Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
Anche oggi la seconda lettura continua a mettere in evidenza le caratteristiche della vita di quelli che sono stati battezzati. Infatti, nessun tempo liturgico è così ricco nel mostrare la novità della vita dei battezzati come il tempo pasquale.
Oggi la seconda lettura comincia così “Carissimi, amiamoci gli uni gli altri”. Ecco, ormai da alcuni secoli ci si ferma con questa esortazione. Anzi, addirittura si è abituati a un modo più da precetto: “Bisogna amare!”, “Dobbiamo amare gli altri!”. Anzi, “Dobbiamo amare tutti!”.
Ma come è possibile comandare all’uomo di amare? Da dove l’uomo può attingere l’amore per poter amare? È avvenuto un errore tremendo quando abbiamo posto l’amore davanti a noi, come se si trattasse di un valore da raggiungere. Addirittura, ci siamo abituati a pregare affinché la grazia di Dio ci aiuti ad amare e questo lo abbiamo compreso come se il protagonista dell’amore fosse l’uomo e Dio lo assistesse con la sua grazia.
Ma san Giovanni scrive questa esortazione in modo che sconfessa totalmente queste modalità che si sono affermate soprattutto negli ultimi secoli. Dice infatti: “Carissimi, amiamoci gli uni gli altri, perché l’amore è da Dio”. L’amore, dunque, viene da Dio. È Dio che ce lo dona. Non è sufficiente pensare che Dio ci aiuta ad amare. Non è affatto così! Anzi “Chi non ama rimane nella morte” (1Gv 3,14).
L’uomo vecchio, infatti, è schiavo della morte (cf Eb 2,14-15). Ma l’uomo non è capace di far morire l’uomo vecchio, perché lui stesso è quell’uomo vecchio. Nessuno ha potuto liberare l’uomo da questa esistenza identificata nel cosiddetto “uomo vecchio”. Nella sua incarnazione, Cristo redimerà l’uomo da questa schiavitù. Quell’uomo vecchio, infatti, è stato crocifisso con Cristo (cf Rm 6,6). È Cristo che, assumendo la nostra morte, ci ha unito con amore a lui in una morte simile alla sua. Anzi, noi siamo resi partecipi della sua morte, del suo modo di morire (cf Rm 6,5). Ma la sua morte ha fatto passare l’umanità che Egli ha assunto nella vita di Dio. La sua umanità è risuscitata nello splendore della gloria di Dio. Ma come è accaduto questo? Proprio perché lui ha vissuto l’umanità da Figlio di Dio. E questo vuol dire che lui, essendo amato dal Padre, viene mosso da quest’amore e vive anche la sua umanità come dono per amore e nell’amore. Unendo la nostra morte alla sua, noi partecipiamo alla redenzione dell’uomo proprio attraverso il modo di morire: la morte come manifestazione dell’amore di Dio. Cristo, che è dono, coinvolge in questo dono la sua umanità che, essendo espressione dell’amore del Padre e del Figlio, passa in un’esistenza assolutamente nuova, in quella propria della figliolanza divina.
Il Padre ama il mondo e dona il suo Unigenito affinché il mondo non rimanga nella morte ma, accogliendolo, riceva la vita filiale di Dio (cf Gv 3,16).
Dunque, lui è un dono dell’amore. Il Padre infatti lo ama e gli chiede di dare la propria vita (cf Gv 10,17-18). E ciò che il Padre gli chiede è di dare con amore e per amore la sua vita – la psychē, ovvero l’umanità – e che in questo modo lo farà passare nella zoē, nella vita eterna (cf Gv 12,50).
“Il Padre ama il Figlio e gli ha dato in mano ogni cosa” (Gv 3,35). Allora il Figlio riceve tutto dal Padre e con tutto ciò si consegnerà agli uomini. Questo è l’amore. Non trattiene niente per sé. Chi si dona così viene distrutto dall’impero della morte. Ma è proprio lì che la morte viene sconfitta. La morte costruiva il suo impero sul fatto che azzerava tutto e tutto veniva portato alla stessa conclusione: cibo per i vermi nella tomba.
Invece Cristo fa della morte la manifestazione piena della vita costituita come amore, cioè nella morte manifesta pienamente Dio. Resi partecipi di tale morte, siamo passati da un’esistenza racchiusa nella carne a un’esistenza dove la nostra stessa umanità viene vissuta secondo lo Spirito. “La carne tende alla morte, mentre lo Spirito tende alla vita e alla pace” (Rm 8,6). L’uomo però non si può redimere abbandonando la carne, che è la concretezza dell’esistenza umana. Perciò si tratta di partecipare con tutto ciò che siamo al modo della morte di Cristo. Partecipare al suo modo di donarsi. Noi riceviamo in dono la nostra partecipazione alla morte di Cristo, riceviamo in dono il suo modo di vivere la carne umana, cioè la reale condizione umana. Partecipiamo così alla crocifissione dell’uomo vecchio e ci risvegliamo nella novità della vita (cf Rm 6,4). Per esperienza acquistiamo il senso della morte perché amiamo, perché ci doniamo.
Ci svestiamo dell’uomo vecchio, quello secondo Adamo, e ci rivestiamo dell’uomo nuovo (cf Col 3,9-10), di Cristo. “Poiché quanti siete stati battezzati in Cristo vi siete rivestiti di Cristo” (Gal 3,27). Il vestito rivela la persona. Allora, “rivestiti di Cristo” vuol dire che manifestiamo Cristo nel suo mistero pasquale. Amiamoci gli uni gli altri vuol dire manifestare Cristo gli uni agli altri. Il che vuol dire partecipare alla salvezza e alla novità della vita gli uni degli altri. Come lui ci ha amati, così ora noi ci amiamo (cf Gv 15,12). Dalla vita dei cristiani traspare Cristo perché è lui che vive in ogni cristiano e noi ci manifestiamo come il suo Corpo (cf 1Cor 12,27).
“L’amore è da Dio; chiunque ama è stato generato da Dio e conosce Dio” (1Gv 4,7). Non è possibile né testimoniare Cristo, né annunciarlo se non con amore. Ma l’amore è da Dio. E chi ama è generato da Dio. Dio non distribuisce l’amore come una cosa, e non lo distribuisce all’uomo vecchio, ma distribuisce l’amore generando come figli suoi e risuscitandoci a vita nuova. Infatti, questo è il punto di demarcazione. Chissà perché siamo sempre più scivolati verso l’imitazione, invece di rimanere nell’essere generati da Dio, fino al punto che il massimo per un cristiano è stato lo sforzo umano per imitare Cristo, vero Dio e vero uomo.
Ma un uomo che è praticamente espressione della sua natura umana non può imitare Cristo. Ed è semplicemente ridicolo insistere sulla supplica per la grazia affinché ci possa riuscire. È assurdo come se uno che non ha nessun talento pittorico si mettesse a imitare un grande pittore. Allo stesso modo, per imitare Cristo bisogna avere la vita di Cristo.
Chissà perché abbiamo dimenticato il fatto di essere generati da Dio. Chissà perché oggi è più importante il generare dei genitori su quello di Dio. Eppure oggi tutti constatiamo come la Chiesa venga ignorata dalla gente perché ha stancato con i suoi insegnamenti, fatti tante volte senza che fossero accompagnati dalla manifestazione dell’amore.
L’amore di Dio si è manifestato con il fatto che il Padre ha mandato il suo Figlio e noi possiamo avere la sua vita per mezzo di Lui (cf 1Gv 4,9). Si tratta della vita di Dio! Questa non la si può inventare e non basta pensarla. Bisogna vivere di essa. E come so che ce l’ho, che sono da essa abitato? Perché ho l’esperienza fondante della mia persona che non sono stato io ad amare Dio, ma è lui che ci ha amato e ha donato il suo Figlio che mi ha liberato dalla morte e dal peccato. E ora io posso passare questo amore ai fratelli (cf 1Gv 3,14). Questo fa la differenza tra un cristianesimo trasformato in una religione noiosa e pesante – e di conseguenza sempre più mondanizzata – e la fede ecclesiale che fa abitare Cristo nei nostri cuori (cf Ef 3,17).
E allora la nostra esistenza diventa la sua manifestazione, proprio attraverso tutto ciò che siamo in Cristo.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
También hoy, la segunda lectura sigue poniendo de relieve las características de la vida de los bautizados. De hecho, ningún tiempo litúrgico es tan rico en mostrar la novedad de vida de los bautizados como el tiempo pascual.
Hoy, la segunda lectura comienza así: “Amados, amémonos unos a otros”. Aquí, desde hace algunos siglos, nos hemos detenido con esta exhortación. Es más, incluso nos hemos acostumbrado a una forma más preceptiva: “¡Debemos amar!”, “¡Debemos amar a los demás!”. Es más, “¡Debemos amar a todos!”.
Pero ¿cómo es posible ordenar al hombre que ame? ¿De dónde puede sacar el hombre el amor para poder amar? Se cometió un tremendo error cuando antepusimos el amor a nosotros mismos, como si fuera un valor que alcanzar. En efecto, nos hemos acostumbrado a pedir la gracia de Dios para que nos ayude a amar, y lo hemos entendido como si el protagonista del amor fuera el hombre y Dios le asistiera con su gracia.
Pero San Juan escribe esta exhortación de un modo que reniega totalmente de estos modos que se han establecido sobre todo en los últimos siglos. Pues dice: “Amados, amémonos unos a otros, porque el amor viene de Dios. El amor, pues, viene de Dios. Es Dios quien nos lo da. No basta pensar que Dios nos ayuda a amar. No es así en absoluto. Al contrario, “el que no ama permanece en la muerte” (1Jn 3,14).
En efecto, el hombre viejo es esclavo de la muerte (cf. Hb 2,14-15). Pero el hombre no puede hacer morir al hombre viejo, porque él mismo es ese hombre viejo. Nadie ha podido liberar al hombre de esta existencia identificada con el llamado “hombre viejo”. En su encarnación, Cristo redimirá al hombre de esta esclavitud. Ese hombre viejo, de hecho, fue crucificado con Cristo (cf. Rm 6,6). Es Cristo quien, asumiendo nuestra muerte, nos ha unido amorosamente a Él en una muerte semejante a la suya. En efecto, somos hechos partícipes de su muerte, de su manera de morir (cf. Rm 6, 5). Pero su muerte introdujo la humanidad que él asumió en la vida de Dios. Su humanidad resucita en el esplendor de la gloria de Dios. Pero ¿cómo sucedió esto? Precisamente porque experimentó la humanidad como Hijo de Dios. Y esto significa que él, siendo amado por el Padre, es movido por este amor y vive también su humanidad como un don por amor y en el amor. Uniendo nuestra muerte a la suya, participamos en la redención del hombre precisamente a través del modo de morir: la muerte como manifestación del amor de Dios. Cristo, que es don, implica en este don su humanidad que, siendo expresión del amor del Padre y del Hijo, pasa a una existencia absolutamente nueva, a la propia de la filiación divina.
El Padre ama al mundo y da a su Hijo Unigénito para que el mundo no permanezca en la muerte, sino que, acogiéndolo, reciba la vida filial de Dios (cf. Jn 3, 16).
Por tanto, es un don de amor. Porque el Padre le ama y le pide que dé su vida (cf. Jn 10,17-18). Y lo que el Padre le pide es que dé con amor y por amor su vida -la psychē, es decir, la humanidad- y que esto le hará pasar al zoē, a la vida eterna (cf. Jn 12,50).
“El Padre ama al Hijo y se lo ha dado todo” (Jn 3,35). Luego el Hijo lo recibe todo del Padre y con todo se entregará a los hombres. Esto es amor. No guarda nada para sí. Quien se entrega de este modo es destruido por el imperio de la muerte. Pero es precisamente ahí donde la muerte es derrotada. La muerte construyó su imperio sobre el hecho de que arrasaba con todo y todo era llevado a la misma conclusión: alimento para los gusanos de la tumba.
En cambio, Cristo hace de la muerte la plena manifestación de la vida constituida como amor, es decir, en la muerte manifiesta plenamente a Dios. Hechos partícipes de esa muerte, hemos pasado de una existencia encerrada en la carne a una existencia en la que nuestra misma humanidad es vivida según el Espíritu. “La carne tiende a la muerte, mientras que el Espíritu tiende a la vida y a la paz” (Rm 8,6). Sin embargo, el hombre no puede redimirse abandonando la carne, que es la concreción de la existencia humana. Por tanto, se trata de participar con todo lo que somos en el modo de morir de Cristo. Participar en su modo de darse. Recibimos como don nuestra participación en la muerte de Cristo, recibimos como don su modo de vivir la carne humana, es decir, la verdadera condición humana. Participamos así en la crucifixión del hombre viejo y despertamos en una vida nueva (cf. Rm 6,4). Por experiencia, adquirimos el sentido de la muerte porque amamos, porque nos entregamos.
Nos desvestimos del hombre viejo, el hombre según Adán, y nos vestimos del hombre nuevo (cf. Col 3,9-10), Cristo. “Porque todos los que habéis sido bautizados en Cristo, de Cristo estáis revestidos” (Ga 3,27). El vestido revela a la persona. Así, “revestidos de Cristo” significa que manifestamos a Cristo en su misterio pascual. Amarnos unos a otros significa que manifestamos a Cristo unos a otros. Significa compartir la salvación y la novedad de vida de los demás. Como Él nos amó, así nos amamos ahora los unos a los otros (cf. Jn 15,12). Cristo resplandece en la vida de los cristianos porque es Él quien vive en cada cristiano y nosotros nos manifestamos como su Cuerpo (cf. 1 Co 12,27).
“El amor viene de Dios; todo el que ama ha sido engendrado por Dios y conoce a Dios” (1 Jn 4, 7). No es posible dar testimonio de Cristo, ni anunciarlo, si no es con amor. Pero el amor viene de Dios. Y el que ama es engendrado por Dios. Dios no distribuye el amor como una cosa, ni lo distribuye al hombre viejo, sino que distribuye el amor engendrándonos como hijos suyos y resucitándonos a una vida nueva. En efecto, éste es el punto de demarcación. Quién sabe por qué hemos derivado cada vez más hacia la imitación, en lugar de permanecer en el ser engendrados por Dios, hasta el punto de que lo último para un cristiano ha sido el esfuerzo humano por imitar a Cristo, verdadero Dios y verdadero hombre.
Pero un hombre que es prácticamente una expresión de su naturaleza humana no puede imitar a Cristo. Y es sencillamente ridículo insistir en implorar la gracia para que lo consiga. Es tan absurdo como si alguien sin ningún talento artístico se propusiera imitar a uno de los grandes pintores. Del mismo modo, para imitar a Cristo hay que tener la vida de Cristo.
Quién sabe por qué hemos olvidado el hecho de que somos engendrados por Dios. Quién sabe por qué hoy es más importante la generación de los padres que la de Dios. Sin embargo, hoy todos vemos cómo la Iglesia es ignorada por la gente porque se ha cansado de sus enseñanzas, hechas tantas veces sin ir acompañadas de la manifestación del amor.
El amor de Dios se manifestó en el hecho de que el Padre envió a su Hijo y podemos tener su vida a través de Él (cf. 1 Jn 4,9). Se trata de la vida de Dios. Esto no se puede inventar y no basta con pensar en ello. Hay que vivirla. ¿Y cómo sé que la tengo, que estoy habitado por ella? Porque tengo la experiencia fundante en mi persona de que no fui yo quien amó a Dios, sino que fue Él quien nos amó y entregó a su Hijo que me liberó de la muerte y del pecado. Y ahora puedo transmitir este amor a mis hermanos y hermanas (cf. 1Jn 3,14). Esto marca la diferencia entre un cristianismo convertido en una religión aburrida y pesada -y, en consecuencia, cada vez más mundana- y la fe eclesial que hace habitar a Cristo en nuestros corazones (cf. Ef 3,17).
Y entonces nuestra existencia se convierte en su manifestación, precisamente a través de todo lo que somos en Cristo.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Drugo berilo tudi danes poudarja značilnosti tistih, ki so bili krščeni. Noben liturgični čas nam tako bogato ne pokaže novosti življenja krščenih, kakor velikonočni čas.
Današnje drugo berilo se začne z besedami: »Ljubi, ljubimo se med seboj.« Že kar nekaj stoletij se ustavimo pri tem stavku. Pravzaprav smo se celo navadili na bolj zapovedni način: »Treba je ljubiti!«, »Moramo ljubiti druge!« in še več »Moramo ljubiti vse!«
Toda, kako je mogoče človeku zapovedati, naj ljubi? Od kje naj človek črpa ljubezen, da bi lahko ljubil? Ogromno napako smo naredili, ko smo ljubezen postavili pred sebe, kakor da bi šlo za neko vrednoto, ki jo je treba doseči. Navadili smo se celo moliti, da bi nam Božja milost pomagala ljubiti in smo to razumeli, kot da je protagonist ljubezni človek, Bog pa mu pri tem pomaga s svojo milostjo.
Sveti Janez pa zapiše to spodbudo na način, ki povsem ovrže načine, ki so se uveljavili v zadnjih stoletjih. Reče namreč: »Ljubi, ljubimo se med seboj, ker je ljubezen od Boga.« Ljubezen torej prihaja od Boga. Bog nam jo podarja. Ni dovolj misliti, da nam Bog pomaga ljubiti. Nikakor ni tako! Nasprotno: »Kdor ne ljubi, ostaja v smrti« (1 Jn 3,14).
Stari človek je namreč suženj smrti (prim. Heb 2,14-15). Toda človek ne more storiti, da bi stari človek umrl, kajti on sam je ta stari človek. Nihče ni mogel osvoboditi človeka iz tega tako imenovanega obstoja »starega človeka«. Tega suženjstva bo človeka odrešil Kristus s svojim učlovečenjem. Stari človek je bil namreč križan skupaj s Kristusom (prim. Rim 6,6). Kristus je privzel našo smrt in nas z ljubeznijo združil s seboj v smrti, ki je podobna njegovi smrti. Mi smo celo deležni njegove smrti, njegovega načina umiranja (prim. Rim 6,5). Njegova smrt pa je povzročila, da je človeškost, ki si jo je privzel, prešla v Božje življenje. Njegova človeškost je vstala v sijaj Božje slave. Toda, kako se je to zgodilo? Tako, da je svojo človeškost živel kot Božji Sin. In to pomeni, da njega, ker je ljubljen od Očeta, ta ljubezen žene, da tudi svojo človeškost živi kot dar iz ljubezni in v ljubezni. Ko svojo smrt združimo z njegovo, smo deležni odrešenja človeka prav v načinu umiranja: smrt kot razodetje Božje ljubezni. Kristus, ki je dar, v ta dar vključi svojo človeškost, ki je izraz ljubezni Očeta in Sina ter preide v povsem novo bivanje; v bivanje, ki je lastno Božjemu sinovstvu.
Oče ljubi svet in daruje svojega Edinorojenca, da svet ne bi ostal v smrti, ampak bi sprejel Sina in tako prejel Božje sinovsko življenje (prim. Jn 3,16).
On je torej dar ljubezni. Oče ga namreč ljubi in ga prosi, naj da svoje življenje (prim. Jn 10,17-18). In to, kar ga Oče prosi je, da bi dal z ljubeznijo in iz ljubezni svoje življenje – psychē, to je človeškost – in bi tako njegovo življenje prešlo v zoē, v večno življenje (prim. Jn 12,50).
»Oče ljubi Sina in mu je vse dal v roko« (Jn 3,35). Sin torej vse prejme od Očeta in se bo z vsem tem izročil ljudem. To je ljubezen. Ničesar ne zadrži zase. Kdor se tako daruje, ga uniči kraljestvo smrti. Toda prav tam je smrt premagana. Smrt je gradila svoje kraljestvo na tem, da vse izniči in vse pripelje do istega konca: hrana za črve v grobu.
Kristus pa iz smrti naredi razodetje polnosti življenja, zgrajenega na ljubezni, to je, da v smrti v polnosti razodene Boga. Ko smo udeleženi pri taki smrti, smo prešli iz bivanja, ki je zaprto v meso, v bivanje, kjer isto človeškost živimo po Duhu.
»Meseno mišljenje je smrt, duhovno mišljenje pa življenje in mir« (Rim 8,6). Vendar se človek ne more odrešiti tako, da zapusti meso, ki je konkretnost človeškega obstoja. Gre torej za to, da smo z vsem, kar smo, udeleženi pri Kristusovem načinu smrti. Da smo udeleženi pri njegovem načinu darovanja sebe. Podarjena nam je udeleženost pri Kristusovi smrti, v dar prejmemo njegov način življenja v človeškem mesu, to je v resničnem človeškem stanju. Tako smo udeleženi pri križanju starega človeka in se prebudimo v novosti življenja (prim. Rim 6,4). Preko izkušnje pridemo do smisla smrti, ker ljubimo, ker se darujemo.
Slečemo starega človeka, človeka po Adamu, in oblečemo novega človeka (prim. Kol 3,9-10), Kristusa. »Kajti vsi, ki ste bili krščeni v Kristusa, ste oblekli Kristusa« (Gal 3,27). Obleka razodeva osebo. »Oblečeni v Kristusa« torej pomeni, da razodevamo Kristusa v njegovi velikonočni skrivnosti. Da se ljubimo med seboj pomeni, da si med seboj razodevamo Kristusa. To pa pomeni, da smo deležni odrešenja in novosti življenja drug drugega. Kakor nas je ljubil on, se tudi mi sedaj ljubimo (prim. Jn 15,12). Iz življenja kristjanov proseva Kristus, saj on živi v vsakem kristjanu, mi pa se razodevamo kot njegovo Telo (prim. 1 Kor 12,27).
»Ljubi, ljubimo se med seboj, ker je ljubezen od Boga in ker je vsak, ki ljubi, iz Boga rojen in Boga pozna« (1 Jn 4,7). Za Kristusa lahko pričujemo in ga oznanjamo samo z ljubeznijo. Ljubezen pa je od Boga. Kdor ljubi, je rojen od Boga. Bog ne deli ljubezni kot kakšno stvar, niti je ne daje staremu človeku, ampak jo deli tako, da nas rojeva kot otroke in nas obuja v novo življenje. To je namreč ločnica. Kdo ve, zakaj smo vse bolj drseli v posnemanje, – namesto da bi ostali v tem, da smo rojeni od Boga –, vse do tega, da je bilo za kristjana največ, da se je trudil posnemati Kristusa, pravega Boga in pravega človeka.
Vendar človek, ki je izraz svoje človeške narave, ne more posnemati Kristusa. Preprosto je smešno vztrajati pri prošnji za milost, da bi mu to uspelo. To je tako nesmiselno, kot če bi se nekdo, ki nima nobenega slikarskega talenta, spravil posnemati kakega velikega slikarja. Kot mora slikar imeti talent, tako mora človek, ki želi posnemati Kristusa, imeti Kristusovo življenje.
Kdo ve, zakaj smo pozabili na dejstvo, da smo rojeni od Boga. Kdo ve, zakaj je danes pomembnejše, da so nas rodili starši, kot da nas je rodil Bog. Pa vendar smo danes vsi priče temu, kako ljudje ignorirajo Cerkev, saj jih je utrudila s svojim poučevanjem, ki ga pogosto ni spremljalo razodevanje ljubezni.
Božja ljubezen se je razodela s tem, da je Oče poslal svojega Sina, da bi mi lahko imeli po Njem njegovo življenje (prim. 1 Jn 4,9). Za Božje življenje gre! Tega se ne more iznajti in ni dovolj razmišljati o njem. Treba je živeti iz njega. In kako naj vem, da ga imam, da je naseljeno v meni? Tako, da globoko v sebi izkušam, da nisem jaz ljubil Boga, ampak nas je on ljubil in dal svojega Sina, ki me je osvobodil smrti in greha. Zdaj lahko to ljubezen prenesem bratom (prim. 1 Jn 3,14). To je razlika med krščanstvom, ki se je spremenilo v dolgočasno in zateženo religijo – ter posledično vse bolj posvetno – in vero Cerkve, po kateri Kristus prebiva v naših srcih (prim. Ef 3,17).
In tedaj naše bivanje postane razodevanje njega, preko vsega, kar smo v Kristusu.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
I danas drugo čitanje nastavlja isticati karakteristike života onih koji su kršteni. Nijedno nam liturgijsko vrijeme ne pokazuje toliko bogato novost života krštenika kao vazmeno vrijeme.
Današnje drugo čitanje započinje riječima: „Ljubljeni, ljubimo jedni druge“. Na ovoj smo se rečenici zaustavili već nekoliko stoljeća. Zapravo smo se čak navikli na više zapovjedni način: „Treba ljubiti!“, „Moramo ljubiti druge!“ i još više „Moramo ljubiti sve!“.
Ali kako je moguće čovjeku zapovjediti da ljubi? Odakle čovjek može crpsti ljubav da bi mogao ljubiti? Napravili smo ogromnu grešku kada smo stavili ljubav ispred sebe, kao da je to vrijednost koju treba postići. Čak smo se navikli moliti da nam Božja milost pomogne ljubiti i to smo shvatili kao da je protagonist ljubavi čovjek, a Bog mu pomaže svojom milošću.
No sveti Ivan piše ovu pobudnicu na način da potpuno pobija načine koji su se uvriježili u posljednjim stoljećima. Kaže naime: „Ljubljeni, ljubimo jedni druge jer ljubav je od Boga“. Ljubav dakle dolazi od Boga. Bog je onaj koji nam je daje. Nije dovoljno misliti da nam Bog pomaže ljubiti. Nije nipošto tako! Naprotiv: „Tko ne ljubi, ostaje u smrti“ (1Iv 3,14).
Stari čovjek je naime rob smrti (usp. Heb 2,14-15). Ali čovjek nije u stanju usmrtiti starog čovjeka, jer on sam je taj stari čovjek. Nitko nije mogao osloboditi čovjeka iz tog postojanja takozvanog „starog čovjeka“. Krist će u svom utjelovljenju otkupiti čovjeka iz tog ropstva. Taj je stari čovjek naime razapet s Kristom (usp. Rim 6,6). Krist je preuzeo našu smrt i s ljubavlju nas sjedinio sa sobom u smrti koja je slična njegovoj smrti. Štoviše, mi smo postali dionici njegove smrti, njegova načina umiranja (usp. Rim 6,5). Međutim, njegova je smrt dovela do toga da je čovještvo, koje je On preuzeo, prešlo u Božji život. Njegovo je čovještvo uskrsnulo u sjaju slave Božje. Ali kako se to dogodilo? Tako da je svoje čovještvo živio kao Sin Božji. A to znači da ga, budući da je ljubljen od Otac, ta ljubav potiče da također živi svoje čovještvo kao dar iz ljubavi i u ljubavi. Kad sjedinimo svoju smrt s njegovom, mi sudjelujemo u otkupljenju čovjeka upravo preko načina umiranja: smrt kao očitovanje Božje ljubavi. Krist, koji je dar, u taj dar uključuje svoje čovještvo, koje je izraz ljubavi Oca i Sina, te prelazi u potpuno novo postojanje, u ono koje je vlastito Božjem sinovstvu.
Otac ljubi svijet i daruje svoga Jedinorođenca da svijet ne ostane u smrti, nego da primi Sina i tako primi Božji sinovski život (usp. Iv 3,16).
Dakle, on je dar ljubavi. Otac ga naime ljubi i traži od njega da dade svoj život (usp. Iv 10,17-18). A ono što Otac od njega traži jest da dade s ljubavlju i iz ljubavi svoj život – psychē, to jest čovještvo – i da tako njegov život prijeđe u zoē, u vječni život (usp. Iv 12,50).
„Otac ljubi Sina i sve je predao u ruku njegovu“ (Iv 3,35). Dakle, Sin sve prima od Oca i sa svim tim će sebe predati ljudima. To je ljubav. Ništa ne zadržava za sebe. Onoga tko se tako dariva uništava carstvo smrti. Međutim, upravo je tu smrt poražena. Smrt je gradila svoje carstvo na tome što je sve poništavala i sve dovodila do iste konačnice: hrane za crve u grobu.
Krist pak od smrti pravi potpuno očitovanje života izgrađenog na ljubavi, to jest u smrti u potpunosti očituje Boga. Kad sudjelujemo u takvoj smrti, prešli smo iz postojanja koje je zatvoreno u tijelu u postojanje u kojem isto naše čovještvo živimo po Duhu. „Težnja je tijela smrt, a težnja Duha život i mir“ (Rim 8,6). Međutim, čovjek se ne može otkupiti napuštanjem tijela, koje je konkretnost ljudskog postojanja. Radi se dakle o sudjelovanju sa svim onim što jesmo u Kristovu načinu smrti. Da sudjelujemo u njegovom načinu sebedarja. Darovano nam je sudjelovanje u Kristovoj smrti, na dar primamo njegov način življenja u ljudskom tijelu, odnosno u stvarnom ljudskom stanju. Tako sudjelujemo u razapinjanju starog čovjeka i budimo se u novosti života (usp. Rim 6,4). Po iskustvu dolazimo do smisla smrti jer ljubimo, jer darivamo sebe.
Svukli smo starog čovjeka, čovjeka po Adamu, i obukli novog čovjeka (usp. Kol 3,9-10), Krista. „Doista, koji ste god u Krista kršteni, Kristom se zaodjenuste“ (Gal 3,27). Odjeća otkriva osobu. Dakle, „zaodjenuti Kristom“ znači da očitujemo Krista u njegovom pashalnom otajstvu. Ljubiti jedni druge znači očitovati Krista jedni drugima. To znači da jedni sudjelujemo u spasenju i u novosti života drugih. Kao što je on ljubio nas, tako i mi sada ljubimo jedni druge (usp. Iv 15,12). Iz života kršćana prozire se Krist jer on živi u svakom kršćaninu i mi se očitujemo kao njegovo Tijelo (usp. 1Kor 12,27).
„Ljubav je od Boga; i svaki koji ljubi, od Boga je rođen i poznaje Boga“ (1Iv 4,7). Nije moguće svjedočiti Krista, niti ga naviještati osim s ljubavlju. Ali ljubav je od Boga. A onaj koji ljubi od Boga je rođen. Bog ne dijeli ljubav kao neku stvar, niti je daje starom čovjeku, nego je dijeli rađajući nas kao svoju djecu i uskrsavajući nas na novi život. To je linija razdvajanja. Tko zna zašto smo sve više klizili u nasljedovanje, umjesto da ostanemo u tome da smo rođeni od Boga, dotle da je ono najviše što je kršćanin mogao napraviti bio ljudski napor da nasljeduje Krista, pravog Boga i pravog čovjeka.
Međutim, čovjek koji je izraz svoje ljudske naravi, ne može nasljedovati Krista. Jednostavno je smiješno ustrajavanje na molitvi za milost kako bi on u tome mogao uspjeti. To je apsurdno, kao kad bi netko, tko nema talent za slikanje, pokušao oponašati nekog velikog slikara. Kao što slikar mora imati talent, tako i čovjek koji želi nasljedovati Krista, mora imati Kristov život.
Tko zna zašto smo zaboravili na činjenicu da smo rođeni od Boga. Tko zna zašto je danas važnije da su nas rodili roditelji nego da smo rođeni od Boga. Pa ipak, danas svi vidimo kako ljudi ignoriraju Crkvu jer ih je umarala svojim naukom koji često nije bio popraćen očitovanjem ljubavi.
Božja se ljubav očitovala činjenicom da je Otac poslao svoga Sina i da mi možemo imati Njegov život po njemu (usp. 1Iv 4,9). Radi se o Božjem životu! Njega se ne može izmisliti i nije dovoljno razmišljati o njemu. Potrebno je živjeti od njega. A kako ću znati da ga imam, da je nastanjen u meni? Tako da duboko u sebi iskusim da nisam ja ljubio Boga, nego je on ljubio nas i dao svoga Sina koji me oslobodio od smrti i grijeha. Sada tu ljubav mogu prenijeti svojoj braći (usp. 1Iv 3,14). U tome je razlika između kršćanstva koje se pretvorilo u dosadnu i opterećujuću religiju – a time i sve više posvjetovnjačenog – i vjere Crkve po kojoj Krist prebiva u našim srcima (usp. Ef 3,17).
I tada naše postojanje postaje očitovanje njega, preko svega što jesmo u Kristu.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Również dzisiaj drugie czytanie nie przestaje podkreślać cech charakterystycznych dla życia tych, którzy zostali ochrzczeni. W rzeczywistości żaden okres liturgiczny nie jest tak bogaty w ukazywanie nowości życia ochrzczonych, jak okres wielkanocny.
Dziś drugie czytanie zaczyna się tak: „Umiłowani, miłujmy się wzajemnie”. Od kilku wieków zatrzymujemy się nad tym wezwaniem. W rzeczywistości przyzwyczailiśmy się nawet do formy przykazania: “Musimy kochać!”, “Musimy kochać innych!”. A nawet: “Musimy kochać wszystkich!”.
Ale jak można nakazać człowiekowi kochać? Skąd człowiek może czerpać miłość, by móc kochać? Popełniliśmy ogromny błąd, gdy postawiliśmy miłość przed sobą, jakby była wartością, którą należy osiągnąć. W rzeczywistości przyzwyczailiśmy się modlić o Bożą łaskę, aby pomogła nam kochać, i rozumieliśmy to tak, jakby bohaterem miłości był człowiek, a Bóg wspomagał go swoją łaską.
Święty Jan natomiast pisze to napomnienie w sposób, który całkowicie dezawuuje te sposoby, które zostały ustanowione szczególnie w ostatnich stuleciach. Mówi bowiem: „Umiłowani, miłujmy się wzajemnie, bo miłość jest od Boga”. Miłość zatem pochodzi od Boga. To Bóg nam ją daje. Nie wystarczy myśleć, że Bóg pomaga nam kochać. Tak wcale nie jest! A wręcz: “Kto nie miłuje, trwa w śmierci” (1J 3, 14).
Stary człowiek jest bowiem niewolnikiem śmierci (por. Hbr 2, 14-15). Ale człowiek sam nie jest w stanie sprawić, by stary człowiek umarł, ponieważ sam jest tym starym człowiekiem. Nikt nie był w stanie uwolnić człowieka od egzystencji utożsamianej z tak zwanym „starym człowiekiem”. W swoim wcieleniu Chrystus odkupi człowieka z tej niewoli. Ten stary człowiek został ukrzyżowany z Chrystusem (por. Rz 6, 6). To Chrystus, przyjmując naszą śmierć, z miłością zjednoczył nas ze sobą w śmierci podobnej do Jego własnej. Co więcej, staliśmy się uczestnikami Jego śmierci, Jego sposobu umierania (por. Rz 6, 5). A Jego śmierć przeniosła człowieczeństwo, które przyjął, do życia w Bogu. Jego człowieczeństwo zmartwychwstało w blasku Bożej chwały.
W jaki sposób to się stało? Właśnie dlatego, że przeżył człowieczeństwo jako Syn Boży. A to oznacza, że będąc kochanym przez Ojca, jest poruszony tą miłością i przeżywa swoje człowieczeństwo jako dar z miłości i w miłości. Łącząc naszą śmierć z Jego śmiercią, uczestniczymy w odkupieniu człowieka właśnie poprzez sposób śmierci: śmierć jako objawienie Bożej miłości. Chrystus, który jest darem, włącza w ten dar swoje człowieczeństwo, które będąc wyrazem miłości Ojca i Syna, przechodzi w całkowicie nową egzystencję, w egzystencję właściwą boskiemu synostwu.
Ojciec kocha świat i daje swego Jednorodzonego Syna, aby świat nie pozostał w śmierci, ale przyjmując Go, otrzymał synowskie życie Boga (por. J 3, 16).
Dlatego jest On darem miłości. Ojciec kocha Go i prosi, aby oddał swoje życie (por. J 10, 17-18). A tym, o co prosi Go Ojciec, jest oddanie z miłością i z miłości swego życia – psychē, czyli człowieczeństwa – i w ten sposób przeprowadza Go do zoē, do życia wiecznego (por. J 12, 50).
„Ojciec miłuje Syna i wszystko oddał w Jego ręce” (J 3, 35). Następnie Syn otrzymuje wszystko od Ojca i wraz ze wszystkim oddaje się w ręce ludzkości. To jest miłość. Niczego nie zatrzymuje dla siebie. Kto daje siebie w ten sposób, zostaje zniszczony przez imperium śmierci. Ale to właśnie tam śmierć zostaje pokonana. Śmierć zbudowała swoje imperium na fakcie, że zniszczyła wszystko i wszystko zostało doprowadzone do tej samej konkluzji: stanie się pokarmem dla robaków w grobie.
Chrystus natomiast czyni śmierć pełną manifestacją życia ukonstytuowanego jako miłość, to znaczy, że w śmierci w pełni objawia Boga. Stając się uczestnikami takiej śmierci, przeszliśmy od egzystencji zamkniętej w ciele – do egzystencji, w której nasze człowieczeństwo jest przeżywane zgodnie z Duchem. „Dążność bowiem ciała prowadzi do śmierci, dążność zaś Ducha – do życia i pokoju” (Rz 8, 6). Człowiek nie może jednak zostać odkupiony poprzez porzucenie ciała, które jest konkretnością ludzkiej egzystencji. Dlatego jest to kwestia uczestniczenia całym sobą w śmierci Chrystusa. Uczestniczenia w Jego sposobie dawania siebie. Otrzymujemy w darze nasz udział w śmierci Chrystusa, otrzymujemy w darze Jego sposób życia ludzkim ciałem, czyli prawdziwą ludzką kondycję. W ten sposób uczestniczymy w ukrzyżowaniu starego człowieka i budzimy się do nowego życia (por. Rz 6, 4). Poprzez doświadczenie nabywamy poczucia śmierci, ponieważ kochamy, ponieważ dajemy siebie.
Zwlekamy z siebie starego człowieka, człowieka według Adama, i przyoblekamy się w nowego człowieka (por. Kol 3, 9-10), Chrystusa. „Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa” (Ga 3, 27). Ubranie objawia osobę. Tak więc „przyobleczeni w Chrystusa” oznacza, że objawiamy Chrystusa w Jego misterium paschalnym. Miłowanie siebie nawzajem oznacza, że objawiamy Chrystusa sobie nawzajem. Oznacza to wzajemne uczestnictwo w zbawieniu i nowości życia. Jak On nas umiłował, tak i my miłujmy się wzajemnie (por. J 15, 12). Chrystus jaśnieje w życiu chrześcijan, ponieważ to On żyje w każdym chrześcijaninie, a my objawiamy się jako Jego Ciało (por. 1 Kor 12, 27).
„Miłość jest z Boga, a każdy, kto miłuje, narodził się z Boga i zna Boga” (1 J 4, 7). Nie można być świadkiem Chrystusa, ani Go głosić, jeśli nie czyni się tego z miłością. Miłość zaś pochodzi od Boga. A ten, kto kocha, jest zrodzony z Boga. Bóg nie rozdaje miłości jako czegoś, ani nie rozdaje jej staremu człowiekowi, ale rozdaje miłość, rodząc nas jako swoje dzieci i wychowując nas do nowego życia. Rzeczywiście, to jest punkt demarkacyjny.
Kto wie, dlaczego coraz bardziej ześlizgiwaliśmy się w kierunku naśladownictwa, zamiast pozostawać w byciu zrodzonym przez Boga, do tego stopnia, że najwyższym celem chrześcijanina stał się ludzki wysiłek naśladowania Chrystusa, prawdziwego Boga i prawdziwego człowieka.
Ale człowiek, który jest praktycznie wyrazem swojej ludzkiej natury, nie może naśladować Chrystusa. Naleganie na błaganie o łaskę, aby mógł odnieść w tym sukces, jest po prostu niedorzeczne. Jest to tak absurdalne, jak gdyby ktoś, kto nie ma talentu malarskiego, chciał naśladować wielkiego malarza. Podobnie, aby naśladować Chrystusa, trzeba mieć życie Chrystusa.
Kto wie, dlaczego zapomnieliśmy o tym, że jesteśmy zrodzeni z Boga? Kto wie, dlaczego dzisiaj bycie zrodzonym przez rodziców jest ważniejsze niż bycie zrodzonym przez Boga? A jednak dzisiaj wszyscy widzimy, jak Kościół jest ignorowany przez ludzi, ponieważ znużył ich swoimi naukami, wygłaszanymi tak wiele razy bez towarzyszącej im manifestacji miłości.
Boża miłość została zamanifestowana przez fakt, że Ojciec posłał swojego Syna i możemy mieć Jego życie przez Niego (por. 1 J 4:9). Chodzi o życie Boga! Tego nie można wymyślić i nie wystarczy o tym myśleć. Trzeba nim żyć. A skąd wiem, że je mam, że jestem zamieszkany przez życie? Ponieważ mam fundamentalne doświadczenie w mojej osobie, że to nie ja umiłowałem Boga, ale to On nas umiłował i dał swojego Syna, który uwolnił mnie od śmierci i grzechu. A teraz mogę przekazać tę miłość moim braciom i siostrom (por. 1J 3, 14). To stanowi różnicę między chrześcijaństwem przekształconym w nudną i ciężką religię – a w konsekwencji coraz bardziej światową – a wiarą eklezjalną, która sprawia, że Chrystus zamieszkuje w naszych sercach (por. Ef 3, 17).
A wtedy nasze istnienie staje się Jego manifestacją, dokładnie poprzez wszystko, czym jesteśmy w Chrystusie.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej