della risurrezione, cioè dell’esistenza secondo la figliolanza, un’esistenza segnata dalla gloria di Dio Padre. Cristo ha attraversato i cieli (cf Eb 4,14) ed è entrato attraverso il suo sacrificio compiuto una volta per sempre “nel santuario, quello vero, nei cieli dove dimora il Padre”. “Egli entrò una volta per sempre nel santuario, non mediante il sangue di capri e di vitelli, ma in virtù del proprio sangue, ottenendo così una redenzione eterna” (Eb 9,12). “Mediante quella volontà siamo stati santificati per mezzo dell’offerta del corpo di Gesù Cristo, una volta per sempre” (Eb 10,10).
Il sacerdozio di Cristo è il sacerdozio della volontà (cf Eb 10,5). “Così egli abolisce il primo sacrificio per costituire quello nuovo” (Eb 10,9). Il nuovo sacrificio che avviene nel consegnarsi di Cristo nelle mani degli uomini, vissuto nel suo stesso corpo e con il suo sangue versato, fa sì che attraverso di lui si compia su tutta l’umanità il disegno della volontà del Padre.
“In lui ci ha scelti prima della creazione del mondo per essere santi e immacolati di fronte a lui nella carità, predestinandoci a essere per lui figli adottivi mediante Gesù Cristo, secondo il disegno d’amore della sua volontà, a lode dello splendore della sua grazia” (Ef 1,4-6).
Dunque, il sacrificio di Cristo realizza il disegno d’amore della volontà del Padre.
Certamente la cultura degli ultimi secoli forse non ci aiuta a comprendere la volontà come amore. Quanto spavento e quanta paura abbiamo creato intorno alla volontà di Dio! E certamente non è facile per noi, dopo tanto razionalismo e moralismo, capire la profondità dell’espressione “disegno d’amore”. Perché noi non abbiamo molta esperienza di un disegno, di un progetto, di un programma che è amore, che significa una realtà libera, che riguarda la libera adesione e che coinvolge integralmente nella comunione del suo corpo, come ambito in cui questo si realizza.
Ma c’è anche un’altra differenza che manifesta il sacerdozio di Cristo. Il sacerdozio di Cristo non aggiusta il vissuto dell’uomo in vista di essere secondo ciò che chiede Dio. Non si tratta di preparare l’uomo per l’ultimo giudizio, cioè non si tratta di sistemare il rapporto tra uomo e Dio secondo una legge di Dio. Il sacerdozio di Cristo ci unisce al Padre attraverso il perdono e la rinascita battesimale e ci fa sedere in Cristo nei cieli (cf Ef 2,5-7). Cristo con il suo sacerdozio ci fa realizzare il passaggio del triduo pasquale. Ci fa nascere come figli di Dio.
E, se siamo figli, siamo coeredi (cf Rm 8,17). Dunque, si tratta di farci maturare nella figliolanza e nel custodirci nell’amore del Padre, che è la caparra della piena eredità, per mezzo dello Spirito Santo che agisce in noi donandoci la vita zoē, la vita che è amore (cf Ef 1,14; 2Cor 1,22).
Dunque, il sacerdozio di Cristo ci nutre della sua vita, della zoē, fino alla misura della pienezza di Cristo in noi (cf Ef 4,13). Il sacerdozio di Cristo si fonda nell’eschaton e ci custodisce lì, perché lì è la nostra patria. Noi non siamo più stranieri, ma “concittadini dei santi e familiari di Dio” (Ef 2,19).
La nostra madre non è né Agar né Sara, né apparteniamo al Sinai, che corrisponde alla Gerusalemme attuale, che di fatto è schiava insieme ai suoi figli. “Invece la Gerusalemme di lassù è libera ed è la madre di tutti noi” (Gal 4,26).
Il sacerdozio di Cristo, proprio perché è inclusivo, si realizza conformemente al suo compimento. Il sacerdozio di Cristo trasfigura per mezzo del suo respiro il nostro corpo mortale nel suo corpo risorto. È qui che è esplicitata l’assoluta differenza con il sacerdozio di Levi e di Aronne, che era schiavo della legge, e perciò punitivo e assolutamente esclusivo.
Il sacerdozio dell’Antica Alleanza è un sacerdozio che esclude chiudendo la porta e giudicando, condannando e creando separazioni insormontabili. Ora, negli ultimi secoli, come viene registrato dalla storia, abbiamo avuto molta esperienza di un sacerdozio inteso secondo il modulo di Levi e di Aronne. Quanto fariseismo moralista! Bastava che raccogliesse il fieno di domenica e il povero contadino era punito. E non parliamo di cose ancora più tragiche ai tempi nostri, quando si è fatta strada una falsa comprensione del sacerdozio perché, con un astrattismo presuntuosamente filosofico, si è creato un dualismo tra le idee e Dio stesso e la vita.
Attraverso il sacrificio di sé, il sacerdozio di Cristo compie l’unità tra l’uomo e Dio Padre. Non si tratta infatti solo di Dio, che può essere un titolo associato a vari astrattismi, ma di Dio Padre. È la visione definitiva, quella del compimento, è la forza che assume e trasfigura il presente e il nostro passato, secondo la misericordia del Padre. Il fatto che l’Occidente debba oggi salvare la terra, il clima, le acque, la neve, i campi e lo stesso essere uomo e donna è il più esplicito e incontestabile argomento che abbiamo compreso e vissuto male il sacerdozio di Cristo.
E allora urge la scoperta della novità del sacerdozio di Cristo, che ci libera e ci mantiene nella libertà tipica solo dei figli e delle figlie, dei fratelli e delle sorelle.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni mercoledì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
Los textos del Antiguo Testamento sobre la institución del sacerdocio no hablan de la misericordia del sacerdote (cf. Ex 28-29), pero se dice que el sacerdote debe ofrecer sacrificios por sus propios pecados y luego por los del pueblo (cf. Lev 4,3-12). «Por sus propios pecados debe ofrecer un becerro», “el toro del sacrificio por sus propios pecados”, y luego “el macho cabrío del sacrificio por el pecado del pueblo” (Lev 16,11.15). Esto significa que el sacerdote experimenta las mismas debilidades que el pueblo, aunque se prescribe una separación radical entre los sacerdotes y el pueblo. Sin embargo, en lo que respecta al pecado, el sacerdote comparte la misma condición de debilidad.
Había dos clases de pecados: los pecados entendidos como un error en la acción (cf. Lv 4,2.13; 22,27) y los pecados cometidos voluntariamente (cf. Nm 15,30). Por los segundos, se es eliminado del pueblo (cf. Nm 15,30). Para los primeros, el sacrificio ofrecido es la prueba del perdón recibido. La concentración de la atención religiosa se detuvo prácticamente en el hecho de que «todo sumo sacerdote es elegido de entre los hombres y es constituido tal para los hombres en las cosas que pertenecen a Dios, para ofrecer dones y sacrificios por los pecados (Hb 5,1). Pero ya hemos visto el domingo pasado que la Carta a los Hebreos subraya la misericordia como lo que define «las cosas que pertenecen a Dios». Cristo es el nuevo Sumo Sacerdote, precisamente porque salva al pueblo del pecado con la misericordia. También vimos el domingo pasado cómo los hijos de Leví limpiaron el campamento con la espada. Así pues, es una consecuencia totalmente obvia que, tanto por la naturaleza de los sacrificios como por la misericordia, Cristo es sacerdote de una manera completamente nueva.
Y esto es lo que dice la Lectura proclamada hoy: «Tú eres mi Hijo, hoy te he engendrado», haciéndose eco de la proclamación del Salmo 2,7. Para el autor de la Carta a los Hebreos, el hecho de que Cristo sea el Hijo de Dios significa mucho. De hecho, lo dice inmediatamente al comienzo de su escrito (cf. Hb 1,5).
Este Hijo es sumo sacerdote de un modo absolutamente nuevo en comparación con los de Leví. «Tú eres sacerdote para siempre a la manera de Melquisedec» (Sal 110,4). Al menos seis o siete veces la Epístola a los Hebreos subraya que Cristo es sacerdote no según Leví o Aarón, sino según Melquisedec.
Melquisedec, rey de Salem, fue a Abraham ofreciendo pan y vino y bendijo a Abraham. ¿Y quién es más grande? ¿Quién bendice o quién es bendecido? «Ahora bien, sin duda alguna, es el inferior el que es bendecido por el superior» (Heb 7,7).
Melquisedec es un símbolo que en sí mismo reúne muchas realidades que no podemos explicar aquí. Pero es importante que es más que Abraham y sus descendientes, y por tanto más que Leví, más que Aarón y más que Moisés.
Por eso, Cristo sacerdote es del orden de Melquisedec, que es sacerdote no según una ley o según la pertenencia a una tribu, sino por el poder de una vida indestructible (cf. Hb 7,15-16). El sacerdocio de Cristo se funda en su filiación y ascendió al Padre con su humanidad asumida, que en el pasaje pascual de Cristo participa de la resurrección, es decir, de la existencia según la filiación, una existencia marcada por la gloria de Dios Padre. Cristo atravesó los cielos (cf. Hb 4,14) y entró por su sacrificio único «en el santuario, el verdadero santuario, en los cielos donde habita el Padre». «Entró una vez para siempre en el santuario, no por sangre de machos cabríos ni de terneros, sino en virtud de su propia sangre, obteniendo así la redención eterna» (Hb 9,12). «Por esa voluntad fuimos santificados mediante la ofrenda del cuerpo de Jesucristo, hecha una vez para siempre» (Heb 10,10).
El sacerdocio de Cristo es el sacerdocio de la voluntad (cf. Hb 10,5). «Así suprime el primer sacrificio para constituir el nuevo» (Hb 10,9). El nuevo sacrificio que tiene lugar en la entrega de Cristo en manos de los hombres, vivida en su propio cuerpo y con su sangre derramada, hace que por medio de Él se cumpla el designio de la voluntad del Padre para toda la humanidad.
«En él nos eligió antes de la creación del mundo para que fuéramos santos e irreprochables ante él en el amor, predestinándonos a ser para él hijos adoptivos por medio de Jesucristo, según el designio amoroso de su voluntad, para alabanza del esplendor de su gracia» (Ef 1, 4-6).
Así pues, el sacrificio de Cristo cumple el designio de amor de la voluntad del Padre.
Ciertamente, la cultura de los últimos siglos quizá no nos ayuda a comprender la voluntad como amor. ¡Cuánto miedo y temor hemos creado en torno a la voluntad de Dios! Y ciertamente no nos resulta fácil, después de tanto racionalismo y moralismo, comprender la profundidad de la expresión «designio de amor». Porque no tenemos mucha experiencia de un designio, de un plan, de un programa que es amor, que significa una realidad que es libre, que concierne a la libre adhesión, y que nos implica plenamente en la comunión de su cuerpo, como ámbito en el que ésta se realiza.
Pero hay también otra diferencia que manifiesta el sacerdocio de Cristo. El sacerdocio de Cristo no ajusta la experiencia del hombre con vistas a ser conforme a lo que Dios exige. No se trata de preparar al hombre para el juicio final, es decir, no se trata de ajustar la relación entre el hombre y Dios según una ley de Dios. El sacerdocio de Cristo nos une al Padre mediante el perdón y el renacimiento bautismal y nos hace sentarnos en Cristo en el cielo (cf. Ef 2,5-7). Cristo con su sacerdocio nos hace realizar el paso del triduo pascual. Él nos hace nacer como hijos de Dios.
Y, si somos hijos, somos coherederos (cf. Rm 8,17). Por tanto, se trata de hacernos madurar en la filiación y de mantenernos en el amor del Padre, que es la prenda de la plena herencia, por medio del Espíritu Santo que actúa en nosotros dándonos la vida zoē, la vida que es amor (cf Ef 1,14; 2 Co 1,22).
Por tanto, el sacerdocio de Cristo nos alimenta con su vida, la zoē, hasta la medida de la plenitud de Cristo en nosotros (cf Ef 4,13). El sacerdocio de Cristo se funda en el eschaton y nos mantiene allí, pues allí está nuestra patria. Ya no somos extranjeros, sino «conciudadanos de los santos y miembros de la familia de Dios» (Ef 2,19).
Nuestra madre no es Agar ni Sara, ni pertenecemos al Sinaí, que corresponde a la Jerusalén actual, que de hecho está esclavizada junto con sus hijos. «En cambio, la Jerusalén de arriba es libre y es madre de todos nosotros» (Ga 4,26).
El sacerdocio de Cristo, precisamente porque es inclusivo, se realiza de acuerdo con su cumplimiento. El sacerdocio de Cristo transfigura con su aliento nuestro cuerpo mortal en su cuerpo resucitado. Aquí se hace explícita la diferencia absoluta con el sacerdocio de Leví y Aarón, que era esclavo de la ley y, por tanto, punitivo y absolutamente exclusivo.
El sacerdocio de la Antigua Alianza es un sacerdocio que excluye cerrando la puerta y juzgando, condenando y creando separaciones insalvables. Ahora bien, en los últimos siglos, como registra la historia, hemos tenido mucha experiencia de un sacerdocio entendido según la forma de Leví y Aarón. ¡Cuánto fariseísmo farisaico! Bastaba con recoger heno un domingo para que el pobre campesino fuera castigado. Y no hablemos de cosas aún más trágicas en nuestros tiempos, cuando se llegó a una falsa comprensión del sacerdocio porque, con un abstraccionismo presuntuosamente filosófico, se creó un dualismo entre las ideas y Dios mismo y la vida.
Mediante su abnegación, el sacerdocio de Cristo realiza la unidad entre el hombre y Dios Padre. Porque no es sólo Dios, que puede ser un título asociado a diversas abstracciones, sino Dios Padre. Es la visión última, la visión de la plenitud, es el poder que asume y transfigura el presente y nuestro pasado, según la misericordia del Padre. El hecho de que Occidente deba salvar hoy la tierra, el clima, las aguas, la nieve, los campos y el propio ser del hombre y de la mujer es el argumento más explícito e incontrovertible de que hemos entendido y vivido mal el sacerdocio de Cristo.
Por eso urge descubrir la novedad del sacerdocio de Cristo, que nos libera y nos mantiene en la libertad propia sólo de hijos e hijas, hermanos y hermanas.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los miércoles.
Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Starozavezna besedila o postavitvi duhovništva niso govorila o duhovnikovem usmiljenju (prim. 2 Mz 28-29), ampak o tem, da mora duhovnik darovati žrtve za svoje grehe in nato še za grehe ljudstva (prim. 3 Mz 4,3-12). »Zakolje naj junca, ki je določen za njegovo daritev za greh. … Nato naj zakolje kozla daritve za greh, ki je določena za ljudstvo« (3 Mz 16,11.15). To pomeni, da ima duhovnik enake slabosti kot ljudstvo, pa čeprav je predpisana radikalna ločitev duhovnikov od ljudstva. Kakorkoli, kar zadeva greh, je duhovnik enako slaboten.
Dve vrsti grehov sta obstajali: grehi, ki so jih razumeli kot napako v delovanju (prim. 3 Mz 4,2.13; 22,27) in hoteni grehi (prim. 4 Mz 15,30). Za slednje je bil človek izključen iz ljudstva (prim. 4 Mz 15,30). Za prve pa je bila darovana žrtev potrditev prejetega odpuščanja. Religiozna pozornost se je usmerjala na dejstvo, da je »vsak véliki duhovnik vzet izmed ljudi in postavljen ljudem v korist glede tega, kar se nanaša na Boga: da daruje daritve in žrtve za grehe« (Heb 5,1). Vendar smo preteklo nedeljo videli, da Pismo Hebrejcem poudari usmiljenje kot to, kar opredeljuje »stvari, ki zadevajo Boga«. Kristus je novi Veliki duhovnik, ker ljudstvo rešuje greha z usmiljenjem. Preteklo nedeljo smo videli tudi, kako so Levijevi sinovi z mečem očistili šotorišče. Torej je povsem samoumevna posledica, da je Kristus tako zaradi narave žrtve kot zaradi usmiljenja duhovnik na povsem nov način.
To pove današnje berilo, ki ponovi oznanilo iz Psalma 2,7: »Ti si moj sin, danes sem te rodil«. Za avtorja Pisma Hebrejcem je dejstvo, da je Kristus Božji Sin, velikega pomena. To pove že takoj na začetku svojega zapisa (prim. Heb 1,5).
Ta sin je veliki duhovnik na povsem drugačen način kot so bili Levijevi sinovi. »Ti si duhovnik na veke po Melkízedekovem redu« (Ps 110,4). Pismo Hebrejcem vsaj šest ali sedemkrat poudari, da Kristus ni duhovnik po Levijevem ali Aronovem redu, ampak po Melkizedekovem.
Melkizedek, salemski kralj, je šel naproti Abrahamu in mu ponudil kruh in vino ter ga blagoslovil. In kdo je večji? »Nesporno pa je, da to, kar je višje, blagoslavlja to, kar je nižje« (Heb 7,7).
Melkizedek je simbol, ki v sebi združuje mnoge resničnosti, ki jih tu ne moremo razložiti. Pomembno pa je, da je več kot Abraham in njegovi potomci, in zato več kot Levi, več kot Aron in več kot Mojzes.
Kristus je torej duhovnik po Melkizedekovem redu in ni duhovnik po postavi ali po pripadnosti plemenu, ampak po moči neminljivega življenja (prim. Heb 7,15-16). Kristusovo duhovništvo je utemeljeno v njegovem sinovstvu in on se je k Očetu dvignil s človeštvom, ki ga je vzel nase. V Kristusovem velikonočnem prehodu je človeštvo deležno vstajenja, to je sinovskega bivanja, ki je zaznamovano s slavo Boga Očeta. Kristus je šel skozi nebesa (prim. Heb 4,14) in je preko svoje žrtve, ki jo je izpolnil enkrat za vselej, vstopil v svetišče, resnično svetišče v nebesih, kjer biva Oče. »[On] je stopil v svetišče enkrat za vselej, ne s krvjo kozlov in juncev, temveč s svojo krvjo, in dosegel večno odkupljenje« (Heb 9,12). »V tej volji smo z daritvijo telesa Jezusa Kristusa posvečeni enkrat za vselej« (Heb 10,10).
Kristusovo duhovništvo je duhovništvo volje (prim. Heb 10,5). »Prvo torej odpravlja, da bi postavil drugo« (Heb 10,9). Zaradi nove žrtve, ki se zgodi s tem, ko se Kristus izroči v roke ljudem, in jo živi v svojem lastnem telesu in preliti krvi, se po njem nad celotnim človeštvom izpolni načrt Očetove volje.
»Pred stvarjenjem sveta nas je izvolil v njem, da bi bili pred njegovim obličjem sveti in brezmadežni. V ljubezni nas je vnaprej določil, naj bomo po Jezusu Kristusu njegovi posinovljeni otroci. Takšen je bil blagohotni sklep njegove volje, v hvalo veličastva njegove milosti« (Ef 1,4-6).
Kristusova žrtev torej uresniči načrt ljubezni Očetove volje.
Kultura zadnjih stoletij nam gotovo ne pomaga razumeti volje kot ljubezni. Koliko strahu in groze smo ustvarili glede Božje volje! Po tolikem racionalizmu in moralizmu nam gotovo ni lahko dojeti globine izraza »načrt ljubezni«. Nimamo namreč kaj dosti izkušnje načrta, projekta, programa, ki je ljubezen, kar pomeni svobodna resničnost, ki zadeva svoboden pristanek in celostno vključi v občestvo njegovega telesa, kot prostorje, v katerem se to uresniči.
Še ena razlika je, ki razodeva Kristusovo duhovništvo. Kristusovo duhovništvo ne prilagaja človekovega življenja, da bi bilo v skladu s tem, kar pričakuje Bog. Ne gre za to, da bi pripravilo človeka na poslednjo sodbo, se pravi, ne gre za to, da bi uredilo odnos med človekom in Bogom po Božji postavi. Kristusovo duhovništvo nas združi z Očetom preko odpuščanja in krstnega prerojenja ter nam daje sedeti v Kristusu v nebesih (prim. Ef 2,5-7). S svojim prehodom Kristus v nas uresniči prehod velikonočnega tridnevja. Rodi nas kot Božje otroke.
»Če pa smo sinovi, smo sodediči« (prim. Rim 8,17). Gre torej za to, da nam daje zoreti v sinovstvu in ostajati v Očetovi ljubezni, ki je jamstvo za popolno dediščino, po Svetem Duhu, ki deluje v nas in nam daje življenje kot zoé, življenje, ki je ljubezen (prim. Ef 1,14; 2 Kor 1,22).
Kristusovo duhovništvo nas hrani z njegovim življenjem, z življenjem kot zoé, vse do polne mere Kristusa v nas (prim. Ef 4,13). Kristusovo duhovništvo je utemeljeno v eshatonu in nas ohranja tam, kajti tam je naša domovina. Nismo več tujci, ampak »sodržavljani svetih in domačini pri Bogu« (Ef 2,19).
Naša mati ni ne Hagara ne Sara in ne pripadamo Sinaju, ki ustreza sedanjemu Jeruzalemu in je dejansko suženj skupaj s svojimi sinovi. »Oni Jeruzalem, ki je zgoraj, pa je svoboden in ta je naša mati« (Gal 4,26).
Kristusovo duhovništvo se prav zato, ker vključuje, uresničuje v skladu s svojo izpolnitvijo. Kristusovo duhovništvo s svojim dihom preobrazi naše umrljivo telo v svoje vstalo telo. Tu se jasno pokaže razlika z Levijevim in Aronovim duhovništvom, ki je bilo suženj postave in je zato kaznovalo ter izključilo vse druge.
Duhovništvo stare zaveze je duhovništvo, ki izključuje in zapira vrata ter sodi, obsoja in ustvarja nepremostljive ločitve. Zgodovina pokaže, da imamo v zadnjih stoletjih veliko izkušenj duhovništva razumljenega po Levijevem in Aronovem vzoru. Koliko moralističnega farizejstva! Dovolj je bilo, da je kmet v nedeljo spravil seno in je bil kaznovan. Da ne govorimo o še hujših stvareh današnjega časa, ko je prišlo do napačnega razumevanja duhovništva, ker se je z domnevno filozofsko abstrakcijo ustvarjala dvojnost med idejami, Bogom in življenjem.
Kristusovo duhovništvo preko žrtve samega sebe uresniči edinost med človekom in Bogom Očetom. Ne zadeva namreč samo Boga, ki je lahko naslov, povezan z raznimi abstrakcijami, ampak gre za Boga Očeta. Gre za dokončno vizijo, vizijo izpolnitve, gre za moč, ki po Očetovem usmiljenju prevzame in preoblikuje našo sedanjost in preteklost. Dejstvo, da mora Zahod danes reševati zemljo, podnebje, vode, sneg, polja ter celo to, da obstajamo kot moški in ženske, je najbolj jasen in neizpodbiten argument, da smo Kristusovo duhovništvo slabo razumeli in živeli.
Zato je nujno odkriti novost Kristusovega duhovništva, ki nas osvobaja in ohranja v svobodi, značilni le za sinove in hčere, za brate in sestre.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsako sredo.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Starozavjetni tekstovi o uspostavi svećeništva ne govore o milosrđu svećenika (usp. Izl 28–29), nego o tome da svećenik mora prinositi žrtvu za svoje grijehe, a potom i za grijehe naroda (usp. Lev 4, 3-12). „Neka zakolje tog junca za žrtvu okajnicu za svoj grijeh … Neka potom zakolje jarca za žrtvu okajnicu za grijeh naroda“ (Lev 16,11.15). To znači da svećenik ima iste slabosti kao i narod, iako je propisano radikalno odvajanje svećenikâ od naroda. U svakom slučaju, što se tiče grijeha, svećenik je isto tako slab.
Postojale su dvije vrste grijeha: grijesi koji su shvaćeni kao pogreška u djelovanju (usp. Lev 4,2.13;22,27) i namjerni grijesi (usp. Br 15,30). Za ove druge čovjek je bio isključen iz naroda (usp. Nm 15,30). Za one prve prinesena žrtva bila je potvrda za primljeni oprost. Religiozna pozornost bila je usredotočena na činjenicu da je „svaki veliki svećenik, zaista, od ljudi uzet, za ljude se postavlja u onome što se odnosi na Boga da prinosi darove i žrtve za grijehe“ (Heb 5,1). Ali već smo prošle nedjelje vidjeli da Poslanica Hebrejima ističe milosrđe kao ono koje definira stvari što se „odnose na Boga“. Krist je novi Veliki svećenik, upravo zato što milosrđem spašava narod od grijeha. Prošle smo nedjelje također vidjeli kako su Levijevi sinovi mačem proveli čistku u taboru. Dakle, sasvim je po sebi razumljiva posljedica da je Krist svećenik na posve nov način, kako zbog naravi žrtve, tako i zbog milosrđa.
O tome govori današnje čitanje koje ponavlja navještaj iz Psalma 2,7: „Ti si sin moj, danas te rodih“. Za autora Poslanice Hebrejima od velike je važnosti činjenica da je Krist Sin Božji. On to kaže odmah na početku svoga spisa (usp. Heb 1,5).
Taj Sin je veliki svećenik na potpuno drugačiji način nego što su bili Levijevi svećenici. „Dovijeka ti si svećenik po redu Melkisedekovu!“ (Ps 110,4). Poslanica Hebrejima barem šest ili sedam puta naglašava da Krist nije svećenik po redu Levijevu ili Aronovu, nego po redu Melkisedekovu.
Melkisedek, kralj šalemski, izašao je u susret Abrahamu prinoseći kruh i vino te ga blagoslovio. A tko je veći? Je li onaj tko blagoslivlja ili onaj koga se blagoslivlja? „A posve je neprijeporno: veći blagoslivlja manjega“ (Heb 7,7).
Melkisedek je simbol koji u sebi objedinjuje mnoge stvarnosti koje ovdje ne možemo objasniti. Ali je važno da je on više od Abrahama i njegovih potomaka, dakle više od Levija, više od Arona i više od Mojsija.
Krist je dakle svećenik po redu Melkisedekovu i nije svećenik po zakonu ili po pripadnosti plemenu, nego po snazi neuništiva života (usp. Heb 7,15-16). Kristovo svećeništvo je utemeljeno u njegovom sinovstvu, a on je uzašao k Ocu s čovještvom koje je preuzeo na sebe. U Kristovom pashalnom prijelazu to čovještvo sudjeluje u uskrsnuću, odnosno u sinovskom postojanju, postojanju obilježenu slavom Boga Oca. Krist je prodro kroz nebesa (usp. Heb 4,14) i po svojoj žrtvi, koju je jednom zauvijek ispunio, ušao u Svetinju, onu istinsku na nebesima, gdje prebiva Otac. „I ne po krvi jaraca i junaca, nego po svojoj uđe jednom zauvijek u Svetinju i nađe vječno otkupljenje“ (Heb 9,12). „U toj smo volji posvećeni prinosom tijela Isusa Krista jednom zauvijek“ (Heb 10,10).
Kristovo svećeništvo je svećeništvo volje (usp. Heb 10,5). „Dokida prvo da uspostavi drugo“ (Heb 10,9). Zbog nove žrtve koja se događa kad se Krist predaje u ruke ljudi i živi je u vlastitom tijelu i prolivenoj krvi, po njemu se ostvaruje plan Očeve volje za cijelo čovječanstvo.
„Tako: u njemu nas sebi izabra prije postanka svijeta da budemo sveti i bez mane pred njim; u ljubavi nas predodredi za posinstvo, za sebe, po Isusu Kristu, dobrohotnošću svoje volje, na hvalu Slave svoje milosti“ (Ef 1,4-6).
Kristova žrtva dakle ostvaruje naum ljubavi Očeve volje.
Kultura posljednjih stoljeća sigurno nam ne pomaže da shvatimo volju kao ljubav. Koliko smo užasa i straha stvorili glede Božje volje! Nakon toliko racionalizma i moralizma, sigurno nam nije lako shvatiti dubinu izraza „naum ljubavi“. Naime, nemamo puno iskustva nauma, projekta, programa koji je ljubav, što znači slobodna stvarnost, koji se tiče slobodnog prianjanja i cjelovitog uključivanja u zajedništvo njegova tijela, kao prostora u kojem se to ostvaruje.
Postoji još jedna razlika koja očituje Kristovo svećeništvo. Kristovo svećeništvo ne prilagođava čovjekovo življenje kako bi bilo u skladu s onim što Bog traži. Ne radi se o tome da pripremi čovjeka za posljednji sud, odnosno ne radi se o uređenju odnosa između čovjeka i Boga po Božjem zakonu. Kristovo nas svećeništvo ujedinjuje s Ocem po oproštenju i krsnom preporođenju i posjeda nas u Kristu na nebesima (usp. Ef 2,5-7). Svojim prijelazom Krist u nama ostvaruje prijelaz pashalnog trodnevlja. Rađa nas kao djecu Božju.
A ako smo djeca, onda smo i subaštinici (usp. Rim 8,17). Dakle, radi se o tome da nas dovodi do sazrijevanja u sinovstvu i čuva u ljubavi Očevoj, koja je zalog potpune baštine, po Duhu Svetom koji djeluje u nama dajući nam život kao zoē, život koji je ljubav (usp. Ef 1,14; 2Kor 1,22).
Kristovo nas svećeništvo hrani njegovim životom, životom kao zoē, do mjere uzrasta punine Kristove u nama (usp. Ef 4,13). Kristovo je svećeništvo utemeljeno u eshatonu i tamo nas čuva, jer tamo je naša domovina. Nismo više stranci, nego „sugrađani (…) svetih i ukućani Božji“ (Ef 2,19).
Naša majka nije ni Hagara ni Sara, niti pripadamo Sinaju, koji odgovara sadašnjem Jeruzalemu, koji je zapravo rob skupa sa svojom djecom. „Onaj pak Jeruzalem gore slobodan je; on je majka naša“ (Gal 4,26).
Kristovo se svećeništvo, upravo zato što je uključivo, ostvaruje u skladu sa svojim ispunjenjem. Kristovo svećeništvo svojim dahom preobražava naše smrtno tijelo u njegovo uskrslo tijelo. Ovdje se jasno pokazuje razlika u odnosu na Levijevo i Aronovo svećeništvo, koje je bilo rob zakona i zbog toga kažnjavalo i isključivalo sve druge.
Svećeništvo Starog Saveza je svećeništvo koje isključuje i zatvara vrata te sudi, osuđuje i stvara nepremostive podjele. Povijest pokazuje da smo u posljednjim stoljećima imali mnoga iskustva svećeništva shvaćenog po uzoru na Levija i Arona. Koliko moralističkog farizejstva! Dovoljno je bilo da seljak u nedjelju pokupi sijeno pa da bude kažnjen. Da ne govorimo o još tragičnijim stvarima današnjice, kad je došlo do nerazumijevanja svećeništva, jer je tobožnjim filozofskim apstrakcionizmom stvoren dualizam između ideja, Boga i života.
Kristovo svećeništvo po žrtvi samog sebe ostvaruje jedinstvo između čovjeka i Boga Oca. Ne radi se, naime, samo o Bogu, što može biti naslov povezan s raznim apstrakcijama, nego o Bogu Ocu. To je konačna vizija, vizija ispunjenja, to je snaga koja s Očevim milosrđem preuzima i preobražava našu sadašnjost i prošlost. Činjenica da Zapad danas mora spašavati zemlju, klimu, vode, snijeg, polja, pa čak i to da postojimo kao muškarci i žene, najjasniji je i najneosporniji argument da smo slabo razumjeli i živjeli Kristovo svećeništvo.
Stoga je prijeko potrebno otkriti novost Kristova svećeništva koje nas oslobađa i drži u slobodi svojstvenoj samo sinovima i kćerima, braći i sestrama.
SJEMENA je rubrika Centra Aletti dostupna svake srijede.
Svakog tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku (na talijanskom), bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije.
Teksty Starego Testamentu dotyczące ustanowienia kapłaństwa nie mówią o miłosierdziu kapłana (por. Wj 28-29), ale jest powiedziane, że kapłan musi składać ofiary za własne grzechy, a następnie za grzechy ludu (por. Kpł 4, 3-12). „Przyprowadzi cielca na ofiarę przebłagalną za siebie i dokona przebłagania za siebie i za swój dom, zabije cielca na ofiarę przebłagalną za siebie samego. Potem zabije kozła jako ofiarę przebłagalną za lud” (Kpł 16, 11.15). Oznacza to, że kapłan doświadcza tych samych słabości, co lud, pomimo radykalnego oddzielenia kapłanów od ludu. Jednakże, jeśli chodzi o grzech, kapłan dzieli tę samą kondycję słabości.
Istniały dwa rodzaje grzechów: grzechy rozumiane jako błąd w działaniu (por. Kpł 4, 2.13; 22, 27) i grzechy popełnione dobrowolnie (por. Nm 15, 30). Za te drugie człowiek jest eliminowany z ludu (por. Nm 15, 30). W przypadku tych pierwszych, złożona ofiara jest dowodem otrzymanego przebaczenia. Koncentracja religijnej uwagi praktycznie zatrzymała się na fakcie, że „każdy bowiem arcykapłan z ludzi brany, dla ludzi bywa ustanawiany w sprawach odnoszących się do Boga, aby składał dary i ofiary za grzechy” (Hbr 5, 1).
Ale widzieliśmy już w ostatnią niedzielę, że List do Hebrajczyków podkreśla miłosierdzie jako coś, co definiuje „rzeczy odnoszące się do Boga”. Chrystus jest nowym Arcykapłanem właśnie dlatego, że miłosierdziem zbawia ludzi od grzechu. W ostatnią niedzielę widzieliśmy również, jak synowie Lewiego oczyścili obóz mieczem. Jest więc całkowicie oczywistą konsekwencją, że zarówno ze względu na charakter ofiar, jak i miłosierdzie, Chrystus jest kapłanem w zupełnie nowy sposób.
I to właśnie wyraża dzisiejsze czytanie: „Ty jesteś moim Synem, Ja Ciebie dziś zrodziłem”, powtarzając słowa Psalmu 2, werset 7. Dla autora Listu do Hebrajczyków fakt, że Chrystus jest Synem Bożym, znaczy bardzo wiele. W rzeczywistości mówi o tym zaraz na początku swojego listu (por. Hbr 1, 5).
Ten Syn jest arcykapłanem w zupełnie nowy sposób w porównaniu z tymi, którzy pochodzili od Lewiego. „Tyś kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka” (Ps 110, 4). Co najmniej sześć lub siedem razy List do Hebrajczyków podkreśla, że Chrystus jest kapłanem nie według Lewiego czy Aarona, ale według Melchizedeka.
Melchizedek, król Szalemu, poszedł do Abrahama oferując chleb i wino i pobłogosławił Abrahama. Kto jest większy? Ten, który błogosławi, czy ten, który jest błogosławiony? „Nie ma zaś żadnej wątpliwości, iż to, co mniejsze, otrzymuje błogosławieństwo od tego, co wyższe” (Hbr 7, 7).
Melchizedek jest symbolem, który sam w sobie łączy wiele rzeczywistości, których nie możemy w tym miejscu wyjaśnić. Ważne jest jednak to, że jest on kimś więcej niż Abraham i jego potomkowie, a zatem kimś więcej niż Lewi, Aaron i Mojżesz.
Zatem Chrystus kapłan jest kapłanem według porządku Melchizedeka, który jest kapłanem nie według prawa lub przynależności do plemienia, ale mocą niezniszczalnego życia (por. Hbr 7, 15-16). Kapłaństwo Chrystusa opiera się na Jego synostwie, a On wstąpił do Ojca ze swoim przybranym człowieczeństwem, które w przejściu paschalnym Chrystusa uczestniczy w zmartwychwstaniu, to znaczy w egzystencji według synostwa, egzystencji naznaczonej chwałą Boga Ojca.
Chrystus przeszedł przez niebiosa (por. Hbr 4, 14) i wszedł przez swoją jednorazową ofiarę do świątyni, prawdziwej świątyni, w niebiosach, gdzie mieszka Ojciec. „Ani nie przez krew kozłów i cielców, lecz przez własną krew wszedł raz na zawsze do Miejsca Świętego, zdobywszy wieczne odkupienie” (Hbr 9, 12). „Na mocy tej woli uświęceni jesteśmy przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa raz na zawsze” (Hbr 10, 10).
Kapłaństwo Chrystusa jest kapłaństwem woli (por. Hbr 10, 5-7). „Oto idę, abym spełniał wolę Twoją. Usuwa jedną [ofiarę], aby ustanowić inną” (Hbr 10, 9). Nowa ofiara, która ma miejsce w wydaniu się Chrystusa w ręce ludzi, przeżywana w Jego własnym ciele i Jego przelanej krwi, sprawia, że przez Niego wypełnia się plan woli Ojca dla całej ludzkości.
„W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem. Z miłości przeznaczył nas dla siebie jako przybranych synów przez Jezusa Chrystusa, według postanowienia swej woli, ku chwale majestatu swej łaski, którą obdarzył nas w Umiłowanym” (Ef 1, 4-6).
W ten sposób ofiara Chrystusa wypełnia pełen miłości zamysł woli Ojca. Z pewnością kultura ostatnich wieków nie pomaga nam zrozumieć woli jako miłości. Jak wiele strachu i lęku stworzyliśmy wokół woli Bożej! I z pewnością nie jest nam łatwo, po tylu racjonalizmach i moralizmach, zrozumieć głębię wyrażenia „zamysł miłości”. Nie mamy bowiem dużego doświadczenia zamysłu, planu, programu, który jest miłością, który oznacza rzeczywistość wolną, która dotyczy wolnego przylgnięcia i która w pełni włącza nas w komunię Jego Ciała, jako sferę, w której się to realizuje.
Ale jest też inna różnica, która manifestuje kapłaństwo Chrystusa. Kapłaństwo Chrystusa nie koryguje doświadczenia człowieka, aby było zgodne z tym, czego wymaga Bóg. Nie chodzi o przygotowanie człowieka na sąd ostateczny, to znaczy nie chodzi o dostosowanie relacji między człowiekiem a Bogiem zgodnie z prawem Bożym. Kapłaństwo Chrystusa jednoczy nas z Ojcem poprzez przebaczenie i odrodzenie chrzcielne i sprawia, że zasiadamy w Chrystusie w niebie (por. Ef 2, 5-7). Chrystus swoim kapłaństwem sprawia, że realizuje się w nas przejście Triduum Paschalnego. Sprawia, że rodzimy się jako dzieci Boże.
A jeśli jesteśmy synami, jesteśmy współdziedzicami (por. Rz 8, 17). Dlatego jest to kwestia naszego dojrzewania w synostwie i wytrwania w miłości Ojca, która jest obietnicą pełnego dziedzictwa, poprzez Ducha Świętego, który działa w nas, dając nam życie zoē, to życie, które jest miłością (por. Ef 1, 14; 2 Kor 1, 22).
Tak więc kapłaństwo Chrystusa karmi nas Jego życiem, zoē, aż do miary pełni Chrystusa w nas (por. Ef 4, 13). Kapłaństwo Chrystusa ma swój fundament w eschatonie i tam nas strzeże, bo tam jest nasza ojczyzna. Nie jesteśmy już cudzoziemcami, ale „współobywatelami świętych i domownikami Boga” (Ef 2, 19).
Naszą matką nie jest ani Hagar, ani Sara, nie należymy też do Synaju, który odpowiada obecnemu Jeruzalem, które w rzeczywistości jest zniewolone wraz ze swoimi dziećmi. „Natomiast górne Jeruzalem cieszy się wolnością i ono jest naszą matką” (Ga 4, 26).
Kapłaństwo Chrystusa, właśnie dlatego, że jest włączające, realizuje się zgodnie ze swoim wypełnieniem. Kapłaństwo Chrystusa przemienia poprzez swoje tchnienie nasze śmiertelne ciało w Jego zmartwychwstałe ciało. To właśnie tutaj uwidacznia się absolutna różnica w stosunku do kapłaństwa Lewiego i Aarona, które było niewolnicze wobec prawa, a zatem karzące i absolutnie wyłączne.
Kapłaństwo Starego Przymierza jest kapłaństwem, które wyklucza, zamykając drzwi, osądzając, potępiając i tworząc separacje nie do pokonania. Teraz, w ostatnich stuleciach, jak zostało to zapisane w historii, mieliśmy wiele doświadczeń z kapłaństwem rozumianym zgodnie z formą Lewiego i Aarona. Ileż tu zadufanego w sobie faryzeizmu! Wystarczyło tylko zebrać siano w niedzielę, a biedny chłop zostawał ukarany. I nie mówmy o jeszcze bardziej tragicznych rzeczach w naszych czasach, kiedy powstało fałszywe zrozumienie kapłaństwa, ponieważ wraz z zarozumiałym filozoficznym abstrakcjonizmem powstał dualizm między ideami a samym Bogiem i życiem.
Poprzez ofiarę z siebie kapłaństwo Chrystusa urzeczywistnia jedność człowieka z Bogiem Ojcem. Nie chodzi bowiem tylko o Boga, który może być tytułem kojarzonym z różnymi abstrakcjami, ale o Boga Ojca. Jest to ostateczna wizja, wizja spełnienia, jest to moc, która zakłada i przemienia teraźniejszość i naszą przeszłość, zgodnie z miłosierdziem Ojca. Fakt, że Zachód musi dziś ratować ziemię, klimat, wody, śnieg, pola i samą istotę mężczyzny i kobiety, jest najbardziej wyraźnym i niepodważalnym argumentem, że źle zrozumieliśmy i źle przeżyliśmy kapłaństwo Chrystusa.
Tak więc pilnie potrzebne jest odkrycie nowości kapłaństwa Chrystusa, które uwalnia nas i utrzymuje w wolności typowej tylko dla synów i córek, braci i sióstr.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą w każdą środę.
Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
