Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] I DOMENICA DI QUARESIMA (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/02/Tentazioni-Vic-01-400x400.jpg "[SEMI] I DOMENICA DI QUARESIMA (Anno B) 2")
“Cristo è morto una volta per sempre per i peccati” (1Pt 3,18).
La sua morte è un’offerta di sé stesso che, compiuta una volta per tutte, lo ha fatto entrare per sempre nel Santuario.
E questo non attraverso il sacrificio di offerte, come si usava nel tempio, ma versando il proprio sangue (cf Eb7,27; 9,12).
Dunque, il dono della vita di Cristo si compie come il passaggio, con l’umanità che Egli ha assunto, nel Regno del Padre.
Questa infatti è la volontà del Padre, questo era il disegno d’amore del Padre, custodito da sempre (cf Ef 1,5).
“Mediante quella volontà siamo stati santificati per mezzo dell’offerta del corpo di Gesù Cristo, una volta per sempre” (Eb 10,10).
Il senso, anzi il compimento della morte di Cristo è la nostra vita nuova.
Il battesimo, infatti, ci unisce alla sua morte, così che noi non moriamo da soli, ma veniamo uniti alla sua morte. E con lui veniamo anche sepolti, con lui veniamo risuscitati per vivere la novità della vita (cf Rm 6,3-4).
La sua morte fa passare l’umanità, che lui ha assunto nel dono, per diventare dono d’amore e così passare ad un nuovo modo di vivere.
Questo nuovo modo di vivere la propria natura è proprio quello del Figlio di Dio.
Incarnandosi, Cristo ha realizzato questo disegno, mostrando la vera umanità vissuta come Figlio di Dio.
Adesso a noi è data la grazia battesimale di partecipare direttamente a questo modo di vivere.
Ma l’accesso a questa vita divina di paternità e figliolanza è opera dello Spirito Santo.
Infatti, Pietro dice che Cristo è stato “messo a morte nel corpo, ma reso vivo nello Spirito” (1Pt 3,18).
Solo nel suo Figlio fattosi uomo Dio poteva entrare nell’impero della morte e vincerlo definitivamente.
Questa vittoria apre un orizzonte nuovo, che corrisponde a una nuova creazione.
Nella prima creazione si dice che “lo spirito di Dio aleggiava sulle acque” (Gen 1,2).
Questa è proprio l’immagine che testimonia come Dio, attraverso il suo Spirito, che è la vita, dà vita alla creazione, ma il peccato dell’uomo ha chiuso questa relazione con lo Spirito datore della vita secondo Dio, e l’uomo è stato destinato a morire.
La Genesi dice che “Il mio spirito non resterà sempre nell’uomo, perché egli è carne” (Gen 6,3) e anche: “polvere tu sei e in polvere ritornerai!” (Gen 3,19).
Sullo scenario disastroso e senza via d’uscita che si è creato dopo il peccato – basta pensare all’assurdità dei costruttori della Torre di Babele –, Dio prepara un evento che rimane il simbolo della volontà di Dio di una nuova creazione.
Si tratta del diluvio universale e dell’arca di Noè (cf Gen 6).
Il cap. 7 della Genesi descrive il diluvio stesso e la salvezza attraverso l’obbedienza di Noè, cioè attraverso la sua arca.
Nel cap. 8 viene descritta la fine del diluvio. Quando l’arca stava per toccare terra, Noè manda una colomba per portare la notizia dell’arrivo “al porto”, che sarà una nuova tappa della vita del creato.
“La colomba tornò a lui sul far della sera; ecco, essa aveva nel becco una tenera foglia di ulivo” (Gen 8,11).
Dal battesimo di Cristo, noi cristiani abbiamo appreso che la colomba può essere intesa come un simbolo, come un’immagine dello Spirito Santo, proprio per il suo modo di “aleggiare” sul nido (cf Mc,1,10).
Non che la colomba come tale sia l’immagine dello Spirito Santo, bensì il suo modo di “aleggiare” manifesta la modalità della discesa dello Spirito.
Allora la realtà si fa molto ricca.
All’inizio c’era una colomba che “aleggiava” sulle acque della creazione, mentre questa stava apparendo giorno dopo giorno. Ora, dopo la distruzione della creazione, appare di nuovo una colomba, ma questa porta nel becco una tenera foglia di ulivo.
Sin dall’inizio, l’iconografia fa vedere che la colomba non porta solo una foglia di ulivo, ma un intero rametto di ulivo.
Ma cosa produce l’olivo?
Sarebbe facile dire che produce le olive, ma le olive trovano il loro compimento pieno nell’olio.
E, quando le olive diventano olio, l’olio trova il suo compimento nell’unzione.
Nel battesimo, soprattutto nella sua comprensione secondo la Chiesa antica, che chiamava “battesimo” i sacramenti dell’iniziazione cristiana, riceviamo una serie di unzioni. Riceviamo anzitutto un’unzione che ci rende inafferrabili dal diavolo, perché essendo unti, lui non riesce ad avere la presa su di noi, la sua mano rapace non riesce ad afferrarci.
Ma poi, soprattutto, abbiamo un’unzione che ci conferisce la stabilità dello Spirito Santo.
L’apostolo Giovanni chiama l’evento del dono dello Spirito Santo “unzione”: “Ora voi avete ricevuto l’unzione dal Santo, e tutti avete la conoscenza” (1Gv 2,20).
Anzi, esplicita ancora più chiaramente: “E quanto a voi, l’unzione che avete ricevuto da lui rimane in voi e non avete bisogno che qualcuno vi istruisca. Ma, come la sua unzione vi insegna ogni cosa ed è veritiera e non mentisce, così voi rimanete in lui come essa vi ha istruito” (1Gv 2,27).
Questo è quanto coincide anche con l’affermazione di Cristo quando dice che lo Spirito è “presso di voi” e passerà “in voi” (cf Gv 14,17).
La nuova creazione si manifesta dunque con il dono della vita dataci dallo Spirito Santo. E questa vita non può essere spenta neanche dalla morte del corpo.
Anzi, mentre tutti pensano che Cristo sia morto, lui nello Spirito porta l’annuncio della vita nuova agli spiriti in prigione (cf 1Pt 3,19).
Gli spiriti in prigione sono proprio quelli che non credevano che l’uomo si sarebbe salvato con l’amore (cf 1Cor 13,1-8).
È il Signore che sta alla destra del Padre che vuole che noi siamo sempre con lui. Infatti “Asceso in alto, ha portato con sé i prigionieri, ha distribuito doni agli uomini” (Ef 4,8).
“Quando sarò andato e vi avrò preparato un posto, verrò di nuovo e vi prenderò con me, perché dove sono io siate anche voi” (Gv 14,3).
Cristo è sceso nella prigione per liberare la vita dello Spirito.
Purtroppo, l’assenza dello Spirito Santo nella nostra teologia degli ultimi secoli ha fatto sì che la riflessione teologica trascuri che cos’è esattamente la vita secondo Dio. Si sottolineano tante cose, si insegnano tante nozioni, ma la comunicazione della vita nuova è molto debole.
Una cosa è pensare che noi dobbiamo darci da fare per arrivare da qualche parte, un’altra è mostrare che, pur essendo succubi della carne, che ci porta a difenderci e ad affermarci, noi passiamo la morte, che la carne teme molto, e riceviamo la vita nello Spirito, che ci porta nel Regno.
La carne faceva leva sulla legge, ma si arrivava alla morte. Ora è lo Spirito Santo che muove la storia dando la vita.
Ma oggi la verità della rinascita è quasi totalmente assente.
Si lavora molto per perfezionare l’uomo naturale e non ci occupiamo dell’uomo che è morto e risuscitato, che è rinato dallo Spirito Santo.
Si insiste ancora molto sulla creazione e si trascura la figliolanza.
Si insiste sull’essere creati, ma non sull’essere risuscitati, rigenerati.
Lo Spirito ci ha liberati dalla legge per vivere secondo lo Spirito – che è “nuovo” – e non più secondo la lettera – che è “antiquata” (cf Rm 7,6).
La vocazione della Chiesa è proprio manifestare questa verità della vita, la vita che scaturisce dall’unzione, cioè la vita dello Spirito che realizza l’umanità come umanità filiale, nel Figlio di Dio.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
“Cristo murió una vez para siempre por los pecados” (1 Pe 3,18). Su muerte es una ofrenda de sí mismo que, de una vez para siempre, le hizo entrar en el santuario para siempre. Y ello no mediante el sacrificio de ofrendas, como era costumbre en el templo, sino derramando su propia sangre (cf. Hb 7,27; 9,12).
Por tanto, el don de la vida de Cristo se cumple como el pasaje, con la humanidad que Él asumió, al Reino del Padre. Ésta es, en efecto, la voluntad del Padre, éste era el designio de amor del Padre, guardado para siempre (cf Ef 1,5).
“Por esa voluntad hemos sido santificados mediante la ofrenda del cuerpo de Jesucristo, hecha una vez para siempre” (Heb 10,10). El sentido, más aún, el cumplimiento de la muerte de Cristo es nuestra vida nueva. El bautismo, en efecto, nos une a su muerte, de modo que no morimos solos, sino que estamos unidos a su muerte. Y con él somos también sepultados, con él resucitamos para vivir la novedad de la vida (cf. Rm 6, 3-4).
Su muerte hace que la humanidad, que él asumió como don, se convierta en don de amor y pase así a una nueva forma de vivir. Esta nueva forma de vivir la propia naturaleza es precisamente la del Hijo de Dios. Al encarnarse, Cristo realizó este designio, mostrando la verdadera humanidad vivida como Hijo de Dios. Ahora se nos concede la gracia bautismal de participar directamente en este modo de vivir.
Pero el acceso a esta vida divina de paternidad y filiación es obra del Espíritu Santo. De hecho, Pedro dice que Cristo fue “entregado a la muerte en el cuerpo, pero vivificado en el Espíritu” (1 Pe 3,18). Sólo en su Hijo hecho hombre pudo Dios entrar en el imperio de la muerte y vencerla definitivamente. Esta victoria abre un nuevo horizonte, que corresponde a una nueva creación.
En la primera creación se dice que “el espíritu de Dios se cernía sobre las aguas” (Gn 1,2). Esta es precisamente la imagen que atestigua cómo Dios, por medio de su Espíritu, que es vida, da vida a la creación, pero el pecado del hombre cerró esta relación con el Espíritu dador de vida según Dios, y el hombre estaba destinado a morir. El Génesis dice: “Mi espíritu no permanecerá en el hombre para siempre, porque es carne” (Gn 6,3) y también: “polvo eres y al polvo volverás” (Gn 3,19).
Frente al escenario desastroso y sin salida creado tras el pecado -basta pensar en lo absurdo de los constructores de la Torre de Babel-, Dios prepara un acontecimiento que sigue siendo el símbolo de la voluntad de Dios para una nueva creación. Se trata del diluvio universal y del arca de Noé (cf. Gn 6).
El capítulo 7 del Génesis describe el diluvio mismo y la salvación mediante la obediencia de Noé, es decir, mediante su arca. En el cap. 8 se describe el final del diluvio. Cuando el arca estaba a punto de tocar tierra, Noé envía una paloma para traer la noticia de la llegada “al puerto”, que será una nueva etapa en la vida de la creación. “La paloma volvió a él al atardecer; he aquí que tenía en el pico una tierna hoja de olivo” (Gn 8,11).
Desde el bautismo de Cristo, los cristianos hemos aprendido que la paloma puede entenderse como símbolo, como imagen del Espíritu Santo, precisamente por su manera de “revolotear” sobre el nido (cf. Mc 1,10). No es que la paloma como tal sea la imagen del Espíritu Santo, sino que su modo de “revolotear” manifiesta el modo de descenso del Espíritu.
Entonces la realidad se hace muy rica.
En el principio había una paloma “revoloteando” sobre las aguas de la creación mientras se aparecía día tras día. Ahora, tras la destrucción de la creación, vuelve a aparecer una paloma, pero ésta lleva en el pico una tierna hoja de olivo.
Desde el principio, la iconografía muestra que la paloma no lleva sólo una hoja de olivo, sino una rama de olivo entera. Pero, ¿qué produce el olivo? Sería fácil decir que produce aceitunas, pero las aceitunas encuentran su plena realización en el aceite. Y, cuando las aceitunas se convierten en aceite, el aceite encuentra su plenitud en la unción.
En el bautismo, sobre todo en su concepción según la Iglesia primitiva, que llamaba “bautismo” a los sacramentos de la iniciación cristiana, recibimos una serie de unciones. En primer lugar, recibimos una unción que nos hace esquivos al demonio, porque al estar ungidos, no puede agarrarnos, su mano rapaz no puede asirnos.
Pero luego, sobre todo, tenemos una unción que nos da la estabilidad del Espíritu Santo. El apóstol Juan llama “unción” al acontecimiento del don del Espíritu Santo: “Ahora habéis recibido la unción del Santo, y todos tenéis conocimiento” (1 Jn 2, 20).
Es más, lo deja aún más claro: “Y en cuanto a vosotros, la unción que habéis recibido de él permanece en vosotros, y no necesitáis que nadie os instruya. Pero así como su unción os enseña todas las cosas y es verdadera y no miente, así también vosotros permanecéis en él, tal como él os ha instruido” (1Jn 2,27).
Esto coincide también con la afirmación de Cristo cuando dice que el Espíritu está “con vosotros” y pasará “a vosotros” (cf. Jn 14,17). La nueva creación se manifiesta así en el don de la vida que nos da el Espíritu Santo. Y esta vida no puede extinguirse ni siquiera con la muerte del cuerpo.
En efecto, mientras todos piensan que Cristo ha muerto, Él, en el Espíritu, lleva el anuncio de la vida nueva a los espíritus encarcelados (cf. 1 Pe 3,19). Los espíritus encarcelados son precisamente los que no creyeron que el hombre se salvaría por el amor (cf. 1 Co 13,1-8).
Es el Señor, que está a la derecha del Padre, quien quiere que estemos siempre con Él. Porque “habiendo subido a lo alto, tomó consigo a los prisioneros y repartió dones a los hombres” (Ef 4,8). “Cuando me haya ido y os haya preparado un lugar, vendré otra vez y os llevaré conmigo, para que donde yo esté estéis también vosotros” (Jn 14,3). Cristo bajó a la cárcel para liberar la vida del Espíritu.
Por desgracia, la ausencia del Espíritu Santo en nuestra teología de los últimos siglos ha hecho que la reflexión teológica descuide qué es exactamente la vida según Dios. Se subrayan tantas cosas, se enseñan tantas nociones, pero la comunicación de la vida nueva es muy débil.
Una cosa es pensar que tenemos que desviarnos de nuestro camino para llegar a alguna parte, y otra muy distinta mostrar que, aunque estemos sometidos a la carne, que nos lleva a defendernos y afirmarnos, pasamos a través de la muerte, que la carne teme mucho, y recibimos la vida en el Espíritu, que nos introduce en el Reino.
Antes la carne se apoyaba en la ley, pero llegó a la muerte. Ahora es el Espíritu Santo quien mueve la historia dando vida. Pero hoy la verdad del renacer está casi totalmente ausente.
Se trabaja mucho para perfeccionar al hombre natural, y no se centran en el hombre que murió y resucitó, que nació de nuevo por el Espíritu Santo. Se insiste mucho en la creación y se descuida la filiación. Se insiste en ser creado, pero no en ser resucitado, regenerado.
El Espíritu nos ha liberado de la ley para vivir según el Espíritu -que es “nuevo”- y ya no según la letra -que es “caduca”- (cf. Rm 7,6). La vocación de la Iglesia es precisamente manifestar esta verdad de vida, la vida que brota de la unción, es decir, la vida del Espíritu que realiza a la humanidad como humanidad filial, en el Hijo de Dios.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
»Kristus je trpel zaradi grehov, in sicer enkrat za vselej« (1 Pt 3,18).
Njegova smrt je daritev samega sebe, ki jo je daroval enkrat za vselej in mu je za vedno omogočila vstop v Svetišče.
Vendar ne preko žrtvovanja daritev, kot je bilo v navadi v templju, ampak s prelitjem lastne krvi (prim. Heb 7,27; 9,12).
Dar Kristusovega življenja se torej izvrši kot prehod v Očetovo kraljestvo, skupaj s človeškostjo, ki jo je privzel.
To je namreč Očetova volja, to je bil očetov načrt ljubezni, od vekomaj shranjen (prim. Ef 1,5).
»V tej volji smo z daritvijo telesa Jezusa Kristusa posvečeni enkrat za vselej« (Heb 10,10).
Smisel, oziroma izpolnitev Kristusove smrti je naše novo življenje.
Krst nas namreč združi z njegovo smrtjo, tako da ne umremo sami, ampak smo združeni z njegovo smrtjo. Z njim smo tudi pokopani in z njim obujeni, da bi živeli novost življenja (prim. Rim 6,3-4).
Zaradi njegove smrti človeškost, ki jo je privzel, preide v dar ljubezni in s tem v nov način bivanja. Ta nov način življenja lastne narave je način Božjega Sina.
Z učlovečenjem je Kristus uresničil ta načrt in pokazal pravo človeškost, ki jo je živel kot Božji Sin.
Zdaj pa je nam podarjena krstna milost in smo neposredno deležni tega načina življenja.
Dostop do tega Božjega življenja očetovstva in sinovstva pa je delo Svetega Duha.
Peter namreč pravi, da je bil Kristus »po mesu umorjen, a po Duhu je bil oživljen« (1 Pt 3,18).
Samo v svojem Sinu, ki je postal človek, je lahko Bog vstopil v kraljestvo smrti in ga dokončno premagal.
Ta zmaga odpre novo obzorje, ki ustreza novemu stvarjenju.
Pri prvem stvarjenju je rečeno: »duh Božji je vel nad vodami« (1 Mz 1,2).
Ta podoba pričuje o tem, kako Bog po svojem Duhu, ki je življenje, dá življenje stvarstvu. Človekov greh pa je zaprl ta odnos z Duhom, darovalcem življenja po Bogu, in človeku je bilo usojeno umreti.
Prva Mojzesova knjiga pravi: »Moj dih ne bo ostal v človeku za vedno, ker je meso« (1 Mz 6,3) in še: »prah si in v prah se povrneš« (1 Mz 3,19).
V pogubnem in brezizhodnem prizorišču, ki se je ustvarilo po grehu – dovolj je pomisliti na nesmiselnost graditeljev Babilonskega stolpa – je Bog pripravljal dogajanje, ki ostane simbol Božje volje za novo stvarstvo.
To je vesoljni potop in Noetova ladja (prim. 1 Mz 6).
V sedmem poglavju Prve Mojzesove knjige je opisan potop in rešitev preko Noetove poslušnosti, to je preko njegove ladje.
V osmem poglavju je opisan konec potopa. Ko je bila ladja na tem, da pride do kopnega, Noe pošlje golobico, da prinese novico o prihodu v »pristanišče«, ki bo nova stopnja v življenju stvarstva.
»Proti večeru se je golobica vrnila in glej, v kljunu je imela zeleno oljčno vejico« (1 Mz 8,11).
Kristjani smo se od Kristusovega krsta naučili, da lahko goloba razumemo kot simbol, kot podobo Svetega Duha. Kakor golob »veje« nad gnezdom, tako se spušča Sveti Duh (prim. Mr 1,10).
Ni golob kot tak podoba Svetega Duha, ampak njegov način »vetja« razodeva način spuščanja Svetega Duha.
Tako ta stvar postane zelo bogata.
Na začetku je bil golob, ki je »vel« nad vodami stvarstva, ki je nastajalo iz dneva v dan. Po uničenju tega stvarstva se je znova pokazala golobica, tokrat z oljčno vejico v kljunu.
Vse od začetka je ikonografija prikazala, da golobica ne nosi samo vejice, ampak celo oljčno vejo.
Kaj obrodi oljka?
Hitro rečemo, da olive, toda olive so izpolnjene v olju.
Ko pa olive postanejo olje, je olje izpolnjeno v maziljenju.
Pri krstu, zlasti, kakor ga je razumela prva Cerkev, ki je zakramente uvajanja imenovala »krst«, prejmemo več maziljenj. Predvsem maziljenje, po katerem nas hudič ne more zgrabiti. Maziljeni smo, zato nas ne more prijeti, njegova grabežljiva roka nas ne more zgrabiti.
Zatem imamo maziljenje, ki nam podeli trdnost Svetega Duha.
Apostol Janez dogodek daru Svetega Duha imenuje »maziljenje«: »Vi pa imate maziljenje od Svetega in vsi to veste« (1 Jn 2,20).
Še jasneje pove: »Kar pa zadeva vas: maziljenje, ki ste ga dobili od njega, ostaja v vas in zato ni treba, da vas kdo uči. Kakor vas njegovo maziljenje uči o vsem in je resnično in ni laž, tako ostajajte v njem, kakor vas je poučilo« (1 Jn 2,27).
To sovpada s Kristusovim zagotovilom, ko pravi, da je Duh »pri vas« in bo prešel »v vas« (prim. Jn 14,17).
Novo stvarjenje se torej razodene z darom življenja, ki nam ga podari Sveti Duh. In tega življenja ne more ugasniti niti smrt telesa.
Ko vsi mislijo, da je Kristus mrtev, on v Duhu ponese oznanilo novega življenja duhovom v ječi (prim. 1 Pt 3,19).
Duhovi v ječi niso verjeli, da se bo človek rešil po ljubezni (prim. 1 Kor 13,1-8).
Gospod, ki je na Očetovi desnici, hoče, da bi bili vedno z njim. Kajti »povzpel se je na višavo, ujete peljal ujetnike, dal je darove ljudem« (Ef 4,8).
»Ko odidem in vam pripravim prostor, bom spet prišel in vas vzel k sebi, da boste tudi vi tam, kjer sem jaz« (Jn 14,3).
Kristus se je spustil v ječo, da bi osvobodil življenje Duha.
Žal pa je odsotnost Svetega Duha v naši teologiji zadnjih stoletij povzročila, da teološko razmišljanje zanemarja, kaj je pravzaprav življenje po Bogu. Mnogo stvari se poudarja in uči veliko pojmov, posredovanje novega življenja pa je zelo šibko.
Eno je misliti, da se moramo naprezati, da bi kam prišli, drugo pa pokazati, da navkljub temu, da smo podvrženi mesu, ki nas vodi v obrambo in uveljavljanje sebe, gremo preko smrti, ki se je meso zelo boji, in prejmemo življenje v Duhu, ki nas vodi v Kraljestvo.
Meso je spodbujalo k izpolnjevanju postave, a je pripeljalo do smrti. Zdaj pa Sveti Duh giblje zgodovino tako, da daje življenje.
Vendar je danes resnica prerojenja skoraj popolnoma odsotna.
Veliko delamo na izpopolnjevanju naravnega človeka, ne ukvarjamo pa se s človekom, ki je umrl in vstal, ki ga je Sveti Duh prerodil.
Veliko vztrajamo pri stvarjenju, zanemarjamo pa sinovstvo.
Vztrajamo pri tem, da smo ustvarjeni, ne pa pri tem, da smo že obujeni, prerojeni.
Duh nas je osvobodil od postave, da bi živeli po Duhu – ki je »nov« – in ne več po črki –, ki je »zastarela« (prim. Rim 7,6).
Poklicanost Cerkve je razodevati to resnico življenja; življenja, ki privre iz maziljenja, to je življenje Svetega Duha, ki uresniči človeškost kot sinovsko človeškost, v Božjem Sinu.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
„Krist jednom za grijehe umrije” (1Pt 3,18).
Njegova smrt je prinos samog sebe, koji je prinio jednom zauvijek i koji mu je omogućio da zauvijek uđe u Svetinju.
Ali ne preko žrtve prinosnice, kao što se to običavalo činiti u hramu, nego prolijevanjem vlastite krvi (usp. Heb 7,27;9,2).
Dar Kristova života ostvaruje se dakle kao prijelaz u Očevo kraljevstvo, zajedno s čovještvom koje je preuzeo.
To je, naime, Očeva volja, to je bio Očev naum ljubavi, koji je on čuvao od vječnosti (usp. Ef 1,5).
„U toj smo volji posvećeni prinosom tijela Isusa Krista jednom zauvijek“ (Heb 10,10).
Smisao, štoviše, ispunjenje Kristove smrti jest naš novi život.
Krštenje nas, naime, sjedinjuje s njegovom smrću, tako da ne umiremo sami, nego smo sjedinjeni s njegovom smrću. S njim smo također ukopani i s njim smo uskrsnuli da bismo živjeli novost života (usp. Rim 6,3-4).
Zahvaljujući njegovoj smrti čovještvo, koje je on preuzeo, prelazi u dar ljubavi i time u novi način življenja.
Taj novi način življenja vlastite naravi jest način življenja Sina Božjega.
Krist je svojim utjelovljenjem ispunio taj naum i pokazao istinsko čovještvo, koje je živio kao Sin Božji.
Sada nam je dana krsna milost po kojoj izravno sudjelujemo u tom načinu življenja.
A pristup tom božanskom životu očinstva i sinovstva djelo je Duha Svetoga.
Naime, Petar kaže da je Krist „ubijen doduše u tijelu, ali oživljen u duhu“ (1Pt 3,18).
Samo je u svome Sinu, koji je postao čovjek, Bog mogao ući u carstvo smrti i konačno ga poraziti.
Ta pobjeda otvara novi horizont, koji odgovara novom stvaranju.
U prvom stvaranju je rečeno: „duh Božji lebdio je nad vodama“ (Post 1,2).
To je upravo slika koja svjedoči kako Bog, po svom Duhu, koji je život, daje život stvorenju. Međutim, čovjekov je grijeh zatvorio taj odnos s Duhom, davateljem života po Božju, te je čovjeku suđeno da umre.
Knjiga Postanka kaže: „Neće moj duh u čovjeku ostati dovijeka; čovjek je tjelesan“ (Post 6,3) i također: „prah si, u prah ćeš se i vratiti“ (Post 3,19).
Na katastrofalnom i bezizlaznom scenariju koji se dogodio nakon grijeha – dovoljno je prisjetiti se apsurdnosti graditelja Babilonske kule – Bog priprema događaj koji ostaje simbol Božje volje za novim stvaranjem.
Radi se o sveopćem potopu i Noinoj korablji (usp. Post 6).
Sedmo poglavlje Knjige Postanka opisuje sâm potop i spasenje preko Noine poslušnosti, odnosno preko njegove korablje.
U osmom poglavlju opisan je kraj potopa. Kad je korablja trebala dodirnuti kopno, Noa šalje golubicu da donese vijest o dolasku „u luku“, što će biti nova etapa u životu stvorenja.
„Prema večeri golubica se vrati k njemu, i gle! u kljunu joj svjež maslinov list“ (Post 8,11).
Mi kršćani smo iz Kristova krštenja naučili da golubicu možemo shvatiti kao simbol, kao sliku Duha Svetoga. Kao što golubica „lebdi“ nad gnijezdom, tako se i Dug Sveti spušta (usp. Mk 1,10).
Golubica kao takva nije slika Duha Svetoga, već njezin način „lebdenja“ očituje način spuštanja Duha Svetoga.
Tako ta stvarnost postaje veoma bogata.
U početku bijaše golubica koja je „lebdjela“ nad vodama stvorenja, koje je nastajalo iz dana u dan. Nakon uništenja stvorenja, ponovno se pojavljuje golubica, ali ova u kljunu nosi svjež maslinov list.
Ikonografija je od samog početka pokazivala golubicu kako nosi, ne samo maslinov list, neo cijelu grančicu masline.
Ali što maslina proizvodi?
Odmah ćemo reći da proizvodi masline, ali masline pronalaze svoje potpuno ispunjenje u ulju.
A kada masline postanu ulje, ulje pronalazi svoje ispunjenje u pomazanju.
U krštenju, osobito kako ga je shvaćala prva Crkva, koja je sakramente kršćanske inicijacije nazivala „krštenjem“, primamo nekoliko pomazanja. Prije svega, pomazanje koje nas čini neuhvatljivima đavlu. Budući da smo pomazani, on nas ne može uhvatiti, njegova grabežljiva ruka ne može nas zgrabiti.
Zatim imamo pomazanje koje nam daje postojanost Duha Svetoga.
Apostol Ivan događaj dara Duha Svetoga naziva „Pomazanjem“: „A vi imate Pomazanje od Svetoga, i znanje svi imate“ (1Iv 2,20).
Štoviše, kaže još jasnije: „A vi – Pomazanje koje primiste od njega u vama ostaje i ne treba da vas itko poučava. Nego njegovo vas Pomazanje uči o svemu, a istinito je i nije laž, pa kao što vas je ono naučilo, ostanite u njemu“ (1Iv 2,27).
To se također podudara s Kristovom tvrdnjom kada kaže da je Duh „kod vas“ i da će prijeći „u vas“ (usp. Iv 14,17).
Novo stvaranje se očituje dakle sa darom života koji nam je dao Duh Sveti. A taj život ne može ugasiti ni smrt tijela.
Štoviše, dok svi misle da je Krist mrtav, on u Duhu donosi navještaj novog života duhovima u tamnici (usp. 1Pt 3,19).
Duhovi u tamnici su oni koji nisu vjerovali da se čovjek može spasiti s ljubavlju (usp. 1Kor 13,1-8).
Gospodin koji je zdesna Ocu želi da uvijek budemo s njim. Naime, „Na visinu uzađe vodeći sužnje, dade dare ljudima“ (Ef 4,8).
„Kad odem i pripravim vam mjesto, ponovno ću doći i uzeti vas k sebi da i vi budete gdje sam ja“ (Iv 14,3).
Krist je sišao u tamnicu kako bi oslobodio život Duha.
Nažalost, odsutnost Duha Svetoga u našoj teologiji posljednjih stoljeća dovela je do toga da je teološko promišljanje zanemarilo ono što je zapravo život po Božju. Naglašavaju se mnoge stvari, uče se mnogi pojmovi, ali je priopćavanje novog života vrlo slabo.
Jedno je misliti da se moramo potruditi kako bismo negdje stigli, ali drugo je pokazati da, unatoč toga što smo podložni pȕti, koja nas dovodi do toga da se branimo i ostvarimo, prolazimo kroz smrt, koje se pȕt jako boji, i primamo život u Duhu, koji nas vodi u Kraljevstvo.
Pȕt se oslanjala na vršenje zakona, ali je odvodila u smrt. Sada je Duh Sveti taj koji pokreće povijest dajući život.
Međutim, danas je istina o novom rođenju gotovo potpuno odsutna.
Mnogo radimo na usavršavanju naravnog čovjeka, ali se ne bavimo čovjekom koji je umro i uskrsnuo, koji je po Duhu Svetom nanovo rođen.
Još uvijek mnogo inzistiramo na stvaranju, ali zanemarujemo sinovstvo.
Inzistiramo na tome da smo stvoreni, ali ne i na tome da smo već uskrsnuli, preporođeni.
Duh nas je oslobodio zakona da bismo mogli živjeti po Duhu – koji je „novost“ – a ne više po „stareži slova“ (usp. Rim 7,6).
Poziv Crkve je očitovati tu istinu života, života koji izvire iz pomazanja, odnosno života Duha Svetoga koji ostvaruje čovještvo kao sinovsko čovještvo, u Sinu Božjem.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
„Chrystus bowiem również raz umarł za grzechy” (1P 3,18).
Jego śmierć była ofiarą z samego siebie, która dokonana raz na zawsze sprawiła, że na zawsze wszedł do Sanktuarium.
I to nie przez składanie ofiar, jak to było w zwyczaju w świątyni, ale przez przelanie własnej krwi (por. Hbr 7,27; 9,12).
W ten sposób dar życia Chrystusa dokonuje się jako przejście do Królestwa Ojca, wraz z człowieczeństwem, które przyjął.
Taka jest bowiem wola Ojca, taki był Jego plan miłości, pielęgnowany od zawsze (por. Ef 1,5).
“Na mocy tej woli uświęceni jesteśmy przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa raz na zawsze”(Hbr 10,10).
Sensem, a właściwie wypełnieniem śmierci Chrystusa jest nasze nowe życie.
Chrzest w rzeczywistości jednoczy nas z Jego śmiercią, abyśmy nie umierali sami, ale byli zjednoczeni z Jego śmiercią. Z Nim też zostaliśmy pogrzebani i z Nim powstaliśmy do nowego życia (por. Rz 6, 3-4).
Jego śmierć sprawia, że człowieczeństwo, które przyjął w darze, staje się darem miłości, a tym samym przechodzi na nowy sposób życia.
Ten nowy sposób życia własną naturą jest właśnie sposobem życia Syna Bożego.
Wcielając się, Chrystus zrealizował ten plan, ukazując prawdziwe człowieczeństwo przeżywane jako Syn Boży.
Teraz my otrzymaliśmy łaskę chrztu, aby bezpośrednio uczestniczyć w tym sposobie życia.
Ale dostęp do tego boskiego życia ojcostwa i synostwa jest dziełem Ducha Świętego.
Istotnie, Piotr mówi, że Chrystus został “zabity wprawdzie na ciele, ale powołany do życia Duchem”(1 P 3,18).
Jedynie w swoim Synu, który stał się człowiekiem, Bóg mógł wkroczyć do imperium śmierci i definitywnie je pokonać.
To zwycięstwo otwiera nowy horyzont, odpowiadający nowemu stworzeniu.
Przy pierwszym stworzeniu jest powiedziane, że “Duch Boży unosił się nad wodami” (Rdz 1,2).
Jest to właśnie obraz, który świadczy o tym, jak Bóg poprzez swojego Ducha, który jest życiem, daje życie stworzeniu, ale grzech człowieka zamknął tę relację z Duchem dającym życie według Boga, a człowiek został przeznaczony na śmierć.
Księga Rodzaju mówi: “Nie może pozostawać duch mój w człowieku na zawsze, gdyż człowiek jest istotą cielesną” (Rdz 6,3), a także: “prochem jesteś i w proch się obrócisz!” (Rdz 3,19).
Wbrew katastrofalnemu i ślepemu scenariuszowi stworzonemu po grzechu – wystarczy pomyśleć o absurdzie budowniczych wieży Babel – Bóg przygotowuje wydarzenie, które pozostaje symboliczne dla Bożej woli nowego stworzenia.
Chodzi o powszechny potop i arkę Noego (por. Rdz 6).
Rozdział 7 Księgi Rodzaju opisuje sam potop i zbawienie dzięki posłuszeństwu Noego, tj. dzięki jego arce.
W rozdziale 8 opisany jest koniec potopu. Kiedy arka miała już dotknąć ziemi, Noe wysyła gołębicę, aby przyniosła wieści o przybyciu “do portu”, który będzie nowym etapem w życiu stworzenia. “Ta wróciła do niego pod wieczór, niosąc w dziobie świeży listek z drzewa oliwnego” (Rdz 8,11).
Od chrztu Chrystusa my, chrześcijanie, nauczyliśmy się, że gołębica może być rozumiana jako symbol, jako obraz Ducha Świętego, właśnie ze względu na jej sposób “unoszenia się” nad gniazdem (por. Mk 1,10).
Nie chodzi o to, że gołębica jako taka jest obrazem Ducha Świętego, ale jej sposób “unoszenia się” manifestuje sposób zstępowania Ducha.
Wtedy rzeczywistość staje się bardzo bogata.
Na początku była gołębica “unosząca się” nad wodami stworzenia, gdy ono pojawiało się dzień po dniu. Teraz, po zniszczeniu stworzenia, gołębica pojawia się ponownie, ale ta niesie w dziobie delikatny liść oliwny.
Od samego początku ikonografia pokazuje, że gołąb niesie nie tylko liść oliwny, ale całą gałązkę oliwną.
A co rodzi drzewo oliwne?
Łatwo byłoby powiedzieć, że rodzi oliwki, ale oliwki znajdują swoje pełne spełnienie w oliwie.
A kiedy oliwki stają się oliwą, oliwa znajduje swoje spełnienie w namaszczeniu.
W chrzcie, zwłaszcza w jego rozumieniu według pierwotnego Kościoła, który nazywał sakramenty inicjacji chrześcijańskiej “chrztem”, otrzymujemy serię namaszczeń. Po pierwsze, otrzymujemy namaszczenie, które czyni nas nieuchwytnymi dla diabła, ponieważ będąc namaszczonymi, nie może nas uchwycić, jego drapieżna ręka nie może nas schwytać.
Ale przede wszystkim mamy namaszczenie, które daje nam stabilność Ducha Świętego.
Apostoł Jan nazywa wydarzenie daru Ducha Świętego namaszczeniem: ” Wy natomiast macie namaszczenie od Świętego i wszyscy jesteście napełnieni wiedzą” (1 J 2,20).
Co więcej, wyraża to jeszcze jaśniej: “Co do was, to namaszczenie,
które otrzymaliście od Niego, trwa w was i nie potrzebujecie pouczenia od nikogo, ponieważ Jego namaszczenie poucza was o wszystkim. Ono jest prawdziwe i nie jest kłamstwem. Toteż trwajcie w nim tak, jak was nauczył”(1 J 2,27).
Zbiega się to również ze stwierdzeniem Chrystusa, który mówi, że Duch Święty “u was przebywa” i “w was będzie” (por. J 14,17).
Nowe stworzenie objawia się zatem w darze życia udzielonym nam przez Ducha Świętego. I to życie nie może być zgaszone nawet przez śmierć ciała.
Rzeczywiście, podczas gdy wszyscy myślą, że Chrystus umarł, On w Duchu przynosi zwiastowanie nowego życia duchom w więzieniu (por. 1 P 3,19).
Duchy w więzieniu to właśnie ci, którzy nie uwierzyli, że człowiek zostanie zbawiony przez miłość (por. 1 Kor 13,1-8).
To Pan, który stoi po prawicy Ojca, chce, abyśmy zawsze byli z Nim. Rzeczywiście, On “wstąpiwszy do góry wziął do niewoli jeńców, rozdał ludziom dary” (Ef 4,8).
“A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem”(J 14,3).
Chrystus zstąpił do więzienia, aby uwolnić życie Ducha.
Niestety, nieobecność Ducha Świętego w naszej teologii w ostatnich stuleciach spowodowała, że refleksja teologiczna zaniedbała to, czym dokładnie jest życie według Boga. Podkreśla się wiele rzeczy, naucza się wielu pojęć, ale komunikacja nowego życia jest bardzo słaba.
Jedną rzeczą jest myślenie, że musimy pracować, aby gdzieś dojść, a zupełnie inną jest pokazanie, że chociaż jesteśmy podlegli ciału, co prowadzi nas do bronienia się i dochodzenia swoich racji, przechodzimy przez śmierć, której ciało bardzo się boi, i otrzymujemy życie w Duchu, które wprowadza nas do Królestwa.
Ciało wprawiało w ruch prawo, ale to prowadzi do śmierci. Teraz to Duch Święty porusza historię, dając życie.
Dzisiaj jednak prawda o odrodzeniu jest prawie całkowicie nieobecna.
Wiele pracy wykonuje się, aby udoskonalić naturalnego człowieka, a nie zajmujemy się człowiekiem, który umarł i zmartwychwstał, który narodził się na nowo przez Ducha Świętego.
Wciąż kładzie się nacisk na fakt stworzenia, a zaniedbuje synostwo.
Kładzie się nacisk na bycie stworzonym, ale nie na zmartwychwstanie, odrodzenie.
Duch uwolnił nas od prawa, abyśmy żyli według Ducha – który jest “nowy” – a nie według litery – która jest “przestarzała” (por. Rz 7,6).
Powołaniem Kościoła jest właśnie ukazywanie tej prawdy życia, życia płynącego z namaszczenia, to znaczy życia Ducha, który urzeczywistnia ludzkość jako synowskie człowieczeństwo w Synu Bożym.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
