Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XIII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/06/233-021-2021-Cappella-Eucaristica-San-Benedetto-Scorze-Italia-Talita-kum-e-Tabita-2-400x400.jpg "[SEMI] XIII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2")
Domenica scorsa abbiamo visto che l’amore di Cristo ci rende nuovi, ci fa rinascere, e di conseguenza lo sguardo e la conoscenza cambiano.
“Se uno è in Cristo è una nuova creatura” (2Cor 5,17).
La novità consiste proprio nel trovarsi nell’amore di Cristo e non guardare più nessuno in maniera solo umana (cf 2Cor 5,16).
Infatti, lo sguardo è ormai illuminato dall’amore di Cristo e l’occhio dunque è quella lampada che fa vedere l’altro con la luce che è Cristo (cf Mt 6,22-23). È la vita di Cristo in noi, infatti, che è la luce (cf Gv 1,4). Questa è la luce ai miei occhi (cf Sal 18,29).
Ora, vedere l’altro nella luce di Cristo vuol dire vederlo con amore.
Questo non significa immediatamente pensare a cosa bisogna fare per l’altro. Infatti, per aiutare l’altro ci possono essere tanti approcci. Si può agire per criteri etico-morali, per un senso di giustizia, per la generosità, ecc.
Ma Paolo vuol dire un’altra cosa.
“Vogliamo rendervi nota, fratelli, la grazia di Dio concessa alle Chiese della Macedonia, perché, nella grande prova della tribolazione, la loro gioia sovrabbondante e la loro estrema povertà hanno sovrabbondato nella ricchezza della loro generosità (…). Superando anzi le nostre stesse speranze, si sono offerti prima di tutto al Signore e poi a noi, secondo la volontà di Dio; cosicché abbiamo pregato Tito che, come l’aveva cominciata, così portasse a compimento fra voi quest’opera generosa” (2Cor 8,1-2. 5-6).
Nell’ottavo capitolo della Seconda lettera ai Corinti, si parla della grande raccolta di fondi da mandare ai “poveri fra i santi” (Rm 15,26) della Chiesa di Gerusalemme, la Chiesa madre.
Paolo si rivolge ai Corinzi ricordando l’esempio dei Macedoni e mette come sfondo la grazia di Dio data alle Chiese della Macedonia.
La cosa che non può rimanere nascosta è il fatto che, con l’esempio della carità dei Macedoni, Paolo chiarisce che la morale è fondata sulla grazia, il nostro agire è fondato sul dono della vita di Dio.
Anzi, qui possiamo dire che forse sarebbe meglio non tradurre charis con grazia, perché è una parola che lungo il tempo – e soprattutto negli ultimi secoli – si è molto impoverita, per non dire che viene ormai fraintesa.
Se provassimo a dire – al posto di grazia – il dono di amore gratuito, o un beneficio gratuito, allora già si coglie molto di più la profondità di quanto Paolo sta dicendo. Dio ha dato alle Chiese della Macedonia un dono assoluto e gratuito, e dunque l’opera di Dio verso i cristiani Macedoni è diventata, dopo essere stata accolta, l’opera della comunità macedone verso i cristiani bisognosi.
Non solo. Il fatto che Paolo dica che prima si sono offerti, consegnati a Dio e dopo a loro, mette in evidenza che nel loro dono abita Colui al quale si sono offerti.
È Dio che, accogliendoli nella loro offerta, si dona tramite loro e in loro.
Perciò chi è consegnato a Dio permette a Dio di agire attraverso di lui. E questa persona diventa testimone di come agisce l’amore in noi unendoci al modo di amare di Cristo che è il dono del Padre agli uomini. Ecco come guarda e conosce chi ha la luce dell’amore di Cristo dentro!
Diciamo che lo sfondo è proprio la relazione. Infatti, il modo di agire dei cristiani è vivere le relazioni in Cristo e con Cristo. Come Cristo con il Padre e con gli uomini, così la nostra consegna a Dio ci inserisce nella dinamica di tale relazione, costituita dall’amore del Padre e del Figlio (cf Gv 10,37-38; 3,35; 5,36).
Quando poi Paolo si rivolge direttamente ai Corinzi, fonda ugualmente il suo discorso sulla carità e sulla loro generosità sul dono che Dio Padre fa a noi.
Questa volta mette in evidenza l’opera di Cristo che “da ricco che era, si è fatto povero per voi, perché voi diventaste ricchi per mezzo della sua povertà” (2Cor 8,9).
Così Paolo fa vedere che il fondamento e le radici della loro carità si trovano nella vita stessa di Cristo. Nella sua esperienza dell’incarnazione si fonda anche la salvezza degli uomini.
Lui non teneva come un tesoro per sé stesso il suo essere nella gloria di Dio, ma si è abbassato ed è sceso a vivere da uomo, prendendo parte a tutto ciò che è umano, tranne il peccato. Fu provato in tutto, ha sofferto personalmente e si è fatto servo, anzi, obbediente fino ad essere crocifisso.
Si è dato veramente nelle mani degli uomini quando questi erano ancora nemici di Dio e peccatori (cf Fil 2,5-9; Eb 2,14-18; Mc 9,31; Rm 5,6).
Ma proprio attraverso questo suo modo di partecipare alla condizione umana, gli uomini potevano partecipare alla vita di Dio da figli.
Qui avviene il cambiamento descritto da Paolo: “Perché quelli che vivono non vivano più per sé stessi, ma per colui che è morto e risorto per loro” (2Cor 5,15).
Avviene una rinascita in Cristo e ci si ritrova non più orientati a noi stessi, ma a Dio che è Padre. E non si guarda più nessuno in maniera solo umana e non si conosce più niente e nessuno se non attraverso la luce che è Cristo, con il suo amore gratuito.
Si realizza il disegno iniziale del Padre, quando al principio il Logos (il Figlio) già esisteva e si rivolgeva a Dio (Padre). Ecco finalmente l’uomo orientato e rivolto al Padre, dunque da figlio.
In questo modo la carità, che al cristiano è chiesto di praticare, si realizza in Cristo.
È lui la via attraverso la quale il cristiano raggiunge con il dono l’altro.
Perciò l’altro può riconoscere in questo dono l’amore di Cristo, dunque l’amore che lo redime.
La carità operata dai cristiani non è dunque semplicemente spostare i beni di chi li possiede a chi ne ha bisogno, ma il “canale” attraverso il quale passano questi doni è Cristo e il dono non si stacca da Colui che dona, perché questi rimane parte del corpo di Cristo e partecipa al modo di Cristo di vivere donandosi.
Il dono è la continuazione di una sempre più radicale appartenenza a Cristo e, in Cristo, al Padre.
Colui che riceve la carità ha la possibilità di entrare nel processo della vita di Cristo, cioè della redenzione (cf Gv 1,12).
In Cristo conoscerà i suoi fratelli (cf Gv 20,17) e, accogliendo i doni, contemplerà l’amore del Padre che nel suo Figlio raggiunge colui che lo desidera, chiede, supplica e accoglie.
“Così risplenda la vostra luce davanti agli uomini, perché vedano le vostre opere buone e rendano gloria al Padre vostro che è nei cieli” (Mt 5,16).
Infatti, il nostro far bene manifesta se siamo veramente figlie e figli di Dio Padre e se il nostro modo di fare il bene passa per la partecipazione alla vita pasquale di Cristo. Altrimenti si possono fare tante cose buone, che tuttavia non redimono né chi le fa né chi le riceve. Infatti sono tante le opere e le organizzazioni caritatevoli che lavorano tantissimo, ma è strano che per questo la gente non cominci a glorificare il Padre che è nei cieli, cioè che non cominci a desiderare la figliolanza in Cristo Gesù.
C’è evidentemente un modo di fare la carità che rimane all’interno dei bisogni della natura e non manifesta il modo dell’amore filiale di vivere la natura umana.
Paolo conclude citando l’esperienza del popolo eletto al tempo della manna nel deserto, dove si vede come il dono di Dio tiene conto di ognuno e c’è un’uguaglianza secondo l’amore e non secondo il calcolo solo umano: “Colui che raccolse molto non abbondò e colui che raccolse poco non sperimentò la mancanza” (Es 16,18).
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
El domingo pasado vimos que el amor de Cristo nos hace nuevos, nos hace renacer y, en consecuencia, cambian nuestra perspectiva y nuestro conocimiento.
“Si alguien está en Cristo, es una criatura nueva” (2 Co 5, 17). La novedad consiste precisamente en estar en el amor de Cristo y no mirar ya a nadie de un modo meramente humano (cf. 2 Co 5,16). En efecto, la mirada está ahora iluminada por el amor de Cristo y el ojo es, por tanto, esa lámpara que hace ver al otro con la luz que es Cristo (cf. Mt 6, 22-23). En efecto, la luz es la vida de Cristo en nosotros (cf. Jn 1,4). Ésta es la luz de mis ojos (cf. Sal 18,29).
Ahora bien, ver al otro a la luz de Cristo significa verlo con amor. Esto no significa pensar inmediatamente en lo que uno debe hacer por el otro. De hecho, puede haber muchos enfoques para ayudar a la otra persona. Se puede actuar por criterios ético-morales, por sentido de la justicia, por generosidad, etc. Pero Pablo se refiere a otra cosa.
“Queremos daros a conocer, hermanos, la gracia de Dios concedida a las Iglesias de Macedonia, porque, en la gran prueba de la tribulación, su alegría sobreabundante y su extrema pobreza se desbordaron en la riqueza de su generosidad (…). En efecto, superando nuestras propias esperanzas, se ofrecieron en primer lugar al Señor y luego a nosotros, según la voluntad de Dios; de modo que rogamos a Tito que, como él la había comenzado, así completara esta generosa obra entre vosotros” (2 Co 8, 1-2. 5-6).
En el capítulo octavo de la Segunda Carta a los Corintios, se menciona la gran colecta de fondos para enviar a los “pobres entre los santos” (Rom 15,26) de la Iglesia de Jerusalén, la Iglesia madre. Pablo se dirige a los corintios recordando el ejemplo de los macedonios y pone como telón de fondo la gracia de Dios concedida a las Iglesias de Macedonia.
Lo que no puede quedar oculto es el hecho de que, con el ejemplo de la caridad de los macedonios, Pablo deja claro que la moral se funda en la gracia, nuestras acciones se fundan en el don de la vida de Dios.
De hecho, aquí podemos decir que quizá sería mejor no traducir charis por gracia, porque es una palabra que con el tiempo -y sobre todo en los últimos siglos- se ha empobrecido mucho, por no decir que ahora se malinterpreta.
Si dijéramos -en lugar de gracia- don de amor gratuito, o beneficio gratuito, entonces ya se comprendería mucho mejor la profundidad de lo que Pablo está diciendo. Dios concedió a las iglesias macedonias un don absoluto y gratuito, y así la obra de Dios hacia los cristianos macedonios se convirtió en la obra de la comunidad macedonia hacia los cristianos necesitados.
Y no sólo eso. El hecho de que Pablo diga que primero se ofrecieron a sí mismos, entregados a Dios, y luego a ellos, deja claro que en su don habita Aquel a quien se ofrecieron. Es Dios quien, acogiéndolos en su ofrenda, se entrega a través de ellos y en ellos.
Por tanto, quien se entrega a Dios permite que Dios actúe a través de él. Y esta persona se convierte en testigo de cómo el amor actúa en nosotros uniéndonos al modo de amar de Cristo, que es el don del Padre a los hombres. Así mira y sabe quién lleva dentro la luz del amor de Cristo.
Digamos que el fondo es precisamente la relación. En efecto, el camino de los cristianos es vivir las relaciones en Cristo y con Cristo. Como Cristo con el Padre y con los hombres, así nuestra entrega a Dios nos sitúa en la dinámica de esa relación, que está constituida por el amor del Padre y del Hijo (cf. Jn 10, 37-38; 3, 35; 5, 36).
Cuando a continuación Pablo se dirige directamente a los corintios, basa igualmente su discurso sobre la caridad y su generosidad en el don que Dios Padre nos ha hecho.
Esta vez hace hincapié en la obra de Cristo, que “siendo rico, se hizo pobre por vosotros, para que vosotros os enriquecierais con su pobreza” (2 Co 8,9). Pablo muestra así que el fundamento y las raíces de su caridad se encuentran en la vida misma de Cristo. En su experiencia de la encarnación se funda también la salvación de los hombres.
No guardó su ser en la gloria de Dios como un tesoro para sí mismo, sino que se abajó y bajó a vivir como hombre, participando de todo lo humano excepto del pecado. Fue probado en todo, sufrió personalmente y se hizo siervo, es más, obediente hasta el punto de ser crucificado.
Se entregó verdaderamente en manos de los hombres cuando éstos eran todavía enemigos de Dios y pecadores (cf. Flp 2, 5-9; Hb 2, 14-18; Mc 9, 31; Rm 5, 6).
Pero precisamente a través de esta participación en la condición humana, los hombres podían participar en la vida de Dios como hijos.
Aquí se produce el cambio descrito por Pablo: “Para que los que viven, ya no vivan para sí, sino para aquel que murió y resucitó por ellos” (2 Co 5,15).
Se produce un renacimiento en Cristo y ya no nos encontramos orientados hacia nosotros mismos, sino hacia Dios, que es Padre. Y ya no se mira a nadie de manera meramente humana y ya no se conoce nada ni a nadie más que a través de la luz que es Cristo, con su amor gratuito.
Se realiza el designio inicial del Padre, cuando en el principio el Logos (el Hijo) ya existía y se dirigía a Dios (Padre). Aquí por fin el hombre se orienta y se dirige al Padre, por tanto como hijo.
De este modo, la caridad, que el cristiano debe practicar, se realiza en Cristo. Él es el camino a través del cual el cristiano llega al otro con el don.
Por tanto, el otro puede reconocer en este don el amor de Cristo, de ahí el amor que lo redime.
Por tanto, la caridad practicada por los cristianos no consiste simplemente en trasladar los bienes de quienes los poseen a los necesitados, sino que el “canal” por el que pasan estos dones es Cristo, y el don no se desprende del dador, porque éste sigue formando parte del cuerpo de Cristo y participa en su modo de vivir dándose a sí mismo.
El don es la continuación de una pertenencia cada vez más radical a Cristo y, en Cristo, al Padre. Quien recibe la caridad tiene la posibilidad de entrar en el proceso de la vida de Cristo, es decir, de la redención (cf. Jn 1,12).
En Cristo conocerá a sus hermanos (cf. Jn 20,17) y, acogiendo los dones, contemplará el amor del Padre que en su Hijo tiende la mano a quien lo desea, lo pide, lo suplica y lo acoge.
“Brille, pues, vuestra luz delante de los hombres, para que vean vuestras buenas obras y glorifiquen a vuestro Padre que está en los cielos” (Mt 5, 16). En efecto, nuestro hacer el bien muestra si somos verdaderamente hijas e hijos de Dios Padre y si nuestro modo de hacer el bien pasa por la participación en la vida pascual de Cristo. De lo contrario, podemos hacer muchas cosas buenas, que sin embargo no redimen ni a quienes las hacen ni a quienes las reciben. En efecto, hay muchas obras de caridad y organizaciones que hacen una gran labor, pero es extraño que por ello las personas no empiecen a glorificar al Padre que está en los cielos, es decir, que no empiecen a desear la filiación en Cristo Jesús.
Evidentemente, hay un modo de hacer la caridad que permanece dentro de las necesidades de la naturaleza y no manifiesta el modo del amor filial en la naturaleza humana.
Pablo concluye citando la experiencia del pueblo elegido en el tiempo del maná en el desierto, donde vemos cómo el don de Dios tiene en cuenta a todos y hay una igualdad según el amor y no según el cálculo humano solamente: “El que recogió mucho no abundó, y el que recogió poco no experimentó escasez” (Ex 16,18).
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Preteklo nedeljo smo videli, da nas Kristusova ljubezen naredi nove, nas prerodi, zato se nam spremenita pogled in spoznanje.
»Če je torej kdo v Kristusu, je nova stvaritev« (2 Kor 5,17).
Novost je v tem, da se znajdemo v Kristusovi ljubezni in na nikogar več ne gledamo zgolj človeško (prim. 2 Kor 5,16).
Odtlej je namreč pogled razsvetljen s Kristusovo ljubeznijo in oko svetilka, ki omogoča, da človek vidi drugega z lučjo, ki je Kristus (prim. Mt 6,22-23). Kristusovo življenje v nas je namreč luč (prim. Jn 1,4). To je luč mojim očem (prim. Ps 18,29).
Videti drugega v Kristusovi luči pomeni videti ga z ljubeznijo.
To ne pomeni, da takoj pomislimo, kaj je treba storiti za drugega. Drugemu lahko namreč pomagamo na mnogo načinov. Delujemo lahko na podlagi etično-moralnih kriterijev, čuta za pravičnost, velikodušnost itd.
Vendar Pavel želi povedati nekaj drugega.
»Bratje, radi bi vam poročali o Božji milosti, ki je bila dana Cerkvam v Makedoniji. Kljub veliki preizkušnji v stiski je njihovo prekipevajoče veselje in njihovo skrajno uboštvo preraslo v bogastvo njihove radodarnosti. […] In to ne tako, kakor smo pričakovali, ampak so najprej sebe podarili Gospodu in po Božji volji nam. In tako smo prosili Tita, naj pri vas to delo milosti tudi izpelje, kakor ga je bil že začel« (2 Kor 8,1-2.5-6).
V osmem poglavju Drugega pisma Korinčanom je omenjena velika nabirka za »uboge med svetimi« (Rim 15,26) jeruzalemske, matične Cerkve.
Pavel se obrne na Korinčane in jih spomni na zgled Makedoncev ter v zaledje postavi Božjo milost, ki je bila dana Makedonskim Cerkvam.
Ne more ostati skrito dejstvo, da z zgledom ljubezni Makedoncev Pavel razjasni, da morala temelji na milosti, da je naše delovanje utemeljeno na daru Božjega življenja.
Dejansko lahko na tem mestu rečemo, da bi bilo morda bolje, da charis ne bi prevajali z milost, saj se je ta beseda skozi čas – zlasti v zadnjih stoletjih – zelo osiromašila, da ne rečemo, da je sedaj skoraj narobe razumljena.
Če bi poskušali reči – namesto milost – dar zastonjske ljubezni ali zastonjska korist, lahko že bolje razumemo globino Pavlovega govora. Bog je dal makedonskim Cerkvam popoln in zastonjski dar. Makedonski kristjani so sprejeli Božje delovanje do njih in njihova skupnost je potem naprej pomagala potrebnim kristjanom.
In ne samo to. Dejstvo, da Pavel pove, da so se najprej sami darovali in izročili Bogu, in potem njim, pokaže, da v njihovem daru biva On, ki so se mu darovali.
Bog je sprejel njihovo podaritev ter se po njih in v njih daruje on sam.
Kdor se je izročil Bogu, dopusti Bogu, da deluje preko njega.
In ta oseba postane priča, kako v nas deluje ljubezen in nas združuje z načinom, s katerim ljubi Kristus, ki je Očetov dar ljudem. Kdor ima v sebi luč Kristusove ljubezni, gleda in spoznava na tak način!
Recimo, da je v ozadju prav odnos. Način delovanja kristjanov je namreč, da živijo odnose v Kristusu in s Kristusom. Kakor se Kristus izroča Očetu in ljudem, tako nas naša izročitev Bogu vključi v dinamiko tega odnosa, utemeljenega na ljubezni Očeta in Sina (prim. Jn 10,37-38; 3,35; 5,36).
Ko se nato Pavel neposredno obrne na Korinčane, njegov govor o ljubezni in o njihovi velikodušnosti prav tako temelji na daru, ki nam ga daje Bog Oče.
Tokrat poudari Kristusovo delo, ki »je zaradi vas postal ubog, da bi vi obogateli po njegovem uboštvu« (2 Kor 8,9).
Tako Pavel pokaže, da sta temelj in korenina njihove ljubezni v samem Kristusovem življenju. V njegovi izkušnji učlovečenja je utemeljeno tudi odrešenje ljudi.
Svojega bivanja v Božji slavi ni ohranil kot zaklad zase, ampak se je ponižal in se spustil ter živel kot človek, deležen vsega človeškega, razen greha. V vsem je bil preizkušan, osebno je trpel in postal suženj, poslušen celo do te mere, da je bil križan.
Resnično se je izročil v roke ljudem, ko so bili ti še Božji sovražniki in grešniki (prim. Flp 2,5-9; Heb 2,14-18; Mr 9,31; Rim 5,6).
Toda prav zaradi tega njegovega načina udeleženosti pri človeškem stanju, so ljudje lahko postali udeleženi pri Božjem življenju kot sinovi.
Tu je prišlo do spremembe, ki jo opiše Pavel: »da tisti, ki živijo, ne bi živeli več zase, ampak za tistega, ki je zanje umrl in bil obujen« (2 Kor 5,15).
Pride do prerojenja v Kristusu in znajdemo se ne več usmerjeni sami vase, ampak k Bogu, ki je Oče. In nikogar ne gledamo več zgolj človeško ter ničesar in nikogar ne poznamo več drugače kot v luči, ki je Kristus, z njegovo zastonjsko ljubeznijo.
Uresniči se Očetov prvotni načrt, ko je v začetku Logos (Sin) že obstajal in se obračal k Bogu (Očetu). Tako je končno človek usmerjen in obrnjen k Očetu, in je zato sin.
Na ta način se ljubezen, ki se pričakuje od kristjana, uresniči v Kristusu.
On je pot, po kateri kristjan s svojim darom doseže drugega.
Zato lahko drugi v tem daru prepozna Kristusovo ljubezen in potemtakem ljubezen, ki ga odrešuje.
Ljubezen, ki jo živijo kristjani, tako ni zgolj prestavljanje dobrin od tistih, ki jih imajo, k tistim, ki jih potrebujejo, ampak je »kanal«, preko katerega prehajajo ti darovi, Kristus in se dar ne loči od Darovalca, kajti kdor daruje, ostane del Kristusovega telesa in je udeležen pri Kristusovem načinu življenja v darovanju.
Dar je nadaljevanje vedno bolj radikalne pripadnosti Kristusu, in v Kristusu Očetu.
Kdor sprejme ljubezen, ima možnost, da vstopi v proces Kristusovega življenja, to je v odrešenje (prim. Jn 1,12).
V Kristusu bo prepoznal svoje brate (prim. Jn 20,17) in, ko bo sprejemal darove, bo zrl ljubezen Očeta, ki v svojem Sinu doseže njega, ki si ga želi, ga prosi in sprejme.
»Takó naj vaša luč sveti pred ljudmi, da bodo videli vaša dobra dela in slavili vašega Očeta, ki je v nebesih« (Mt 5,16).
Naše opravljanje dobrih del namreč pokaže, če smo resnično hčere in sinovi Boga Očeta in če smo pri svojem opravljanju dobrih del udeleženi pri Kristusovem velikonočnem življenju. Sicer lahko naredimo veliko dobrih del, ki pa ne odrešujejo tistega, ki jih opravlja in ne tistega, ki jih je deležen. Veliko je namreč karitativnih dejavnosti in organizacij, ki ogromno delajo, vendar je čudno, da zaradi tega ljudje ne slavijo Očeta, ki je v nebesih, to je, da si ne zaželijo sinovstva v Kristusu Jezusu.
Očitno obstaja način opravljanja dobrodelnosti, ki ostaja znotraj potreb narave in ne razodeva načina sinovske ljubezni, s katero bi živeli človeško naravo.
Pavel zaključi z navedbo izkušnje izvoljenega ljudstva v času mane v puščavi, kjer se vidi, kako Božji dar upošteva vsakogar in obstaja enakost po ljubezni in ne zgolj po človeški preračunljivosti: »Kdor je veliko nabral, ni imel preveč, in kdor malo, ni imel premalo« (2 Mz 16,18).
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Prošle smo nedjelje vidjeli da nas Kristova ljubav čini novima, preporađa nas, a time se mijenjaju naš pogled i spoznaja.
„Je li tko u Kristu, nov je stvor“ (2Kor 5,17).
Novost se sastoji u tome što sebe pronalazimo u Kristovoj ljubavi i više nikoga ne gledamo na čisto ljudski način (usp. 2Kor 5,16).
Naime, od tada je pogled prosvijetljen Kristovom ljubavlju, a oko je svjetiljka koja omogućava čovjeku da drugoga vidi sa svjetlom koje je Krist (usp. Mt 6,22-23). Kristov život u nama, zapravo je to svjetlo (usp. Iv 1,4). To je svjetlo mojim očima (usp. Ps 18,29).
Vidjeti drugoga u Kristovu svjetlu sada znači vidjeti ga s ljubavlju.
To ne znači da odmah razmišljamo što treba učiniti za drugoga. Name, drugome možemo pomoći na mnogo načina. Možemo djelovati prema etičko-moralnim kriterijima, prema osjećaju za pravdu, prema velikodušnosti itd.
Međutim, Pavao želi reći nešto drugo.
„Priopćujemo vam, braćo, milost Božju koja je dana crkvama makedonskim: unatoč mnogim kušnjama i nevoljama, izobilna njihova radost i skrajnje siromaštvo preli se u bogatstvo darežljivosti (…). I to ne samo kako se nadasmo nego same sebe predadoše najprvo Gospodinu, a onda nama, po volji Božjoj. Zato zamolismo Tita da kao što je započeo, tako i dovrši među vama i to djelo darežljivosti“ (2Kor 8,1-2. 5-6).
U osmom poglavlju Druge poslanice Korinćanima spominje se veliko prikupljanje sredstava koja će biti poslana „siromašnim svetima“ (Rim 15,26) jeruzalemske, matične Crkve.
Pavao se obraća Korinćanima i podsjeća ih na primjer Makedonaca te kao pozadinu postavlja Božju milost danu makedonskim Crkvama.
Ne može ostati skrivena činjenica da Pavao na primjeru djelatne ljubavi Makedonaca jasno pokazuje da se moral temelji na milosti, da se naše postupanje temelji na daru Božjeg života.
Štoviše, ovdje možemo reći da bi možda bilo bolje ne prevoditi charis s milošću, budući da je to riječ koja je s vremenom – a prije svega u posljednjim stoljećima – postala vrlo osiromašena, da ne kažemo da je sada gotovo pogrešno shvaćena.
Ako bismo pokušali reći – umjesto milosti – dar besplatne ljubavi, ili besplatno dobročinstvo, onda bismo puno bolje shvatili dubinu Pavlova govora. Bog je dao makedonskim Crkvama potpuni i besplatni dar, pa je stoga Božje djelo prema makedonskim kršćanima postalo, nakon što su ga oni prihvatili, djelo makedonske zajednice prema kršćanima u potrebi.
I ne samo to. To što Pavao kaže da su prvo sebe prinijeli i predali Bogu, a zatim njima, pokazuje da u njihovu daru prebiva Onaj kojemu su se prinijeli.
Bog je onaj koji se, prihvaćajući ih u njihovu prinosu, dariva preko njih i u njima.
Stoga, onaj tko se predao Bogu dopušta Bogu da djeluje preko njega. I ta osoba postaje svjedokom kako ljubav djeluje u nama i ujedinjuje nas s načinom na koji ljubi Krist, koji je Očev dar ljudima. Tko u sebi ima svjetlo Kristove ljubavi, gleda i spoznaje na takav način!
Recimo da je u pozadini pravi odnos. Naime, način na koji kršćani djeluju jest živjeti odnose u Kristu i s Kristom. Kao što se Krist predaje Ocu i ljudima, tako nas naše predanje Bogu uključuje u dinamiku toga odnosa, utemeljenog na ljubavi Oca i Sina (usp. Iv 10,37-38; 3,35; 5,36).
Kad se potom Pavao izravno obraća Korinćanima, njegov govor o djelatnoj ljubavi i njihovoj velikodušnosti također se temelji na daru koji nam daje Bog Otac.
Ovaj put ističe djelo Krista, koji „premda bogat, radi vas posta siromašan, da se vi njegovim siromaštvom obogatite“ (2Kor 8,9).
Tako Pavao pokazuje da je temelj i korijen njihove djelatne ljubavi u samom Kristovu životu. Spasenje ljudi također je utemeljeno na njegovom iskustvu utjelovljenja.
Nije se kao plijena držao svoga biti u slavi Božjoj, nego se ponizio i sišao živjeti kao čovjek, sudjelujući u svemu što je ljudsko osim u grijehu. Bio je iskušavan svime, osobno je patio i postao sluga, štoviše, poslušan čak do razapinjanja.
Doista se predao u ruke ljudi dok su još bili Božji neprijatelji i grešnici (usp. Fil 2,5-9; Heb 2,14-18; Mk 9,31; Rim 5,6).
Ali upravo su preko tog njegovog načina sudjelovanja u ljudskom stanju ljudi mogli postati dionici Božjeg životu kao sinovi.
Ovdje je došlo do promjene koju je Pavao opisao: „da oni koji žive ne žive više sebi, nego onomu koji za njih umrije i uskrsnu“ (2Kor 5,15).
Događa se ponovno rođenje u Kristu i više se ne nalazimo usmjereni na sebe, već na Boga koji je Otac. I više nikoga ne gledamo na samo ljudski način i više ne poznamo ništa ni bilo koga osim u svjetlu koje je Krist, s njegovom besplatnom ljubavlju.
Ostvaruje se prvotni Očev naum, kad je u početku Logos (Sin) već postojao i obraćao se Bogu (Ocu). Tako je napokon čovjek usmjeren i okrenut Ocu, te je stoga sin.
Na taj se način u Kristu ostvaruje djelatna ljubav koja se od kršćanina očekuje.
On je put po kojem kršćanin svojim darom dopire do drugoga.
Zato drugi u tom daru mogu prepoznati Kristovu ljubav, a time i ljubav koja ih otkupljuje.
Djelatna ljubav koju provode kršćani stoga nije samo prenošenje dobara od onih koji ih posjeduju onima kojima su ta dobra potrebna, nego je Krist „kanal“ kroz koji ti darovi prolaze, a dar se ne odvaja od Darovatelja, jer tko god dariva, ostaje dio Kristova tijela i sudjeluje u Kristovu načinu življenja sebedarja.
Dar je produžetak sve radikalnije pripadnosti Kristu i, u Kristu, Ocu.
Tko prima ljubav ima mogućnost ući u proces Kristova života, odnosno u otkupljenje (usp. Iv 1,12).
U Kristu će upoznati njegovu braću (usp. Iv 20,17) i, prihvaćajući darove, promatrat će ljubav Oca koji u svome Sinu dohvaća onoga koji ga želi, ište, zaziva i prihvaća.
„Tako neka svijetli vaša svjetlost pred ljudima da vide vaša dobra djela i slave Oca vašega koji je na nebesima“ (Mt 5,16).
Naime, naše dobročinstvo pokazuje jesmo li doista kćeri i sinovi Boga Oca i sudjelujemo li svojim načinom činjenja dobra u Kristovu pashalnom životu. Inače, mnoga dobra djela možemo činiti, ali ona ipak ne otkupljuju ni onoga tko ih čini niti onoga tko ih prima. Naime, mnogo je karitativnih aktivnosti i organizacija koje izuzetno puno rade, ali je začuđujuće da ljudi zbog toga ne slave Oca koji je na nebesima, odnosno ne žele sinovstvo u Kristu Isusu.
Očito je da postoji način karitativnog djelovanja koji ostaje unutar potreba naravi, a da ne očituje način sinovske ljubavi u življenju ljudske naravi.
Pavao zaključuje navodeći iskustvo izabranog naroda za vrijeme mane u pustinji, gdje se vidi kako Božji dar ima u vidu svakog čovjeka i da postoji jednakost po ljubavi, a ne samo prema ljudskoj računici: „Pokaza se da nije ništa preteklo onome koji bijaše nakupio mnogo, a niti je nedostajalo onome koji bijaše nakupio manje“ (Izl 16,18).
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
W ubiegłą niedzielę zobaczyliśmy, że miłość Chrystusa czyni nas nowymi, sprawia, że odradzamy się, a w konsekwencji zmienia się nasze spojrzenie i świadomość.
“Jeżeli więc ktoś pozostaje w Chrystusie, jest nowym stworzeniem” (2 Kor 5, 17).
Nowość polega właśnie na tym, że jesteśmy w miłości Chrystusa i nie patrzymy już na nikogo w sposób czysto ludzki (por. 2 Kor 5, 16).
W rzeczywistości spojrzenie jest teraz oświetlone miłością Chrystusa, a zatem oko jest lampą, która sprawia, że widzimy drugiego ze światłem, którym jest Chrystus (por. Mt 6, 22-23). Bo to życie Chrystusa w nas jest światłem (por. J 1, 4). Ono jest światłem w moich oczach (por. Ps 18, 29).
Widzenie drugiego człowieka w świetle Chrystusa oznacza widzenie go z miłością.
Nie oznacza to od razu myślenia o tym, co zrobić dla drugiej osoby. W rzeczywistości może być wiele podejść do pomagania innym. Można działać według kryteriów etyczno-moralnych, z poczucia sprawiedliwości, z hojności itp.
Ale Paweł ma na myśli coś innego.
“Donosimy wam, bracia, o łasce Bożej, jakiej dostąpiły Kościoły Macedonii, jak to w dotkliwej próbie ucisku uradowały się bardzo i jak skrajne ich ubóstwo zajaśniało bogactwem prostoty(…). I nie tylko tak było, jakeśmy się spodziewali, lecz ofiarowały siebie samych najpierw Panu, a potem nam przez wolę Bożą. Poprosiliśmy więc Tytusa, aby jak to już rozpoczął, tak też i dokonał tego dzieła miłosierdzia względem was” (2 Kor 8, 1-2. 5-6).
W ósmym rozdziale Drugiego Listu do Koryntian jest mowa o wielkiej zbiórce funduszy, które mają być wysłane do “ubogich wśród świętych” (por. Rz 15, 26) Kościoła Jerozolimskiego, Kościoła macierzystego.
Paweł zwraca się do Koryntian, przywołując przykład Macedończyków i przedstawiając jako tło łaskę Bożą udzieloną Kościołom Macedonii.
Rzeczą, która nie może pozostać ukryta, jest fakt, że na przykładzie miłości Macedończyków Paweł wyjaśnia, że moralność opiera się na łasce, nasze działanie opiera się na Bożym darze życia.
Rzeczywiście, tutaj możemy powiedzieć, że być może lepiej byłoby nie tłumaczyć (słowa) charis łaską, ponieważ jest to słowo, które z biegiem czasu – a zwłaszcza w ostatnich stuleciach – zostało bardzo zubożone, nie mówiąc już o tym, że jest obecnie źle rozumiane.
Gdybyśmy zamiast “łaska” powiedzieli “dar darmowej miłości” lub “darmowe dobrodziejstwo”, wówczas głębia tego, co mówi Paweł, byłaby już o wiele bardziej zrozumiała. Bóg dał Kościołom macedońskim absolutny i darmowy dar, a tym samym Boże dzieło na rzecz macedońskich chrześcijan, po tym jak zostało przyjęte, stało się dziełem macedońskiej wspólnoty na rzecz chrześcijan w potrzebie.
Nie tylko to. Fakt, że Paweł mówi, że oni najpierw ofiarowali siebie, powierzając siebie Bogu, a potem im – jasno pokazuje, że w ich darze mieszka Ten, któremu się ofiarowali.
To Bóg, przyjmując ich w ich ofierze, daje siebie przez nich i w nich.
Tak więc ten, kto powierza siebie Bogu, pozwala, by Bóg działał przez niego. I ta osoba staje się świadkiem tego, jak miłość działa w nas, jednocząc nas z Chrystusowym sposobem kochania, który jest darem Ojca dla ludzkości. Oto jak patrzy i poznaje ten, kto ma w sobie światło miłości Chrystusa!
Można powiedzieć, że tłem są właśnie relacje. W rzeczywistości sposobem działania chrześcijan jest przeżywanie relacji w Chrystusie i z Chrystusem. Jak Chrystus powierza się Ojcu i ludziom, tak nasze oddanie się Bogu umieszcza nas w dynamice tej relacji, ukonstytuowanej przez miłość Ojca i Syna (por. J 10, 37-38; 3, 35; 5, 36).
Kiedy następnie Paweł zwraca się bezpośrednio do Koryntian, również opiera swoją dyskusję na miłości i na ich hojności wobec daru Boga Ojca dla nas.
Tym razem podkreśla dzieło Chrystusa, który “będąc bogaty, dla was stał się ubogim, aby was ubóstwem swoim ubogacić”(2 Kor 8, 9).
W ten sposób Paweł pokazuje, że fundament i korzenie ich miłości znajdują się w samym życiu Chrystusa. Zbawienie ludzkości również opiera się na Jego doświadczeniu wcielenia.
Nie zachował swego przebywania w chwale Bożej jako skarbu dla siebie, ale zniżył się i zstąpił, by żyć jako człowiek, uczestnicząc we wszystkim, co ludzkie, z wyjątkiem grzechu. Został wypróbowany we wszystkim, osobiście cierpiał i stał się sługą, posłusznym aż do ukrzyżowania.
Naprawdę oddał się w ręce ludzi, gdy ci byli jeszcze wrogami Boga i grzesznikami (por. Flp 2, 5-9; Hbr 2, 14-18; Mk 9, 31; Rz 5, 6).
Ale właśnie poprzez ten sposób uczestniczenia w ludzkiej kondycji, ludzie mogli uczestniczyć w życiu Boga jako synowie.
Tutaj dokonuje się zmiana opisana przez Pawła: “aby ci, co żyją, już nie żyli dla siebie, lecz dla Tego, który za nich umarł i zmartwychwstał” (2 Kor 5, 15).
Następuje odrodzenie w Chrystusie i nie jesteśmy już zorientowani na samych siebie, ale na Boga, który jest Ojcem. Nie patrzymy już na nikogo w czysto ludzki sposób i nie poznajemy już niczego ani nikogo inaczej, jak tylko poprzez światło, którym jest Chrystus, z Jego bezinteresowną miłością.
Pierwotny zamysł Ojca został zrealizowany, gdy na początku Logos (Syn) już istniał i zwracał się do Boga (Ojca). Tutaj wreszcie człowiek jest zorientowany i zwrócony do Ojca, a więc jako syn.
W ten sposób miłość, którą chrześcijanin ma praktykować, realizuje się w Chrystusie.
On jest drogą, przez którą chrześcijanin dociera do drugiego z darem.
W ten sposób drugi może rozpoznać w tym darze miłość Chrystusa, a więc miłość, która go odkupia.
Miłość praktykowana przez chrześcijan nie jest więc po prostu przenoszeniem dóbr od tych, którzy je posiadają, do tych, którzy ich potrzebują, ale “kanałem”, przez który przechodzą te dary, jest Chrystus, a dar nie oddziela się od dawcy, ponieważ dawca pozostaje częścią ciała Chrystusa i uczestniczy w sposobie życia Chrystusa poprzez dawanie siebie.
Dar jest kontynuacją coraz bardziej radykalnej przynależności do Chrystusa, a w Chrystusie do Ojca.
Kto przyjmuje miłość, ma możliwość wejścia w proces życia Chrystusa, czyli odkupienia (por. J 1, 12).
W Chrystusie pozna swoich braci (por. J 20, 17), a przyjmując dary, będzie kontemplował miłość Ojca, który w swoim Synu dociera do tych, którzy Go pragną, proszą, błagają i przyjmują.
“Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie” (Mt 5, 16).
Rzeczywiście, nasze dobre uczynki pokazują, czy naprawdę jesteśmy córkami i synami Boga Ojca i czy nasz sposób czynienia dobrych uczynków przechodzi przez uczestnictwo w paschalnym życiu Chrystusa. W przeciwnym razie możemy czynić wiele dobrych rzeczy, które jednak nie odkupią ani tych, którzy je czynią, ani tych, którzy je otrzymują. Rzeczywiście, istnieje wiele dzieł charytatywnych i organizacji, które wykonują wielką pracę, ale dziwne jest, że z tego powodu ludzie nie zaczynają chwalić Ojca, który jest w niebie, to znaczy, że nie zaczynają pragnąć synostwa w Chrystusie Jezusie.
Istnieje najwyraźniej sposób czynienia miłosierdzia, który pozostaje w ramach potrzeb natury i nie manifestuje sposobu miłości synowskiej w życiu ludzką naturą.
Paweł kończy, cytując doświadczenie narodu wybranego z czasów manny na pustyni, gdzie widzimy, jak Boży dar bierze pod uwagę wszystkich i istnieje równość według miłości, a nie tylko według ludzkiej kalkulacji: “ten, który zebrał wiele, nie miał nic zbywającego, kto zaś za mało zebrał, nie miał żadnego braku – każdy zebrał według swych potrzeb” (Wj 16, 18).
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
