Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XXIX DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2023/10/207-009-2019-Chiesa-S.-Paolo-Croce-Roma-Italia-Via-Crucis-1-Stazione-Cristo-e-condannato-a-morte-2-400x400.jpg "[SEMI] XXIX DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2")
La seconda lettura dell’odierna liturgia è molto significativa ed importante.
È il primo testo scritto del Nuovo Testamento, anzi, possiamo dire che è il primo scritto cristiano.
Ciò che Paolo sottolinea in questa lettera ci mostra cosa è stato davvero significativo all’inizio della Chiesa e qual era la priorità in quel tempo di inizio che san Paolo mette in assoluta evidenza.
Per questo è molto preziosa questa lettera per noi che viviamo il tempo in cui, come tanti stanno constatando, un certo modo di essere Chiesa è totalmente crollato, ed è il tempo di riscoprire l’essenziale per una nuova epoca anche della Chiesa.
Siamo nel momento in cui od occorre ritrovare l’essenziale della fede in Cristo, invece di cercare di mantenere uno status, che si è rivelato inconsistente dal punto di vista della fede; oppure seguire le aspettative del mondo, semplicemente per essere sulla cresta dell’onda. Ma, se scegliamo questa seconda opzione, non ci rendiamo conto che siamo già fuori della vita della fede, perché chi ha dentro il dono, cioè la vita di Cristo – che accoglie proprio attraverso la fede – non cerca di piacere al mondo. Anzi, proprio la situazione della nostra epoca, tutta attenta all’opinione del mondo, da sola dice la contraddizione di un certo modo di essere Chiesa che è incompatibile con il servizio al Vangelo.
In questa situazione, anzi, più ci si sforza nell’evangelizzazione, più la gente si allontana dalla Chiesa.
Gli ultimi decenni sono testimoni indiscussi di questo processo.
Ma Paolo mette a nudo la situazione:
“Infatti, è forse il consenso degli uomini che cerco, oppure quello di Dio? O cerco di piacere agli uomini? Se cercassi ancora di piacere agli uomini, non sarei servitore di Cristo!” (Gal 1,10).
Paolo, infatti, è “servo di Cristo Gesù, apostolo per chiamata, scelto per annunciare il vangelo di Dio” (Rm 1,1).
Perciò Paolo saluta la Chiesa di Tessalonica “che è in Dio Padre e nel Signore Gesù Cristo” (1Ts 1, 1), esattamente il Signore che lui serve.
Servire Cristo e la Chiesa di Tessalonica è la stessa azione, perché è la stessa vita che si manifesta.
Interessante notare quanti dualismi abbiamo inventato per essere una “religione seria”, ma uscendo da questa unità organica, tipica della fede in Cristo, che per lo Spirito Santo ci rende partecipi della sua stessa vita.
Siccome la Chiesa di Tessalonica è in Cristo, Paolo serve Cristo servendo la Chiesa, e servendo la Chiesa serve Cristo.
“E se lo Spirito di Dio, che ha risuscitato Gesù dai morti, abita in voi, colui che ha risuscitato Cristo dai morti darà la vita anche ai vostri corpi mortali per mezzo del suo Spirito che abita in voi” (Rm 8,11).
Allora, per Paolo, Cristo abita nei Tessalonicesi e loro abitano in Cristo, sono in Dio.
Questa grande verità non è una questione tipica di una ideologia religiosa, ma è costatabile in modo esperienziale dentro ad una fede ecclesiale vissuta.
Di fatto, non è una questione di idee, ma di vita.
È talmente evidente che è il motivo per Paolo, Sila e Timoteo nel rendere grazie a Dio per la Chiesa di Tessalonica.
I Tessalonicesi fanno parte delle preghiere di Paolo, Sila e Timoteo.
Proseuchē è la preghiera compresa come un quotidiano dialogo, una relazione reale, intensa, con Dio che coinvolge e abbraccia tutta la nostra esistenza.
Paolo, Sila e Timoteo non possono stare in relazione e in dialogo con Dio se non coinvolgendo in questo dialogo i Tessalonicesi che sono in Dio e in Cristo Gesù.
È forte, per non dire sconvolgente, per la nostra epoca da secoli individuocentrica, sentir dire che parlando con Dio si incontrano quelli che sono in Dio e che, amandoli, ci troviamo nell’amore di Dio.
Curioso, perché dal barocco in poi ci siamo abituati al modulo “io e il mio Gesù”, o “io e il mio Dio”. Poi c’entrano anche gli altri, perché l’individuo per essere buono deve pregare per gli altri, mentre Paolo dice subito che i Tessalonicesi sono in Dio e in Cristo e che la preghiera è un rendimento di grazie a motivo loro. E che già la memoria di loro diventa preghiera. La memoria, infatti, è il cuore della preghiera e porta Paolo nelle profondità della fede che vorrebbe aprire ai Tessalonicesi.
Infatti, la fede è la memoria. Fede e memoria non sono separabili.
Paolo sa che i Tessalonicesi hanno la potenza dello Spirito Santo. Lo Spirito Santo ci dà la vita di Cristo e i Tessalonicesi hanno sperimentato nell’annuncio di Paolo la potenza dello Spirito Santo. “E che voi siete figli lo prova il fatto che Dio mandò nei nostri cuori lo Spirito del suo Figlio, il quale grida: ‘Abbà! Padre!’” (Gal 4,6).
E conferma: “Avete ricevuto lo Spirito che rende figli adottivi, per mezzo del quale gridiamo: ‘Abbà! Padre!’” (Rm 8,15).
Lo Spirito Santo dà la vita e ci ricorda il Figlio. Lo Spirito Santo ci ricorda come si vive da figli, unendoci in Cristo, nel suo Corpo morto e risorto.
Lo Spirito Santo è la memoria (cf Gv 14,26).
Ora, il cuore della nuova esistenza è Cristo. Lui lo ha detto, e quando lui dice, la parola è un’azione: “Poi prese il pane, rese grazie, lo spezzò e lo diede loro dicendo: ‘Questo è il mio corpo, che è dato per voi; fate questo in memoria di me’” (Lc 22,19).
Una parola che è azione, un’azione che manifesta la parola.
Il corpo dato, consegnato, il corpo di Cristo manifesta la parola e il corpo manifesta un’azione d’amore, il dono di sé. Questo è amore.
La fede è accogliere il dono e scoprirsi amati.
Come sappiamo di essere amati?
Solo quando si riesce ad amare.
Amando, si coglie davvero di essere amati.
L’amore che ti raggiunge fa di te un dono.
Quando accogli il pane, quando accogli il corpo donato, il gesto d’amore vero, libero, senza calcolo, allora la memoria di questo amore diventa in te azione.
Non solo azione. La memoria diventa cibo, ti stai nutrendo di un corpo donato e stai diventando ciò che mangi.
Ecco: “Questo è il mio corpo, che è dato per voi” (Lc 22,19) – e nasce il gesto della carità, dell’amore libero, del dono di sé.
Paolo sa che la fede non è una teoria astratta da realizzare con il nostro sforzo e impegno, ma è esattamente l’opposto.
È la fede che ci dà la vita, che ci muove e ci impegna nell’amore.
La sinergia avviene nella convergenza tra lo Spirito Santo che agisce e il nostro io che si apre. E il punto di arrivo di questa convergenza è essere in Cristo ed essere inabitati da Cristo.
Non è possibile pensare un credente in Cristo, un cristiano se non è mosso dalla fede per l’amore degli altri.
Paolo sa che ciò che conta non è una cosa prescritta dalla religione, anche se viene incisa nella carne, come la circoncisione. Ciò che conta è la carità: “Perché in Cristo Gesù non è la circoncisione che vale o la non circoncisione, ma la fede che si rende operosa per mezzo della carità” (Gal 5,6).
Paolo rende grazie perché la fede dei Tessalonicesi è operosa, non perché loro si danno da fare, ma la fede in loro li rende una manifestazione dell’operosità della fede stessa.
Questo è fondamentale per chi annuncia il Vangelo ed è responsabile della comunità: essere una manifestazione della fede operosa.
Abbiamo un esempio forte in Pietro, che era spesso gonfio di sé e della sua bravura, sempre pronto a giurare la sua amicizia e fedeltà a Cristo.
Per esempio: “Anche se tutti si scandalizzeranno, io no!” (Mc 14,29) e poi lo rinnega (cf Mc 14,66.72).
Dopo il crollo dell’io, che era espressione della sua natura, ecco che può risorgere un io di Pietro nuovo, filiale.
Dopo il pianto di Pietro che segue al suo tradimento, dallo sguardo di Cristo sorge un Pietro nuovo (cf Lc 22,61).
Cosa verifica alla fine Cristo in Pietro? “Simone, figlio di Giovanni, mi ami più di costoro?” (Gv 21,15), gli chiede per tre volte.
L’amore è l’ambito dove si realizza la fede.
Basta vedere quante sofferenze ci sono nelle comunità, nelle famiglie, nelle congregazioni religiose proprio a causa di rapporti che sono tutto tranne il volto d’amore della nostra fede.
Paolo invece dice poi la carità dei Tessalonicesi si realizza attraverso le fatiche.
Il donare sé stessi liberamente vuol dire entrare a far parte della Pasqua di Cristo.
Amare in questa nostra storia segnata dal peccato e in questo mondo vuol dire partecipare con la propria umanità alla consegna, alla passione, morte e risurrezione di Cristo.
E questo amore donato e versato nei nostri cuori rende la nostra speranza nella risurrezione resistente, perseverante, come Paolo constata essere quella di Tessalonicesi, perché la nostra nuova vita è fondata in Cristo, davanti al Padre che ci ama, e ci rende capaci di sentire in tutto ciò che si è l’amore del Padre, “fratelli amati da Dio Padre”.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
La segunda lectura de la liturgia de hoy es muy significativa e importante.
Es el primer texto escrito del Nuevo Testamento, es más, podemos decir que es el primer escrito cristiano.
Lo que Pablo subraya en esta carta nos muestra lo que era realmente significativo en los comienzos de la Iglesia y cuál era la prioridad en aquella época de los comienzos que San Pablo subraya absolutamente.
Por eso esta carta es muy valiosa para nosotros que vivimos en el tiempo en que, como tantos se están dando cuenta, una cierta manera de ser Iglesia se ha derrumbado totalmente, y es el momento de redescubrir lo que es esencial también para una nueva era de la Iglesia.
Estamos en el momento en que, o bien tenemos que redescubrir lo esencial de la fe en Cristo, en lugar de intentar mantener un estatus, que ha demostrado ser inconsistente desde el punto de vista de la fe; o bien tenemos que seguir las expectativas del mundo, simplemente para estar en la cresta de la ola. Pero, si elegimos esta segunda opción, no nos damos cuenta de que ya estamos fuera de la vida de fe, porque quien tiene el don en su interior, es decir, la vida de Cristo -que recibe precisamente por la fe-, no busca agradar al mundo. Al contrario, la misma situación de nuestra época, toda atenta a la opinión del mundo, habla por sí sola de la contradicción de un cierto modo de ser Iglesia que es incompatible con el servicio al Evangelio.
En efecto, en esta situación, cuanto más esfuerzo se pone en la evangelización, más se aleja la gente de la Iglesia.
Las últimas décadas son testigos indiscutibles de este proceso.
Pero Pablo pone la situación al desnudo:
“Porque, ¿busco el consentimiento de los hombres o el de Dios? ¿O busco agradar a los hombres? Si siguiera buscando agradar a los hombres, no sería siervo de Cristo” (Gal 1,10).
En efecto, Pablo es “siervo de Cristo Jesús, apóstol por vocación, elegido para anunciar el Evangelio de Dios” (Rom 1,1).
Por eso Pablo saluda a la Iglesia tesalonicense “que está en Dios Padre y en el Señor Jesucristo” (1 Tes 1,1), exactamente al Señor al que sirve.
Servir a Cristo y a la Iglesia de Tesalónica es la misma acción, porque es la misma vida la que se manifiesta.
Es interesante observar cuántos dualismos hemos inventado para ser una “religión seria”, pero que salen de esta unidad orgánica, propia de la fe en Cristo, que por el Espíritu Santo nos hace partícipes de su misma vida.
Puesto que la Iglesia de Tesalónica está en Cristo, Pablo sirve a Cristo sirviendo a la Iglesia, y sirviendo a la Iglesia sirve a Cristo.
“Y si el Espíritu de Dios, que resucitó a Jesús de entre los muertos, habita en vosotros, el que resucitó a Cristo de entre los muertos vivificará también vuestros cuerpos mortales por medio de su Espíritu, que habita en vosotros” (Rom 8,11).
Así pues, para Pablo, Cristo habita en los tesalonicenses y ellos habitan en Cristo, están en Dios.
Esta gran verdad no es una cuestión de ideología religiosa, sino que es verificable por la experiencia dentro de una fe eclesial vivida.
De hecho, no es una cuestión de ideas, sino de vida.
Es tan evidente que es el motivo que mueve a Pablo, Silas y Timoteo a dar gracias a Dios por la Iglesia de Tesalónica.
Tesalonicenses forma parte de las oraciones de Pablo, Silas y Timoteo.
Proseuchē es la oración entendida como un diálogo cotidiano, una relación real e intensa con Dios que implica y abarca toda nuestra existencia.
Pablo, Silas y Timoteo no pueden estar en relación y diálogo con Dios si no implican en este diálogo a los tesalonicenses que están en Dios y en Cristo Jesús.
Es impactante, por no decir chocante, para nuestra época de siglos individuocéntricos, oír que al hablar con Dios nos encontramos con los que están en Dios y que, al amarlos, nos encontramos en el amor de Dios.
Curioso, porque desde el Barroco nos hemos acostumbrado a la forma ‘yo y mi Jesús’, o ‘yo y mi Dios’. Luego entran también los demás, porque el individuo para ser bueno debe rezar por los demás, mientras que Pablo dice inmediatamente que los tesalonicenses están en Dios y en Cristo y que la oración es acción de gracias por ellos. Y que ya el recuerdo de ellos se convierte en oración. La memoria, en efecto, es el corazón de la oración y conduce a Pablo a las profundidades de la fe que quiere abrir a los tesalonicenses.
En efecto, la fe es memoria. Fe y memoria no son separables.
Pablo sabe que los tesalonicenses tienen la fuerza del Espíritu Santo. El Espíritu Santo nos da la vida de Cristo y los tesalonicenses experimentaron en el anuncio de Pablo el poder del Espíritu Santo. “Y que sois hijos lo prueba el hecho de que Dios envió a nuestros corazones el Espíritu de su Hijo, que grita: “¡Abbá, Padre!””. (Ga 4,6).
Y confirma: “Habéis recibido el Espíritu que os hace hijos adoptivos, por el cual clamamos: ¡Abbá, Padre! (Rm 8,15).
El Espíritu Santo da la vida y nos recuerda al Hijo. El Espíritu Santo nos recuerda cómo vivir como hijos, uniéndonos en Cristo, en su Cuerpo muerto y resucitado.
El Espíritu Santo es la memoria (cf. Jn 14,26).
Ahora bien, el corazón de la nueva existencia es Cristo. Él lo dijo, y cuando lo dice, la palabra es acción: “Entonces tomó pan, dio gracias, lo partió y se lo dio, diciendo: “Esto es mi cuerpo, que por vosotros es dado; haced esto en memoria mía”” (Lc 22, 19).
Palabra que es acción, acción que manifiesta la palabra.
El cuerpo entregado, entregado, el cuerpo de Cristo manifiesta la palabra y el cuerpo manifiesta una acción de amor, el don de sí mismo. Esto es amor.
La fe es acoger el don y descubrir que somos amados.
¿Cómo sabemos que somos amados?
Sólo cuando somos capaces de amar.
Amando, uno comprende verdaderamente que es amado.
El amor que te alcanza te convierte en un don.
Cuando acoges el pan, cuando acoges el cuerpo entregado, el gesto del amor verdadero, gratuito, sin cálculo, entonces el recuerdo de este amor se convierte en acción en ti.
No sólo acción. El recuerdo se convierte en alimento, te alimentas de un cuerpo donado y te conviertes en lo que comes.
He aquí: “Esto es mi cuerpo, que se entrega por vosotros” (Lc 22,19) – y nace el gesto de la caridad, del amor libre, de la entrega.
Pablo sabe que la fe no es una teoría abstracta a realizar por nuestro propio esfuerzo y compromiso, sino que es exactamente lo contrario.
Es la fe la que nos da vida, la que nos mueve y nos compromete en el amor.
La sinergia se produce en la convergencia de la acción del Espíritu Santo y la apertura de nosotros mismos. Y el punto final de esta convergencia es estar en Cristo y ser habitado por Cristo.
No es posible pensar en un creyente en Cristo, en un cristiano, si no está movido por la fe para el amor a los demás.
Pablo sabe que lo que cuenta no es algo prescrito por la religión, aunque esté grabado en la carne, como la circuncisión. Lo que cuenta es la caridad: “Porque en Cristo Jesús no cuenta la circuncisión ni la incircuncisión, sino la fe operante por la caridad” (Ga 5,6).
Pablo da gracias porque la fe de los tesalonicenses es laboriosa, no porque ellos sean laboriosos, sino que la fe en ellos los convierte en una manifestación de la laboriosidad de la fe misma.
Esto es fundamental para quienes anuncian el Evangelio y son responsables de la comunidad: ser una manifestación de fe operante.
Tenemos un ejemplo claro en Pedro, que a menudo se vanagloriaba de sí mismo y de sus proezas, siempre dispuesto a jurar su amistad y lealtad a Cristo.
Por ejemplo: “¡Aunque todos se escandalicen, yo no!” (Mc 14,29) y luego lo niega (cf. Mc 14,66.72).
Tras el derrumbamiento del yo, que era expresión de su naturaleza, puede surgir un nuevo yo filial de Pedro.
Tras el llanto de Pedro después de su traición, surge un nuevo Pedro de la mirada de Cristo (cf. Lc 22,61).
¿Qué es lo que Cristo verifica finalmente en Pedro? “Simón, hijo de Juan, ¿me amas más que éstos?” (Jn 21,15), le pregunta tres veces.
El amor es el ámbito donde se realiza la fe.
Basta ver cuánto sufrimiento hay en las comunidades, en las familias, en las congregaciones religiosas, precisamente a causa de relaciones que son todo menos el rostro del amor de nuestra fe.
Por otra parte, Pablo dice que la caridad de los tesalonicenses se realiza mediante el trabajo.
Entregarse libremente es formar parte de la Pascua de Cristo.
Amar en esta historia nuestra marcada por el pecado y en este mundo significa participar con la propia humanidad en la entrega, pasión, muerte y resurrección de Cristo.
Y este amor entregado y derramado en nuestros corazones hace que nuestra esperanza en la resurrección sea resistente, perseverante, como señala Pablo que es la esperanza de los Tesalonicenses, porque nuestra vida nueva está fundada en Cristo, ante el Padre que nos ama, y nos hace capaces de sentir el amor del Padre en todo lo que somos, “hermanos amados por Dios Padre”.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Današnje drugo berilo je zelo pomenljivo in pomembno.
Gre za prvo zapisano besedilo Nove zaveze, pravzaprav lahko rečemo, da je prvi krščanski zapis.
To, kar Pavel tako močno poudarja v tem pismu, pokaže, kaj je bilo na začetku Cerkve zares pomembno in čemu so v teh prvih časih dajali prednost.
Zato je to pismo zelo dragoceno za nas, ki živimo v času, ko se je povsem sesul določen način kako biti Cerkev, in mnogi to občutijo. Čas je, da ponovno odkrijemo, kaj je bistveno za novo dobo Cerkve.
Smo v obdobju, ko je treba znova odkriti, kaj je bistvo vere v Kristusa in ne skušati ohranjati statusa, za katerega se je izkazalo, da z vidika vere nima osnove; tudi ne gre slediti pričakovanjem sveta, zgolj zato, da bi uživali naklonjenost. Če namreč izberemo to drugo možnost, se niti ne zavedamo, da ne živimo več iz vere, kajti, kdor nosi v sebi dar, to je Kristusovo življenje – ki ga sprejme prav preko vere – ne išče, kako bi ugajal svetu. Nasprotno, prav položaj naše dobe, ki je vsa osredotočena na mnenje sveta, govori o protislovju določenega načina kako smo Cerkev, ki ni združljiv s služenjem evangeliju.
V tej situaciji je celo tako, da bolj ko se trudimo evangelizirati, bolj se ljudje oddaljujejo od Cerkve.
Zadnja desetletja so nesporne priče tega procesa.
Toda Pavel razkrije situacijo:
»Koga si namreč skušam dobiti na svojo stran, ljudi ali Boga? Si mar prizadevam, da bi ugajal ljudem? Ko bi še hotel ugajati ljudem, ne bi bil Kristusov služabnik« (Gal 1,10).
Pavel je namreč »služabnik Kristusa Jezusa, poklican za apostola, odbran za Božji evangelij« (Rim 1,1).
Zato Pavel pozdravlja tesaloniško Cerkev »v Bogu Očetu in v Gospodu Jezusu Kristusu« (1 Tes 1,1), v Gospodu, ki mu on služi.
Služiti Kristusu in tesaloniški Cerkvi je zanj eno in isto, saj se razodeva isto življenje.
Zanimivo je videti, koliko dvojnosti smo si izmislili, da bi bili »resna religija«, vendar smo se zaradi tega oddaljili od organske enosti, ki je značilna za vero v Kristusa, ki nas po Svetem Duhu stori deležne svojega lastnega življenja.
Ker je tesaloniška Cerkev v Kristusu, Pavel služi Kristusu, ko služi Cerkvi, in ko služi Cerkvi, služi Kristusu.
»In če prebiva v vas Duh njega, ki je obudil od mrtvih Jezusa, bo on, ki je obudil Kristusa od mrtvih, po svojem Duhu, ki prebiva v vas, priklical v življenje tudi vaša umrljiva telesa« (Rim 8,11).
Za Pavla torej Kristus prebiva v Tesaloničanih in oni prebivajo v Kristusu, so v Bogu.
Ta velika resnica ni neko vprašanje ideološke religije, ampak jo otipljivo izkusimo v živeti veri cerkvene skupnosti.
Ne gre namreč za vprašanje ideje, ampak življenja.
Zato je povsem jasno, da imajo Pavel, Silvan in Timotej razlog, da se zahvaljujejo Bogu za tesaloniško Cerkev in se Tesaloničanov spominjajo v svojih molitvah.
Proseuchē je molitev, ki vključuje vsakdanji dialog, resničen in močan odnos z Bogom, ki zaobjame celotno človekovo življenje.
Pavel, Silvan in Timotej ne morejo biti v odnosu in dialogu z Bogom drugače kot da v ta dialog vključijo Tesaloničane, ki so v Bogu in v Kristusu Jezusu.
Za našo dobo, ki je že več stoletij tako individualistično usmerjena, je zelo močno, če že ne kar pretresljivo slišati, da se v pogovoru z Bogom srečaš s tistimi, ki so v Bogu, in ko jih ljubiš, se tudi sam znajdeš v Božji ljubezni.
Zanimivo, kajti od baroka dalje smo se navadili na »jaz in moj Jezus« ali »jaz in moj Bog«. Nato pridejo na vrsto tudi drugi, kajti posameznik, da bi bil dober, mora moliti za druge, medtem ko Pavel takoj pove, da so Tesaloničani v Bogu in v Kristusu ter da je molitev zahvaljevanje zanje. Že spomin nanje postane molitev. Spomin je namreč srce molitve in Pavla popelje v globino vere, ki bi jo rad odprl Tesaloničanom.
Vera je spomin. Vera in spomin sta neločljiva.
Pavel ve, da imajo Tesaloničani moč Svetega Duha. Sveti Duh nam da Kristusovo življenje in Tesaloničani so v Pavlovem oznanjevanju izkusili moč Svetega Duha.
»Ker pa ste sinovi, je Bog poslal v naša srca Duha svojega Sina, ki vpije: ›Aba, Oče!‹« (Gal 4,6). In potrdi: »prejeli ste duha posinovljenja, v katerem kličemo: ›Aba, Oče! ‹« (Rim 8,15).
Sveti Duh daje življenje in nas spominja na Sina. Sveti Duh nas združuje v Kristusu, v njegovem umrlem in vstalem Telesu ter nas tako spominja, kako živeti kot sinovi.
Sveti Duh je spomin (prim. Jn 14,26).
Srce novega bivanja je Kristus. Sam je to rekel, in ko on nekaj pove, ta beseda postane dejanje: »In vzel je kruh, se zahvalil, ga razlomil, jim ga dal in rekel: ›To je moje telo, ki se daje za vas. To delajte v moj spomin‹« (Lk 22,19).
Beseda, ki je dejanje, in dejanje, ki razodene besedo.
Dano, izročeno telo, Kristusovo telo razodeva besedo in telo razodeva dejanje ljubezni, darovanje sebe. To je ljubezen. Vera je sprejemanje daru in odkritje, da si ljubljen.
Kako vemo, da smo ljubljeni?
Samo takrat, ko uspemo ljubiti.
Ko ljubimo, zares izkusimo, da smo ljubljeni.
Ljubezen, ki te doseže, iz tebe naredi dar.
Ko sprejmeš kruh, ko sprejmeš darovano telo, dejanje resnične svobodne, nepreračunljive ljubezni, takrat spomin te ljubezni v tebi postane dejanje.
Ne samo dejanje. Spomin postane hrana, hraniš se z darovanim telesom in postajaš to, kar ješ.
Glejte: »To je moje telo, ki se daje za vas« (Lk 22,19) – in rodi se dejanje svobodne ljubezni, darovanja samega sebe.
Pavel ve, da vera ni abstraktna teorija, ki bi jo bilo treba uresničiti z lastnim naporom in trudom, ampak je prav nasprotno.
Vera nam daje življenje, nas zgane in skušamo ljubiti.
Pride do sodelovanja v zbliževanju Svetega Duha, ki deluje, in našega jaza, ki se odpre. Končna točka tega zbliževanja je, da smo v Kristusu in da on prebiva v nas.
Kristjana, vernika, ki je v Kristusu, si ne moremo predstavljati drugače kot da ga njegova vera nagiba v ljubezen do drugih.
Pavel ve, da ni pomembno to, kar predpisuje religija, pa čeprav je vrezano v meso, kot je bila to obreza. Pomembna je ljubezen: »Saj v Kristusu Jezusu nič ne velja ne obreza ne neobreza, marveč vera, ki deluje po ljubezni« (Gal 5,6).
Pavel se zahvaljuje Bogu, ker je vera Tesaloničanov dejavna. Vendar ni dejavna, ker bi si oni za to prizadevali, ampak se razodeva delo vere, ki je v njih.
Za tistega, ki oznanja evangelij in je odgovoren za skupnost, je temeljno, da razodeva dejavno vero.
Močan zgled imamo v Petru, ki se je pogosto napihoval s seboj in svojo uspešnostjo, vedno pripravljen prisegati svoje prijateljstvo in zvestobo Kristusu.
Na primer: »Tudi če se bodo vsi pohujšali, jaz se ne bom« (Mr 14,29), potem pa ga zataji (prim. Mr 14,66.72).
Po padcu Petrovega »jaza«, ki je bil izraz njegove narave, lahko vstane nov, sinovski Petrov »jaz«.
Ko se Peter po zatajitvi izjoče in izkusi Kristusov pogled, vstane novi Peter (prim. Lk 22,61).
Kaj navsezadnje Kristus preizkusi v Petru? Trikrat ga vpraša: »Simon, Janezov sin, ali me ljubiš bolj kakor tile?« (Jn 21,15).
Ljubezen je področje, kjer se uresničuje vera.
Dovolj je videti, koliko je trpljenja po naših skupnostih, družinah, redovnih skupnostih prav zaradi odnosov, ki so vse kaj drugega kot obličje ljubezni naše vere.
Pavel pa pove, da se ljubezen Tesaloničanov uresničuje preko napora.
Svobodno darovanje samih sebe pomeni postati del Kristusove velike noči.
Ljubiti v tej naši z grehom zaznamovani zgodovini in v tem svetu pomeni biti s svojo človeškostjo udeležen pri Kristusovi izročitvi, trpljenju, smrti in vstajenju.
In njegova podarjena ljubezen, ki je izlita v naša srca, nam pomaga vztrajati v upanju na vstajenje – enako kot Pavel opaža pri Tesaloničanih –, saj je naše novo življenje utemeljeno v Kristusu, pred Očetom, ki nas ljubi in nam da, da lahko v vsem, kar smo, izkušamo Očetovo ljubezen, ker smo »od Boga ljubljeni bratje«.
SEMENA je rubrika centra Aletti, ki je na voljo vsak petek ali soboto (v italijanščini že v petek). Vsak teden bo na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Drugo današnje čitanje veoma je značajno i važno.
To je prvi pisani tekst Novog Zavjeta, zapravo možemo reći da je to prvi kršćanski spis.
Ono što Pavao ističe u ovoj poslanici pokazuje nam što je doista bilo značajno na početku Crkve i što je bio prioritet u tim prvim danima.
Zbog toga je ova poslanica veoma dragocjena za nas koji živimo u vremenu kada se, kao što mnogi konstatiraju, određeni način postojanja Crkve potpuno urušio, pa je vrijeme da ponovno otkrijemo ono što je bitno za novo doba Crkve.
Nalazimo se u trenutku kad trebamo ili ponovno otkriti ono što je bît vjere u Krista, umjesto da pokušavamo održati status koji se pokazao nepostojan sa stajališta vjere; ili pak slijediti očekivanja svijeta, samo da bismo uživali naklonost. Ako odaberemo ovu drugu mogućnost, nećemo ni shvatiti da smo već izvan života vjere, jer onaj koji unutar sebe ima dar, to jest Kristov život – koji prihvaća upravo vjerom – ne želi se svidjeti svijetu. Štoviše, sama situacija našega doba, u potpunosti usredotočena na mišljenje svijeta, sama od sebe govori o proturječnosti određenog načina postojanja Crkve koji nije spojiv sa služenjem Evanđelju.
Štoviše, u toj situaciji, što se više ulaže napora u evangelizaciju, to se više ljudi udaljava od Crkve.
Posljednja desetljeća neosporni su svjedoci tog procesa.
Ali Pavao razotkriva situaciju:
„Doista, nastojim li ovo pridobiti ljude ili Boga? Ili idem li za tim da ljudima ugodim? Kad bih sveudilj nastojao ljudima ugađati, ne bih bio Kristov sluga“ (Gal 1,10).
Pavao je, naime, „sluga Krista Isusa, pozvan za apostola, odlučen za evanđelje Božje“ (Rim 1, 1).
Zato Pavao pozdravljajući Solunsku Crkvu „u Bogu Ocu i Gospodinu Isusu Kristu“ (1Sol 1,1), pozdravlja upravo Gospodina kojemu on služi.
Služiti Kristu i Solunskoj Crkvi jedno je te isto djelovanje, jer se isti život očituje.
Zanimljivo je primijetiti koliko smo dvojnosti izmislili kako bismo bili „ozbiljna religija“, ali smo se zbog toga udaljili od organskog jedinstva, tipičnog za vjeru u Krista, koji nas po Duhu Svetom čini sudionicima svoga života.
Budući da je Solunska Crkva u Kristu, Pavao služi Kristu kad služi Crkvi, a kad služi Crkvi, služi Kristu.
„Ako li Duh Onoga koji uskrisi Isusa od mrtvih prebiva u vama, Onaj koji uskrisi Krista od mrtvih oživit će i smrtna tijela vaša po Duhu svome koji prebiva u vama“ (Rim 8, 11).
Dakle, za Pavla, Krist prebiva u Solunjanima a oni prebivaju u Kristu, oni su u Bogu.
Ova velika istina nije stvar ideološke religije, već se iskustveno doživljava u živoj vjeri crkvene zajednice.
Zapravo, to nije pitanje ideja, već života.
Stoga je sasvim jasno da Pavao, Sila i Timotej imaju razloga zahvaljivati Bogu za Solunsku Crkvu.
Solunjani su u Pavlovim, Silinim i Timotejevim molitvama.
Proseuchē je molitva koja uključuje svakodnevni dijalog, stvaran, intenzivan odnos s Bogom koji obuhvaća cijelo naše postojanje.
Pavao, Sila i Timotej ne mogu biti u odnosu i dijalogu s Bogom a da u taj dijalog ne uključe Solunjane koji su u Bogu i u Kristu Isusu.
Za naše doba koje je stoljećima tako individualistički orijentirano, veoma je snažno, ako ne i šokantno, čuti da u razgovoru s Bogom susrećemo one koji su u Bogu i da se, ljubeći ih, nalazimo u Božjoj ljubavi.
Zanimljivo, jer smo se od baroka naovamo navikli na „ja i moj Isus“, ili „ja i moj Bog“. Potom dolaze drugi, jer pojedinac (individua), da bi bio dobar, mora se moliti za druge, dok Pavao odmah kaže da su Solunjani u Bogu i u Kristu i da je molitva za njih zahvala. Sam spomen na njih postaje molitva. Spomen je, naime, srce molitve i vodi Pavla u dubinu vjere koju želi otvoriti Solunjanima.
Naime, vjera je spomen. Vjera i spomen su nerazdvojni.
Pavao zna da Solunjani imaju snagu Duha Svetoga. Duh Sveti nam daje Kristov život, a Solunjani su iskusili snagu Duha Svetoga u Pavlovu navještaju. „A budući da ste sinovi, odasla Bog u srca vaša Duha Sina svoga koji kliče: ‘Abba! Oče!’“ (Gal 4, 6).
I potvrđuje: „Ta ne primiste duh robovanja da se opet bojite, nego primiste Duha posinstva u kojem kličemo: ‘Abba! Oče!’“ (Rim 8, 15).
Duh Sveti daje život i podsjeća nas na Sina. Duh Sveti nas sjedinjuje u Kristu, u njegovom mrtvom i uskrslom Tijelu, podsjećajući nas kako se živi na sinovski način.
Duh Sveti je spomen (usp. Iv 14,26).
Srce novog postojanja je Krist. On je to sam rekao, a kad on nešto kaže, riječ postaje djelovanje: „I uze kruh, zahvali, razlomi i dade im govoreći: ‘Ovo je tijelo moje koje se za vas predaje. Ovo činite meni na spomen’“ (Lk 22, 19).
Riječ koja je djelovanje, djelovanje koje očituje riječ.
Tijelo dano, predano, Kristovo tijelo očituje riječ, a tijelo očituje djelovanje ljubavi, dar sebe. To je ljubav.
Vjera je prihvaćanje dara i otkrivanje da smo ljubljeni.
Kako znamo da smo ljubljeni?
Tek kad uspijemo ljubiti.
Ljubeći doista otkrivamo da smo ljubljeni.
Ljubav koja te zahvati čini te darom.
Kad primiš kruh, kad primiš darovano tijelo, gestu istinske, slobodne, neproračunljive ljubavi, tada spomen na tu ljubav postaje djelovanje u tebi.
Ne samo djelovanje. Spomen postaje hrana, hraniš se darovanim tijelom i postaješ ono što jedeš.
Evo: „Ovo je tijelo moje koje se za vas predaje“ (Lk 22, 19) – i rađa se gesta ljubavi, slobodne ljubavi, darivanja sebe.
Pavao zna da vjera nije apstraktna teorija koju treba ostvariti vlastitim trudom i zalaganjem, već je sasvim suprotno.
Vjera je ta koja nam daje život, koja nas pokreće i čini zauzetima u ljubavi.
Suradnja se događa u zbližavanju Duha Svetoga koji djeluje i našega „ja“ koji se otvara. A konačnica ovog zbližavanja je u tome da budemo u Kristu i da on prebiva u nama.
Nije moguće zamisliti vjernika u Kristu, kršćanina a da ga njegova vjera ne potiče da ljubi druge.
Pavao zna da ono što religija propisuje nije važno, pa čak ako je i u tijelo urezano, kao kod obrezivanja. Ono što vrijedi jest ljubav: „Uistinu, u Kristu Isusu ništa ne vrijedi ni obrezanje ni neobrezanje, nego – vjera ljubavlju djelotvorna“ (Gal 5, 6).
Pavao zahvaljuje jer je vjera Solunjana djelatna, ne zato što su zauzeti, nago zato što im vjera koja je u njima omogućuje da budu očitovanje djelotvornosti same vjere.
To je od temeljne važnosti za onoga tko naviješta evanđelje i tko je odgovoran za zajednicu: biti očitovanje djelotvorne vjere.
Imamo snažan primjer u Petru, koji je često bio nadut sobom i svojom uspješnošću, uvijek spreman zakleti se na prijateljstvo i vjernost Kristu.
Primjerice: „Ako se i svi sablazne, ja neću!“ (Mk 14, 29), da bi ga zatim zanijekao (usp. Mk 14,66.72).
Nakon urušavanja Petrovog „ja“ koji je bio izraz njegove naravi, može ustati novi, sinovski Petrov „ja“.
Nakon Petrovog plača koji slijedi poslije njegove izdaje, iz Kristova pogleda ustaje novi Petar (usp. Lk 22,61).
Što Krist na kraju ispituje u Petru? Pita ga tri puta: „Šimune Ivanov, ljubiš li me?“ (Iv 21, 16).
Ljubav je područje gdje se vjera ostvaruje.
Dovoljno je vidjeti koliko je patnjâ u našim zajednicama, obiteljima, redovničkim zajednicama upravo zbog odnosa koji su sve samo ne lice ljubavi naše vjere.
Pavao kaže da se ljubav Solunjana ostvaruje kroz napore.
Slobodno darivati samoga sebe znači postati dio Kristove Pashe.
Ljubiti u ovoj našoj grijehom obilježenoj povijesti i u ovome svijetu znači sudjelovati s vlastitim čovještvom u Kristovoj predanju, muci, smrti i uskrsnuću.
A njegov dar ljubavi izliven u naša srca čini našu nadu u uskrsnuće izdržljivom, ustrajnom, ono što Pavao primjećuje kod Solunjana, jer je naš novi život utemeljen u Kristu, pred Ocem koji nas ljubi, i osposobljava nas da u svemu onome što jesmo osjetimo Očevu ljubav, jer smo „braća od Boga ljubljena“.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Drugie czytanie dzisiejszej liturgii jest bardzo znaczące i ważne.
Jest to pierwszy napisany tekst Nowego Testamentu, a nawet możemy powiedzieć, że jest to pierwsze pismo chrześcijańskie.
To, co Paweł podkreśla w tym liście, pokazuje nam, co było naprawdę ważne na początku Kościoła, co było priorytetem w tamtym czasie i co Paweł bezwzględnie podkreśla.
Dlatego ten list jest tak cenny dla nas, którzy żyjemy w czasach, gdy – jak wielu zdaje sobie sprawę – pewien sposób bycia Kościołem całkowicie upadł i nadszedł czas, aby na nowo odkryć to, co jest niezbędne dla nowej epoki, także dla nowej epoki Kościoła.
Znajdujemy się w momencie, w którym albo musimy na nowo odkryć podstawy wiary w Chrystusa, zamiast próbować utrzymać status, który okazał się niespójny z punktu widzenia wiary; albo podążać za oczekiwaniami świata, po prostu po to, by być na szczycie popularności. Ale jeśli wybierzemy tę drugą opcję, nie zdajemy sobie sprawy, że już jesteśmy poza życiem wiarą, ponieważ ci, którzy mają w sobie dar, czyli życie Chrystusa – które otrzymują właśnie przez wiarę – nie starają się podobać się światu. Wręcz przeciwnie, sama sytuacja naszej epoki, skupionej na opinii świata, mówi o sprzeczności pewnego sposobu bycia Kościołem, który jest nie do pogodzenia ze służbą Ewangelii.
W tej sytuacji, im więcej wysiłku wkłada się w ewangelizację, tym więcej ludzi odwraca się od Kościoła.
Ostatnie dziesięciolecia są niekwestionowanymi świadkami tego procesu.
Ale Paweł obnaża tę sytuację:
A zatem teraz: czy zabiegam o względy ludzi, czy raczej Boga? Czy ludziom staram się przypodobać? Gdybym jeszcze teraz ludziom chciał się przypodobać, nie byłbym sługą Chrystusa (Ga 1,10).
W rzeczywistości Paweł jest “sługą Chrystusa Jezusa, z powołania apostoł, przeznaczony do głoszenia Ewangelii Bożej” (Rz 1,1).
Dlatego Paweł pozdrawia Kościół w Tesalonice, “który jest w Bogu Ojcu i w Panu Jezusie Chrystusie” (1 Tes 1,1), dokładnie tym Panu, któremu służy.
Służenie Chrystusowi i Kościołowi w Tesalonice jest tym samym działaniem, ponieważ objawia się to samo życie.
Warto zauważyć, jak wiele dualizmów wymyśliliśmy, aby być “poważną religią”, ale wychodząc z tej organicznej jedności, typowej dla wiary w Chrystusa, który przez Ducha Świętego czyni nas uczestnikami swojego życia.
Ponieważ Kościół w Tesalonice jest w Chrystusie, Paweł służy Chrystusowi, służąc Kościołowi, a służąc Kościołowi, służy Chrystusowi.
“A jeżeli mieszka w was Duch Tego, który Jezusa wskrzesił z martwych, to Ten, co wskrzesił Chrystusa z martwych, przywróci do życia wasze śmiertelne ciała mocą mieszkającego w was swego Ducha” (Rz 8,11).
Tak więc dla Pawła Chrystus mieszka w Tesaloniczanach, a oni mieszkają w Chrystusie, są w Bogu.
Ta wielka prawda nie jest kwestią typowej ideologii religijnej, ale jest weryfikowalna doświadczalnie w obrębie przeżywanej wiary kościelnej.
W rzeczywistości nie jest to kwestia idei, ale życia.
Jest to tak oczywiste, że stanowi motyw dla Pawła, Sylasa i Tymoteusza w dziękczynieniu Bogu za Kościół w Tesalonice.
Tesaloniczanie są częścią modlitwy Pawła, Sylasa i Tymoteusza.
Proseuchē to modlitwa rozumiana jako codzienny dialog, prawdziwa, intensywna relacja z Bogiem, która angażuje i obejmuje całą naszą egzystencję.
Paweł, Sylas i Tymoteusz nie mogą być w relacji i dialogu z Bogiem, jeśli nie zaangażują w ten dialog Tesaloniczan, którzy są w Bogu i w Chrystusie Jezusie.
To bardzo mocne, by nie powiedzieć wstrząsające, dla naszej epoki od stuleci skoncentrowanej na jednostce, usłyszeć, że rozmawiając z Bogiem, spotykamy tych, którzy są w Bogu i że kochając ich, odnajdujemy siebie w miłości Boga.
Ciekawe, ponieważ od czasów baroku przyzwyczailiśmy się do formy “ja i mój Jezus” lub “ja i mój Bóg”. Potem dochodzą do tego inni, ponieważ indywidualista, aby być dobrym, musi modlić się za innych, podczas gdy Paweł od razu mówi, że Tesaloniczanie są w Bogu i Chrystusie, a modlitwa jest dziękczynieniem za nich. I że już pamięć o nich staje się modlitwą. Pamięć, w rzeczywistości, jest sercem modlitwy i prowadzi Pawła do głębi wiary, którą chciałby otworzyć przed Tesaloniczanami.
W istocie, wiara jest pamięcią. Wiary i pamięci nie da się rozdzielić.
Paweł wie, że Tesaloniczanie mają moc Ducha Świętego. Duch Święty daje nam życie Chrystusa, a Tesaloniczanie doświadczyli mocy Ducha Świętego w głoszeniu Pawła.
„Na dowód tego, że jesteście synami, Bóg wysłał do serc naszych Ducha Syna swego, który woła: Abba, Ojcze!” (Ga 4,6).
I potwierdza: „Otrzymaliście ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: «Abba, Ojcze!»” (Rz 8,15).
Duch Święty daje życie i przypomina nam o Synu. Duch Święty przypomina nam, jak żyć jako synowie, jednocząc nas w Chrystusie, w Jego umarłym i zmartwychwstałym Ciele.
Duch Święty jest pamięcią (por. J 14,26).
Sercem nowej egzystencji jest Chrystus. On to powiedział, a kiedy On mówi, słowo staje się czynem: “Następnie wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie połamał go i podał mówiąc: «To jest Ciało moje, które za was będzie wydane: to czyńcie na moją pamiątkę!»” (Łk 22, 19).
Słowo, które jest działaniem, działanie, które ukazuje słowo.
Ciało ofiarowane, wydane, ciało Chrystusa objawia słowo i ciało objawia działanie miłości, dar z siebie. To jest miłość.
Wiara jest przyjęciem daru i odkryciem, że jest się kochanym.
Skąd wiemy, że jesteśmy kochani?
Tylko wtedy, gdy jesteśmy w stanie kochać.
Kochając, naprawdę pojmujemy, że jesteśmy kochani.
Miłość, która cię dosięga, czyni cię darem.
Kiedy przyjmujesz chleb, kiedy przyjmujesz ofiarowane ciało, gest prawdziwej miłości, wolnej, bez kalkulacji, wtedy pamięć o tej miłości staje się w tobie działaniem.
Nie tylko działaniem. Pamięć staje się pokarmem, karmisz się danym ciałem i stajesz się tym, co spożywasz.
Oto: “To jest Ciało moje, które za was będzie wydane” (Łk 22, 19) – i rodzi się gest miłosierdzia, wolnej miłości, daru z siebie.
Paweł wie, że wiara nie jest abstrakcyjną teorią, którą można zrealizować własnym wysiłkiem i zaangażowaniem, ale wręcz przeciwnie.
To wiara daje nam życie, porusza nas i angażuje w miłość.
Współdziałanie następuje w wyniku zbieżności działania Ducha Świętego i otwarcia się naszego “ja”. Punktem końcowym tej zbieżności jest bycie w Chrystusie i bycie zamieszkałym przez Chrystusa.
Nie można myśleć o wierzącym w Chrystusa chrześcijaninie, jeśli nie jest on poruszony przez wiarę do miłości innych.
Paweł wie, że liczy się nie to, co nakazuje religia, nawet jeśli jest to wyryte w ciele, jak obrzezanie. Liczy się miłość: “Albowiem w Chrystusie Jezusie ani obrzezanie, ani jego brak nie mają żadnego znaczenia, tylko wiara, która działa przez miłość” (Ga 5,6).
Paweł dziękuje, ponieważ wiara Tesaloniczan jest aktywna, nie dlatego, że oni są pracowici, ale wiara sprawia w nich, że są manifestacją działania samej wiary.
Ma to fundamentalne znaczenie dla tych, którzy głoszą Ewangelię i są odpowiedzialni za wspólnotę: być manifestacją działającej wiary.
Mamy mocny przykład w Piotrze, który często był pewny siebie i swoich osiągnięć, zawsze gotowy, by zadeklarować swoją przyjaźń i wierność Chrystusowi.
Na przykład: “Choćby wszyscy zwątpili, ale nie ja!” (Mk 14,29), a następnie zaprzecza temu (por. Mk 14,66 – 72).
Po upadku “ja”, które było wyrazem jego natury, może powstać nowe, synowskie “ja” Piotra.
Po płaczu Piotra wynikającym z jego zdrady, nowy Piotr powstaje ze spojrzenia Chrystusa (por. Łk 22,61).
Co Chrystus ostatecznie weryfikuje w Piotrze? “Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci?” (J 21, 15), pyta go trzykrotnie.
Miłość jest obszarem, w którym urzeczywistnia się wiara.
Wystarczy zobaczyć, ile cierpienia jest we wspólnotach, rodzinach, zgromadzeniach zakonnych właśnie z powodu relacji, które są wszystkim innym niż obliczem miłości naszej wiary.
Z drugiej strony Paweł mówi, że miłość Tesaloniczan realizuje się poprzez trud.
Dać siebie dobrowolnie to stać się częścią Paschy Chrystusa.
Kochać w tej naszej naznaczonej grzechem historii i w tym świecie oznacza uczestniczyć swoim człowieczeństwem w wydaniu, męce, śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa.
I ta miłość ofiarowana i wlana w nasze serca sprawia, że nasza nadzieja w zmartwychwstanie jest mocna, wytrwała, jak to Paweł zauważa w nadziei Tesaloniczan, ponieważ nasze nowe życie jest oparte na Chrystusie, w obecności Ojca, który nas kocha, i sprawia, że możemy odczuwać Jego miłość we wszystkim, czym jesteśmy, “bracia umiłowani przez Boga Ojca”.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
