Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/06/166-082b-2020-Suore-Consolatrici-a-Santa-Severa-Italia-Naufragio-di-San-Paolo-a-Malta-2-400x400.jpg "[SEMI] XII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2")
Il brano della seconda Lettura che abbiamo ascoltato è davvero fondante per la vita dei battezzati.
“L’amore di Cristo” è la prima parola forte di Paolo e questa espressione – agapē tou Christou synechei hēmas (2Cor 5,14) – non indica il nostro amore verso Cristo, ma l’amore di Cristo per gli uomini.
Cristo, infatti, secondo il Nuovo Testamento, è la definitiva rivelazione di Dio ed è infallibile nel rivelarci che Dio è amore (cf 1Gv 4,8.16).
Cristo manifesta il Dio amore amandoci, cioè coinvolgendoci nel suo amore.
Non fa un discorso altisonante, ma si dona nelle nostre mani senza guardare i nostri meriti.
“Ma Dio dimostra il suo amore verso di noi nel fatto che, mentre eravamo ancora peccatori, Cristo è morto per noi” (Rm 5,8).
Dunque, il suo dono è per tutta l’umanità.
“Perché tutti hanno peccato e sono privi della gloria di Dio” (Rm 3,23).
L’amore di Cristo è la redenzione per tutta l’umanità.
Tutti “sono giustificati gratuitamente per la sua grazia, per mezzo della redenzione che è in Cristo Gesù” (Rm 3,24).
Dunque, l’amore di Cristo ci redime, compie la redenzione di tutta l’umanità.
E la redenzione consiste nel trovarsi fondati, avvolti, vivificati, uniti nell’amore di Cristo per noi.
L’amore non lo conosciamo solo teoricamente, bensì dall’evento di trovarci uniti in tutto ciò che si è.
È un’esperienza totalmente nuova.
E, come spiega bene Solov’ëv, riconosciamo questa esperienza proprio perché coinvolge tutta la nostra esistenza.
E questo è possibile solo per la via partecipativa.
Nel suo testo Fondamenti spirituali della vita, Solov’ëv insiste che non può trattarsi di una realtà generica, ma assolutamente personale. Ciò vuol dire che scopro la mia unità nell’amore, proprio perché unito in Cristo, e in Lui con gli altri e persino con il creato, con la materia del mondo, che scopro in una dimensione assolutamente nuova. Infatti, anche il creato attende di essere preso nell’amore degli uomini.
Questo amore di Dio è ciò che mi viene dato per poter stare nell’amore, cioè per poter amare. L’amore di Cristo ti fa vivere persino le sofferenze, le persecuzioni, i maltrattamenti, le ingiustizie, le malattie e i dolori come partecipazione all’amore di Cristo. E in Lui queste realtà vengono trasformate (cf 2Cor 4,16).
Anzi, proprio perché la redenzione cambia radicalmente il male che ci tiene in dominio con la paura, l’amore di Cristo si realizza nel mistero pasquale.
È la pasqua che cambia in modo assoluto il male di questo mondo, facendo in modo che io lo viva in una relazione di amore forte: “Sono stato crocifisso con Cristo, e non vivo più io, ma Cristo vive in me. E questa vita, che io vivo nel corpo, la vivo nella fede del Figlio di Dio, che mi ha amato e ha consegnato se stesso per me” (Gal 2,19-20).
Ecco la testimonianza luminosa di san Paolo, ecco che cosa realizza l’amore di Cristo!
Infatti il testo greco agapē tou Christou synechei hēmas (2Cor 5,14) è davvero molto complesso.
Può significare tenere insieme, racchiudere, sostenere, sospingere, urgere, avvolgere, ecc.
Il fatto è che l’amore di Cristo ci coinvolge nell’amore e ci fa vivere la vita con una forza che unisce tutto nell’amore di Cristo.
È una radicale novità, una vera e propria rinascita, un cambiamento radicale della nostra stessa vita.
Infatti, dopo questo incontro non si vive più solo per sé stessi.
Solov’ëv spiega molto bene questo complesso effetto del peccato, che ci porta a vivere per noi stessi, perché coinvolge la nostra relazionalità orientata solo a noi, che ci inchioda a noi stessi.
Allo stesso modo, la nostra intelligenza e la nostra volontà rimangono totalmente inchiodate su di noi. E l’inganno della tentazione – come dice lo stesso Solov’ëv – è che l’uomo può illudersi che le nostre relazioni, la nostra intelligenza, la nostra volontà ecc. siano libere da noi e orientate al bene. Ma poi si scopre amaramente che c’è tanto inganno in questa convinzione.
Il più raffinato inganno è quello di impegnarsi a far vedere agli altri che sbagliano e che dovrebbero seguire le nostre indicazioni – le uniche giuste.
E qui subentra la più terribile tentazione del potere del male, cioè camuffare religiosamente il nostro amor proprio della volontà e della ragione.
Ma vivere per Cristo vuol dire partecipare alla sua pasqua, al suo modo di vivere la relazione (cf Gv 10,30), di conoscere (cf Mt 11,27), cioè alla sua mente (cf Gv 8,28-32) e alla sua volontà, cioè al suo modo di vivere la volontà propria, che consiste nell’accogliere il contenuto della volontà del Padre (cf Gv 4,34 e Eb 10,5-10).
Cristo in questo modo diventa davvero la vita dell’uomo nuovo.
Il battezzato è fondato nel Suo amore. La persona che risorge nel passaggio pasquale è una creatura nuova, proprio perché è costituita dall’amore di Cristo, cioè dall’amore pasquale e dal dono dello Spirito Santo, che è Colui che ci ammaestra (cf Gv 14,26), vivendo l’amore di Cristo in noi e con noi.
La novità è una vita risorta, vissuta come amore libero, gratuito, nella speranza dell’eschaton, del compimento di tutto in Cristo.
E un tale uomo nuovo vede al modo di Cristo e conosce con la mente di Cristo, cioè del Cristo risorto.
Infatti, il battezzato partecipa alla risurrezione di Cristo dopo che gli è stato reso simile nel suo modo di morire, cioè di donare sé stesso.
A ragion veduta, Solov’ëv mette in chiaro che l’uomo redento ha una mente nuova, una volontà risorta, e dunque una visione di unità, perché non cede più alle tentazioni, alla passione di separarsi e di chiudersi.
Perciò Paolo dice che con l’occhio della mente dell’uomo che è risorto e non vive più per sé stesso, non guardiamo più né Cristo, né gli altri, niente in modo solo umano.
Ciò che cambia radicalmente è l’arte della conoscenza.
L’uomo nuovo ha una conoscenza agapica, che coglie l’insieme.
Qui si apre un capitolo problematico della nostra tradizione.
Abbiamo tanto sottolineato la conoscenza, ma quanta aridità abbiamo sperimentato nella vita spirituale! Quanti rapporti crollano perché ci si guarda l’un l’altro in maniera solo umana.
Con la discesa dello Spirito Santo, il modo di vedere e conoscere è cambiato anche per apostoli, i quali, pur vivendo con Lui, l’hanno veramente conosciuto e riconosciuto solo con l’occhio della mente vivificato dallo Spirito Santo dopo la pentecoste.
Non possiamo conoscere l’altro se lo guardiamo unicamente da un punto di vista che non è passato attraverso la Pasqua e che non si è ancora liberato dall’attaccamento a noi stessi.
Basta ascoltare come si parla degli altri, come li si giudica, come li si accusa e ci si rende subito conto che chi si comporta in questo modo non ha una vera relazione con Cristo, perché ancora vive per sé stesso ed è concentrato sulle sue cose.
Nella Chiesa, le nostre comunità, gli incontri che facciamo, le conferenze, raduni di vario tipo sono davvero espressione di persone che non vivono più per sé stesse, ma per Colui che è morto e risorto per loro?
Quanta frantumazione, quante cose analizzate fino in fondo, ma non collocate in un organismo che tesse l’insieme in un’unità organica.
Se la Chiesa non vive tra la risurrezione di Cristo e la sua venuta nella gloria, non ha niente da dire né da manifestare al mondo, come diceva sempre Alexander Schmemann.
Chi è redento vive in questa tensione dell’amore e la prima cosa che manifesta è la libertà dalle cose passate, perché tutto è avvolto dall’amore e riposa in Cristo. In Lui sono nate realtà nuove, perché la persona stessa è una nuova creatura: “Se uno è in Cristo, è una nuova creatura; le cose vecchie sono passate; ecco, ne sono nate di nuove (2Cor 5,17).
Lo Spirito vorrebbe manifestare l’antropologia di questa realtà dell’uomo redento. Ma quanta fatica deve fare, perché siamo ancora troppo ancorati ad una conoscenza solo umana e ad una sistemazione della storia e della memoria solo umana, anche se in nome della religione!
È proprio vero: “l’uomo lasciato alle sue forze non comprende le cose dello Spirito di Dio: esse sono follia per lui e non è capace di intenderle” (1Cor 2,14), mentre il Padre ha dato il suo Figlio che ci avvolge nel suo amore.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
El pasaje de la segunda lectura que hemos escuchado es verdaderamente fundamental para la vida del bautizado.
“El amor de Cristo” es la primera palabra fuerte de Pablo, y esta expresión – agapē tou Christou synechei hēmas (2Cor 5,14) – no indica nuestro amor a Cristo, sino el amor de Cristo a los hombres.
En efecto, Cristo, según el Nuevo Testamento, es la máxima revelación de Dios y es infalible para revelarnos que Dios es amor (cf. 1Jn 4,8.16).
Cristo manifiesta el amor de Dios amándonos, es decir, implicándonos en su amor.
No hace un discurso altisonante, sino que se entrega en nuestras manos sin mirar nuestros méritos.
“Pero Dios demuestra su amor por nosotros en que, siendo aún pecadores, Cristo murió por nosotros” (Rm 5,8).
Por tanto, su don es para toda la humanidad.
“Porque todos pecaron y están destituidos de la gloria de Dios” (Rm 3,23).
El amor de Cristo es redención para toda la humanidad.
Todos “son justificados gratuitamente por su gracia, mediante la redención que es en Cristo Jesús” (Rom 3,24).
Por tanto, el amor de Cristo nos redime, realiza la redención de toda la humanidad.
Y la redención consiste en estar fundados, envueltos, vivificados, unidos en el amor de Cristo por nosotros.
No conocemos el amor sólo teóricamente, sino a partir del acontecimiento de encontrarnos unidos en todo lo que somos.
Es una experiencia totalmente nueva.
Y, como explica muy bien Solov’ëv, reconocemos esta experiencia precisamente porque implica toda nuestra existencia.
Y esto sólo es posible por la vía participativa.
En su texto Fundamentos espirituales de la vida, Solov’ëv insiste en que no puede tratarse de una realidad genérica, sino absolutamente personal. Esto significa que descubro mi unidad en el amor, precisamente porque estoy unido en Cristo, y en Él con los demás e incluso con la creación, con la materia del mundo, que descubro en una dimensión absolutamente nueva. En efecto, incluso la creación espera ser alcanzada por el amor del hombre.
Este amor de Dios es lo que se me da para poder estar en el amor, es decir, para poder amar. El amor de Cristo te hace experimentar incluso el sufrimiento, la persecución, el abuso, la injusticia, la enfermedad y el dolor como una participación en el amor de Cristo. Y en Él estas realidades se transforman (cf. 2 Co 4,16).
En efecto, precisamente porque la redención cambia radicalmente el mal que nos atenaza con el miedo, el amor de Cristo se realiza en el misterio pascual.
Es la Pascua que cambia absolutamente el mal de este mundo, haciéndome vivirlo en una relación de fuerte amor: “Con Cristo estoy crucificado, y ya no vivo yo, sino que Cristo vive en mí. Y esta vida que vivo en el cuerpo, la vivo en la fe del Hijo de Dios, que me amó y se entregó a sí mismo por mí” (Ga 2, 19-20).
He aquí el luminoso testimonio de san Pablo, ¡he aquí lo que realiza el amor de Cristo!
En efecto, el texto griego agapē tou Christou synechei hēmas (2 Cor 5,14) es muy complejo.
Puede significar mantener unido, encerrar, sostener, empujar, urgir, envolver, etc.
El hecho es que el amor de Cristo nos envuelve en el amor y nos hace vivir la vida con una fuerza que lo une todo en el amor de Cristo.
Es una novedad radical, un verdadero renacimiento, un cambio radical en nuestra vida misma.
En efecto, después de este encuentro, uno ya no vive sólo para sí mismo.
Solov’ëv explica muy bien este efecto complejo del pecado, que nos lleva a vivir para nosotros mismos, porque implica nuestra relacionalidad que se orienta sólo hacia nosotros, que nos clava en nosotros mismos.
Asimismo, nuestra inteligencia y nuestra voluntad permanecen totalmente clavadas a nosotros mismos. Y el engaño de la tentación -como dice el propio Solov’ëv- consiste en que el hombre puede engañarse a sí mismo pensando que nuestras relaciones, nuestra inteligencia, nuestra voluntad, etc., están libres de nosotros y orientadas hacia el bien. Pero luego descubrimos amargamente que hay mucho de engaño en esta creencia.
El engaño más refinado consiste en esforzarse por hacer ver a los demás que están equivocados y que deben seguir nuestras indicaciones, las únicas correctas.
Y aquí viene la tentación más terrible del poder del mal, que es disfrazar religiosamente nuestro amor a la voluntad y a la razón.
Pero vivir para Cristo significa participar en su Pascua, en su modo de vivir la relación (cf. Jn 10,30), de conocer (cf. Mt 11,27), es decir, en su mente (cf. Jn 8,28-32) y en su voluntad, es decir, en su modo de vivir la propia voluntad, que consiste en aceptar el contenido de la voluntad del Padre (cf. Jn 4,34 y Hb 10,5-10).
De este modo, Cristo se convierte verdaderamente en la vida del hombre nuevo.
El bautizado se funda en su amor. La persona resucitada en el pasaje pascual es una criatura nueva, precisamente porque está constituida por el amor de Cristo, es decir, por el amor pascual y el don del Espíritu Santo, que es quien nos enseña (cf. Jn 14, 26), viviendo el amor de Cristo en nosotros y con nosotros.
La novedad es una vida resucitada, vivida como amor libre y gratuito, en la esperanza del eschaton, del cumplimiento de todo en Cristo.
Y ese hombre nuevo ve a la manera de Cristo y conoce con la mente de Cristo, es decir, de Cristo resucitado.
En efecto, el bautizado participa en la resurrección de Cristo después de haberse asemejado a él en su manera de morir, es decir, de entregarse.
Con razón, Solov’ëv aclara que el hombre redimido tiene una mente nueva, una voluntad resucitada y, por tanto, una visión de unidad, porque ya no sucumbe a las tentaciones, a la pasión de separarse y encerrarse en sí mismo.
De ahí que Pablo diga que con la mirada del hombre que ha resucitado y ya no vive para sí mismo, ya no miramos a Cristo ni a los demás, a nada de un modo meramente humano.
Lo que cambia radicalmente es el arte del conocimiento.
El hombre nuevo tiene un conocimiento agápico, que capta el todo.
Aquí se abre un capítulo problemático en nuestra tradición.
Hemos hecho tanto hincapié en el conocimiento, pero ¡cuánta aridez hemos experimentado en la vida espiritual! Cuántas relaciones se desmoronan porque sólo nos miramos humanamente.
Con el descenso del Espíritu Santo, la forma de ver y conocer también cambió para los apóstoles, que, aunque vivían con Él, sólo le conocían y reconocían de verdad con el ojo de la mente avivado por el Espíritu Santo después de Pentecostés.
No podemos conocer al otro si sólo lo miramos desde un punto de vista que no ha pasado por la Pascua y aún no se ha liberado del apego a nosotros mismos.
Basta escuchar cómo la gente habla de los demás, cómo los juzga, cómo los acusa, para darse cuenta inmediatamente de que quienes se comportan así no tienen una verdadera relación con Cristo, porque siguen viviendo para sí mismos y están centrados en sus propias cosas.
En la Iglesia, nuestras comunidades, las reuniones que celebramos, las conferencias, los encuentros de diversa índole, ¿son realmente expresión de personas que ya no viven para sí mismas, sino para Aquel que murió y resucitó por ellas?
Cuánta fragmentación, cuántas cosas analizadas en profundidad, pero no colocadas en un organismo que teja el conjunto en una unidad orgánica.
Si la Iglesia no vive entre la resurrección de Cristo y su venida en gloria, no tiene nada que decir ni manifestar al mundo, como decía Alexander Schmemann.
El redimido vive en esta tensión de amor y lo primero que manifiesta es la liberación de las cosas pasadas, porque todo está envuelto en el amor y descansa en Cristo. En Él nacen nuevas realidades, porque la persona misma es una criatura nueva: “Si alguno está en Cristo, es una criatura nueva; las cosas viejas pasaron; he aquí que las cosas nuevas existen” (2 Co 5,17).
El Espíritu quisiera manifestar la antropología de esta realidad del hombre redimido. Pero ¡cuánto esfuerzo tiene que hacer, porque seguimos demasiado anclados en un saber sólo humano y en una ordenación sólo humana de la historia y de la memoria, aunque sea en nombre de la religión!
En efecto, es verdad: “El hombre abandonado a sus propias fuerzas no entiende las cosas del Espíritu de Dios: son locura para él, y no es capaz de entenderlas” (1 Co 2,14), mientras que el Padre ha dado a su Hijo, que nos envuelve en su amor.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Drugo berilo, ki smo ga slišali, je resnično temeljno za življenje krščenih.
»Kristusova ljubezen« je prva močna Pavlova beseda in izraz agapē tou Christou synechei hēmas (2 Kor 5,14) ne pomeni naše ljubezni do Kristusa, ampak Kristusovo ljubezen do vseh ljudi.
Kristus je namreč po Novi zavezi dokončno razodetje Boga. Nezmotljivo nam razodeva, da je Bog ljubezen (prim. 1 Jn 4,8.16).
Kristus razodeva Boga ljubezen tako, da nas ljubi, to je, da nas vključi v svojo ljubezen.
Nima nekega visoko letečega govora, ampak se nam da v roke, ne da bi gledal na naše zasluge.
»Bog pa izkazuje svojo ljubezen do nas s tem, da je Kristus umrl za nas, ko smo bili še grešniki« (Rim 5,8).
Njegov dar je torej za vse človeštvo.
»Saj so vsi grešili in so brez Božje slave« (Rim 3,23).
Kristusova ljubezen je odrešenje celotnega človeštva.
Vsi »pa so zastonj opravičeni po njegovi milosti, prek odkupitve v Kristusu Jezusu« (Rim 3,24).
Kristusova ljubezen nas torej odrešuje, uresničuje odrešenje vsega človeštva.
Odrešenje je v tem, da se znajdemo utemeljeni v Kristusovi ljubezni do nas, obdani z njo, v njej poživljeni in združeni.
Ljubezni ne poznamo le teoretično, ampak tako, da se znajdemo združeni v vsem, kar smo.
To je povsem nova izkušnja.
Solovjov dobro razloži, da to izkušnjo prepoznamo zato, ker vključuje naš celoten obstoj.
In to je mogoče le na način sodelovanja.
V svojem besedilu Duhovne osnove življenja Solovjov vztraja pri tem, da to ne more biti neka splošna, ampak povsem osebna resničnost. To pomeni, da odkrivam svojo povezanost v ljubezni zato, ker sem združen v Kristusu, in v njem z drugimi in celo s stvarstvom, s snovjo sveta, ki jo odkrijem v povsem novi razsežnosti. Tudi stvarstvo namreč pričakuje, da bo zajeto v ljubezen ljudi.
Božja ljubezen mi je dana, da bi mogel živeti v ljubezni, to je, da bi lahko ljubil. Kristusova ljubezen nam daje, da tudi trpljenje, preganjanja, zatiranja, krivice, bolezni in bolečine živimo kot udeleženi pri Kristusovi ljubezni. In vse te stvari so v njem spremenjene (prim. 2 Kor 4,16).
Prav zato, ker odrešenje radikalno spremeni zlo, ki nas drži v primežu strahu, se Kristusova ljubezen uresniči v velikonočni skrivnosti.
Velika noč je tista, ki popolnoma spremeni zlo tega sveta ter stori, da ga živim v odnosu močne ljubezni: »Skupaj s Kristusom sem križan; ne živim več jaz, ampak Kristus živi v meni. Kolikor pa zdaj živim v mesu, živim v veri v Božjega Sina, ki me je vzljubil in daroval zame sam sebe« (Gal 2,19-20).
To je Pavlovo jasno pričevanje; to je tisto, kar uresniči Kristusova ljubezen!
Grško besedilo agapē tou Christou synechei hēmas (2 Kor 5,14) je namreč zelo kompleksno.
Pomeni lahko držati skupaj, vsebovati, podpirati, spodbujati, potiskati, obdajati itd.
Dejstvo je, da nas Kristusova ljubezen vključi v ljubezen in nam omogoča živeti z močjo, ki vse združuje v Kristusovi ljubezni.
Gre za popolno novost, za pravo in resnično prerojenje, za radikalno spremembo našega življenja.
Po tem srečanju namreč ne živimo več sami sebi.
Solovjov zelo dobro razloži ta zapleten učinek greha, ki nas pripelje v to, da živimo zgolj zase, saj našo sposobnost odnosov usmeri zgolj v nas same, priklene nas na nas same.
Na enak način tudi naš razum in naša volja ostaneta povsem priklenjena na nas same. In prevara skušnjave je – kakor pravi Solovjov –, da se človek lahko slepi, da so njegovi odnosi, razum, volja itd. svobodni njega samega in usmerjeni v dobro. Potem pa z grenkobo odkrije, da je v tem prepričanju velika prevara.
Najbolj prefinjena prevara je, da si prizadeva pokazati drugim, da se motijo, da bi morali slediti njegovim usmeritvam – edinim pravilnim.
Tu pa nastopi najbolj strašna skušnjava moči zla, to je religiozno prikrivanje samoljubja naše volje in razuma.
Živeti za Kristusa pa pomeni biti udeležen pri njegovi veliki noči, pri njegovem načinu življenja odnosov (prim. Jn 10,30), poznavanja (prim. Mt 11,27), to je pri njegovem umu (prim. Jn 8,28-32) in njegovi volji, se pravi pri njegovem načinu, kako živi svojo voljo; in ta je v tem, da sprejema vsebino Očetove volje (prim. Jn 4,34 in Heb 10,5-10).
Kristus na ta način postane resnično življenje novega človeka.
Krščenec je utemeljen v Njegovi ljubezni. Oseba, ki vstane v velikonočnem prehodu, je nova stvaritev, saj je v njej Kristusova ljubezen, to je velikonočna ljubezen in dar Svetega Duha, ki je Tisti, ki nas uči (prim. Jn 14,26), ko v nas in z nami živi Kristusovo ljubezen.
Novost je vstalo življenje, ki ga živimo kot svobodno, zastonjsko ljubezen, v upanju na eshaton, dopolnitev vsega v Kristusu.
Tak novi človek vidi na Kristusov način in spoznava z njegovim razumom, to je z razumom Vstalega Kristusa.
Krščenec je namreč udeležen pri Kristusovem vstajenju, potem ko mu je postal podoben v njegovem načinu umiranja, to je darovanja samega sebe.
Solovjov z razlogom jasno pove, da ima odrešeni človek novo miselnost, vstalo voljo in zato poenoten pogled, saj ne zapada več v skušnjave, v strasti ločevanja in zapiranja vase.
Pavel zato pravi, da z očmi razuma človeka, ki je vstal in ne živi več zase, ne gledamo več ne Kristusa, ne drugih in ničesar zgolj na človeški način.
To, kar se radikalno spremeni, je umetnost spoznavanja.
Novi človek ima »agapično« spoznavanje, ki zajema celoto.
Tu se odpira problematično poglavje našega izročila.
Tako zelo smo poudarjali spoznavanje, toda kakšno sušo smo doživljali v duhovnem življenju! Koliko odnosov propada, ker drug na drugega gledamo zgolj po človeško.
S prihodom Svetega Duha se je tudi apostolom spremenil način gledanja in spoznavanja. Čeprav so živeli z Njim, so ga resnično spoznali in prepoznali šele z očmi uma, ki ga je poživljal Sveti Duh po binkoštih.
Drugega ne moremo poznati, če ga gledamo zgolj s pogledom, ki še ni šel skozi veliko noč in ki se še ni osvobodil navezanosti nase.
Dovolj je poslušati, kako ljudje govorijo o drugih, kako jih sodijo, obtožujejo in se takoj zavemo, da tisti, ki ravna na tak način, nima resničnega odnosa s Kristusom, saj še vedno živi sam sebi in je osredotočen na svoje stvari.
Ali so v Cerkvi naše skupnosti, srečanja, predavanja in razni shodi resnično izraz oseb, ki ne živijo več same zase, ampak za Njega, ki je umrl in vstal zanje?
Koliko je razdrobljenosti, koliko podrobnih analiz, ki pa niso umeščene v organizem, ki tke skupaj v organsko enost.
Če Cerkev ne živi med Kristusovim vstajenjem in njegovim prihodom v slavi, nima svetu ničesar povedati in ne pokazati, kot je večkrat dejal Alexander Schmemann.
Kdor je odrešen, živi v napetosti ljubezni in to, kar najprej razodeva, je osvobojenost od preteklih stvari, saj je vse ovito v ljubezen in počiva v Kristusu. V Njem so se rodile nove stvari, kajti oseba sama je nova stvaritev: »Če je torej kdo v Kristusu, je nova stvaritev. Staro je minilo. Glejte, nastalo je novo« (2 Kor 5,17).
Sveti Duh bi rad razodel antropologijo te stvarnosti odrešenega človeka. Toda, kako se mora truditi, saj smo še preveč zasidrani v zgolj človeško spoznavanje in urejanje zgodovine ter spomina, pa čeprav v imenu religije!
Res je: »Duševni človek ne sprejema tega, kar prihaja iz Božjega Duha. Zanj je to norost in tega ne more spoznati« (1 Kor 2,14). Oče pa je dal svojega Sina, ki nas obdaja s svojo ljubeznijo.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Drugo čitanje koji smo čuli doista je temeljno za život krštenika.
„Ljubav Kristova“ prva je snažna Pavlova riječ, a ovaj izraz – agapē tou Christou synechei hēmas (2Kor 5,14) – ne ukazuje na našu ljubav prema Kristu, nego na Kristovu ljubav prema ljudima.
Krist je, naime, prema Novom zavjetu, konačna Božja objava. On nam nepogrešivo objavljuje da je Bog ljubav (usp. 1Iv 4,8.16).
Krist očituje Boga koji je ljubav ljubeći nas, to jest uključujući nas u svoju ljubav.
On ne drži bombastične govore, već se predaje u naše ruke bez gledanja na naše zasluge.
„A Bog pokaza ljubav svoju prema nama ovako: dok još bijasmo grešnici, Krist za nas umrije“ (Rim 5,8).
Dakle, njegov dar je namijenjen cijelom čovječanstvu.
„Svi su zaista sagriješili i potrebna im je slava Božja“ (Rim 3,23).
Kristova ljubav je otkupljenje za čitavo čovječanstvo.
Svi su „opravdani (…) besplatno, njegovom milošću po otkupljenju u Kristu Isusu“ (Rim 3,24).
Dakle, ljubav Kristova nas otkupljuje, ostvaruje otkupljenje cijelog čovječanstva.
A otkupljenje se sastoji u tome da se nađemo utemeljeni u Kristovoj ljubavi prema nama, obavijeni njome, oživljeni i ujedinjeni u njoj.
Ljubav ne poznajemo samo teoretski, nego pronalazeći se ujedinjeni u svemu što jesmo.
To je potpuno novo iskustvo.
I, kao što Solovjev dobro objašnjava, to iskustvo prepoznajemo jer ono uključuje cijelo naše postojanje.
A to je moguće samo na način sudioništva.
U svom tekstu Duhovni temelji života, Solovjev inzistira da to ne može biti neka opća, nego posve osobna stvarnost. To znači da otkrivam svoju povezanost u ljubavi, upravo zato što sam sjedinjen u Kristu, a u Njemu i s drugima, pa čak i sa stvorenjem, s materijom svijeta, koju otkrivam u sasvim novoj dimenziji. Naime, stvorenje također iščekuje da bude obuhvaćeno ljudskom ljubavlju.
Božja ljubav mi je dana da mogu živjeti u ljubavi, to jest da mogu ljubiti. Kristova ljubav nam omogućuje da živimo čak i patnje, progonstva, zlostavljanja, nepravde, bolesti i boli kao sudionici Kristove ljubavi. I sve se te stvarnosti u Njemu preobražavaju (usp. 2Kor 4,16).
Štoviše, upravo zato što otkupljenje radikalno mijenja zlo koje nas strahom drži pod svojom vlašću, Kristova se ljubav ostvaruje u pashalnom otajstvu.
Pasha je ta koja potpuno mijenja zlo ovoga svijeta, čineći da ga živim u odnosu snažne ljubavi: „S Kristom sam razapet. Živim, ali ne više ja, nego živi u meni Krist. A što sada živim u tijelu, u vjeri živim u Sina Božjega koji me ljubio i predao samoga sebe za mene“ (Gal 2,19-20).
To je Pavlovo jasno svjedočanstvo, to je ono što Kristova ljubav postiže!
Naime, grčki tekst agapē tou Christou synechei hēmas (2Kor 5,14) doista je vrlo složen.
Može značiti držati skupa, zatvoriti, podržavati, gurati, tjerati, obuzimati itd.
Činjenica je da nas Kristova ljubav uključuje u ljubav i omogućuje nam da živimo snagom koja sve ujedinjuje u Kristovoj ljubavi.
To je potpuna novost, istinsko i pravo preporođenje, radikalna promjena našega života.
Naime, nakon tog susreta ne živimo više sebi.
Solovjev vrlo dobro objašnjava taj složeni učinak grijeha, koji nas navodi da živimo sebi, jer usmjerava našu sposobnost življenja odnosa samo na nas, prikiva nas uz sebe.
Na isti način, naš razum i naša volja ostaju potpuno prikovane uz nas. A obmana kušnje je – kako kaže sam Solovjev – u tome da se čovjek može zavaravati kako su njegovi odnosi, razum, volja itd. slobodni od njega samoga i usmjereni prema dobru. No poslije s gorčinom otkriva da je u tom uvjerenju velika prijevara.
Najsuptilnija obmana je u nastojanju da se drugima pokaže kako su u krivu i da trebaju slijediti naše upute – koje su jedine ispravne.
Tu pak nastupa najstrašnija kušnja moći zla, to jest religiozno prikrivanje samoljublja naše volje i razuma.
No živjeti za Krista znači sudjelovati u njegovoj Pashi, u njegovu načinu življenja odnosa (usp. Iv 10,30), spoznaje (usp. Mt 11,27), to jest u njegovu umu (usp. Iv 8,28-32) i u njegovoj volji, odnosno u njegovom načinu življenja vlastite volje, koji se sastoji u prihvaćanju sadržaja Očeve volje (usp. Iv 4,34 i Heb 10,5-10).
Na taj način Krist doista postaje život novog čovjeka.
Krštenik je utemeljen u Njegovoj ljubavi. Osoba koja uskršava u pashalnom prijelazu novo je stvorenje, jer je u njoj Kristova ljubav, odnosno uskrsna ljubav i dar Duha Svetoga, koji nas poučava (usp. Iv 14,26) kad u nama i s nama živi Kristovu ljubav.
Novost je uskrsli život, koji živimo kao slobodnu, besplatnu ljubav, u nadi eshatona, ispunjenja svega u Kristu.
Takav novi čovjek vidi na Kristov način i spoznaje njegovim razumom, to jest razumom Krista uskrsloga.
Naime, krštenik sudjeluje u Kristovu uskrsnuću, nakon što mu je postao sličan u njegovu načinu umiranja, odnosno sebedarja.
Solovjev s pravom jasno daje do znanja da otkupljeni čovjek ima novi mentalitet, uskrslu volju i stoga viziju jedinstva, jer više ne popušta kušnjama, niti strasti odvajanja i zatvaranja u sebe.
Pavao stoga kaže da s očima uma čovjeka koji je uskrsnuo i više ne živi sebi, ne gledamo više ni Krista, ni druge, niti bilo što na samo ljudski način.
Ono što se radikalno mijenja jest umijeće spoznaje.
Novi čovjek ima „agapsku“ spoznaju, koja obuhvaća cjelinu.
Tu se otvara problematično poglavlje naše tradicije.
Toliko smo isticali spoznaju, ali kakvu smo suhoću doživljavali u duhovnom životu! Koliko se odnosa narušava jer jedni druge vidimo samo na ljudski način.
Silaskom Duha Svetoga, promijenio se i način gledanja i spoznaje apostola. Iako su živjeli s Njim, istinski su ga upoznali i prepoznali samo očima uma koje je oživio Duh Sveti nakon Pedesetnice.
Ne možemo poznavati drugoga ako ga gledamo samo pogledom koji još uvijek nije prošlo kroz Pashu i koji se još nije oslobodilo navezanosti na sebe.
Dovoljno je slušati kako ljudi govore o drugima, kako ih osuđuju, kako ih optužuju, i odmah shvatimo da onaj tko tako postupa nema pravi odnos s Kristom, jer još uvijek živi sebi i usredotočen je na svoje stvari.
Jesu li u Crkvi naše zajednice, susreti, predavanja i razna okupljanja doista izražaj ljudi koji više ne žive sebi, već za Onoga koji je za njih umro i uskrsnuo?
Koliko razdrobljenosti, koliko podrobnih analizira, koje nisu smještene u organizam koji tka cjelokupnost u organsko jedinstvo.
Ako Crkva ne živi između Kristova uskrsnuća i njegova dolaska u slavi, onda ona nema što reći niti pokazati svijetu, kao što je Alexander Schmemann često govorio.
Onaj tko je otkupljen živi u napetosti ljubavi, a prvo što očituje jest sloboda od prošlih stvari, jer sve je obavijeno u ljubavi i počiva u Kristu. U njemu su se rodile nove stvarnosti, jer je sama osoba novo stvorenje: „Dakle, je li tko u Kristu, nov je stvor. Staro uminu, novo, gle, nasta!“ (2Kor 5,17).
Duh Sveti bi želio očitovati antropologiju te stvarnosti otkupljenog čovjeka. Ali koliko napora mora uložiti, jer smo još uvijek previše usidreni u znanju, uređenju povijesti i memorije koji su isključivo ljudski, pa makar to bilo i u ime religije!
Istina je: „Naravan čovjek ne prima što je od Duha Božjega; njemu je to ludost i ne može spoznati jer po Duhu valja prosuđivati“ (1Kor 2,14). Ali Otac je dao svoga Sina koji nas obavija svojom ljubavlju.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Fragment drugiego czytania, którego wysłuchaliśmy, jest prawdziwie fundamentalny dla życia ochrzczonych.
“Miłość Chrystusa” to pierwsze mocne słowo Pawła, a to wyrażenie – agapē tou Christou synechei hēmas (2 Kor 5, 14) – nie oznacza naszej miłości do Chrystusa, ale miłość Chrystusa do ludzi.
W rzeczywistości, według Nowego Testamentu, Chrystus jest ostatecznym objawieniem Boga i nieomylnie objawia nam, że Bóg jest miłością (por. 1J 4, 8.16).
Chrystus objawia kochającego Boga, kochając nas, to znaczy angażując nas w swoją miłość.
Nie wygłasza wzniosłych przemówień, ale oddaje się w nasze ręce, nie patrząc na nasze zasługi.
“Bóg zaś okazuje nam swoją miłość [właśnie] przez to, że Chrystus umarł za nas, gdyśmy byli jeszcze grzesznikami” (Rz 5, 8).
Dlatego Jego dar jest przeznaczony dla całej ludzkości.
“Wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej” (Rz 3, 23).
Miłość Chrystusa jest odkupieniem dla całej ludzkości.
Wszyscy “dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski, przez odkupienie które jest w Chrystusie Jezusie” (Rz 3, 24).
Dlatego miłość Chrystusa odkupia nas, dokonuje odkupienia całej ludzkości.
A odkupienie polega na tym, że znajdujemy się ugruntowani, otoczeni, ożywieni, zjednoczeni w miłości Chrystusa do nas.
Miłości nie poznajemy tylko teoretycznie, ale poprzez wydarzenie zjednoczenia we wszystkim, czym jesteśmy.
Jest to całkowicie nowe doświadczenie.
I, jak dobrze wyjaśnia Sołowjow rozpoznajemy to doświadczenie właśnie dlatego, że obejmuje ono całą naszą egzystencję.
Jest to możliwe tylko na drodze uczestnictwa.
W swoim tekście Duchowe podstawy życia, Sołowjow podkreśla, że nie może to być rzeczywistość ogólna, ale absolutnie osobista. Oznacza to, że odkrywam moją jedność w miłości właśnie dlatego, że jestem zjednoczony w Chrystusie, a w Nim z innymi, a nawet ze stworzeniem, z materią świata, którą odkrywam w zupełnie nowym wymiarze. W rzeczywistości, nawet stworzenie czeka, by zostać pochwycone przez miłość człowieka.
Ta miłość Boga jest tym, co jest mi dane, abym mógł być w miłości, to znaczy, abym mógł kochać. Miłość Chrystusa sprawia, że nawet cierpienie, prześladowanie, złe traktowanie, niesprawiedliwość, choroba i ból są doświadczane jako uczestnictwo w miłości Chrystusa. W Nim te rzeczywistości zostają przemienione (por. 2 Kor 4, 16).
Co więcej, właśnie dlatego, że odkupienie radykalnie zmienia zło, które trzyma nas w dominacji strachu, miłość Chrystusa urzeczywistnia się w tajemnicy paschalnej.
To Pascha absolutnie zmienia zło tego świata, sprawiając, że przeżywam je w relacji silnej miłości: “Razem z Chrystusem zostałem przybity do krzyża. Teraz zaś już nie ja żyję, lecz żyje we mnie Chrystus. Choć nadal prowadzę życie w ciele, jednak obecne życie moje jest życiem wiary w Syna Bożego, który umiłował mnie i samego siebie wydał za mnie” (Ga 2, 19-20).
Oto jaśniejące świadectwo św. Pawła, oto czego dokonuje miłość Chrystusa!
W rzeczywistości grecki tekst agapē tou Christou synechei hēmas (2 Kor 5:14) jest bardzo złożony.
Może oznaczać trzymanie razem, otaczanie, wspieranie, przynaglanie, nakłanianie, otulanie itp.
Faktem jest, że miłość Chrystusa pociąga nas do miłości i sprawia, że żyjemy z mocą, która jednoczy wszystko w miłości Chrystusa.
Jest to radykalna nowość, prawdziwe odrodzenie, radykalna zmiana w naszym życiu.
Rzeczywiście, po tym spotkaniu nie żyjemy już tylko dla siebie.
Sołowjow bardzo dobrze wyjaśnia ten złożony skutek grzechu, który prowadzi nas do życia dla siebie, ponieważ wiąże się z naszą relacyjnością zorientowaną tylko na nas, która przygwożdża nas do nas samych.
Podobnie nasza inteligencja i wola pozostają całkowicie przygwożdżone do nas samych. A oszustwo pokusy – jak mówi sam Sołowjow – polega na tym, że człowiek może się łudzić, że nasze relacje, nasza inteligencja, nasza wola itp. są wolne od nas i ukierunkowane na dobro. Ale potem z goryczą odkrywamy, że w tym przekonaniu jest tak wiele oszustwa.
Najbardziej wyrafinowanym oszustwem jest to usiłowanie, aby pokazać, że inni są w błędzie i że powinni postępować zgodnie z naszymi wskazówkami – jedynymi słusznymi.
I tu pojawia się najstraszliwsza pokusa mocy zła, czyli religijne maskowanie naszej miłości własnej woli i rozumu.
Ale żyć dla Chrystusa oznacza uczestniczyć w Jego Passze, w Jego sposobie przeżywania relacji (por. J 10, 30), poznania (por. Mt 11, 27), czyli w Jego umyśle (por. J 8, 28-32) i w Jego woli, czyli w Jego sposobie przeżywania własnej woli, która polega na przyjęciu treści woli Ojca (por. J 4, 34 i Hbr 10, 5-10).
W ten sposób Chrystus naprawdę staje się życiem nowego człowieka.
Osoba ochrzczona jest ugruntowana w Jego miłości. Osoba, która zmartwychwstaje w paschalnym przejściu, jest nowym stworzeniem, właśnie dlatego, że jest ukonstytuowana przez miłość Chrystusa, to znaczy przez miłość paschalną i dar Ducha Świętego, który jest Tym, który nas poucza (por. J 14, 26), żyjąc miłością Chrystusa w nas i z nami.
Nowość jest życiem zmartwychwstałym, przeżywanym jako darmowa, bezinteresowna miłość, w nadziei eschatonu, wypełnienia wszystkiego w Chrystusie.
I taki nowy człowiek widzi na sposób Chrystusa i poznaje umysłem Chrystusa, to znaczy Chrystusa zmartwychwstałego.
Rzeczywiście, ochrzczony uczestniczy w zmartwychwstaniu Chrystusa po tym, jak upodobnił się do Niego w sposobie umierania, czyli oddania samego siebie.
Nie bez powodu Sołowjow wyjaśnia, że odkupiony człowiek ma nowy umysł, zmartwychwstałą wolę, a tym samym wizję jedności, ponieważ nie ulega już pokusom, pasji oddzielania się i zamykania.
Dlatego Paweł mówi, że okiem umysłu człowieka, który zmartwychwstał i nie żyje już dla siebie, nie patrzymy już ani na Chrystusa ani na innych, ani na nic w sposób czysto ludzki.
Tym, co radykalnie się zmienia, jest sztuka poznania.
Nowy człowiek posiada poznanie agapiczne, które ogarnia całość.
Tutaj otwieramy problematyczny rozdział w naszej tradycji.
Tak bardzo kładliśmy nacisk na poznanie, na wiedzę, ale jak wiele jałowości doświadczyliśmy w życiu duchowym! Jak wiele relacji rozpada się, ponieważ patrzymy na siebie tylko w ludzki sposób.
Wraz ze zstąpieniem Ducha Świętego, sposób widzenia i poznawania zmienił się również dla apostołów, którzy, choć żyli z Nim, prawdziwie poznali i rozpoznali Go tylko okiem umysłu ożywionym przez Ducha Świętego po Pięćdziesiątnicy.
Nie możemy poznać drugiego, jeśli patrzymy na niego wyłącznie z punktu widzenia, który nie przeszedł przez Paschę i nie uwolnił się jeszcze od przywiązania do nas samych.
Wystarczy posłuchać, jak ludzie mówią o innych, jak ich osądzają, jak ich oskarżają, a natychmiast zdajemy sobie sprawę, że ci, którzy zachowują się w ten sposób, nie mają prawdziwej relacji z Chrystusem, ponieważ nadal żyją dla siebie i koncentrują się na własnych sprawach.
Czy w Kościele, nasze wspólnoty, spotkanie, które organizujemy, konferencje i różnego rodzaju zebrania naprawdę są ekspresją ludzi, którzy nie żyją już dla siebie, ale dla Tego, który za nich umarł i zmartwychwstał?
Tak wiele fragmentacji, tak wiele rzeczy przeanalizowanych w pełni, ale nie umieszczonych w organizmie, który splata całość w organiczną jedność.
Jeśli Kościół nie żyje między zmartwychwstaniem Chrystusa a Jego przyjściem w chwale, nie ma nic do powiedzenia ani do zamanifestowania światu, jak mawiał Aleksander Schmemann.
Ten, kto jest odkupiony, żyje w tym napięciu miłości i pierwszą rzeczą, którą manifestuje, jest wolność od rzeczy przeszłych, ponieważ wszystko jest otoczone miłością i spoczywa w Chrystusie. W Nim rodzi się nowa rzeczywistość, ponieważ sam człowiek jest nowym stworzeniem: “Jeżeli więc ktoś pozostaje w Chrystusie, jest nowym stworzeniem. To, co dawne, minęło, a oto stało się nowe” (2 Kor 5, 17).
Duch chciałby objawić antropologię tej rzeczywistości odkupionego człowieka. Ale jak wielki wysiłek musi podjąć, ponieważ wciąż jesteśmy zbyt zakotwiczeni w ludzkiej wiedzy i ludzkim układzie historii i pamięci, nawet jeśli w imię religii!
Jak bardzo jest to prawdziwe: “Człowiek zmysłowy bowiem nie pojmuje tego, co jest z Bożego Ducha. Głupstwem mu się to wydaje i nie może tego poznać, bo tylko duchem można to rozsądzić” (1 Kor 2, 14), podczas gdy Ojciec dał swojego Syna, aby otoczył nas swoją miłością.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
