Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] III DOMENICA DI PASQUA (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/04/133-007-2014-Domus-Laetitiae-Assisi-Italia-Tommaso-p-2-400x400.jpg "[SEMI] III DOMENICA DI PASQUA (Anno B) 2")
Siamo nel tempo pasquale, il tempo dei primi passi dei neonati, dei risuscitati in Cristo. Il tempo che liturgicamente disegna la piena realizzazione della vita dei battezzati in Cristo.
“Figlioli miei, vi scrivo queste cose perché non pecchiate” (1Gv 2,1): così comincia la seconda Lettura di oggi.
Nella conclusione del brano precedente a quello di oggi, Giovanni aveva messo fondamentalmente in evidenza due cose.
“Dio è luce” (1Gv 1,5) e ciò vuol dire che per noi camminare “nella luce”, significa camminare in comunione tra di noi, cioè “gli uni con gli altri” (1Gv 1,7).
Luce e comunione sono la stessa realtà. Ed è ovvio, perché la vita di Dio è luce (cf Gv 1,4).
La comunione non si può fingere, non si può recitare, e non è sufficiente pensarla o desiderarla.
La comunione è un elemento fondante della dimensione stessa della vita di Dio.
Non possiamo parlare di Dio se non come la comunione del Padre, del Figlio e dello Spirito Santo.
Allo stesso modo non possiamo dire di essere in comunione con Dio, di avere la vita di Dio, senza vivere la comunione con gli altri.
Questo significherebbe che siamo “bugiardi e non mettiamo in pratica la verità” (1Gv 1,6).
La verità per Giovanni è la vita come amore del Padre e del Figlio.
Essere in comunione gli uni con gli altri vuol dire dunque vivere la stessa vita di Dio, che Cristo ci ha donato e continua donarci.
“E il sangue di Gesù, suo Figlio, ci purifica da ogni peccato” (1Gv 1,7): questa è la seconda cosa che Giovanni mette in evidenza alla fine del primo capitolo. La comunione, cioè, va insieme al perdono.
Vivere la comunione vuol dire vivere da peccatori perdonati.
La vita fondata sulla relazione è fondata sulla salvezza, cioè sul perdono del peccato. Non esiste una vita istituita come relazione se non da redenti. Infatti a che cosa si è ridotta la relazione negli ultimi tempi? A qualcosa di psicologico o di sociologico, comunque a qualcosa che riguarda la vita come bios e psychē ma certamente non la vita come zoē.
Ma c’è il rischio che una illusione religiosa non ci permetta di mostrarci peccatori, illudendoci di essere senza peccati, e di vedere invece tutti i peccati sugli altri.
Ma questo significa “ingannare noi stessi” (1Gv 1,8) e allo stesso tempo fare di Cristo un bugiardo (cf 1Gv 1,10). Egli infatti è morto per i peccati degli uomini, anzi, per i nostri peccati (cf 1Cor 15,3).
O, come dice oggi Giovanni, “non soltanto per i nostri, ma anche per quelli di tutto il mondo” (1Gv 2,2).
Giovanni afferma che mette in rilievo queste cose, perché non peccassimo.
Ciò vuol dire che, se la parola di Cristo è in noi, noi siamo abitati dalla figliolanza e dalla paternità, e dunque siamo veramente rinati. Siamo una realtà nuova (cf 2Cor 5,17).
“Se uno mi ama” e tiene alla “mia parola”, il Padre mio lo amerà e noi verremo a lui e prenderemo dimora presso di lui” (Gv 14,23).
Al principio della nostra esistenza cristiana c’è l’amore.
Fare della Parola di Cristo la nostra esistenza, fare della sua Parola la nostra vita, vuol dire stare nell’amore.
Essere abitati dalla sua Parola significa essere rigenerati da essa, e diventare la dimora del Padre e del Figlio suo per l’amore della Parola e per l’amore di Cristo vuol dire considerare gli altri come fratelli (cf Gv 20,17).
E, quando si vive così, si manifesta la vita di Dio attraverso la nostra umanità. Questo perché c’è un’energia, una forza vitale che ci abita e ci rende simili a Cristo, l’uomo nuovo.
“Chiunque è stato generato da Dio non commette peccato, perché un germe divino rimane in lui” (1Gv 3,9). Allora tutta la nostra attenzione è posta sul germe della sua vita in noi.
La principale attenzione spirituale del cristiano è proprio quella di rimanere nell’amore di Cristo, di continuare ad attingere alla fonte che è il suo amore per noi (cf Gv 15,9) e di custodire il dono di essere in Cristo Gesù, cioè nella luce. Se rimaniamo nella luce, lo constatiamo proprio dalla comunione che si vive con gli altri.
Dire che si è nella luce è facile, amare i fratelli con il proprio sforzo e la propria volontà porta presto alla stanchezza, all’esaurimento e alla richiesta di una ricompensa. Ma la comunione gratuita la si constata come manifestazione della luce nella quale si vive.
Il rischio è quello di ingannarsi, di pensare di essere con Cristo senza amare i fratelli.
Non è raro poter constatare questa patologia. Infatti ogni tanto c’è qualcuno che crede di essere di Cristo e con Cristo e diventa uno spietato giudice universale, cosa che chiaramente manifesta che non ha mai incontrato Cristo e che gli manca l’esperienza di essere redento.
Come si sa che siamo veramente di Cristo, che lo conosciamo veramente?
“Da questo sappiamo di averlo conosciuto: se osserviamo i suoi comandamenti” (1Gv 2,3).
Cristo è venuto a portare il compimento della Legge (cf Mt 5,17). Ciò vuol dire che non si possono più vivere i comandamenti senza Cristo, perché qualsiasi cosa si riesca a fare, non si arriva a compiere ciò che viene chiesto, se non in Cristo.
Un signore, in un corso di Esercizi, mi raccontava che il suo parroco durante un’omelia diceva che molti ingannano la gente dicendo che basta accogliere Cristo, e alzando la voce sosteneva che questo non è vero, che è un inganno, perché ci vuole l’obbedienza ai comandamenti, bisogna sforzarsi per vivere secondo i comandamenti.
Ma proprio un tale ragionamento fa vedere uno degli inganni che oggi sta svelando la propria natura, cioè quella di stancare, finendo per portare alla disillusione. Infatti, per un periodo uno può anche sentirsi migliore degli altri perché fa certe cose, ma alla fine vince il vuoto e la gente se ne va, abbandonando le illusioni e scoprendo che, di per sé, si può vivere tranquillamente anche senza badare ai comandamenti, purtroppo.
Invece, Cristo mette in evidenza una grossa novità, dicendo che ci dà un “comandamento nuovo”.
In cosa consiste questa novità?
“Vi do un comandamento nuovo: che vi amiate gli uni gli altri. Come io ho amato voi, così amatevi anche voi gli uni gli altri” (Gv 13,34).
Alcuni traducono: “con l’amore con cui vi ho amati, amatevi anche voi gli uni gli altri”.
Dunque, i comandamenti non sono più una via per raggiungere qualcosa, ma sono la testimonianza di essere raggiunti da Cristo e di avere l’esperienza di essere amati da lui a tal punto da rinascere a partire da questo fondamento.
Questo significa vivere la nostra umanità alla maniera di Cristo, fino a diventare sua manifestazione.
I comandamenti compiuti in Cristo sono la via di come si realizza l’umanità secondo Dio.
Questo vuol dire non cercare nei comandamenti la nostra giustificazione, visto che nessuno verrà mai giustificato “per le opere della Legge” (Gal 2,16), ma far passare attraverso tutta la nostra esistenza umana la vita di Cristo, mangiare il suo corpo e bere il suo sangue per diventare in tutto ciò che si è l’espressione del suo modo di essere uomo, da Figlio di Dio.
Diventare il suo modo di vivere l’umanità, l’umanità vissuta da Figlio di Dio, nel modo del Figlio di Dio, Cristo Gesù.
Ciò significa vivere l’amore di Dio che ci abita e muove ogni nostra realtà – dal pensare, al sentire, al volere, all’agire.
È una vita donata, non vissuta con gli occhi dell’ombelico, dove il nostro ombelico diventa l’occhio attraverso il quale si guarda tutto nell’ottica di sé stessi.
Gli occhi dell’ombelico cercano le cose per soddisfare il vuoto. Infatti, sperimentiamo tutta l’esistenza come la ferita dell’ombelico che ci ricorda che non siamo la fonte della vita e che dunque dobbiamo darci da fare per recuperare ciò che ci manca. Ma questa è una grande illusione che porta alla morte.
Si tratta invece di consegnarsi a quel calice che, pieno di vita, ti rende un’offerta, spesso proprio per quelli che ti fanno del male, che non ti capiscono e che magari ti usano perché stanno seguendo la loro volontà dell’ombelico.
Non importa, questo vuol dire che davvero si conosce Cristo e il suo comando: “che vi amiate gli uni gli altri” (Gv 15,17).
E il comando che lui ha ricevuto è del Padre suo (cf Gv 10,18).
E Cristo aggiunge che sa che il comandamento del Padre è vita eterna (cf Gv 12,50).
Allora si tratta di trasmettere un respiro che dà la vita e passa dal Padre al Figlio e dal Figlio a noi come figli.
E questo respiro, questa vita, questo calice è una persona, lo Spirito Santo.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
Estamos en el tiempo pascual, el tiempo de los primeros pasos del recién nacido, del resucitado en Cristo. El tiempo que diseña litúrgicamente la plena realización de la vida del bautizado en Cristo.
“Hijos míos, os escribo esto para que no pequéis” (1Jn 2,1): así comienza la segunda lectura de hoy.
En la conclusión del pasaje que precede al de hoy, Juan había destacado básicamente dos cosas.
“Dios es luz” (1Jn 1,5) y esto significa que para nosotros caminar “en la luz” significa caminar en comunión unos con otros, es decir, “los unos con los otros” (1Jn 1,7).
Luz y comunión son la misma realidad. Y esto es evidente, porque la vida de Dios es luz (cf. Jn 1,4).
La comunión no se puede fingir, no se puede recitar, y no basta con pensarla o desearla.
La comunión es un elemento fundante de la dimensión misma de la vida de Dios.
No podemos hablar de Dios sino como comunión del Padre, del Hijo y del Espíritu Santo.
Del mismo modo, no podemos decir que estamos en comunión con Dios, que tenemos la vida de Dios, sin experimentar la comunión con los demás.
Esto significaría que somos “mentirosos y no practicamos la verdad” (1 Jn 1,6).
La verdad para Juan es la vida como amor del Padre y del Hijo.
Estar en comunión unos con otros es, por tanto, vivir la misma vida de Dios, que Cristo nos ha dado y nos sigue dando.
“Y la sangre de Jesús, su Hijo, nos limpia de todo pecado” (1 Jn 1,7): es la segunda cosa que Juan subraya al final del primer capítulo. La comunión, es decir, va de la mano del perdón.
Vivir la comunión es vivir como pecadores perdonados.
La vida fundada en la relación se funda en la salvación, es decir, en el perdón de los pecados. No hay vida establecida como relación sino como redimidos. Porque, ¿a qué se ha reducido la relación en los últimos tiempos? A algo psicológico o sociológico, en todo caso a algo que concierne a la vida como bios y psychē pero ciertamente no a la vida como zoē.
Pero existe el riesgo de que una ilusión religiosa no nos permita mostrarnos pecadores, engañándonos a nosotros mismos de que estamos libres de pecado, y en cambio veamos todos los pecados en los demás.
Pero esto significa “engañarnos a nosotros mismos” (1 Juan 1:8) y al mismo tiempo hacer de Cristo un mentiroso (cf. 1 Juan 1:10). Porque Él murió por los pecados de los hombres, más aún, por nuestros pecados (cf. 1 Co 15,3).
O, como dice hoy Juan, “no sólo por los nuestros, sino también por los de todo el mundo” (1Jn 2,2).
Juan afirma que hace hincapié en estas cosas para que no pequemos.
Esto significa que si la palabra de Cristo está en nosotros, estamos habitados por la filiación y la paternidad, y por tanto hemos nacido de nuevo verdaderamente. Somos una nueva realidad (cf. 2 Co 5,17).
“Si alguno me ama” y guarda “mi palabra”, mi Padre le amará, y vendremos a él y haremos morada en él” (Jn 14,23).
Al principio de nuestra existencia cristiana está el amor.
Hacer de la Palabra de Cristo nuestra existencia, hacer de su Palabra nuestra vida, es estar en el amor.
Ser habitados por su Palabra significa ser regenerados por ella, y convertirse en morada del Padre y de su Hijo por amor a la Palabra y por amor a Cristo significa considerar a los demás como hermanos (cf. Jn 20,17).
Y, cuando vivimos así, la vida de Dios se manifiesta a través de nuestra humanidad. Esto se debe a que hay una energía, una fuerza vital que habita en nosotros y nos hace semejantes a Cristo, al hombre nuevo.
“El que ha sido engendrado por Dios no peca, porque permanece en él un germen divino” (1Jn 3,9). Entonces toda nuestra atención está puesta en la semilla de su vida en nosotros.
La principal atención espiritual del cristiano es precisamente permanecer en el amor de Cristo, seguir bebiendo de la fuente que es su amor por nosotros (cf. Jn 15,9), y valorar el don de estar en Cristo Jesús, es decir, en la luz. Si permanecemos en la luz, lo vemos precisamente por la comunión que se experimenta con los demás.
Decir que se está en la luz es fácil, amar a los hermanos con el propio esfuerzo y voluntad lleva pronto al cansancio, al agotamiento y a la exigencia de una recompensa. Pero la comunión libre se ve como una manifestación de la luz en la que se vive.
El riesgo es engañarse a sí mismo, pensar que se está con Cristo sin amar a los hermanos.
No es raro ver esta patología. De hecho, de vez en cuando hay alguien que se cree de Cristo y con Cristo y se convierte en un despiadado juez universal, lo que manifiesta claramente que nunca ha encontrado a Cristo y que carece de la experiencia de ser redimido.
¿Cómo sabemos que somos verdaderamente de Cristo, que le conocemos de verdad?
“En esto sabemos que le hemos conocido: si guardamos sus mandamientos” (1 Jn 2,3).
Cristo vino a dar cumplimiento a la Ley (cf. Mt 5,17). Esto significa que ya no se pueden vivir los mandamientos sin Cristo, porque se consiga lo que se consiga, no se llega a cumplir lo que se pide, si no es en Cristo.
Un señor, en un curso de Ejercicios, me contaba que su párroco durante una homilía decía que muchos engañan a la gente diciendo que basta con aceptar a Cristo, y levantando la voz argumentaba que eso no es verdad, que es un engaño, porque hace falta obediencia a los mandamientos, hay que esforzarse por vivir según los mandamientos.
Pero precisamente tal razonamiento muestra uno de los engaños que hoy revelan su naturaleza, a saber, el del cansancio, que finalmente conduce a la desilusión. De hecho, durante un tiempo uno puede incluso sentirse mejor que los demás porque hace ciertas cosas, pero al final el vacío se apodera de uno y la gente se marcha, abandonando sus ilusiones y descubriendo que, en sí mismo, se puede vivir feliz incluso sin hacer caso de los mandamientos, por desgracia.
En cambio, Cristo aporta una gran novedad, al decir que nos da un “mandamiento nuevo”.
¿En qué consiste esta novedad?
“Os doy un mandamiento nuevo: que os améis los unos a los otros. Como yo os he amado, amaos también los unos a los otros” (Jn 13,34).
Algunos traducen: “Con el amor con que yo os he amado, amaos también los unos a los otros”.
Por tanto, los mandamientos ya no son un medio para conseguir algo, sino que son el testimonio de haber sido alcanzados por Cristo y de haber tenido la experiencia de ser amados por Él hasta tal punto que renacemos de este fundamento.
Esto significa vivir nuestra humanidad a la manera de Cristo, hasta convertirnos en su manifestación.
Los mandamientos cumplidos en Cristo son el camino de cómo se realiza la humanidad según Dios.
Esto significa no buscar en los mandamientos nuestra justificación, pues nadie será jamás justificado “por las obras de la Ley” (Ga 2,16), sino hacer pasar por toda nuestra existencia humana la vida de Cristo, comer su cuerpo y beber su sangre para llegar a ser en todo lo que somos la expresión de su modo de ser hombre, como Hijo de Dios.
Llegar a ser su manera de vivir la humanidad, la humanidad vivida como Hijo de Dios, a la manera del Hijo de Dios, Cristo Jesús.
Esto significa vivir el amor de Dios que habita en nosotros y mueve cada una de nuestras realidades: desde el pensar, al sentir, al querer, al actuar.
Es una vida entregada, no vivida con los ojos del ombligo, donde nuestro ombligo se convierte en el ojo a través del cual miramos todo desde la perspectiva del yo.
Los ojos del ombligo buscan cosas para satisfacer el vacío. De hecho, experimentamos toda la existencia como la herida del ombligo que nos recuerda que no somos la fuente de la vida y que, por lo tanto, tenemos que luchar para compensar lo que nos falta. Pero ésta es una gran ilusión que conduce a la muerte.
En cambio, se trata de entregarte a ese cáliz que, lleno de vida, te convierte en ofrenda, a menudo precisamente para aquellos que te hacen daño, que no te comprenden y que tal vez te estén utilizando porque siguen su voluntad del ombligo.
No importa, esto significa que realmente se conoce a Cristo y su mandamiento: “que os améis los unos a los otros” (Jn 15,17).
Y el mandamiento lo recibió de su Padre (cf. Jn 10,18).
Y Cristo añade que sabe que el mandamiento del Padre es la vida eterna (cf. Jn 12,50).
Se trata, pues, de transmitir un soplo que da la vida y pasa del Padre al Hijo y del Hijo a nosotros como hijos.
Y este soplo, esta vida, este cáliz es una persona, el Espíritu Santo.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
V velikonočnem času smo; v času, ko so novokrščenci, tisti, ki so vstali v Kristusu, delali prve korake. To je čas, ki bogoslužno v polnosti uresniči življenje krščenih v Kristusa.
»Otroci moji, to vam pišem zato, da ne bi grešili« (1 Jn 2,1). S temi besedami se začne današnje drugo berilo.
V odlomku, ki je tik pred današnjim, Janez jasno utemelji dve stvari.
»Bog je luč« (1 Jn 1,5), zato hoditi »v luči« za nas pomeni hoditi v občestvu med nami, to je »med seboj« (1 Jn 1,7).
Luč in občestvo sta eno in isto. In je samoumevno, kajti Božje življenje je luč (prim. Jn 1,4).
Občestva ne moremo igrati, recitirati in o njem ni dovolj razmišljati ter si ga želeti.
Občestvo je temeljna sestavina razsežnosti Božjega življenja.
O Bogu ne moremo govoriti drugače kot o občestvu Očeta, Sina in Svetega Duha.
Prav tako ne moremo reči, da smo v občestvu z Bogom, da imamo Božje življenje, če ne živimo v občestvu z drugimi.
To bi pomenilo, da »lažemo in ne ravnamo v skladu z resnico« (1 Jn 1,6).
Za Janeza je resnica življenje kot ljubezen Očeta in Sina. Biti med seboj v občestvu pomeni, da živimo Božje življenje, ki nam ga je Kristus podaril in nam ga nenehno podarja.
»In kri njegovega Sina Jezusa nas očiščuje vsakega greha« (1 Jn 1,7): to je druga stvar, ki jo Janez poudari ob koncu prvega poglavja. Občestvo in odpuščanje gresta z roko v roki. Živeti v občestvu pomeni živeti kot grešniki, ki jim je odpuščeno.
Življenje, ki temelji na odnosih, je utemeljeno v odrešenju, to je v odpuščanju greha. Ni življenja, ki bi bilo osnovano kot odnos, razen življenje odrešenih. Na kaj se je v zadnjih časih skrčil odnos? Na nekaj psihološkega ali sociološkega, vsekakor na nekaj, kar zadeva življenje kot bios in psychē, zagotovo pa ne življenje kot zoē.
Obstaja tveganje, da nam religiozna prevara ne bi dovolila pokazati se kot grešniki, tveganje, da se slepimo, da smo brez greha, na drugih pa vidimo vse grehe.
To pa pomeni, da »sami sebe varamo« (1 Jn 1,8) in da Jezusa delamo za lažnivca (prim. 1 Jn 1,10). On je namreč umrl za grehe ljudi, pravzaprav za naše grehe (prim. 1 Kor 15,3).
Ali, kakor pravi danes Janez, »pa ne le za naše, temveč tudi za ves svet« (1 Jn 2,2).
Janez pravi, da te stvari poudarja zato, da ne bi grešili.
To pomeni: če je Kristusova beseda v nas, smo naseljeni s sinovstvom in očetovstvom in smo zato resnično prerojeni. Nova stvaritev smo (prim. 2 Kor 5,17).
»Če me kdo ljubi« in se drži »moje besede«, ga bo ljubil moj Oče. »Prišla bova k njemu in prebivala pri njem« (Jn 14,23).
Na začetku našega krščanskega bivanja je ljubezen.
Če je Kristusova Beseda naš obstoj in naše življenje, pomeni, da smo v ljubezni.
Ko njegova Beseda biva v nas, nas preraja. Postati bivališče Očeta in njegovega Sina iz ljubezni do Besede in do Kristusa pomeni, da imamo druge za brate (prim. Jn 20,17).
Ko tako živimo, se v naši človeškosti razodeva Božje življenje. To je možno zato, ker je v nas energija, življenjska moč, ki nas upodablja po Kristusu, novem človeku.
»Kdor je rojen iz Boga, ne ravna grešno, saj v njem ostaja njegovo seme« (1 Jn 3,9). Vsa naša pozornost je torej usmerjena na kal novega življenja v nas.
Glavna kristjanova duhovna pozornost je ostati v Kristusovi ljubezni, nenehno zajemati iz izvira, ki je njegova ljubezen do nas (prim. Jn 15,9) ter ohranjati dar, da smo v Kristusu, to je v luči. Da ostajamo v luči se vidi prav po občestvu, ki ga živimo z drugimi.
Lahko je reči, da smo v luči; ljubiti brate z lastnim naporom in voljo kmalu pripelje do utrujenosti, izčrpanosti in zahteve po plačilu. Zastonjsko občestvo pa se vidi kot luč, v kateri živimo.
Tveganje je v tem, da bi se slepili in mislili, da smo s Kristusom, ne da bi ljubili brate.
Ta patologija ni redka. Vsake toliko se namreč najde kdo, ki misli, da je Kristusov in s Kristusom, dejansko pa je neizprosen sodnik vseh in vsega. To pa je jasen pokazatelj, da ni nikoli srečal Kristusa in mu manjka izkušnja odrešenosti.
Kako vemo, da smo resnično Kristusovi in da ga resnično poznamo?
»Da smo ga spoznali, spoznavamo po tem, če se držimo njegovih zapovedi« (1 Jn 2,3).
Kristus je prišel dopolnit Postavo (prim. Mt 5,17). To pomeni, da zapovedi ne moremo več živeti brez Kristusa. Karkoli lahko storimo in se od nas pričakuje, tega ne bi mogli storiti razen v Kristusu.
Neki mož mi je na duhovnih vajah rekel, da je njihov župnik med neko pridigo dejal, da mnogi zavajajo ljudi, ko govorijo, da je dovolj sprejeti Kristusa, nato pa je s povzdignjenim glasom govoril, da to ni res, da je prevara, da je treba biti pokoren zapovedim, da se je treba truditi in živeti po zapovedih.
Vendar prav táko razmišljanje pokaže eno od prevar, ki utruja in vodi v razočaranje. Nekaj časa se človek lahko celo čuti boljši od drugih, ker počne določene stvari, navsezadnje pa zmaga praznina in ljudje odhajajo, zapustijo iluzije ter ugotovijo, da lahko mirno živijo tudi brez zapovedi, na žalost.
Kristus pa s tem, ko reče, da nam da »novo zapoved«, izpostavi veliko novost.
V čem je ta novost?
»Novo zapoved vam dam, da se ljubite med seboj! Kakor sem vas jaz ljubil, tako se tudi vi ljubite med seboj!« (Jn 13,34).
Nekateri prevajajo: »z ljubeznijo, s katero sem vas ljubil, se tudi vi ljubite med seboj.«
Zapovedi torej niso več način za dosego nečesa, ampak pričujejo, da nas je dosegel Kristus in da imamo izkušnjo, da smo ljubljeni od njega do te mere, da smo iz tega temelja prerojeni.
To pomeni, da svojo človeškost živimo na Kristusov način, vse do tega, da ga razodevamo.
V Kristusu izpolnjene zapovedi so način uresničenja človeškosti po Bogu.
To pomeni, da v zapovedih ne iščemo svojega opravičenja, saj nihče ne bo opravičen »po delih postave« (Gal 2,16), ampak, da skozi celotno naše bitje steče Kristusovo življenje, da jemo njegovo telo in pijemo njegovo kri ter tako postanemo v vsem, kar smo, izraz njegovega načina biti človek kot Božji Sin.
Postati njegov način življenja človeškosti, tiste človeškosti, ki jo živi Božji Sin, na način Božjega Sina, Jezusa Kristusa.
To pomeni živeti Božjo ljubezen, ki je v nas in v nas poganja vse – od razmišljanja in čutenja do hotenja in delovanja.
To je podarjeno življenje, ki ga ne živimo s pogledom uprtim v popek, kjer naš popek postane oko, skozi katero gledamo vse v vidiku samih sebe.
Oči popka iščejo stvari, da bi zapolnile praznino. Vse, kar obstaja namreč doživljamo kot popkovo rano, ki nas spominja, da nismo mi vir življenja in moramo zato poskrbeti, da nadoknadimo, kar nam manjka. To pa je velika iluzija, ki vodi v smrt.
Namesto tega gre za to, da se izročimo v kelih, ki je poln življenja in nas naredi za dar, pogosto prav tistim, ki nam delajo slabo, ki nas ne razumejo in nas morda uporabijo, ker sledijo svoji volji popka.
Ni važno; to pomeni, da resnično poznamo Kristusa in njegovo zapoved: »Da se ljubite med seboj!« (Jn 15,17).
To je zapoved, ki jo je on prejel od svojega Očeta (prim. Jn 10,18).
Jezus doda, da ve, da je Očetova zapoved večno življenje (prim. Jn 12,50).
Torej gre za posredovanje diha, ki da življenje in pride od Očeta k Sinu in od Sina k nam kot sinovom.
In ta dih, to življenje, ta kelih je oseba, Sveti Duh.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
U vazmenom smo vremenu, vremenu kad su novokrštenici, oni koji su uskrsli u Kristu, činili prve korake. To je vrijeme koje liturgijski označava potpuno ostvarenje života krštenika u Kristu.
„Dječice moja, ovo vam pišem da ne griješite“ (1Iv 2,1). S tim riječima započinje današnje drugo čitanje.
U odlomku, koji neposredno prethodi današnjem, Ivan jasno obrazlaže dvije stvari.
„Bog je svjetlost“ (1Iv1,5), zato hoditi „u svjetlosti“ za nas znači hoditi u zajedništvu među nama, to jest „jedni s drugima“ (1Iv 1,7).
Svjetlo i zajedništvo su jedna te ista stvarnost. A to je očito, jer je Božji život svjetlo (usp. Iv 1,4).
Zajedništvo se ne može odglumiti, ne može ga se recitirati i nije dovoljno o njemu misliti ili ga željeti.
Zajedništvo je temeljna sastavnica dimenzije Božjeg života.
Ne možemo govoriti o Bogu a da ne govorimo o zajedništvu Oca, Sina i Duha Svetoga.
Isto tako ne možemo reći da smo u zajedništvu s Bogom, da imamo Božji život, ako ne živimo u zajedništvu s drugima.
To bi značilo da „lažemo i ne činimo istine“ (1Iv 1,6).
Za Ivana je istina život kao ljubav Oca i Sina.
Biti u zajedništvu jedni s drugima, znači živjeti Božji život, koji nam je Krist darovao i nastavlja nam darivati.
„I krv Isusa, Sina njegova, čisti nas od svakoga grijeha“ (1Iv 1,7): to je druga stvar koju Ivan ističe na kraju prvoga poglavlja. Zajedništvo i oprost idu ruku pod ruku.
Živjeti u zajedništvu znači živjeti kao grešnici kojima je oprošten grijeh.
Život, koji se temelji na odnosu, utemeljen je u spasenju, to jest u oproštenju grijeha. Ne postoji život uspostavljen kao odnos osim života onih koji su otkupljeni. Na što se u zadnje vrijeme sveo odnos? Na nešto psihološko ili sociološko, u svakom slučaju na nešto što se tiče života kao bios i psychē, ali zasigurno ne života kao zoē.
Postoji rizik da nam religiozna obmana ne dopusti da se pokažemo grešnicima, rizik da zavaravamo sebe kako smo bez grijeha, a da pak sve grijehe vidimo na drugima.
Ali to znači da „sebe varamo“ (1Iv 1,8) i da Krista pravimo lašcem (usp. 1Iv 1,10). On je umro za grijehe ljudi, dapače za naše grijehe (usp. 1Kor 15,3).
Ili, kako Ivan danas kaže, „ne samo naše nego i svega svijeta“ (1Iv 2,2).
Ivan kaže da ističe te stvari kako ne bismo griješili.
To znači: ako je Kristova riječ u nama, u nama je nastanjeno sinovstvo i očinstvo i stoga smo doista preporođeni. Novi smo stvor (usp. 2Kor 5,17).
„Ako me tko ljubi“ i čuva „moju riječ“, njega će ljubiti moj Otac i „k njemu ćemo doći i kod njega se nastaniti“ (Iv 14,23).
Na početku našeg kršćanskog postojanja je ljubav.
Ako je Kristova Riječ naše postojanje i naš život, to znači smo u ljubavi.
Kad njegova Riječ prebiva u nama, ona nas preporađa. Postati prebivalištem Oca i njegova Sina iz ljubavi prema Riječi i prema Kristu znači imati druge za braću (usp. Iv 20,17).
Kad tako živimo, Božji život se očituje u našem čovještvu. To je moguće jer je u nama energija, životna snaga koja nas suobličuje Kristu, novom čovjeku.
„Tko god je rođen od Boga, ne čini grijeha jer njegovo sjeme ostaje u njemu“ (1Iv 3,9). Sva je naša pozornost stoga usmjerena na sjeme novoga života u nama.
Prvotna duhovna pozornost kršćanina je ostati u Kristovoj ljubavi, neprestano crpsti iz izvora, a to je njegova ljubav prema nama (usp. Iv 15,9) i sačuvati dar bivovanja u Kristu, to jest u svjetlosti. Ako ostajemo u svjetlosti, to vidimo upravo po zajedništvu koje živimo s drugima.
Lako je reći da smo u svjetlosti, no ljubiti braću vlastitim trudom i voljom ubrzo dovodi do umora, iscrpljenosti i traženja naplate. Ali besplatno zajedništvo se vidi kao očitovanje svjetlosti u kojoj živimo.
Rizik je u tome da sami sebe obmanimo i mislimo da smo s Kristom, a da ne ljubimo braću.
Ta patologija nije rijetka. Naime, svako toliko se nađe netko tko vjeruje da je Kristov i s Kristom, a zapravo je nemilosrdni sudac svima i svemu. To je jasan pokazatelj da nikada nije susreo Krista i da mu nedostaje iskustvo da je otkupljen.
Kako znamo da doista pripadamo Kristu i da ga doista poznajemo?
„Po ovom znamo da ga poznajemo: ako zapovijedi njegove čuvamo“ (1Iv 2,3).
Krist je došao ispuniti Zakon (usp. Mt 5,17). To znači da više ne možemo živjeti po zapovijedima bez Krista. Što god možemo i što se od nas očekuje, ne bismo mogli učiniti bez Krista.
Jedan mi je čovjek na duhovnim vježbama kazao da je njegov župnik tijekom propovijedi rekao da mnogi varaju ljude kad govore da je dovoljno prihvatiti Krista, a onda je povišenim tonom rekao da to nije istina, da je to prijevara, jer je potrebna poslušnost zapovijedima, treba se truditi i živjeti po zapovijedima.
No, upravo takvo razmišljanje pokazuje jednu od prijevara koje nas umaraju i dovode do razočarenja. Naime, neko se vrijeme čovjek čak može osjećati bolji od drugih jer čini određene stvari, ali na kraju pobjeđuje praznina i ljudi odlaze, napuštajući iluzije i otkrivajući da se svejedno može živjeti spokojno ne hajući za zapovijedi, nažalost.
A kad Krist kaže da nam daje „novu zapovijed“, iznosi veliku novost.
U čemu je ta novost?
„Zapovijed vam novu dajem: ljubite jedni druge; kao što sam ja ljubio vas tako i vi ljubite jedni druge“ (Iv 13,34).
Neki to prevode: “s ljubavlju kojom sam ja vas ljubio, ljubite i vi jedni druge”.
Dakle, zapovijedi više nisu način da se nešto dosegne, nego svjedočanstvo da je Krist dosegao nas i da imamo iskustva da nas je on ljubio do te mjere da smo iz tog temelja preporođeni.
To znači živjeti svoje čovještvo na Kristov način, dotle da njega očitujemo.
Zapovijedi ispunjene u Kristu način su na koji se čovještvo ostvaruje po Božju.
To znači da svoje opravdanje ne tražimo u zapovijedima, jer se po „djelima Zakona“ (Gal 2,16) nikada nitko neće opravdati, nego da Kristov život protječe kroz cijelo naše ljudsko bivovanje, da jedemo njegovo tijelo i pijemo njegovu krv i tako u svemu što jesmo postanemo izraz njegovog načina čovjekovog bivovanja, koji je svojstven Sinu Božjemu.
Postati njegov način življenja čovještva, onog čovještva koje živi Sin Božji, na način Sina Božjega, Isusa Krista.
To znači živjeti Božju ljubav koja je u nama i pokreće sve naše stvarnosti – od razmišljanja do osjećanja, do htjenja i djelovanja.
To je darovani život, koji ne živimo s pogledom uprtim u pupak, gdje naš pupak postaje oko s kojim na sve gledamo kroz vlastitu optiku.
Oči pupka traže stvari kojima će ispuniti prazninu. Naime, sve što postoji doživljavamo kao pupčanu ranu koja nas podsjeća da mi nismo izvor života i zato moramo nadoknaditi ono što nam nedostaje. Međutim, to je velika obmana koja vodi u smrt.
Radi se, naprotiv, o tome da sebe predamo u kalež koji je pun života i čini nas darom, često upravo onima koji nam čine zlo, koji nas ne razumiju i koji nas možda koriste jer slijede svoju volju pupka.
Nije važno, to znači da doista poznajemo Krista i njegovu zapovijed: „ljubite jedni druge“ (Iv 15,17).
To je zapovijed koju je on primio od Oca svoga (usp. Iv 10,18).
Krist dodaje da zna kako Očeva zapovijed jest vječni život (usp. Iv 12,50).
Radi se dakle o prenošenju daha koji daje život i prelazi od Oca k Sinu i od Sina k nama kao sinovima.
A taj dah, taj život, taj kalež jest osoba, Duh Sveti.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Jesteśmy w okresie wielkanocnym, to czas pierwszych kroków nowonarodzonych, zmartwychwstałych w Chrystusie. Czas, który liturgicznie kreśli pełną realizację życia ochrzczonych w Chrystusie.
“Dzieci moje, piszę wam to dlatego, żebyście nie grzeszyli” (1 J 2,1): tak rozpoczyna się dzisiejsze drugie czytanie.
W zakończeniu fragmentu poprzedzającego dzisiejszy, Jan zasadniczo podkreślił dwie rzeczy.
“Bóg jest światłością” (1 J 1,5), a to oznacza, że dla nas chodzenie “w światłości” oznacza bycie w komunii ze sobą nawzajem, czyli “jedni z drugimi” (1J 1,7).
Światło i komunia są tą samą rzeczywistością. Jest to oczywiste, ponieważ życie Boga jest światłością (por. J 1,4).
Komunii nie można udawać, nie można jej deklamować, nie wystarczy o niej myśleć ani jej pragnąć. Komunia jest podstawowym elementem samego wymiaru życia Bożego.
Nie możemy mówić o Bogu inaczej niż jako o komunii Ojca, Syna i Ducha Świętego.
Podobnie nie możemy powiedzieć, że jesteśmy w komunii z Bogiem, że mamy życie Boże, bez doświadczania komunii z innymi.
Oznaczałoby to, że “kłamiemy i nie postępujemy zgodnie z prawdą” (1 J 1,6).
Prawda dla Jana to życie miłością Ojca i Syna.
Bycie w komunii z innymi oznacza zatem życie tym samym życiem Bożym, które dał nam Chrystus i które nadal nam daje.
“A krew Jezusa, Syna Jego, oczyszcza nas z wszelkiego grzechu” (1 J 1,7): jest to druga rzecz, którą Jan podkreśla pod koniec pierwszego rozdziału. Komunia idzie w parze z przebaczeniem.
Żyć w komunii oznacza żyć jako grzesznicy, którym przebaczono.
Życie oparte na relacji opiera się na zbawieniu, czyli na przebaczeniu grzechów. Nie ma życia ustanowionego jako relacja, jeśli nie jako odkupieni. Do czego natomiast została zredukowana relacja w ostatnich czasach? Do czegoś psychologicznego lub socjologicznego, w każdym razie do czegoś, co dotyczy życia jako bios i psychē, ale z pewnością nie życia jako zoē.
Istnieje jednak ryzyko, że religijna iluzja nie pozwoli nam pokazać się jako grzesznicy, łudząc się, że jesteśmy bezgrzeszni, a zamiast tego dostrzegamy wszystkie grzechy innych.
Ale to oznacza “oszukiwanie samych siebie” (1J 1,8) i jednocześnie czynienie z Chrystusa kłamcy (por. 1J 1,10). On bowiem umarł za grzechy ludzi, a nawet za nasze grzechy (por. 1 Kor 15,3).
Lub, jak mówi dziś Jan, “nie tylko za nasze, ale i za grzechy całego świata” (1J 2,2).
Jan stwierdza, że podkreśla te rzeczy, abyśmy nie grzeszyli.
Oznacza to, że jeśli słowo Chrystusa jest w nas, jesteśmy zamieszkani przez synostwo i ojcostwo, a zatem prawdziwie narodziliśmy się na nowo. Jesteśmy nową rzeczywistością (por. 2 Kor 5,17).
“Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go, i przyjdziemy do niego, i będziemy u niego przebywać” (J 14,23). Wersja włoska: zamieszkamy u niego.
Początkiem naszej chrześcijańskiej egzystencji jest miłość.
Uczynić Słowo Chrystusa naszą egzystencją, uczynić Jego Słowo naszym życiem, to być w miłości.
Być zamieszkałym przez Jego Słowo, to być przez nie odrodzonym. A stać się mieszkaniem Ojca i Jego Syna z miłości do Słowa i z miłości do Chrystusa, to uważać innych za braci i siostry (por. J 20,17).
A kiedy żyjemy w ten sposób, życie Boże objawia się poprzez nasze człowieczeństwo. Dzieje się tak, ponieważ istnieje energia, siła życiowa, która nas zamieszkuje i czyni nas podobnymi do Chrystusa, nowego człowieka.
“Każdy, kto narodził się z Boga, nie grzeszy, gdyż trwa w nim nasienie Boże” (1J 3,9). Wtedy cała nasza uwaga skupia się na tym zalążku Jego życia w nas.
Głównym duchowym celem chrześcijanina jest właśnie trwanie w miłości Chrystusa, dalsze czerpanie ze źródła, którym jest Jego miłość do nas (por. J 15, 9) i pielęgnowanie daru bycia w Chrystusie Jezusie, czyli w światłości. Jeśli pozostajemy w świetle, widzimy to właśnie w komunii, której doświadczamy z innymi.
Mówienie, że jest się w światłości jest łatwe, kochanie braci i sióstr własnym wysiłkiem i wolą szybko prowadzi do znużenia, wyczerpania i żądania rekompensaty. Natomiast darmowa komunia jest postrzegana jako manifestacja światła, w którym żyjemy.
Niebezpieczeństwem jest oszukiwanie samego siebie, myślenie, że jest się z Chrystusem, nie kochając braci i sióstr.
Ta patologia nie jest rzadkością. W rzeczywistości co jakiś czas pojawia się ktoś, kto wierzy, że należy do Chrystusa i jest z Chrystusem, i staje się bezwzględnym uniwersalnym sędzią, co wyraźnie pokazuje, że nigdy nie spotkał Chrystusa i że brakuje mu doświadczenia bycia odkupionym.
Skąd wiemy, że naprawdę należymy do Chrystusa, że naprawdę Go znamy?
“Po tym zaś poznajemy, że Go znamy, jeżeli zachowujemy Jego przykazania” (1 J 2,3).
Chrystus przyszedł, aby wypełnić Prawo (por. Mt 5,17). Oznacza to, że nie można już żyć zgodnie z przykazaniami bez Chrystusa, ponieważ cokolwiek udaje się uczynić, nie można osiągnąć tego, o co jest się proszonym, chyba że w Chrystusie.
Pewien mężczyzna w czasie rekolekcji opowiadał mi, jak jego proboszcz podczas homilii powiedział, że wiele osób oszukuje ludzi, mówiąc, że wystarczy przyjąć Chrystusa, i podnosząc głos, przekonywał, że to nieprawda, że to oszustwo, ponieważ trzeba być posłusznym przykazaniom, trzeba starać się żyć zgodnie z przykazaniami.
Ale właśnie takie rozumowanie pokazuje jedno z oszustw, które dziś ujawnia swoją naturę, a mianowicie zmęczenie, które ostatecznie prowadzi do rozczarowania. W rzeczywistości przez pewien czas można nawet czuć się lepiej niż inni, ponieważ robi się określone rzeczy, ale w końcu pustka zwycięża i ludzie odchodzą, porzucając złudzenia i odkrywając, że można żyć spokojnie również bez przestrzegania przykazań, niestety.
Zamiast tego Chrystus wprowadza wielką nowość, mówiąc, że daje nam “nowe przykazanie”.
Na czym polega ta nowość?
“Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali tak, jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie” (J 13,34).
Niektórzy tłumaczą: “miłością, którą Ja was umiłowałem, miłujcie się wzajemnie”.
W ten sposób przykazania nie są już sposobem na osiągnięcie czegoś, ale świadectwem bycia zdobytym przez Chrystusa i doświadczeniem bycia kochanym przez Niego do tego stopnia, że odradzamy się z tego fundamentu.
Oznacza to przeżywanie naszego człowieczeństwa na sposób Chrystusa, aż do stania się Jego manifestacją.
Przykazania wypełnione w Chrystusie są sposobem realizacji człowieczeństwa według Boga.
Nie oznacza to szukania w przykazaniach naszego usprawiedliwienia, ponieważ nikt nigdy nie będzie usprawiedliwiony “przez wypełnianie Prawa” (Ga 2,16), ale przekazywanie przez całą naszą ludzką egzystencję życia Chrystusa, spożywanie Jego ciała i picie Jego krwi, aby stać się we wszystkim, czym się jest – wyrazem Jego sposobu bycia człowiekiem, jako Syna Bożego.
Stać się Jego sposobem przeżywania człowieczeństwa, człowieczeństwa przeżywanego jako Syn Boży, na sposób Syna Bożego, Chrystusa Jezusa.
Oznacza to życie miłością Boga, który mieszka w nas i porusza każdą naszą rzeczywistość – od myślenia, przez odczuwanie, pragnienie, aż po działanie.
Jest to życie dane, ofiarowane, a nie przeżywane z oczami utkwionymi we własnym pępku, gdzie nasz pępek staje się okiem, przez które patrzymy na wszystko z perspektywy własnego ja.
Oczy pępka szukają rzeczy, które zaspokoją pustkę. W rzeczywistości doświadczamy całej egzystencji jako rany pępka, która przypomina nam, że nie jesteśmy źródłem życia i dlatego musimy starać się nadrobić to, czego nam brakuje. Jest to jednak wielka iluzja, która prowadzi do śmierci.
Zamiast tego jest to kwestia poddania się temu kielichowi, który pełen życia czyni cię ofiarą-darem, często właśnie dla tych, którzy cię ranią, którzy cię nie rozumieją i którzy mogą cię wykorzystywać, ponieważ podążają za swoją pępkową wolą.
To oznacza, że ktoś naprawdę zna Chrystusa i Jego przykazanie: “abyście się wzajemnie miłowali” (J 15,17).
A przykazanie, które otrzymał, pochodzi od Ojca (por. J 10,18).
Chrystus dodaje, że wie, iż przykazanie Ojca jest życiem wiecznym (por. J 12,50).
Zatem jest to kwestia przekazywania tchnienia, które daje życie i przechodzi od Ojca do Syna i od Syna do nas jako dzieci.
I ten oddech, to życie, ten kielich jest osobą, Duchem Świętym.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
