Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih čitanja
Pogłębienie czytań liturgicznych
Quante generazioni hanno atteso nel popolo eletto il Messia!
“Si è sempre ricordato della sua alleanza, parola data per mille generazioni” (Sal 105,8).
“Mi consumo nell’attesa della tua salvezza, spero nella tua parola” (Sal 119,81).
“I miei occhi si consumano nell’attesa della tua salvezza e per la promessa della tua giustizia” (Sal 119,123).
Ma allora come spiegare che nessuno dei capi religiosi si sia mosso, dopo che i re magi hanno presentato una domanda molto precisa? Come mai non si ricordavano della profezia di Balaam: “Una stella spunta da Giacobbe e uno scettro da Israele” (Nm 24,17)?
Se questi capi fossero stati pieni dell’attesa del compimento della promessa, forse non sarebbero andati a casa dopo aver risposto a Erode e ai Magi. Si sarebbero certamente uniti di corsa con i Magi verso Betlemme!
Come mai non si sono mossi sulle orme della profezia di Michea, che chiaramente dice che da Betlemme uscirà il re di Israele (cf Mi 5,1)?
Questa profezia si rifà al secondo libro di Samuele al cap 5 e al primo libro delle Cronache, poi riportata da Matteo 2,6.
Eppure, i capi religiosi, i sommi sacerdoti e i farisei – i più zelanti, non si muovono. Hanno evidentemente una conoscenza che non è bagnata dalla vita, ma rimane chiusa nella sfera della ragione. Forse si facevano anche importanti e superiori agli altri, spiegando questa conoscenza. Ma con la loro vita non c’entrava niente.
Inoltre, forse non erano molto presi dalla salvezza. Ci sono infatti episodi nei Vangeli in cui chiaramente fanno vedere che per loro la prima cosa era la religione nelle sue forme e prescrizioni. La loro attenzione non andava a Dio, perché altrimenti questa attenzione avrebbe dovuto passare attraverso la religione per salvare l’uomo, proprio secondo l’alleanza.
Capi religiosi, sommi sacerdoti e farisei si sono fermati alla legge e hanno anche guardato a Cristo attraverso la legge. Benché Cristo – nel vangelo di Marco, già al secondo capitolo – dica che la legge è stata fatta per l’uomo, loro gli pongono una trappola con l’uomo dalla mano inaridita, per vedere se lo avrebbe guarito di sabato. E Cristo lo ha guarito. Di conseguenza, “i farisei uscirono subito con gli erodiani e tennero consiglio contro di lui per farlo morire” (Mc 3,6).
La legge è stata data per mezzo di Mosè come aiuto alla vita dell’alleanza, come una risposta alla salvezza che Dio ha compiuto affinché l’uomo sia aiutato a non scordarla (cf Es 3,8 e 20,2). Ma questa legge diventa più importante dell’alleanza e addirittura si colloca al centro della questione della salvezza. San Paolo rigetta in modo molto secco una tale impostazione (cf Gal 3,17-18), proprio perché è una falsificazione radicale della promessa della salvezza.
La legge non può conferire la vita (cf Gal 3,21), le opere fatte per la legge non giustificano nessuno (cf Gal 2,16).
Perché allora la religione ama questa via formalista, moralista, legalista che evidentemente ha una doppia faccia? Per il potere! Lo ha detto il passo di Marco citato prima. Persino i farisei, nazionalisti per eccellenza, si mettono con gli erodiani (discutibili da parte dei nazionalisti). Anzi, tutto il processo a Cristo testimonia questa alleanza del potere religioso con quello civile, addirittura con il potere dell’occupatore.
Ma a questo punto viene spontanea la domanda sulla nostra storia, sul decadere della fede ecclesiale, comunionale in Cristo e sul suo trasformarsi in una religione centrata sull’individuo che deve adempiere ai precetti religiosi per stare dentro a certi schemi. Il fatto che per secoli abbiamo sottolineato che occorreva una disciplina religiosa per essere paesi considerati cattolici, ortodossi e protestanti, a cosa ha portato?
È proprio vero – come dice Yannaras – che la religione non c’entra niente con la salvezza portata e realizzata da Cristo secondo la volontà d’amore del Padre e a noi partecipata nello Spirito Santo. La salvezza è la rinascita e la risurrezione da una religione sterile. La salvezza è la liberazione dalla religione. Così fa vedere propria nella sua storia san Paolo (cf Fil 3).
La religione crea tanti confini, tanti principi di separazione. Praticandola, è inevitabile che si diventi vanitosi e sicuri del proprio valore e non solo si giudichino gli altri, ma li si escluda totalmente perché non fanno parte della mia religione.
E, se anche fanno parte, non sono al mio livello.
Anche Paolo ha provato quello che possiamo constatare in modo massiccio attraverso secoli della nostra storia: che quelli che vivono la salvezza come vita nuova, come zoē ricevuta gratuitamente, disturbano terribilmente il potere della religione, con la conseguenza che sono sempre perseguitati da questi ultimi (cf Gal 4,29).
Da uomo duro e chiuso nella sua religione, Paolo perseguitava coloro che hanno vissuto la rinascita e la risurrezione. Ma arriva l’ora del crollo di questa impalcatura religiosa, che non serve. Infatti, la fede non è un lavoro sulle parti esterne, ma nel cuore. Il cuore racchiude l’insieme della persona. E Paolo vive una rivelazione nel cuore: “Ma quando Dio, che mi scelse fin dal seno di mia madre e mi chiamò con la sua grazia, si compiacque di rivelare in me il Figlio suo perché lo annunciassi in mezzo alle genti, subito, senza chiedere consiglio a nessuno, senza andare a Gerusalemme da coloro che erano apostoli prima di me, mi recai in Arabia e poi tornai a Damasco” (Gal 1,15-17).
Oggi, nella seconda lettura, Paolo fa vedere che il Cristo raccoglie l’umanità intera e che quelli che lo accolgono vivono la sua stessa vita di figliolanza con il Padre.
Come si vede nella Chiesa negli ultimi tempi, la religione si è secolarizzata – e dunque coloro che la vivono condividono con il mondo ciò che piace al mondo, perché così pensano di attirare il mondo. Ma attirare dove, a che scopo, dando cosa? Come si può costatare, si tratta veramente di qualcosa che nulla ha a che fare con la zoē, con la figliolanza divina, con Dio Padre.
Invece, Paolo dice che lo Spirito Santo ha rivelato agli apostoli e ai profeti che tutti gli uomini in Cristo Gesù sono chiamati ad essere coeredi di Cristo, essere concorpati a Cristo, conpartecipi con Lui della stessa promessa (cf Ef 3,6).
Allora cambia totalmente tutto. Si tratta di vivere con le donne e gli uomini nostri coetanei e aprire a loro la vita che lo Spirito Santo ci dona in Cristo. Questa vita si realizza amando, e dunque donandosi agli altri. E, quando uno incontra l’amore, o si apre e rinasce, o si chiude e ti condanna, perché è manifesto che cosa cerca nella vita. Ma tu sei sempre sulla via di Cristo. O accolto, o rifiutato. Allora, non sono solo le aule della parrocchia il luogo dell’annuncio, ma i luoghi di lavoro, degli incontri con chi vive vicino o chi si incontra nei luoghi comuni.
Perché l’annuncio con la parola viene di fatto preceduto dall’amore concreto nelle tante circostanze della vita. Chi è amato, prima o poi riconosce il Volto dell’amore, Gesù il Figlio di Dio nostro Padre.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni mercoledì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
¡Cuántas generaciones han esperado al Mesías en el pueblo elegido!
«Siempre se ha acordado de su alianza, de la palabra dada para mil generaciones» (Sal 105,8).
«Me consume la espera de tu salvación, espero en tu palabra» (Sal 119,81).
«Mis ojos se consumen esperando tu salvación y la promesa de tu justicia» (Sal 119, 123).
Pero entonces cómo explicar que ninguno de los líderes religiosos se moviera, después de que los Magos hicieran una pregunta muy precisa. ¿Cómo es que no recordaron la profecía de Balaam: «De Jacob saldrá una estrella y de Israel un cetro» (Núm 24,17)?
Si realmente estuvieran llenos de la expectativa del cumplimiento de la promesa, tal vez no se habrían ido a casa después de responder a Herodes y a los Magos. Seguramente se habrían apresurado a seguir a los Magos hasta Belén.
¿Cómo es que no se movieron siguiendo los pasos de la profecía de Miqueas que dice claramente que de Belén saldrá el Rey de Israel (cf. Mi 5,1)? Se hace referencia a esta profecía en el segundo libro de Samuel cap. 5, el primer libro de las Crónicas, y luego se cita de Mateo 2:6.
Sin embargo, los líderes religiosos y los sumos sacerdotes no se mueven. Evidentemente tienen un conocimiento que no está bañado en vida, sino que permanece cerrado dentro de la esfera de la razón. Puede que incluso se hicieran importantes y superiores a los demás al explicarlo, pero no tenía nada que ver con sus vidas.
Evidentemente no les preocupaba mucho la salvación porque hay episodios en los evangelios que muestran claramente que para ellos lo primero era la religión en sus formas y prescripciones y su atención no iba a Dios que debía pasar por la religión para salvar al hombre precisamente según la alianza.
Se detenían en la ley y también miraban a Cristo a través de la ley. Cuando Cristo en Marcos ya en el segundo capítulo dice que la ley fue hecha para el hombre, le tendieron una trampa con el hombre de la mano seca para ver si encontrándose con él lo sanaba aunque fuera en sábado. Cristo lo sanó. «Y salieron en seguida los fariseos con los herodianos, e hicieron un consejo contra él para matarle» (Mc 3,6).
La ley fue dada por medio de Moisés como ayuda a la vida de alianza, como respuesta a la salvación que Dios había realizado para que no la olvidara (cf. Ex 3,8 y 20,2). Pero esta ley se convierte en algo más importante que la alianza e incluso llega al corazón de la cuestión de la salvación. San Pablo rechaza de plano tal planteamiento (cf. Ga 3,17-18), precisamente porque es una falsificación radical de la promesa de salvación.
La ley no puede conferir la vida (cf. Ga 3,21), las obras hechas por la ley no justifican a nadie (cf. Ga 2,16).
¿Por qué, pues, ama la religión este camino formalista, moralista, legalista y evidentemente bifronte? ¡Por poder! Así se afirma en el pasaje de Marcos citado anteriormente. Incluso los fariseos, nacionalistas por excelencia, se pusieron con los herodianos (y Herodes ni siquiera era judío). De hecho, todo el proceso de Cristo da testimonio de esta coexistencia del poder religioso con el poder civil, incluso con el poder del ocupante. Pero en este punto surge la pregunta sobre nuestra historia, ¿a qué ha conducido el declive de la fe eclesial en Cristo a la religión centrada en el individuo que debe cumplir la religión para mantenerse dentro de los esquemas, de los países católicos, ortodoxos o protestantes, tal como se ha elaborado durante siglos?
Es cierto -como dice Yannaras- que la religión no tiene nada que ver con la salvación traída y realizada por Cristo según la voluntad de amor del Padre y compartida con nosotros en el Espíritu Santo. La salvación es renacimiento y resurrección de la religión estéril. La salvación es liberación de la religión. Así lo muestra san Pablo en su propia historia (cf. Flp 3).
La religión crea tantas fronteras, tantos principios de separación, que es inevitable que uno se envanezca y se sienta seguro de su propio valor, y no sólo juzgue a los demás, sino que los excluya totalmente porque no forman parte de su religión.
Y aunque formen parte, no están a su nivel.
Pablo también experimentó lo que vemos de forma masiva a lo largo de siglos de nuestra historia. Que los que experimentan la salvación como vida nueva, como zoé, recibida libremente, perturban terriblemente el poder de la religión, de modo que ésta siempre los persigue (cf. Ga 4,29).
Pablo como hombre duro y cerrado en su religión perseguía a los que experimentaban el renacimiento y la resurrección. Pero ahora llega la hora del derrumbe de este andamiaje religioso que no sirve para nada porque la fe no es una obra en las partes externas, sino en el corazón. El corazón abarca a toda la persona. Y Pablo experimenta una revelación en el corazón. «Pero cuando Dios, que me eligió desde el seno de mi madre y me llamó por su gracia, quiso revelar en mí a su Hijo para que lo anunciara entre los gentiles, inmediatamente, sin pedir consejo a nadie, sin ir a Jerusalén a los que eran apóstoles antes que yo, fui a Arabia y luego volví a Damasco» (Gal 1,15-17).
Pablo muestra hoy en la segunda lectura que Cristo reúne a toda la humanidad. Es decir, los que le reciben viven su misma vida de filiación con el Padre.
Es interesante como vemos en la Iglesia en los últimos tiempos que la religión se ha secularizado y por lo tanto los que la viven comparten con el mundo lo que al mundo le gusta porque así piensan que atraerán al mundo. Pero ¿atraer a dónde, con qué fin, dando qué?
En cambio, Pablo dice que el Espíritu Santo reveló a los apóstoles y profetas que todos los hombres en Cristo Jesús están llamados a ser coherederos con Cristo, a ser coherederos con Cristo, en el mismo cuerpo de Cristo son partícipes de la misma promesa en Cristo (cf. Ef 3,6).
Entonces todo cambia por completo. Se trata de vivir con nuestras mujeres y hombres contemporáneos y abrirles la vida que el Espíritu Santo nos da en Cristo. Esta vida se realiza amando y, por tanto, entregándose a los demás. Y cuando uno se encuentra con el amor o se abre y renace o se cierra y se condena porque se manifiesta lo que uno busca en la vida. Pero siempre se está en el camino de Cristo. O se acepta o se rechaza. Así que no son sólo las aulas de la parroquia el lugar del anuncio, sino los lugares de trabajo, de encuentro con los que viven cerca o con los que te encuentras.
Porque el anuncio por la palabra va precedido de hecho por el amor concreto en las múltiples circunstancias de la vida. Quien es amado, tarde o temprano reconoce el Rostro del amor, Jesús, el Hijo de Dios, nuestro Padre.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los miércoles.
Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Toliko rodov je v izvoljenem ljudstvu čakalo na Mesija!
»Na veke se spominja svoje zaveze, besede, ki jo je zapovedal tisoč rodovom« (Ps 105,8).
»Moja duša hrepeni po tvojem odrešenju, pričakujem tvojo besedo« (Ps 119,81).
»Moje oči hrepenijo po tvojem odrešenju, po izreku tvoje pravičnosti« (Ps 119,123).
A kako potem razložiti, da se nihče od verskih voditeljev ni zganil, potem ko so modri postavili zelo natančno vprašanje. Kako to, da se niso spomnili Bileamove prerokbe: »Zvezda vzhaja iz Jakoba in žezlo se vzdiguje iz Izraela« (4 Mz 24,17)?
Če bi bili res polni pričakovanja izpolnitve obljube, morda ne bi odšli domov, potem ko so odgovorili Herodu in modrim. Zagotovo bi pohiteli za modrimi v Betlehem.
Kako to, da niso šli po sledeh Mihejeve prerokbe, ki jasno pravi, da bo iz Betlehema prišel Izraelov kralj (prim. Mih 5,1)? Ta prerokba je omenjena v 5. poglavju Druge Samuelove knjige, v Prvi kroniški knjigi, zatem pa je navedena v Mt 2,6.
Pa vendar se verski voditelji in veliki duhovniki ne premaknejo. Očitno imajo znanje, ki ni prepojeno z življenjem, ampak ostaja zaprto v območju razuma. Morda so se z razlaganjem tega dejstva celo naredili pomembne in višje od drugih, vendar to ni imelo nobene povezave z njihovim življenjem.
Očitno se niso preveč ukvarjali z odrešenjem, saj so v evangelijih dogodki, ki jasno pokažejo, da je bila zanje prva stvar religija v svojih oblikah in predpisih, njihova pozornost pa ni bila usmerjena k Bogu, ki bi moral ravno preko religije odrešiti človeka prav v skladu z zavezo.
Ustavili so se pri postavi in tudi na Kristusa so gledali skozi postavo. Ko Kristus pri Marku že v drugem poglavju pravi, da je postava ustvarjena za človeka, so mu nastavili past z možem s suho roko, da bi videli, ali ga bo v srečanju z njim ozdravil, čeprav je bila sobota. Kristus ga je ozdravil. »In farizeji so takoj odšli in se s herodovci posvetovali zoper njega, kako bi ga umorili« (Mr 3,6).
Postava je bila dana po Mojzesu kot pomoč pri življenju zaveze, kot odgovor na odrešenje, ki ga je izvršil Bog ter kot pomoč, da tega ne bi pozabili (prim. 2 Mz 3,8 in 20,2). Vendar postava postane pomembnejša od zaveze in celo samo bistvo vprašanja odrešenja. Sveti Pavel tak pristop zelo odločno zavrača (prim. Gal 3,17-18), in sicer prav zato, ker gre za radikalno ponarejanje obljube odrešenja.
Postava ne more dati življenja (prim. Gal 3,21); dela, opravljena po postavi, nikogar ne opravičijo (prim. Gal 2,16).
Zakaj torej religija ljubi ta formalistični, moralistični in legalistični način, ki je očitno dvoličen? Zaradi oblasti! To je navedeno v prej navedenem odlomku Markovega evangelija. Celo farizeji, največji nacionalisti, so se postavili ob bok herodovcem (Herod pa sploh ni bil Jud). Pravzaprav celoten proces sojenja Kristusu priča o tem sožitju verske oblasti s civilno in celo z oblastjo okupatorja. Toda na tej točki se samodejno pojavi vprašanje o naši zgodovini, kam je pripeljalo, da je cerkvena vera v Kristusa propadla v religijo, osredotočeno na posameznika, ki mora izpolniti zahteve religije, da ostane v shemah, kot so bile izdelane skozi stoletja v katoliških, pravoslavnih ali protestantskih deželah?
Res je – kot pravi Yannaras –, da religija nima ničesar skupnega z odrešenjem, ki ga je prinesel in uresničil Kristus po Očetovi volji ljubezni in smo ga deležni v Svetem Duhu. Odrešenje je prerojenje in vstajenje iz nerodovitne religije. Odrešenje je osvoboditev od religije. To skozi svojo življenjsko izkušnjo pokaže sveti Pavel (prim. Flp 3).
Religija ustvarja toliko meja, toliko načel ločevanja, da je neizogibno, da človek postane domišljav in prepričan o svoji vrednosti ter da ne le sodi druge, ampak jih tudi popolnoma izključi, ker niso del njegove religije.
In tudi če so del nje, niso na njegovi ravni.
Tudi Pavel je doživel to, kar je bilo skozi stoletja naše zgodovine močno opaziti. Da tisti, ki doživljajo odrešenje kot novo življenje (zoé), prejeto zastonj, zelo motijo moč religije, tako da jih njeni pripadniki vedno preganjajo (prim. Gal 4,29).
Pavel je kot trd človek in zaprt v svojo religijo preganjal tiste, ki so doživeli prerojenje in vstajenje. A pride ura, ko se zruši ta religiozna fasada, ki ne služi več, saj vera ni delo na zunanjosti, ampak v srcu. Srce zajema celotno osebo. In Pavel doživi razodetje v srcu. »Ko pa se je Bogu, ki me je izbral že v materinem telesu in me poklical po svoji milosti, zdelo prav razodeti v meni svojega Sina, da bi ga oznanjal med pogani, se nisem zatekel k mesu in krvi, pa tudi v Jeruzalem nisem šel k tistim, ki so bili apostoli pred mano, temveč sem se odpravil v Arabijo, potlej pa sem se vrnil v Damask« (Gal 1,15-17).
Pavel danes v drugem berilu pokaže, da Kristus zbira celotno človeštvo. To pomeni, da tisti, ki ga sprejmejo, živijo njegovo sinovsko življenje z Očetom.
Zanimivo je, kako v Cerkvi v zadnjem času opažamo, da se je religija sekularizirala in zato tisti, ki jo živijo, delijo s svetom to, kar je svetu všeč, ker mislijo, da bodo tako pritegnili svet. Toda kam bi ga pritegnili, s kakšnim namenom in kaj mu ponujajo?
Pavel pa nasprotno pravi, da je Sveti Duh apostolom in prerokom razodel, da so vsi ljudje v Kristusu Jezusu poklicani, da so Kristusovi sodediči in so v istem Kristusovem telesu deležni iste obljube v Kristusu (prim. Ef 3,6).
Torej se vse popolnoma spremeni. Gre za to, da živimo z ženskami in moškimi današnjega časa ter jih odpiramo življenju, ki nam ga Sveti Duh daje v Kristusu. To življenje se uresničuje tako, da ljubimo in se darujemo drugim. In ko se nekdo sreča z ljubeznijo, se bodisi odpre in prerodi bodisi zapre in te obsodi, ker se pokaže, koga išče v življenju. Ti pa si vedno na Kristusovi poti, ki je lahko prejeta ali zavrnjena. Zato kraji oznanjevanja niso samo župnijske učilnice, ampak tudi delovna mesta, domače okolje, vsakdanja srečavanja.
Kajti pred oznanjevanjem z besedo je konkretna ljubezen v številnih življenjskih okoliščinah. Kdor je ljubljen, prej ko slej prepozna Obličje ljubezni, Jezusa, Sina Boga, našega Očeta.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsako sredo.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Koliki su samo naraštaji u izabranom narodu iščekivali Mesiju!
„On se uvijek sjeća svojega Saveza, riječi koju dade tisući naraštaja“ (Ps 105,8).
„Duša moja gine za tvojim spasenjem, riječ tvoju željno čekam“ (Ps 119,81).
„Moje oči ginu od čežnje za spasenjem tvojim, za tvojom riječi pravednom“ (Ps 119,123).
Ali kako onda objasniti da se nitko od vjerskih vođa nije pokrenuo nakon što su mudraci postavili vrlo precizno pitanje. Kako to da se nisu sjetili Bileamova proročanstva: „od Jakova zvijezda izlazi, od Izraela žezlo se diže“ (Br 24,17)?
Da su doista bili puni iščekivanja ispunjenja obećanja, možda ne bi otišli kući nakon što su odgovorili Herodu i mudracima. Sigurno bi požurili za mudracima u Betlehem.
Kako to da nisu pošli stopama Mihejevog proročanstva, koje jasno kaže da će Izraelov kralj doći iz Betlehema (usp. Mi 5,1)? To se proročanstvo spominje u 5. poglavlju Druge knjige o Samuelu, u Prvoj knjizi Ljetopisa, a zatim se spominje u Mt 2,6.
I unatoč toga se vjerski vođe i veliki svećenici ne pokreću. Oni očito posjeduju znanje koje nije natopljeno životom, već ostaje zatvoreno u području razuma. Možda su se objašnjavanjem te činjenice čak i pravili važnijima i višima od drugih, ali to nije imalo nikakve veze s njihovim životom.
Očito se nisu previše bavili spasenjem, jer ima događaja u evanđeljima koji jasno pokazuju da im je na prvom mjestu bila religija u svojim oblicima i propisima, te da njihova pozornost nije bila usmjerena na Boga koji je trebao spasiti čovjeka upravo preko religije u skladu sa Savezom.
Zaustavili su se na Zakonu i kroz Zakon su gledali i Krista. Kad Krist već u drugom poglavlju kod Marka kaže da je Zakon stvoren radi čovjeka, postavili su mu zamku s čovjekom usahle ruke da vide hoće li ga izliječiti u susretu s njim, iako je bila subota. Krist ga je izliječio. „Farizeji iziđu i dadnu se odmah s herodovcima na vijećanje protiv njega kako da ga pogube“ (Mk 3,6).
Zakon je dan po Mojsiju kao pomoć u življenju Saveza, kao odgovor na spasenje koje je Bog izvršio i kao pomoć da ga ne zaboravimo (usp. Izl 3,8 i 20,2). Međutim, Zakon postaje važniji od Saveza, pa čak i od same bîti pitanja spasenja. Sveti Pavao vrlo odlučno odbacuje takav pristup (usp. Gal 3,17-18), upravo zato što je tu riječ o radikalnom krivotvorenju obećanja spasenja.
Zakon ne može dati život (usp. Gal 3,21), djela učinjena po Zakonu nikoga ne opravdavaju (usp. Gal 2,16).
Zašto onda religija voli taj formalistički, moralistički, legalistički put koji je očito dvoličan? Zbog vlasti! O tome govori već spomenuti odlomak iz Markovog evanđelja. Čak su i farizeji, najveći nacionalisti, stali na stranu herodovaca (a Herod uopće nije bio Židov). Dapače, cjelokupni proces suđenja Kristu svjedoči o tom suživotu vjerske vlasti s građanskom, pa i s okupatorskom vlasti. Ali u ovom trenutku spontano se postavlja pitanje o našoj povijesti: do čega je dovelo to što se crkvena vjera u Krista urušila u religiju usredotočenu na pojedinca koji mora ispuniti zahtjeve religije da bi ostao u shemama, onako kako je to razrađeno tijekom stoljeća u katoličkim, pravoslavnim ili protestantskim zemljama?
Istina je – kako kaže Yannaras – da religija nema nikakve veze sa spasenjem koje je Krist donio i ostvario prema Očevoj volji ljubavi i u kojem imamo udjela u Duhu Svetom. Spasenje je ponovno rođenje i uskrsnuće od neplodne religije. Spasenje je oslobođenje od religije. Sveti Pavao to pokazuje svojim životnim iskustvom (usp. Fil 3).
Religija stvara tolike granice, tolika načela razdvajanja da je neizbježno da čovjek postane uobražen i siguran u vlastitu vrijednost, i ne samo da osuđuje druge, nego ih potpuno isključuje jer nisu dio njegove religije.
Pa ako su čak i dio nje, nisu na njegovoj razini.
Pavao je također doživio ono što se snažno zapaža kroz stoljeća naše povijesti. Da oni koji spasenje žive kao novi život (zoè,) besplatno primljen, jako smetaju moći religije, tako da ih njezini predstavnici uvijek progone (usp. Gal 4,29).
Kao krut čovjek i zatvoren u svoju religiju, Pavao je progonio one koji su doživjeli ponovno rođenje i uskrsnuće. Ali dolazi čas kad se ruši ta religiozna fasada, koja više ne služi, jer vjera nije rad na izvanjskim dijelovima, nego u srcu. Srce obuhvaća cijelu osobu. I Pavao doživljava objavu u svom srcu. „Ali kad se Onomu koji me odvoji već od majčine utrobe i pozva milošću svojom, svidjelo otkriti mi Sina svoga da ga navješćujem među poganima, odmah, ne posavjetovah se s tijelom i krvlju i ne uziđoh u Jeruzalem k onima koji bijahu apostoli prije mene, nego odoh u Arabiju pa se opet vratih u Damask“ (Gal 1,15-17).
Danas Pavao u drugom čitanju pokazuje da Krist okuplja cijelo čovječanstvo. To znači da oni koji ga prihvaćaju žive njegov sinovski život s Ocem.
Zanimljivo je kako u Crkvi u posljednje vrijeme opažamo da se religija sekularizirala i stoga oni koji je žive dijele sa svijetom ono što se svijetu sviđa jer misle da će tako privući svijet. Ali gdje bi ga privukli, s kojim ciljem i što mu nude?
Pavao, s druge strane, kaže da je Duh Sveti objavio apostolima i prorocima da su svi ljudi u Kristu Isusu pozvani biti Kristovi subaštinici, biti sutijelo Kristovo, u istom tijelu Kristovom oni su sudionici istog obećanja u Kristu (usp. Ef 3,6).
Onda se sve potpuno mijenja. Radi se o tome da živimo sa ženama i muškarcima današnjice i da ih otvorimo životu koji nam Duh Sveti dariva u Kristu. Taj se život postiže ljubeći i darivajući se drugima. A kad netko susretne ljubav, ili se otvori i nanovo rodi ili se zatvori i osudi te jer je očito koga traži u životu. Ali ti si uvijek na Kristovom putu, koji se može prihvatiti ili odbaciti. Zato mjesta navještaja nisu samo župne učionice, nego i radna mjesta, kućno okruženje, svakodnevni susreti.
Jer naviještaju riječi zapravo prethodi konkretna ljubav u tolikim životnim okolnostima. Tko god je ljubljen, prije ili kasnije prepoznaje Lice ljubavi, Isusa, Sina Boga, našega Oca.
SJEMENA je rubrika Centra Aletti dostupna svake srijede.
Svakog tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku (na talijanskom), bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije.
Ileż pokoleń czekało w narodzie wybranym na Mesjasza!
„Na wieki pamięta o swoim przymierzu, obietnicę dał dla tysiąca pokoleń” (Ps 105,8).
„Ustaje moja dusza [dążąc] ku Twemu zbawieniu; pokładam ufność w Twoim słowie” (Ps 119,81).
„Moje oczy ustają wypatrując Twojej pomocy i sprawiedliwej Twej mowy” (Ps119,123) Według tłumaczenia Biblii włoskiej: Moje oczy są pochłonięte oczekiwaniem na Twoje zbawienie i obietnicę Twojej sprawiedliwości.
A więc jak wytłumaczyć, że żaden z przywódców religijnych nie ruszył się z miejsca po tym, jak Mędrcy zadali bardzo precyzyjne pytanie. Jak to możliwe, że nie pamiętali proroctwa Balaama: „Wschodzi Gwiazda z Jakuba, a z Izraela podnosi się berło” (Lb 24,17)?
Gdyby naprawdę byli pełni oczekiwania na spełnienie obietnicy, być może nie poszliby do domu po udzieleniu odpowiedzi Herodowi i Mędrcom. Z pewnością pospieszyliby za Mędrcami do Betlejem.
Jak to się stało, że nie poszli w ślady proroctwa Micheasza, które wyraźnie mówi, że z Betlejem wyjdzie król Izraela (por. Mi 5,1)? Proroctwo to jest wspomniane w Drugiej Księdze Samuela, rozdział 5, w Pierwszej Księdze Kronik, a następnie jest cytowane w Ewangelii Mateusza 2,6.
Jednak przywódcy religijni i arcykapłani nie poruszają się. Najwyraźniej mają wiedzę, która nie jest zanurzona w życiu, ale pozostaje zamknięta w sferze rozumu. Mogą nawet uczynić siebie ważnymi i wyższymi od innych, wyjaśniając wszystko, ale nie ma to nic wspólnego z ich życiem.
Najwyraźniej nie byli oni zbytnio zainteresowani zbawieniem, ponieważ istnieją epizody w Ewangeliach, które wyraźnie pokazują, że dla nich pierwszą rzeczą była religia w jej formach i zaleceniach, a ich uwaga nie była skierowana na Boga, który powinien przejść przez religię, aby zbawić człowieka dokładnie zgodnie z przymierzem.
Zatrzymali się na prawie, a także spoglądali na Chrystusa poprzez prawo. Kiedy Chrystus w drugim rozdziale Ewangelii Marka mówi, że prawo zostało ustanowione dla człowieka, zastawili na Niego pułapkę w postaci człowieka z uschłą ręką, aby sprawdzić, czy spotkając się z nim, uzdrowi go, mimo że było to w szabat. Chrystus go uzdrowił. „A faryzeusze wyszli i ze zwolennikami Heroda zaraz odbyli naradę przeciwko Niemu, w jaki sposób Go zgładzić” (Mk 3,6).
Prawo zostało dane przez Mojżesza jako pomoc dla życia w przymierzu, jako odpowiedź na zbawienie, którego Bóg dokonał, aby człowiek o nim nie zapomniał (por. Wj 3,8 i 20,2). Ale to prawo staje się ważniejsze niż przymierze, a nawet staje w centrum kwestii zbawienia. Paweł bardzo stanowczo odrzuca takie podejście (por. Ga 3,17-18), właśnie dlatego, że jest ono radykalnym zafałszowaniem obietnicy zbawienia.
Prawo nie może dawać życia (por. Ga 3,21), uczynki dokonane dla prawa nikogo nie usprawiedliwiają (por. Ga 2,16).
Dlaczego więc religia kocha ten formalistyczny, moralistyczny, legalistyczny sposób, który jest ewidentnie dwulicowy? Dla władzy! Mówi o tym cytowany wcześniej fragment z Ewangelii Marka. Nawet faryzeusze, nacjonaliści par excellence, dochodzą do porozumienia z Herodianami (a Herod nie był nawet Żydem). Rzeczywiście, cały proces Chrystusa świadczy o współistnieniu władzy religijnej z władzą cywilną, a nawet z władzą okupanta. I w tym momencie pojawia się pytanie o naszą historię, do czego doprowadził upadek eklezjalnej wiary w Chrystusa i przejście w kierunku religii skoncentrowanej na jednostce, która musi wypełniać religię, aby pozostać w schematach krajów katolickich, prawosławnych lub protestanckich, tak jak to było opracowywane przez wieki?
Rzeczywiście prawdą jest – jak mówi Yannaras – że religia nie ma nic wspólnego ze zbawieniem przyniesionym i urzeczywistnionym przez Chrystusa zgodnie z wolą miłości Ojca i dzielonym z nami w Duchu Świętym. Zbawienie to odrodzenie i zmartwychwstanie ze sterylnej religii. Zbawienie jest uwolnieniem od religii. Dokładnie tak ukazuje to św. Paweł w swojej historii (por. Flp 3).
Religia tworzy tak wiele granic, tak wiele zasad oddzielających, że nieuniknione jest, że człowiek staje się próżny i pewny własnej wartości i nie tylko osądza innych, ale całkowicie ich wyklucza, ponieważ nie są częścią mojej religii.
A nawet jeśli są jej częścią, to nie są na moim poziomie.
Paweł doświadczył również tego, co jest masowo obserwowane przez wieki naszej historii. Mianowicie, że ci, którzy doświadczają zbawienia jako nowego życia, jako zoé, dobrowolnie przyjętego, strasznie przeszkadzają władzy religii, tak że ta zawsze ich prześladuje (por. Ga 4,29).
Paweł jako człowiek twardy i zamknięty w swojej religii prześladował tych, którzy doświadczyli odrodzenia i zmartwychwstania. Ale teraz nadeszła godzina upadku tego religijnego rusztowania, które nie służy żadnemu celowi, ponieważ wiara nie jest dziełem zewnętrznych części, ale serca. Serce obejmuje całą osobę. I Paweł doświadcza objawienia w swoim sercu. „Gdy jednak spodobało się Temu, który wybrał mnie jeszcze w łonie matki mojej i powołał łaską swoją, aby objawić Syna swego we mnie, bym Ewangelię o Nim głosił poganom, natychmiast, nie radząc się ciała i krwi ani nie udając się do Jerozolimy, do tych, którzy apostołami stali się pierwej niż ja, skierowałem się do Arabii, a później znowu wróciłem do Damaszku” (Gal 1,15-17).
Paweł w dzisiejszym drugim czytaniu pokazuje, że Chrystus gromadzi całą ludzkość. Oznacza to, że ci, którzy Go przyjmują, żyją Jego własnym życiem synostwa z Ojcem.
Interesujące jest to, co widzimy w Kościele w ostatnich czasach, że religia stała się zsekularyzowana, a zatem ci, którzy nią żyją, dzielą się ze światem tym, co świat lubi, ponieważ myślą, że w ten sposób przyciągną świat. Ale gdzie przyciągną, w jakim celu, i co oferując?
Paweł natomiast mówi, że Duch Święty objawił apostołom i prorokom, że wszyscy ludzie w Chrystusie Jezusie są powołani, aby być współdziedzicami z Chrystusem, aby być współuczestnikami tej samej obietnicy w Chrystusie, w tym samym ciele Chrystusa (por. Ef 3,6).
Wtedy wszystko zmienia się całkowicie. Chodzi o to, by żyć razem ze współczesnymi kobietami i mężczyznami i otwierać przed nimi życie, które Duch Święty daje nam w Chrystusie. To życie urzeczywistnia się poprzez miłość, a więc dawanie siebie innym. A kiedy ktoś spotyka miłość, albo otwiera się i odradza, albo zamyka się i potępia, ponieważ objawia się, kogo szuka w życiu. I ty zawsze jesteś na drodze Chrystusa. Albo zaakceptowany, albo odrzucony. Tak więc nie tylko sale parafialne są miejscem głoszenia, ale także miejsca pracy, spotkania z tymi, którzy mieszkają w pobliżu lub z tymi, których spotykasz.
Ponieważ głoszenie słowem jest w rzeczywistości poprzedzone konkretną miłością w wielu okolicznościach życia. Kto jest kochany, prędzej czy później rozpoznaje Oblicze miłości, Jezusa, Syna Boga, naszego Ojca.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą w każdą środę.
Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
