Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XIV DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/07/144-190-2015-San-Giovanni-Paolo-II-Washington-Stati-Uniti-Reliquia-Guarigione-del-cieco-nato-p-2-400x400.jpg "[SEMI] XIV DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2")
Nella seconda lettura di oggi, san Paolo dice che gli è stata data “una spina nella carne” (2Cor 12,7).
Nell’esegesi moderna si sono scritte tante cose su questa “spina” di Paolo, molte peraltro assai fantasiose.
Per comprendere di cosa si tratti, è indispensabile considerare l’insieme dell’esperienza di Paolo.
Si può pensare a qualche grave e fastidiosa malattia cronica, a qualche terribile e insistente tentazione, ma bisogna comunque collocare questo nell’insieme della vicenda di Paolo, cioè con la totalità della sua persona, della sua opera, dell’evangelizzazione, dell’annuncio, delle visite alle diverse comunità, delle sue Lettere.
Proprio questo si trova nei Padri della Chiesa, una chiara visione dell’insieme, perciò la più realistica possibilità è che si tratti di un uomo concreto della comunità di Corinto, che si oppone violentemente a Paolo e che cerca di impedirgli la sua missione.
Si tratta probabilmente di un uomo mandato da Satana, molto cattivo, violento, aggressivo verso Paolo.
Molti esegeti di Paolo concordano nell’affermare che Paolo fu schiaffeggiato da qualcuno dei responsabili della comunità di Corinto.
Perciò, con una certa ironia, Paolo definisce certi personaggi “super apostoli”, proprio perché si sentono superiori agli altri, quindi autorizzati a chiudere la bocca a Paolo e a cacciarlo.
Si tratta di una malattia permanente nella Chiesa, che conosciamo bene anche oggi.
Bastano due versetti e si capisce cosa ha subito Paolo: “Ora, io ritengo di non essere in nulla inferiore a questi superapostoli!” (2Cor 11,5).
E ancora: “Sono diventato pazzo; ma siete voi che mi avete costretto. Infatti io avrei dovuto essere raccomandato da voi, perché non sono affatto inferiore a quei superapostoli, anche se sono un nulla” (2Cor 12,11).
È molto chiaro lo sfondo sul quale è collocato questo brano.
Lo scontro riguarda certamente anche Cristo stesso.
“Infatti, se il primo venuto vi predica un Gesù diverso da quello che vi abbiamo predicato noi, o se ricevete uno spirito diverso da quello che avete ricevuto, o un altro vangelo che non avete ancora sentito, voi siete ben disposti ad accettarlo” (2Cor 11,4).
Paolo farà vedere, attraverso le sue parole e attraverso la sua umanità, chi è veramente il Cristo e che, per annunciarlo come sta facendo lui stesso, la via privilegiata è la nostra partecipazione al modo di essere uomo di Cristo, cioè vivere l’umanità al modo di Cristo.
Paolo ha subíto un male violento e lo legge alla maniera di Cristo, come Cristo leggeva e viveva il male che gli era buttato addosso.
Qui tocchiamo il punto fondamentale che è anche fondante della vera novità della vita dei battezzati.
Ma è necessario ricordare che la parola battezzati oggi è reduce da un grave impoverimento e sarà necessario un lungo recupero prima che la vita nuova, l’esperienza della rinascita, l’esperienza della risurrezione torni ad essere il fondamento reale della nostra vita, dunque anche dell’antropologia cristiana, cioè della visione teologica dell’uomo.
Perciò forse non sarà facile comprendere quello che Paolo sta dicendo.
Paolo ha subíto una gravissima ingiustizia. Però, per volontà di Dio Padre, questa ingiustizia produce proprio attraverso Cristo un bene assoluto che supera ogni opera buona che uno può desiderare di fare.
Anzi, tutti i desideri di fare opere buone, eccezionali, senza paragoni, sono ancora da sottoporre a discernimento per vedere se alla loro origine c’è un’ispirazione vera o falsa. Infatti, è proprio del nemico della nostra salvezza suggerirci delle opere geniali, grandi, eroiche. Mentre soffrire il male, il fango, la violenza e l’ingiustizia, soprattutto se procurata e organizzata dai tuoi, cioè da coloro con cui vivevi, è veramente la via di Cristo. Per chi è in Cristo, inabitato da Lui, questa è la situazione privilegia per manifestarlo.
Questa è la via che esprime Cristo, cioè vivere il male che ti viene buttato addosso come un bene.
Cristo è stato condannato dalle autorità religiose e l’argomento che l’ha in definitiva condannato a morte era semplicemente il fatto che era Figlio di Dio: “Gli risposero i Giudei: ‘Non ti lapidiamo per un’opera buona, ma per una bestemmia: perché tu, che sei uomo, ti fai Dio’” (Gv 10,33).
E proseguono: “Noi abbiamo una Legge e secondo la Legge deve morire, perché si è fatto Figlio di Dio”(Gv 19,7).
Praticamente la Legge non permetteva al Figlio di Dio di esistere come uomo.
Oggi constatiamo quasi l’opposto, cioè che il mondo non riesce ad accogliere che l’uomo vero è figlio di Dio. La figliolanza battesimale è caduta in oblio e certamente non è al cuore della vita e della cultura dei cristiani.
Anche oggi abbiamo esempi nella stessa Chiesa di entrambi questi atteggiamenti: da una parte, di chi si rivela come quelli che giudicavano Cristo, che lo hanno condannato (cf Gv19,7) e non hanno potuto testimoniare il Dio Padre della misericordia, e dall’altra quelli che partecipano della vita dell’agnello, che “maltrattato, si lasciò umiliare e non aprì la sua bocca; era come agnello condotto al macello, come pecora muta di fronte ai suoi tosatori, e non aprì la sua bocca” (Is 53,7).
Che il male si traduca in bene non diminuisce la responsabilità del male che è stato fatto. Chi ha maltrattato Cristo faceva un’opera assolutamente orribile, non compiva la volontà di Dio. Se Cristo nel Getsemani si affida alla volontà del Padre (cf Mc 14,36), di fatto è Giuda che viene per tradirlo (cf Mc 14,41), per venderlo per 30 denari (Cf Mt 26,15), affinché sia ucciso. Giuda cioè sta facendo il male, anzi, sta prestandosi affinché il male possa realizzare il suo diabolico disegno (cf Mt 27,9).
Ma è Cristo, che nell’amore verso il Padre e verso gli uomini, vive il male come realizzazione del bene.
La croce, che era un luogo di martirio, di ingiustizia, di rifiuto, il luogo del crimine, dell’uccisione, è trasfigurata da Cristo nel luogo della salvezza, nel luogo della totale rivelazione di Dio come amore, dunque nel luogo della vita nuova per l’uomo.
Ecco, Paolo con queste sue parole rende nota la sua partecipazione alla vita di Cristo. Ed è proprio questo passaggio la più forte verifica della fede.
Solo quando il cristiano si trova in una situazione di ingiustizia, di rifiuto, proprio perché vive e annuncia il Cristo vivente, allora manifesta che vive il male come via di realizzazione del bene. E il dono che lui ha ricevuto e che passa avanti è ancora più esplicito.
Paolo veniva rifiutato da qualche capo della comunità, dunque veramente da quelli che avrebbero dovuto essere i suoi. Ma quasi sempre la Pasqua te la preparano proprio i tuoi (cf Mt 26,17-18).
I nostri veri amici sono solo quelli che vivono la Pasqua di Cristo, tutto il resto è una finzione che la storia prima o poi mette a nudo.
Si tratta veramente di credere, cioè di accogliere il Cristo, e questo ci basta.
Questo vuol dire morire, essere uccisi agli occhi del mondo, ma vivere nel Risorto.
Oggi è evidente che, proprio perché tanti nella Chiesa credono alle parole del mondo, diventa molto prezioso dare testimonianza di stare con la Parola di Cristo, cioè di morire la morte che ti prepara il mondo, addirittura salvando coloro che ti rifiutano e ti condannano, perché “Ti basta la mia grazia; la forza infatti si manifesta pienamente nella debolezza”.
Per questo Paolo può dire: “Mi vanterò quindi ben volentieri delle mie debolezze, perché dimori in me la potenza di Cristo. Perciò mi compiaccio nelle mie debolezze, negli oltraggi, nelle difficoltà, nelle persecuzioni, nelle angosce sofferte per Cristo: infatti quando sono debole, è allora che sono forte” (2Cor 12 ,9-10).
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
En la segunda lectura de hoy, san Pablo dice que le fue dada “una espina en la carne” (2 Co 12,7).
En la exégesis moderna se ha escrito mucho sobre esta “espina” de Pablo, muchas veces de forma bastante imaginativa.
Para entender de qué se trata, es esencial considerar el conjunto de la experiencia de Pablo.
Se puede pensar en una enfermedad crónica grave y molesta, en una tentación terrible e insistente, pero hay que situarla en el conjunto de la historia de Pablo, es decir, en el conjunto de su persona, de su obra, de su evangelización, de su anuncio, de sus visitas a las diversas comunidades, de sus Cartas.
Precisamente esto se encuentra en los Padres de la Iglesia, una visión clara del conjunto, por lo que la posibilidad más realista es que se trate de un hombre concreto de la comunidad de Corinto, que se opone violentamente a Pablo y trata de impedir que lleve a cabo su misión.
Probablemente se trata de un hombre enviado por Satanás, muy malo, violento, agresivo con Pablo.
Muchos exégetas de Pablo coinciden en que Pablo fue abofeteado por uno de los líderes de la comunidad de Corinto.
Por eso, con cierta ironía, Pablo llama a ciertas personas “superapóstoles”, precisamente porque se sienten superiores a los demás y, por tanto, autorizados a hacer callar a Pablo y a expulsarlo.
Se trata de una enfermedad permanente en la Iglesia, que aún hoy conocemos.
Dos versículos bastan para comprender lo que sufría Pablo: “¡Ahora considero que en nada soy inferior a estos superapóstoles!” (2 Cor 11,5).
Y de nuevo: “Me he vuelto loco; pero sois vosotros los que me habéis obligado. Pues debería haber sido alabado por vosotros, ya que no soy en nada inferior a esos superapóstoles, aunque no soy nada” (2 Cor 12, 11).
El trasfondo en el que se sitúa este pasaje es muy claro.
El enfrentamiento concierne ciertamente también al propio Cristo.
“Porque si el primero que llega os predica un Jesús distinto del que os hemos predicado, o si recibís un espíritu distinto del que habéis recibido, u otro evangelio que aún no habéis oído, bien estáis en aceptarlo” (2 Co 11,4).
Pablo mostrará, con sus palabras y con su humanidad, quién es realmente Cristo y que, para anunciarlo como él, el camino privilegiado es nuestra participación en el modo de ser humano de Cristo, es decir, vivir la humanidad a la manera de Cristo.
Pablo sufrió un mal violento y lo leyó a la manera de Cristo, como Cristo leyó y vivió el mal que le lanzaron.
Aquí tocamos el punto fundamental, que es también el fundamento de la verdadera novedad de la vida del bautizado.
Pero es necesario recordar que la palabra bautizado hoy ha sufrido un grave empobrecimiento y será necesaria una larga recuperación antes de que la vida nueva, la experiencia del renacimiento, la experiencia de la resurrección vuelva a ser el verdadero fundamento de nuestra vida, por tanto también de la antropología cristiana, es decir, de la visión teológica del hombre.
Por eso, quizá no sea fácil comprender lo que dice Pablo.
Pablo sufrió una injusticia muy grave. Sin embargo, por voluntad de Dios Padre, esta injusticia produce precisamente a través de Cristo un bien absoluto que supera toda obra buena que se pueda desear hacer.
En efecto, todos los deseos de hacer obras buenas, excepcionales, sin parangón, están por discernir para ver si hay en su origen una inspiración verdadera o falsa. En efecto, es precisamente el enemigo de nuestra salvación el que nos sugiere obras brillantes, grandiosas, heroicas. Mientras que sufrir el mal, el fango, la violencia y la injusticia, sobre todo si son procurados y organizados por los tuyos, es decir, por aquellos con los que vivías, es verdaderamente el camino de Cristo. Para los que están en Cristo, habitados por Él, ésta es la situación privilegiada para manifestarlo.
Esta es la forma que Cristo expresa, es decir, vivir el mal que te lanzan como un bien.
Cristo fue condenado por las autoridades religiosas y el argumento que finalmente le condenó a muerte fue simplemente el hecho de ser el Hijo de Dios: “Los judíos le respondieron: ‘No te apedreamos por una obra buena, sino por una blasfemia: porque tú, que eres hombre, te haces Dios'” (Jn 10,33).
Y continúan: ‘Tenemos una Ley y según la Ley debe morir, porque se hizo Hijo de Dios’ (Jn 19,7).
En la práctica, la Ley no permitía que el Hijo de Dios existiera como hombre.
Hoy vemos casi lo contrario, es decir, que el mundo no puede aceptar que el verdadero hombre sea el Hijo de Dios. La filiación bautismal ha caído en el olvido y, desde luego, no está en el centro de la vida y la cultura cristianas.
Incluso hoy tenemos ejemplos en la propia Iglesia de estas dos actitudes: por una parte, de quienes se revelan como los que juzgaron a Cristo, que lo condenaron (cf. Jn 19,7) y no pudieron dar testimonio del Dios Padre de misericordia, y por otra, de quienes participan de la vida del cordero, que “fue maltratado, se dejó humillar y no abrió la boca; fue como un cordero llevado al matadero, como una oveja muda ante sus trasquiladores, y no abrió la boca” (Is 53,7).
Que el mal se traduzca en bien no disminuye la responsabilidad por el mal que se ha hecho. Los que maltrataron a Cristo estaban haciendo una obra absolutamente horrible, no estaban haciendo la voluntad de Dios. Si Cristo en Getsemaní se encomienda a la voluntad del Padre (cf. Mc 14,36), es de hecho Judas quien viene a traicionarlo (cf. Mc 14,41), a venderlo por 30 denarios (cf. Mt 26,15), para que lo maten. Es decir, Judas hace el mal, o mejor, se presta para que el mal realice su diabólico designio (cf. Mt 27,9).
Pero es Cristo quien, en su amor al Padre y a los hombres, vive el mal como realización del bien.
La cruz, que era el lugar del martirio, de la injusticia, del rechazo, el lugar del crimen, de la matanza, es transfigurada por Cristo en el lugar de la salvación, en el lugar de la revelación total de Dios como amor, por tanto en el lugar de la vida nueva para el hombre.
Aquí, Pablo da a conocer con estas palabras su participación en la vida de Cristo. Y es precisamente este pasaje la prueba más fuerte de la fe.
Sólo cuando el cristiano se encuentra en una situación de injusticia, de rechazo, precisamente porque vive y anuncia a Cristo vivo, entonces manifiesta que vive el mal como un modo de realizar el bien. Y el don que ha recibido y que transmite es aún más explícito.
Pablo fue rechazado por algunos dirigentes de la comunidad, en realidad por los que deberían haber sido los suyos. Pero casi siempre la Pascua te la preparan los tuyos (cf. Mt 26,17-18).
Nuestros verdaderos amigos son sólo los que viven la Pascua de Cristo, todo lo demás es una ficción que la historia, tarde o temprano, pone al descubierto.
Se trata realmente de creer, es decir, de aceptar a Cristo, y esto nos basta.
Esto significa morir, ser muertos a los ojos del mundo, pero vivir en el Resucitado.
Hoy es evidente que, precisamente porque tantos en la Iglesia creen en las palabras del mundo, resulta muy valioso dar testimonio de estar con la Palabra de Cristo, es decir, morir la muerte que el mundo te prepara, incluso salvando a los que te rechazan y te condenan, porque ‘te basta mi gracia; porque la fuerza se manifiesta plenamente en la debilidad’.
Por eso Pablo puede decir: “De buena gana me gloriaré, pues, en mis debilidades, para que habite en mí el poder de Cristo. Por eso, de buena gana me gloriaré en mis debilidades, en los ultrajes, en las dificultades, en las persecuciones, en las angustias sufridas por causa de Cristo: porque cuando soy débil, entonces es cuando soy fuerte” (2 Co 12, 9-10).
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
V današnjem drugem berilu sveti Pavel pove, da mu je bil dan »v meso trn« (2Kor 12,7).
O tem »trnu« je bilo v moderni eksegezi veliko napisanega in tudi z mnogo domišljije.
Da bi mogli razumeti za kaj gre, je potrebno upoštevati celotno Pavlovo izkušnjo.
Lahko mislimo, da gre za neko težko in nadležno kronično bolezen ali hudo in dolgotrajno skušnjavo, vendar je treba to umestiti v celoto Pavlove zgodbe, njegove osebe, delovanja, evangelizacije, oznanjevanja, obiskovanja različnih skupnosti in pisanja pisem.
To jasno vizijo celote najdemo pri cerkvenih očetih, zato je najbolj realna možnost, da gre za konkretnega človeka iz korintske skupnosti, ki se je nasilno uprl Pavlu in mu skušal preprečiti, da bi opravljal svoje poslanstvo.
Verjetno gre za človeka, ki ga je poslal Satan in je bil do Pavla zelo zloben, nasilen in agresiven.
Mnogi razlagalci Pavla menijo, da je po Pavlu udarjal nekdo izmed odgovornih korintske skupnosti.
Zato Pavel z nekaj ironije nekatere osebnosti imenuje »nadvse véliki apostoli«. Imajo se namreč za nekaj več od drugih in zato za pooblaščene, da Pavlu zaprejo usta in ga izženejo.
Gre za trajno bolezen v Cerkvi, ki jo dobro poznamo tudi danes.
Dovolj sta dve vrstici in razumemo, kaj je prenašal Pavel: »Vendar mislim, da v ničemer ne zaostajam za nadvse vélikimi apostoli« (2 Kor 11,5).
In še: »Zdaj sem pa res postal neumen. Toda vi ste me prisilili. V resnici bi vi morali mene priporočati, saj nisem v ničemer zaostal za nadvse vélikimi apostoli, čeprav nisem nič« (2 Kor 12,11).
Ozadje, v katerega je umeščen ta odlomek, je zelo jasno.
Nasprotovanje vsekakor zadeva tudi samega Kristusa.
»Če namreč pride kdo in oznanja drugega Jezusa, ki ga mi nismo oznanili, ali če prejmete drugega Duha, ki ga niste prejeli, ali drug evangelij, ki ga niste sprejeli, kar voljno prenašate« (2 Kor 11,4).
Pavel bo s svojimi besedami in človeškostjo pokazal, kdo je resnično Kristus, ter da je prednostna pot oznanjevanja, kot ga opravlja on, naša udeleženost pri tem, da smo Kristusovi ljudje, to je, da živimo svojo človeškost, kot jo je živel Kristus.
Pavel je doživel nasilno zlo in ga razbral na Kristusov način, tako kot je Kristus razbiral in živel zlo, ki so ga metali vanj.
Tukaj se dotaknemo temeljne točke, ki nosi v sebi resnično novost življenja krščenih.
Vendar je treba spomniti, da je beseda krščeni danes zelo osiromašena in bo potrebna dolga pot prenove, da bo novo življenje, izkušnja prerojenja in vstajenja spet resnični temelj našega življenja in zato tudi krščanske antropologije, to je teološkega pogleda na človeka.
Zato morda ne bo tako lahko razumeti, kar govori Pavel.
Pavel je utrpel zelo hudo krivico. Toda po volji Boga Očeta je ta krivica prav preko Kristusa prinesla absolutno dobro, ki presega vsako dobro delo, ki bi si ga človek lahko želel storiti.
Vsako željo po opravljanju dobrih, izjemnih, neprimerljivih del je treba preveriti in videti, ali je v njenem izvoru pravi ali lažni navdih. Sovražnik našega odrešenja nam namreč predlaga genialna, velika, herojska dejanja. Trpeti zlo, umazanijo, nasilje, krivico, zlasti, če ti jo povzročajo tvoji, se pravi tisti, s katerimi si živel, pa je resnično Kristusova pot. Za tistega, ki je v Kristusu, v katerem biva On, so to privilegirane situacije, da razodeva Njega.
To je pot, ki izraža Kristusa, se pravi: tu živimo zlo, ki ga mečejo v nas, kot dobro.
Kristusa je obsodila verska oblast in razlog dokončne obsodbe na smrt je bil zgolj dejstvo, da je Božji Sin: »Judje so mu odgovorili: ‘Ne kamnamo te zaradi dobrega dela, ampak zaradi bogokletja, ker se ti, ki si človek, delaš Boga’« (Jn 10,33).
In nadaljujejo: »Mi imamo Postavo in po Postavi mora umreti, ker se je delal Božjega Sina« (Jn 19,7).
Postava praktično ni dovoljevala, da bi Božji Sin obstajal kot človek.
Danes opažamo skoraj nasprotno, to je, da svet ne more sprejeti, da je pravi človek Božji sin. Krstno sinovstvo je padlo v pozabo in zagotovo ga ni v središču življenja in kulture kristjanov.
Tudi danes imamo v Cerkvi primere obeh drž: na eni strani tiste, ki se pokažejo kot ljudje, ki so sodili in obsodili Kristusa (prim. Jn 19,7) ter niso mogli pričevati Boga Očeta usmiljenja, na drugi strani pa tiste, ki so udeleženi pri življenju Jagnjeta, ki je bil »mučen, a se je uklonil in ni odprl svojih ust, kakor jagnje, ki ga peljejo v zakol, in kakor ovca, ki umolkne pred tistimi, ki jo strižejo, in ne odpre svojih ust« (Iz 53,7).
To, da se zlo spremeni v dobro, ne zmanjša odgovornosti za storjeno zlo. Kdor je mučil Kristusa, je storil strašno delo, ni izpolnjeval Božje volje. V Getsemaniju se je Kristus izročil Očetovi volji (prim. Mr 14,36), Juda pa je šel, da ga izda (prim. Mr 14,41) in proda za 30 srebrnikov (prim. Mt 26,15), da bi ga umorili. Juda stori zlo, ali bolje: da se na razpolago, da lahko zlo uresniči svoj hudobni načrt (prim. Mt 27,9).
Toda Kristus v ljubezni do Očeta in ljudi živi zlo kot uresničitev dobrega.
Križ, ki je bil kraj mučeništva, krivice, zavrnitve, kraj zločina in umora, je Kristus spremenil v kraj odrešenja, kraj popolnega razodetja Boga kot ljubezen in zato v kraj novega življenja za človeka.
Pavel s temi svojimi besedami razkriva svojo udeleženost pri Kristusovem življenju. In prav ta prehod je najmočnejša preskušnja vere.
Kadar se kristjan znajde v situaciji krivice, zavrnitve, ker živi in oznanja živega Kristusa, takrat pokaže, da živi zlo kot pot uresničenja dobrega. In dar, ki ga je prejel ter ga posreduje naprej, je še bolj očiten.
Pavla so zavrnili nekateri voditelji skupnosti, torej prav tisti, ki bi morali biti njegovi. Skoraj vedno ti veliko noč pripravijo prav tvoji najbližji (prim. Mt 26,17-18).
Samo tisti so naši pravi prijatelji, ki živijo Kristusovo veliko noč, vse drugo je slepilo, ki ga zgodovina slej ko prej razgali.
Resnično gre za to, da verujemo, to je, da sprejmemo Kristusa; in to nam zadostuje.
To pomeni umreti, biti umorjen pred očmi sveta, a živeti v Vstalem.
Danes je očitno, da je prav zato, ker mnogi v Cerkvi verjamejo besedam sveta, zelo dragoceno dati pričevanje tega, da smo s Kristusovo Besedo, to je, da umremo tiste smrti, ki nam jo pripravi svet, in da celo rešujemo tiste, ki nas zavračajo in obsojajo, kajti: »Dovolj ti je moja milost. Moč se dopolnjuje v slabotnosti« (2 Kor 12,9).
Zato lahko Pavel reče: »Zato se bom zelo rad ponašal s svojimi slabotnostmi, da bi se v meni utaborila Kristusova moč. Vesel sem torej slabotnosti, žalitev, potreb, preganjanj in stisk za Kristusa. Kajti močan sem tedaj, ko sem slaboten« (2 Kor 12,9-10).
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
U današnjem drugom čitanju sveti Pavao kaže da mu je dan „trn u tijelu“ (2Kor 12,7).
O tom je Pavlovom „trnu“ u suvremenoj egzegezi mnogo napisano, i to s mnogo mašte.
Da bismo razumjeli o čemu se radi, potrebno je razmotriti cjelovito Pavlovo iskustvo.
Možemo pomisliti da se radilo o teškoj i mučnoj kroničnoj bolesti ili o teškoj i ustrajnoj kušnji, međutim ipak to treba smjestiti u cjelinu Pavlove priče, njegove osobe, njegova djela, evangelizacije, naviještanja, posjećivanja različitih zajednica i pisanja Poslanica.
Tu jasnu viziju cjeline nalazimo kod crkvenih otaca, pa je stoga najrealnija mogućnost da se radilo o konkretnom čovjeku iz korintske zajednice koji se nasilno suprotstavljao Pavlu i pokušavao ga spriječiti u njegovu poslanju.
Vjerojatno se radilo o čovjeku kojega je poslao Sotona i koji je bio vrlo zao, nasilan i agresivan prema Pavlu.
Mnogi tumači sv. Pavla vjeruju da je po Pavlu udarao netko od odgovornih iz korintske zajednice.
Zato Pavao s izvjesnom ironijom pojedine uglednike naziva „nadapostolima“. Oni su sebe smatrali višima od drugih, a zato i ovlaštenima Pavlu začepiti usta i potjerati ga.
To je trajna bolest u Crkvi, koju i danas dobro poznajemo.
Dovoljna su dva retka pa da shvatimo što je Pavao podnio: „Smatram, eto, da ni u čemu nisam manji od »nadapostola«“ (2Kor 11,5).
I također: „Postao sam bezuman! Vi me natjeraste. Ta trebalo je da me vi preporučite jer ni u čemu nisam manji od »nadapostola«, premda nisam ništa“ (2Kor 12,11).
Vrlo je jasna pozadina na koju je smješten ovaj ulomak.
Suprotstavljanje se svakako tiče i samog Krista.
„Uistinu, ako tko dođe i propovijeda drugog Isusa, kojega mi nismo propovijedali – ili ako drugoga Duha primate, kojega niste primili; ili drugo evanđelje, koje niste prigrlili – takva lijepo pòdnosîte“ (2Kor 11,4).
Pavao će svojim riječima i čovještvom pokazati tko je zapravo Krist i da je povlašteni put za naviještati ga, kao što on sam čini, naše sudjelovanje u Kristovom načinu ljudskog bivovanja, odnosno življenje čovještva na Kristov način.
Pavao je podnio nasilno zlo te ga iščitava na Kristov način, kao što je Krist iščitavao i proživljavao zlo koje su svalili na njega.
Ovdje dotičemo temeljnu točku koja u sebi nosi istinsku novost života krštenika.
Međutim treba imati na umu da je riječ krštenici danas ozbiljno osiromašena i da će bit potreban dugi put obnove kako bi novi život, iskustvo preporađanja i uskrsnuća ponovno postali pravi temelj našeg života, a time i kršćanske antropologije, odnosno teološkog pogleda na čovjeka.
Stoga možda neće biti lako razumjeti što Pavao govori.
Pavlu je nanesena izuzetno teška nepravda. Međutim, po volji Boga Oca, ta je nepravda upravo preko Krista donijela apsolutno dobro, koje nadilazi svako dobro djelo koje bi čovjek mogao poželjeti učiniti.
Svaku želju da se čine dobra, izvanredna, neusporediva djela treba provjeriti kako bi se vidjelo postoji li pravo ili lažno nadahnuće u njezinom podrijetlu. Naime, neprijatelj našega spasenja predlaže nam genijalna, velika, herojska djela. Trpjeti zlo, blaćenje, nasilje i nepravdu, pogotovo ako su ti ih priredili i organizirali tvoji, to jest oni s kojima si živio, doista je Kristov put. Za onoga tko je u Kristu, u kome On prebiva, to su povlaštene situacije da se Njega očituje.
To je put koji izražava Krista, to jest: živjeti zlo, koje svaljuju na nas, kao dobro.
Krista su osudile religijske vlasti, a razlog zbog kojeg je u konačnici osuđen na smrt bila je sama činjenica da je on Sin Božji: „Odgovoriše mu Židovi: »Zbog dobra te djela ne kamenujemo, nego zbog hule: što ti – čovjek – sebe Bogom praviš.«“ (Iv 10,33).
I nastavljaju: „Mi imamo Zakon i po Zakonu on mora umrijeti jer se pravio Sinom Božjim“ (Iv 19,7).
Zakon praktički nije dopuštao Sinu Božjemu da postoji kao čovjek.
Danas vidimo gotovo suprotno, to jest da svijet ne može prihvatiti da je pravi čovjek sin Božji. Krsno sinovstvo je palo u zaborav i doista nije u središtu života i kulture kršćana.
I danas također u samoj Crkvi imamo primjere oba stava: s jedne strane one koji se pokazuju kao ljudi koji su sudili i osudili Krista (usp. Iv 19,7) te nisu mogli svjedočiti Boga Oca milosrđa, a s druge strane one koji sudjeluju u životu Jaganjca, kojega „zlostavljahu (…), a on puštaše, i nije otvorio usta svojih. K’o jagnje na klanje odvedoše ga; k’o ovca, nijema pred onima što je strižu, nije otvorio usta svojih“ (Iz 53,7).
To što se zlo izvodi na dobro ne umanjuje odgovornost za počinjeno zlo. Tko god je zlostavljao Krista, činio je strašno djelo, nije vršio volju Božju. Krist se u Getsemaniju prepustio Očevoj volji (usp. Mk 14,36), a Juda ga je otišao izdati (usp. Mk 14,41) i prodati za 30 srebrnjaka (usp. Mt 26,15), da ga ubiju. Juda čini zlo, štoviše, stavlja se na raspolaganje kako bi zlo moglo izvršiti svoj đavolski naum (usp. Mt 27,9).
Ali Krist u ljubavi prema Ocu i ljudima živi zlo kao ostvarenje dobra.
Križ, koji je bio mjesto mučeništva, nepravde, odbačenosti, mjesto zločina i ubojstva, Krist je preobrazio u mjesto spasenja, mjesto potpune objave Boga kao ljubavi, a time i u mjesto novog života za čovjeka.
Pavao tim svojim riječima otkriva svoje sudjelovanje u Kristovu životu. A upravo je taj prijelaz najsnažnija provjera vjere.
Kad se kršćanin nađe u situaciji nepravde, odbačenosti, jer živi i naviješta živoga Krista, tada očituje da živi zlo kao način ostvarenja dobra. A dar koji je dobio i koji dalje prosljeđuje još je očitiji.
Pavla su odbacili neki voditelji zajednice, odnosno upravo oni koji su trebali biti njegovi. Ali Pashu ti gotovo uvijek pripreme upravo tvoji najbliži (usp. Mt 26,17-18).
Naši pravi prijatelji su samo oni koji žive Kristovu Pashu, sve ostalo je pretvaranje koje će povijest kad-tad razotkriti.
Riječ je zapravo o vjerovanju, odnosno o prihvaćanju Krista; i to nam je dovoljno.
To znači umrijeti, biti ubijen pred očima svijeta, ali živjeti u Uskrslome.
Danas je očito da je, upravo zato što mnogi u Crkvi vjeruju riječima svijeta, vrlo dragocjeno svjedočiti da smo s Riječju Kristovom, to jest umrijeti smrću koju nam svijet priprema, i spasiti čak one koji nas odbacuju i osuđuju; naime „Dosta ti je moja milost jer snaga se u slabosti usavršuje“.
Zato Pavao može reći: „Najradije ću se dakle još više hvaliti svojim slabostima da se nastani u meni snaga Kristova. Zato uživam u slabostima, uvredama, poteškoćama, progonstvima, tjeskobama poradi Krista. Jer kad sam slab, onda sam jak“ (2 Kor 12,9-10).
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
W dzisiejszym drugim czytaniu św. Paweł mówi, że otrzymał “oścień dla ciała” (2 Kor 12, 7). Dosłowne tłumaczenie według Biblii włoskiej: cierń w ciele.
We współczesnej egzegezie wiele napisano na temat tego “ościenia” Pawła, wiele z nich jest dość wymyślnych.
Aby zrozumieć, czym on jest, należy wziąć pod uwagę całe doświadczenie Pawła.
Można pomyśleć o jakiejś poważnej i dokuczliwej przewlekłej chorobie, o jakiejś strasznej i natarczywej pokusie, ale trzeba to jednak umieścić w całości historii Pawła, to znaczy w całości jego osoby, jego pracy, jego ewangelizacji, jego głoszenia, jego wizyt w różnych wspólnotach, jego Listów.
Dokładnie to znajdujemy u Ojców Kościoła, jasną wizję całości, więc najbardziej realną możliwością jest to, że jest to konkretny człowiek ze społeczności Koryntu, który gwałtownie sprzeciwia się Pawłowi i próbuje uniemożliwić mu wypełnienie jego misji.
Prawdopodobnie jest to człowiek wysłany przez szatana, bardzo zły, gwałtowny, agresywny wobec Pawła.
Wielu egzegetów Pawła zgadza się, że Paweł został spoliczkowany przez jakiegoś przywódcę wspólnoty w Koryncie.
Dlatego też, z pewną ironią, Paweł nazywa pewnych ludzi “super apostołami”, właśnie dlatego, że czują się lepsi od innych, a tym samym uprawnieni do uciszenia Pawła i wydalenia go.
Jest to stała choroba w Kościele, którą znamy również dzisiaj.
Wystarczą tylko dwa wersety, aby zrozumieć, co przeżywał Paweł: “Otóż sądzę, że dokonałem nie mniej niż “wielcy apostołowie” (2 Kor 11, 5).
I znowu: ” Oszalałem, a wyście mnie do tego zmusili! To wy powinniście wyrażać mi uznanie. W niczym przecież nie byłem mniejszy od “wielkich apostołów”, chociaż jestem niczym” (2 Kor 12, 11).
Tło, na którym rozgrywa się ten fragment, jest bardzo wyraźne.
Starcie z pewnością dotyczy również samego Chrystusa.
“Jeśli bowiem przychodzi ktoś i głosi wam innego Jezusa, jakiegośmy wam nie głosili, lub bierzecie innego ducha, któregoście nie otrzymali, albo inną Ewangelię, nie tę, którąście przyjęli – znosicie to spokojnie” (2 Kor 11, 4).
Paweł pokaże, poprzez swoje słowa i poprzez swoje człowieczeństwo, kim naprawdę jest Chrystus i że aby głosić Go tak, jak on to robi, uprzywilejowaną drogą jest nasze uczestnictwo w Chrystusowym sposobie bycia człowiekiem, to znaczy życie człowieczeństwem na sposób Chrystusa.
Paweł doświadczył brutalnego zła i odczytał je na wzór Chrystusa, tak jak Chrystus odczytał i przeżył zło, które zostało na niego rzucone.
Tutaj dotykamy fundamentalnego punktu, który jest również podstawą prawdziwej nowości życia ochrzczonych.
Trzeba jednak pamiętać, że słowo ochrzczeni dzisiaj doznało poważnego zubożenia i konieczna będzie długa rekonwalescencja, zanim nowe życie, doświadczenie odrodzenia, doświadczenie zmartwychwstania ponownie stanie się prawdziwym fundamentem naszego życia, a więc także chrześcijańskiej antropologii, czyli teologicznego spojrzenia na człowieka.
Dlatego zrozumienie tego, co mówi Paweł, może nie być łatwe.
Paweł doświadczył bardzo poważnej niesprawiedliwości. Jednak z woli Boga Ojca ta niesprawiedliwość powoduje właśnie przez Chrystusa absolutne dobro, które przewyższa wszelkie dobre uczynki, jakie można chcieć wykonać.
Co więcej, wszystkie pragnienia czynienia dobrych, wyjątkowych, niezrównanych dzieł wciąż muszą być rozeznawane, aby zobaczyć, czy u ich źródła znajduje się prawdziwa czy fałszywa inspiracja. W rzeczy samej, to właśnie wróg naszego zbawienia sugeruje nam wspaniałe, wielkie, heroiczne dzieła.
Cierpienie z powodu zła, błota, przemocy i niesprawiedliwości, zwłaszcza jeśli jest ono spowodowane i zorganizowane przez naszych, to znaczy przez tych, z którymi żyjemy, jest prawdziwie drogą Chrystusa. Dla tych, którzy są w Chrystusie, zamieszkani przez Niego, jest to uprzywilejowana sytuacja, aby Go zamanifestować.
Jest to droga, która wyraża Chrystusa, to znaczy życie złem, które jest rzucane na ciebie jako dobro.
Chrystus został skazany przez władze religijne, a argumentem, który ostatecznie skazał Go na śmierć, był po prostu fakt, że był Synem Bożym: “Odpowiedzieli Mu Żydzi: «Nie chcemy Cię kamienować za dobry czyn, ale za bluźnierstwo, za to, że Ty będąc człowiekiem uważasz siebie za Boga»” (J 10, 33).
I dalej: “My mamy Prawo, a według Prawa powinien On umrzeć, bo sam siebie uczynił Synem Bożym” (J 19, 7).
Praktycznie Prawo nie pozwalało Synowi Bożemu istnieć jako człowiek.
Dzisiaj widzimy coś wręcz przeciwnego, a mianowicie, że świat nie akceptuje faktu, że prawdziwy człowiek jest Synem Bożym. Synostwo chrzcielne popadło w zapomnienie i z pewnością nie znajduje się w centrum chrześcijańskiego życia i kultury.
Także dzisiaj mamy w samym Kościele przykłady obu tych postaw: z jednej strony tych, którzy ujawniają się jako ci, którzy osądzili Chrystusa, którzy Go potępili (por. J 19, 7) i nie mogli dać świadectwa o Bogu, Ojcu miłosierdzia, a z drugiej strony tych, którzy uczestniczą w życiu baranka: ” Dręczono Go, lecz sam się dał gnębić, nawet nie otworzył ust swoich. Jak baranek na rzeź prowadzony, jak owca niema wobec strzygących ją, tak On nie otworzył ust swoich” (Iz 53, 7).
To, że zło przekłada się na dobro, nie umniejsza odpowiedzialności za wyrządzone zło. Ten, kto znęcał się nad Chrystusem, wykonywał absolutnie okropną pracę, nie wypełniał woli Bożej. Jeśli Chrystus w Getsemani powierza się woli Ojca (por. Mk 14, 36), to w rzeczywistości Judasz przychodzi, aby Go zdradzić (por. Mk 14, 41), sprzedać za 30 denarów (por. Mt 26, 15), aby Go zabić. To znaczy, Judasz czyni zło, a raczej użycza siebie, aby zło mogło wypełnić swój diaboliczny plan (por. Mt 27, 9).
Ale to Chrystus, w swojej miłości do Ojca i do ludzkości, przeżywa zło jako realizację dobra.
Krzyż, który był miejscem męczeństwa, niesprawiedliwości, odrzucenia, miejscem zbrodni, zabijania, zostaje przemieniony przez Chrystusa w miejsce zbawienia, w miejsce całkowitego objawienia Boga jako miłości, a tym samym w miejsce nowego życia dla człowieka.
Tymi słowami Paweł daje do zrozumienia, że uczestniczy w życiu Chrystusa. I to właśnie ten fragment jest najsilniejszym testem wiary.
Tylko wtedy, gdy chrześcijanin znajduje się w sytuacji niesprawiedliwości, odrzucenia, właśnie dlatego, że żyje i głosi żywego Chrystusa, manifestuje, że żyje złem jako sposób na urzeczywistnienie dobra. A dar, który otrzymał i który przekazuje dalej, jest jeszcze bardziej wyraźny.
Paweł został odrzucony przez niektórych przywódców wspólnoty, a więc tak naprawdę przez tych, którzy powinni być po jego stronie. Ale prawie zawsze Pascha jest przygotowana dla ciebie przez twoich (por. Mt 26, 17-18).
Naszymi prawdziwymi przyjaciółmi są tylko ci, którzy żyją Paschą Chrystusa, wszystko inne jest fikcją, którą prędzej czy później obnaża historia.
Tak naprawdę chodzi o wiarę, to znaczy o przyjęcie Chrystusa, i to nam wystarczy.
Oznacza to umieranie, bycie zabitym w oczach świata, ale życie w Zmartwychwstałym.
Dziś jest oczywiste, że właśnie dlatego, że tak wielu w Kościele wierzy słowom świata, bardzo cenne staje się dawanie świadectwa bycia ze Słowem Chrystusa, to znaczy umrzeć śmiercią, którą świat przygotowuje dla ciebie, nawet ratując tych, którzy cię odrzucają i potępiają, ponieważ “wystarczy ci mojej łaski. Moc bowiem w słabości się doskonali”. Dosłowne tłumaczenie według Biblii włoskiej: moc w pełni objawia się w słabości.
Dlatego Paweł może powiedzieć: “mam upodobanie w moich słabościach, w obelgach, w niedostatkach, w prześladowaniach, w uciskach z powodu Chrystusa. Albowiem ilekroć niedomagam, tylekroć jestem mocny” (2 Kor 12, 9-10).
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
