Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih čitanja
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XXVI DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/09/001-067-1999-Redemptoris-Mater-Roma-Italia-Parete-Parusia-Diavolo-allinferno-400x400.jpg "[SEMI] XXVI DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno B) 2")
Oggi, che per l’ultima volta abbiamo ascoltato come seconda lettura un brano tratto dalla Lettera di Giacomo apostolo, possiamo constatare come lui metta ben in evidenza che la fede è al di là di ogni ricerca di sicurezze alternative per la vita. La vita è Cristo.
Ogni attesa di qualche vita al di là o al di fuori di Cristo è una tentazione.
“Beato l’uomo che resiste alla tentazione perché, dopo averla superata, riceverà la corona della vita, che il Signore ha promesso a quelli che lo amano” (Gc 1,12).
E la corona della vita è zoē, così dice il termine greco usato da Giacomo.
Tutte le tentazioni hanno un denominatore comune: presentano per alcuni una soluzione nella vita bios, per altri nella vita psychē, come se fosse la vita di Dio, la zoē.
Infatti, il tentatore presenta sempre qualcosa che garantisce la soddisfazione e la lunghezza della vita biologica, oppure, per chi è più sensibile a ciò che riguarda il suo io e si sente ricco di talenti e di grandi progetti circa la sua realizzazione, il tentatore offre con larghezza suggerimenti per come promuovere e garantire la piena realizzazione di quel bene che viene totalmente dalla volontà propria del soggetto.
Ma chi resiste alla tentazione rimane in Cristo, nella vita filiale, cioè vive da “figlio amato”.
Cristo stesso, nella sua esperienza delle tentazioni nel deserto, mostra che il tentatore parte sempre dalla verità del tuo essere figlio di Dio e poi ti porta alla vita biologica, come se tutto dipendesse da ciò che essa esige. Vincere la fame e mangiare usando il fatto di essere figli.
Il tentatore comincia sempre così: “Se sei Figlio di Dio”. Poi, se ancora sei immune alla tentazione e resisti, si sposta sulla psychē e sul tuo successo personale, sostenuto dal potere di questo mondo, convincendoti che i tuoi scopi e desideri sono totalmente eccelsi e perfetti e che tutto deve essere al loro servizio.
Alla fine, il tentatore ti prova anche sulla zoē stessa, cioè sulla vita divina, sulla vita da Figlio. Siccome sei figlio, il Padre farà di tutto per salvarti e qualsiasi cosa farai finirà sempre molto bene. Avrai un grande successo, proprio perché sei figlio di Dio. Farai uno spettacolo agli occhi di tutti. Così in Lc 4,1-12 sono descritte le tentazioni di Cristo.
Per il battezzato, che partecipa alla vita filiale in Cristo Gesù, la tentazione si smaschera da sola, proprio perché cerca di proporre qualcosa di preciso, che ancora ti manca, mentre la vita nello Spirito Santo che ci fa vivere in Cristo con il dono del suo amore è già tutto e non esiste nulla di più grande e desiderabile.
La tentazione cioè viene smascherata dalla forma stessa in cui si propone.
Infatti, cosa si può proporre di più grande dell’essere “figlio amato” dal Padre?
Ma il fatto è che, quando uno si occupa di sé stesso, non riesce più a cogliere il disegno del Padre.
Poco dopo l’ultimo versetto di oggi della Lettera di Giacomo, viene detto: “Non lamentatevi, fratelli, gli uni degli altri, per non essere giudicati” (Gc 5,9). Un esempio lampante di questo lo vediamo proprio nella parabola del figlio prodigo. Dove il giudizio sull’altro rivela chi sei tu che giudichi. Il giudizio spietato del figlio maggiore è tipico di chi non ha mai sperimentato la figliolanza.
Lui pensa, come tanti uomini e donne religiosi, che con l’osservanza perfetta delle regole guadagnerà la vita. Ma poi si lamenta e giudica il padre che non gli ha mai dato un capretto per far festa con gli amici (cf Lc 15,20) e giudica il fratello senza nessun dato oggettivo, senza nessuna constatazione dei fatti.
Lo giudica perché ha divorato le sostanze del padre con le prostitute e la cosa che gli dà più fastidio è che ora per il suo ritorno il padre ha ammazzato il vitello grasso (cf Lc 15,30).
Ciò di cui il figlio maggiore non ha esperienza e che gli impedisce di conoscere il padre, il fratello e dunque anche sé stesso, è proprio ciò che è racchiuso nelle parole del padre: “Figlio, tu sei sempre con me e tutto ciò che è mio è tuo” (Lc 15,31).
Questa è un’esperienza che non ha mai sperimentato, perché non è mai vissuto veramente da figlio.
Questo, purtroppo, si può constatare anche per i battezzati, che vivono come se non fossero mai stati battezzati.
Constatando come si muovono le cose nella Chiesa, anche ai nostri tempi, si vede che tante persone non hanno la minima esperienza di essere figli e figlie amati dal Padre in Cristo Gesù. E lo dicono apertamente.
Se consideriamo un fatto storico inconfutabile, e cioè che la Chiesa negli ultimi secoli ha sottolineato molto l’essere assoluto e perfetto di Dio e ha lasciato in secondo piano o addirittura in oblio che Dio è Padre, allora è ovvio che il mondo non sa come accostarsi alla domanda essenziale dell’esistenza dell’uomo, perché Dio in primis non viene identificato con il Padre. Ma, se non è Padre, noi non siamo generati.
Per questo è così rara l’esperienza di essere generati da Dio Padre. E, se non siamo figli amati, è chiaro che dobbiamo garantirci la nostra esistenza da soli, dobbiamo farci con le nostre mani. E ciò che in questo senso costituisce per noi una garanzia è il possedere le cose. Ma tutto questo è la diretta conseguenza del peccato, così come è descritto nella Genesi.
Perciò, chi non vive da figlio amato non conosce l’amore e dunque tratterà anche gli altri come oggetti, le persone come le cose.
Ma in queste domeniche Giacomo ci ha avvertito che, quando uno si sente solo e non amato, comincia a giudicare gli altri, senza nemmeno vedere colui che giudica. Vede solo sé stesso, e non si rende conto di dove cadono questi giudizi e cosa provocano nell’altro.
“Eppure egli si è caricato delle nostre sofferenze, si è addossato i nostri dolori; e noi lo giudicavamo castigato, percosso da Dio e umiliato” (Is 53,4).
Chi si appoggia su ciò che rassicura il suo io non può comprendere l’amore e sicuramente non arriva ad accogliere come rivolta a lui la parola di Paolo: “Se anche parlassi le lingue degli uomini e degli angeli, ma non avessi la carità, sarei come bronzo che rimbomba o come cimbalo che strepita (…) ma non avessi la carità, non sarei nulla (…) ma non avessi la carità, a nulla mi servirebbe” (1Cor 13,1-3).
Chi non si sente amato non può cogliere l’essenziale di ciò che veramente realizza la vita umana, come ad esempio: “va’, vendi quello che hai e dallo ai poveri, e avrai un tesoro in cielo; e vieni! Seguimi!” (Mc 10,21).
Oppure: “Fate attenzione e tenetevi lontani da ogni cupidigia perché, anche se uno è nell’abbondanza, la sua vita non dipende da ciò che egli possiede” (Lc 12,15).
Chi non ha sperimentato l’amore non può accogliere Cristo, ma lo giudica (cf Lc 7,39).
Infatti, la fede ecclesiale è la vita, zoē, che mi viene donata. Non è così quando la fede decade in una religione, dove non si tratta di essere rigenerati o risuscitati.
“Ma voi non volete venire a me per avere vita” (Gv 5,40).
Si può fare un’altra citazione: “Infatti, quale vantaggio ha un uomo che guadagna il mondo intero, ma perde o rovina sé stesso?” (Lc 9,25).
Infatti, l’unica vita che veramente fa vivere l’uomo è quella che viene da Dio Padre, la vita zoē.
Solo la figliolanza agisce veramente con amore, tutto il resto è contro l’amore. Guardiamo infatti come fu trattato Cristo dai religiosi del suo tempo.
“Il Dio di Abramo, il Dio di Isacco, il Dio di Giacobbe, il Dio dei nostri padri ha glorificato il suo servo Gesù, che voi avete consegnato e rinnegato di fronte a Pilato, mentre egli aveva deciso di liberarlo; voi invece avete rinnegato il Santo e il Giusto, e avete chiesto che vi fosse graziato un assassino” (At 3,13-14).
Giacomo oggi non lascia aperta nessuna via di fuga, sostenendo che chi è attento alle cose di questo mondo, come il benessere materiale, continua a uccidere quelli che appartengono al corpo di Cristo, perché non è mai arrivato alla figliolanza e dunque non conosce né il Padre né il fratello.
Forse questo momento di implosione delle strutture morte della Chiesa manifesta qualcosa di estremamente importante per le future generazioni. L’essenziale è essere generati dal Padre nello Spirito Santo, innestati nel Corpo del Figlio per vivere da figli liberi.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni mercoledì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
Hoy, al escuchar por última vez como segunda lectura un pasaje de la Epístola del Apóstol Santiago, podemos ver cómo deja muy claro que la fe está más allá de cualquier búsqueda de seguridades alternativas para la vida. La vida es Cristo.
Cualquier expectativa de alguna vida más allá o fuera de Cristo es una tentación.
«Bienaventurado el hombre que resiste la tentación, porque después de vencerla, recibirá la corona de la vida, que el Señor ha prometido a los que le aman» (Sant 1,12).
Y la corona de la vida es zoē, así reza el término griego utilizado por Santiago.
Todas las tentaciones tienen un denominador común: para unos presentan una solución en la vida bios, para otros en la vida psychē, como si fuera la vida de Dios, la zoē.
De hecho, el tentador presenta siempre algo que garantiza la satisfacción y la duración de la vida biológica, o, para quien es más sensible a lo que concierne a su yo y se siente rico en talentos y grandes planes sobre su realización, el tentador ofrece con amplitud sugerencias sobre cómo promover y garantizar la plena realización de ese bien que procede totalmente de la propia voluntad del sujeto.
Pero quien resiste a la tentación permanece en Cristo, en la vida filial, es decir, vive como «hijo amado».
El mismo Cristo, en su experiencia de las tentaciones en el desierto, muestra que el tentador parte siempre de la verdad de que eres hijo de Dios y te lleva después a la vida biológica, como si todo dependiera de ella. Vencer el hambre y comer utilizando el hecho de ser hijo.
El tentador siempre empieza así: «Si eres Hijo de Dios». Luego, si aún eres inmune a la tentación y resistes, pasa a la psychē y a tu éxito personal, apoyándose en el poder de este mundo, convenciéndote de que tus propósitos y deseos son totalmente elevados y perfectos y que todo debe estar a su servicio.
Finalmente, el tentador también te pone a prueba en el propio zoē, es decir, en la vida divina, la vida de Hijo. Porque eres hijo, el Padre hará todo lo posible por salvarte y hagas lo que hagas siempre acabará muy bien. Tendrás un gran éxito, precisamente porque eres Hijo de Dios. Serás un espectáculo a los ojos de todos. Así, en Lc 4,1-12 se describen las tentaciones de Cristo.
Para el bautizado, que participa de la vida filial en Cristo Jesús, la tentación se desenmascara a sí misma, precisamente porque trata de proponerte algo concreto, de lo que aún careces, mientras que la vida en el Espíritu Santo, que nos hace vivir en Cristo con el don de su amor, ya lo es todo y no hay nada más grande ni más deseable.
Es decir, la tentación se desenmascara por la forma misma en que se propone.
En efecto, ¿qué puede proponerse más grande que ser «hijo predilecto» del Padre?
Pero el hecho es que, cuando uno se preocupa de sí mismo, ya no puede captar el plan del Padre.
Poco después del último versículo de la Epístola de Santiago de hoy, se dice: «No os quejéis, hermanos, los unos de los otros, para que no seáis juzgados» (St 5,9). Vemos un ejemplo sorprendente de esto en la parábola del hijo pródigo. Donde el juicio del otro revela a quién se está juzgando. El juicio despiadado del hijo mayor es típico de quien nunca ha experimentado la filiación.
Piensa, como tantos hombres y mujeres religiosos, que con la perfecta observancia de las reglas ganará la vida. Pero luego se queja y juzga a su padre que nunca le dio un cabrito para festejar con sus amigos (cf. Lc 15,20) y juzga a su hermano sin ningún dato objetivo, sin ninguna constatación.
Lo juzga porque ha devorado las riquezas de su padre con prostitutas y lo que más le molesta es que ahora, por su regreso, su padre ha matado el ternero cebado (cf. Lc 15,30).
Lo que el hijo mayor no experimenta, lo que le impide conocer a su padre, a su hermano y, por tanto, también a sí mismo, es precisamente lo que encierran las palabras del padre: «Hijo, tú estás siempre conmigo y todo lo mío es tuyo» (Lc 15,31).
Esto es algo que él nunca ha experimentado, porque nunca ha vivido verdaderamente como hijo.
Esto, por desgracia, se puede ver también en los bautizados, que viven como si nunca hubieran sido bautizados.
Observando cómo se mueven las cosas en la Iglesia, incluso en nuestro tiempo, se ve que muchas personas no tienen la menor experiencia de ser hijos e hijas amados por el Padre en Cristo Jesús. Y lo dicen abiertamente.
Si tenemos en cuenta un hecho histórico irrefutable, a saber, que la Iglesia de los últimos siglos ha puesto gran énfasis en el ser absoluto y perfecto de Dios y ha dejado en un segundo plano o incluso ha olvidado que Dios es Padre, entonces es evidente que el mundo no sabe cómo abordar la cuestión esencial de la existencia del hombre, porque Dios no se identifica primariamente con el Padre. Pero, si no es Padre, no somos engendrados.
Por eso es tan rara la experiencia de ser engendrados por Dios Padre. Y, si no somos hijos amados, es evidente que debemos asegurar nuestra existencia por nosotros mismos, debemos hacernos con nuestras propias manos. Y lo que en este sentido constituye una garantía para nosotros es la posesión de las cosas. Pero todo esto es consecuencia directa del pecado, tal como se describe en el Génesis.
Por eso, quien no vive como hijo amado no conoce el amor y, por tanto, también tratará a los demás como objetos, a las personas como cosas.
Pero en estos domingos Santiago nos advirtió que cuando uno se siente solo y no amado, empieza a juzgar a los demás, sin ver siquiera a quien está juzgando. Sólo se ve a sí mismo, y no se da cuenta de dónde caen esos juicios y lo que provocan en el otro.
«Sin embargo, tomó sobre sí nuestros sufrimientos, llevó nuestros dolores; y nosotros le juzgamos castigado, golpeado por Dios y humillado» (Is 53,4).
Quien se apoya en lo que tranquiliza su ego no puede comprender el amor y, desde luego, no puede aceptar las palabras de Pablo dirigidas a él: «Aunque hable lenguas humanas y angélicas, si no tengo amor, soy como metal que resuena, o como címbalo que retiñe (…) si no tengo amor, nada soy (…) si no tengo amor, de nada me sirve» (1 Co 13,1-3).
Quien no se siente amado no puede captar lo esencial de lo que realmente realiza la vida humana, como por ejemplo: «anda, vende lo que tienes y dalo a los pobres, y tendrás un tesoro en el cielo; y ¡ven! ¡Sígueme!» (Mc 10,21).
O: «Mirad y guardaos de toda avaricia, porque aunque uno tenga en abundancia, su vida no depende de lo que posee» (Lc 12,15).
Quien no ha experimentado el amor no puede acoger a Cristo, sino que lo juzga (cf. Lc 7,39).
En efecto, la fe eclesial es la vida, zoē, que se me da. No así cuando la fe decae en religión, donde no se trata de ser regenerado o resucitado.
«Pero vosotros no queréis venir a mí para tener vida» (Jn 5,40).
Se puede hacer otra cita: «¿De qué le sirve al hombre ganar el mundo entero, si él mismo se pierde o se arruina?» (Lc 9,25).
En efecto, la única vida que verdaderamente hace vivir al hombre es la que viene de Dios Padre, la vida zoē.
Sólo la filiación actúa verdaderamente con amor, todo lo demás va contra el amor. En efecto, veamos cómo trataron a Cristo los religiosos de su tiempo.
«El Dios de Abrahán, el Dios de Isaac, el Dios de Jacob, el Dios de nuestros padres glorificó a su siervo Jesús, a quien vosotros entregasteis y negasteis ante Pilato, cuando éste había resuelto ponerle en libertad; vosotros, en cambio, negasteis al Santo y Justo, y pedisteis que se perdonase a un asesino» (Hch 3,13-14).
Santiago hoy no deja abierta ninguna vía de escape, argumentando que los que están atentos a las cosas de este mundo, como las riquezas materiales, siguen matando a los que pertenecen al cuerpo de Cristo, porque nunca han llegado a la filiación y, por tanto, no conocen ni al Padre ni al hermano.
Tal vez este momento de implosión de las estructuras muertas de la Iglesia manifieste algo sumamente importante para las generaciones futuras. Lo esencial es ser engendrados por el Padre en el Espíritu Santo, injertados en el Cuerpo del Hijo para vivir como hijos libres.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los miércoles.
Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Danes smo v drugem berilu še zadnjič slišali odlomek iz Pisma apostola Jakoba in lahko vidimo, kako jasno pove, da je vera onkraj vsakega iskanja alternativnih gotovosti za življenje. Življenje je Kristus.
Vsak poskus življenja onkraj ali zunaj Kristusa je skušnjava.
»Blagor človeku, ki stanovitno prenaša preizkušnjo, kajti ko bo postal preizkušen, bo prejel venec življenja, ki ga je Bog obljubil njim, kateri ga ljubijo« (Jak 1,12).
Venec življenja pa je življenje kot zoē, kot pove grški izraz, ki ga uporablja Jakob.
Vse skušnjave imajo skupni imenovalec: nekaterim predstavljajo rešitev v biološkem življenju, to je življenju kot bios, drugim v življenju kot psichē, in ju predstavijo kot božje življenje, življenje kot zoē.
Skušnjavec namreč vedno pokaže nekaj, kar zagotavlja zadovoljstvo in dolgo biološko življenje. Tistim, ki so bolj občutljivi za to, kar zadeva njihov lastni jaz in mnoge osebne talente ali velike načrte samouresničitve, pa skušnjavec ponuja celo vrsto predlogov, kako spodbuditi in zagotoviti popolno uresničitev dobrega, ki pa prihaja povsem iz njihove samovolje.
Kdor pa se upre skušnjavi, ostane v Kristusu, v sinovskem življenju, kar pomeni, da živi kot »ljubljeni sin«.
Kristus sam nam preko svoje izkušnje skušnjav v puščavi pokaže, da skušnjavec vedno izhaja iz naše resnice, da smo Božji otroci in nas vodi v biološko življenje, kot da bi bilo vse odvisno od tega, kar zahteva biološko življenje. Premagaj lakoto in jej kot Božji otrok.
Skušnjavec vedno začne tako: »Če si Božji Sin.« Če nisi dovzeten za skušnjavo in se ji upreš, se prestavi na življenje kot psychē in na tvoj osebni uspeh, ki ga podpira moč tega sveta, ter te prepričuje, da so tvoji nameni in želje popolnoma vzvišeni in popolni ter da jim mora vse služiti.
Na koncu te skušnjavec preizkusi še glede življenja kot zoē, to je glede božjega življenja, glede življenja kot Božji otrok. Ker si Božji otrok, bo Oče storil vse, da te reši in karkoli boš storil, se bo vedno zelo dobro izšlo. Velik uspeh boš imel, saj si Božji otrok. Vsi te bodo občudovali. Tako so v Lk 4,1-12 opisane Kristusove skušnjave.
Za krščenega človeka, ki je udeležen pri sinovskem življenju Jezusa Kristusa, se skušnjava razkrinka sama od sebe, saj mu predlaga nekaj konkretnega, kar mu še manjka, medtem ko je življenje v Svetem Duhu, ki nam daje živeti v Kristusu z darom svoje ljubezni, že vse in ni ničesar večjega in bolj zaželenega.
Skušnjavo torej razkrinkamo po obliki, s katero se predstavi.
Kaj lahko namreč predlaga več od tega, da si Očetov »ljubljeni otrok«?
Dejstvo pa je, da kadar se človek ukvarja sam s seboj, ne more več prepoznati Očetovega načrta.
Malo po zadnji vrstici današnjega Jakobovega pisma je rečeno: »Ne godrnjajte drug nad drugim, bratje, da ne boste obsojeni« (Jak 5,9). Nazoren primer tega vidimo v priliki o izgubljenem sinu. Tam sodba o drugem razkrije, kdo si ti, ki sodiš. Neusmiljena sodba starejšega sina je značilna za človeka, ki ni nikoli izkusil sinovstva.
On razmišlja kot mnogi religiozni možje in žene, da si bo z izpolnjevanjem pravil pridobil življenje. Potem pa se pritožuje in sodi očeta, da mu ni nikoli dal kozlička, da bi se poveselil s prijatelji (prim. Lk 15,20) ter sodi brata brez vsakega objektivnega dejstva in ne da bi preveril stvar.
Sodi ga, ker je zapravil očetovo imetje s prostitutkami, še bolj pa ga moti to, da je oče ob njegovem prihodu zaklal pitano tele (prim. Lk 15,30).
To, česar starejši sin ni izkusil in kar mu preprečuje, da bi poznal očeta, brata in zato tudi samega sebe, je prav to, kar povedo očetove besede: »Otrok, ti si vedno pri meni in vse moje je tvoje« (Lk 15,31).
Tega ni nikoli izkusil, ker ni nikoli živel resnično kot sin.
Žal lahko to opažamo tudi pri kristjanih, ki živijo kot da ne bi bili nikoli krščeni.
Ko vidimo, kako se v Cerkvi, tudi v naših časih, premikajo stvari, opažamo, da mnogi nimajo niti najmanjše izkušnje, da so v Kristusu Očetovi ljubljeni sinovi in hčere. In to odkrito povedo.
Če upoštevamo neizpodbitno zgodovinsko dejstvo, da je Cerkev v zadnjih stoletjih zelo poudarjala, da je Bog absolutno in popolno bitje, puščala pa ob strani, ali celo povsem zanemarila, da je Bog Oče, potem je jasno, da svet ne more vedeti, kako naj se približa bistvenemu vprašanju človekovega obstoja, kajti Boga ne identificira z Očetom. Če pa ni Oče, mi nismo rojeni.
Zato imajo tako redki izkušnjo, da jih je Bog Oče rodil. Če pa nismo ljubljeni otroci, je jasno, da si moramo sami zagotoviti svoj obstoj, da si ga moramo ustvariti z lastnimi rokami. To, kar nam daje jamstvo, je posedovanje stvari. Vse to pa je neposredna posledica greha, kakor je opisan v Prvi Mojzesovi knjigi.
Zato tisti, ki ne živi kot ljubljeni sin, ne pozna ljubezni in bo tudi z drugimi ravnal kot s predmeti; z ljudmi bo ravnal kot s stvarmi.
Ob teh nedeljah pa nas je Jakob opozarjal, da takrat, ko se človek počuti sam in neljubljen, začne soditi druge, ne da bi sploh videl tistega, ki ga sodi. Vidi samo sebe in se ne zaveda, kam padajo te sodbe in kaj povzročijo v drugem.
»V resnici je nosil naše bolezni, naložil si je naše bolečine, mi pa smo ga imeli za zadetega, udarjenega od Boga in ponižanega« (Iz 53,4).
Kdor se naslanja na to, kar pomirja njegov »jaz«, ne more razumeti ljubezni in zagotovo ne pride do tega, da bi sprejel Pavlove besede kot namenjene sebi: »Ko bi govoril človeške in angelske jezike, ljubezni pa bi ne imel, sem postal brneč bron ali zveneče cimbale. In ko bi (…) ljubezni (…) ne imel, nisem nič. In ko bi (…) ljubezni (…) ne imel, mi nič ne koristi« (1 Kor 13,1-3).
Kdor se ne čuti ljubljen, ne more dojeti bistva tega, kar zares uresničuje človeško življenje, kot na primer: »Pojdi, prodaj, kar imaš, in daj ubogim, in imel boš zaklad v nebesih; nato pridi in hôdi za menoj!« (Mr 10,21).
Ali: »Pazíte in varujte se vsake pohlepnosti, kajti življenje nikogar ni v obilju iz njegovega premoženja« (Lk 12,15).
Kdor ni izkusil ljubezni, ne more sprejeti Kristusa, ampak ga sodi (prim. Lk 7,39).
Cerkvena vera je namreč življenje, življenje kot zoē, ki mi je podarjeno. Ni pa tako, ko vera zaide v religijo, kjer ne gre več za prerojenje in vstajenje.
»Toda vi nočete priti k meni, da bi imeli življenje« (Jn 5,40).
Navedemo lahko še en citat: »Kaj namreč pomaga človeku, če si ves svet pridobi, sebe pa pogubi ali zapravi?« (Lk 9,25).
Edino življenje, ki človeku resnično daje živeti, je tisto, ki prihaja od Boga Očeta: življenje kot zoē.
Samo človek, ki živi sinovstvo, resnično deluje z ljubeznijo, vse drugo je proti ljubezni. Poglejmo, kako so s Kristusom ravnali religiozni ljudje tistega časa.
»Bog Abrahamov in Izakov in Jakobov, Bog naših očetov je poveličal svojega služabnika Jezusa, ki ste ga vi izdali in zatajili pred Pilatom, ko je ta že razsodil, naj bo oproščen. Vi ste Svetega in Pravičnega zavrgli in si izprosili pomilostitev ubijalca« (Apd 3,13-14).
Jakob nam danes ne pušča nobene poti za pobeg in trdi, da človek, ki je pozoren na stvari tega sveta, kot je materialna blaginja, še naprej ubija tiste, ki pripadajo Kristusovemu telesu, ker ni nikoli prišel do sinovstva in zato ne pozna ne Očeta in ne brata.
Mogoče ta trenutek, ko se rušijo mrtve strukture Cerkve, razodeva nekaj zelo pomembnega za naslednje rodove. Bistveno je to, da smo rojeni od Očeta v Svetem Duhu, vcepljeni v Telo Sina, da bi živeli kot svobodni sinovi in hčere.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsako sredo.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Danas smo u drugom čitanju posljednji put slušali odlomak iz Poslanice apostola Jakova i mogli vidjeti kako on jasno ističe da je vjera onkraj svakog traženja alternativnih sigurnosti za život. Život je Krist.
Svaki pokušaj življenja onkraj ili izvan Krista je kušnja.
„Blago čovjeku koji trpi kušnju: prokušan, primit će vijenac života koji je Gospodin obećao onima što ga ljube“ (Jak 1,12).
A kruna života je život kao zoē, kako kaže grčki izraz koji je koristio Jakov.
Sve kušnje imaju zajednički nazivnik: za jedne predstavljaju rješenje u biološkom životu, odnosno u životu kao bios, za druge u životu kao psychē, a predstavljaju ga kao Božji život, život kao zoē.
Naime, napasnik uvijek pokazuje nešto što jamči zadovoljstvo i dug biološki život. Onima koji su osjetljiviji na ono što se tiče njihovog ega i mnogih osobnih talenata ili velikih projekata samoostvarenja, napasnik nudi cijeli niz prijedloga kako promicati i osigurati puno ostvarenje dobra koje u potpunosti dolazi iz njihove samovolje.
Ali tko se odupire kušnji, ostaje u Kristu, u sinovskom životu, što znači da živi kao „ljubljeni sin“.
Sam Krist nam svojim iskustvom kušnji u pustinji pokazuje da napasnik uvijek polazi od naše istine da smo djeca Božja, a zatim nas vodi u biološki život, kao da sve ovisi o tome što biološki život zahtijeva. Pobijediti glad i jesti koristeći se činjenicom da smo djeca Božja.
Napasnik uvijek počinje ovako: „Ako si Sin Božji“. Ako si još uvijek imun na kušnju i odolijevaš joj, on prelazi na život kao psychē i na tvoj osobni uspjeh, poduprt moću ovog svijeta, i uvjerava te da su tvoje namjere i želje potpuno uzvišene i savršene te da im sve mora služiti.
Na kraju, napasnik te iskušava i glede života kao zoē, odnosno glede Božjeg života, glede života djeteta Božjeg. Budući da si dijete, Otac će učiniti sve da te spasi i što god da učiniš uvijek će dobro završiti. Imat ćeš veliki uspjeh, jer si dijete Božje. Svi će ti se diviti. Tako su opisane Kristove kušnje u Lk 4,1-12.
Za krštenika, koji sudjeluje u sinovskom životu Isusa Krista, napast se sama od sebe raskrinkava, upravo zato jer mu predlaže nešto konkretno što mu još nedostaje, dok život u Duhu Svetomu, po kojem živimo u Kristu s darom njegove ljubavi, jest već sve i ne postoji ništa što bi bilo veće i poželjnije.
Kušnju zapravo raskrinkava sami oblik u kojem se predstavlja.
Naime, što može većeg predložiti od toga da si Očev „ljubljeni sin“?
Ali činjenica je da, kada se čovjek bavi samim sobom, više ne može prepoznati Očev plan.
Malo nakon posljednjeg retka današnje Jakovljeve poslanice rečeno je: „Ne tužite se jedni na druge da ne budete osuđeni!“ (Jak 5,9). Živopisan primjer za to vidimo u prispodobi o rasipnom sinu, gdje osuda drugoga otkriva tko si ti koji sudiš. Nemilosrdna osuda starijeg sina karakteristična je za čovjeka koji nikada nije iskusio sinovstvo.
On misli, poput tolikih religioznih ljudi i žena, da će savršenim vršenjem pravila steći život. No potom se žali i osuđuje oca koji mu nikad nije dao jare da se proveseli s prijateljima (usp. Lk 15,20) i osuđuje brata bez ikakvih objektivnih činjenica i bez provjere stvari.
On ga osuđuje jer je potratio očevo imanje s bludnicama, a najviše ga muči što mu je otac prigodom njegova povratka zaklao ugojeno tele (usp. Lk 15,30).
Ono što stariji sin nije iskusio i što mu priječi da upozna oca, brata, a samim time i samog sebe, jest upravo ono što govore očeve riječi: „Sinko, ti si uvijek sa mnom i sve moje – tvoje je“ (Lk 15,31).
To iskustvo on nikada nije doživio, jer nikada nije istinski živio kao sin.
Nažalost, to možemo opaziti i kod kršćana koji žive kao da nikad nisu bili kršteni.
Kad gledamo kako se stvari kreću u Crkvi, čak i u našem vremenu, primjećujemo da mnogi nemaju ni najmanjeg iskustva da su Očevi ljubljeni sinovi i kćeri u Kristu Isusu. I to govore otvoreno.
Ako uzmemo u obzir nepobitnu povijesnu činjenicu da je Crkva posljednjih stoljeća uvelike naglašavala da je Bog apsolutno i savršeno biće, ostavljajući po strani ili čak potpuno zanemarujući da je Bog Otac, onda je jasno da svijet ne zna kako bi pristupio bitnom pitanju čovjekove egzistencije, jer Boga ne poistovjećuje s Ocem. Ali, ako nije Otac, mi nismo rođeni.
Zato su rijetki oni koji imaju iskustvo da ih je Bog Otac rodio. Ali ako nismo ljubljena djeca, jasno je da sami sebi moramo osigurati egzistenciju, da je moramo stvarati svojim rukama. A ono što nam daje jamstvo jest posjedovanje stvari. No sve je to izravna posljedica grijeha, onako kako je opisano u Knjizi Postanka.
Zato onaj tko ne živi kao ljubljeni sin, ne poznaje ljubav, pa se stoga i prema drugima odnosi kao prema predmetima; postupa s ljudima kao sa stvarima.
No ovih nas je nedjelja Jakov upozorio da, kad se čovjek osjeća sam i neljubljen, počinje suditi druge, a da i ne vidi onoga koga sudi. On vidi samo sebe i ne shvaća gdje padaju te osude i što uzrokuju u drugome.
„A on je naše bolesti ponio, naše je boli na se uzeo, dok smo mi držali da ga Bog bije i ponižava“ (Iz 53,4).
Onaj tko se oslanja na ono što osigurava njegov ego, ne može razumjeti ljubav i sigurno ne uspijeva prihvatiti da su njemu upućene Pavlove riječi: „Kad bih sve jezike ljudske govorio i anđeoske, a ljubavi ne bih imao, bio bih mjed što ječi ili cimbal što zveči (…) a ljubavi ne bih imao – ništa sam! (…) a ljubavi ne bih imao ništa mi ne bi koristilo“ (1Kor 13,1-3).
Tko se ne osjeća ljubljenim, ne može shvatiti bît onoga što doista ostvaruje ljudski život, kao primjerice: „idi i što imaš, prodaj i podaj siromasima pa ćeš imati blago na nebu. A onda dođi i idi za mnom“ (Mk 10,21).
Ili: „Klonite se i čuvajte svake pohlepe: koliko god netko obilovao, život mu nije u onom što posjeduje“ (Lk 12,15).
Tko nije iskusio ljubav, ne može prihvatiti Krista, nego ga sudi (usp. Lk 7,39).
Naime, crkvena vjera je život, život kao zoē, onaj koji mi je darovan. Ali nije tako kada se vjera pretvori u religiju, gdje se više ne radi o preporođenju i uskrsnuću.
„A vi ipak nećete da dođete k meni da život imate“ (Iv 5,40).
Može se navesti još jedan citat: „Ta što koristi čovjeku ako sav svijet zadobije, a sebe samoga izgubi ili sebi naudi?“ (Lk 9,25).
Jedini život koji istinski čovjeku omogućuje da živi jest onaj koji dolazi od Boga Oca, život kao zoē.
Samo čovjek koji živi sinovstvo istinski djeluje s ljubavlju, sve ostalo je protiv ljubavi. Pogledajmo kako su prema Kristu postupili religiozni ljudi njegova vremena.
„Bog Abrahamov, Izakov i Jakovljev, Bog otaca naših, proslavi slugu svoga, Isusa kojega vi predadoste i kojega se odrekoste pred Pilatom kad već bijaše odlučio pustiti ga. Vi se odrekoste Sveca i Pravednika, a izmoliste da vam se daruje ubojica“ (Dj 3,13-14).
Jakov danas ne ostavlja otvoren nijedan put za bijeg i tvrdi da čovjek koji je pozoran na stvari ovoga svijeta, kao što je materijalno blagostanje, nastavlja ubijati one koji pripadaju tijelu Kristovu, jer nikada nije došao do sinovstva i stoga ne poznaje ni Oca ni brata.
Možda ovaj trenutak, kada se urušavaju mrtve strukture Crkve, očituje nešto iznimno važno za buduće generacije. Bitno je da smo rođeni od Oca u Duhu Svetom, ucijepljeni u Tijelo Sina, da živimo kao slobodni sinovi i kćeri.
SJEMENA je rubrika Centra Aletti dostupna svake srijede.
Svakog tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku (na talijanskom), bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije.
Dziś, gdy po raz ostatni, jako drugie czytanie, usłyszeliśmy fragment Listu św. Jakuba Apostoła, widzimy, jak bardzo jasno stwierdza on, że wiara wykracza poza wszelkie poszukiwania alternatywnych zabezpieczeń dla życia. Życiem jest Chrystus.
Każde oczekiwanie życia na zewnątrz lub poza Chrystusem jest pokusą.
„Błogosławiony mąż, który wytrwa w pokusie, gdy bowiem zostanie poddany próbie, otrzyma wieniec życia, obiecany przez Pana tym, którzy Go miłują” (Jk 1, 12).
A koroną życia jest zoē, tak mówi grecki termin użyty przez Jakuba.
Wszystkie pokusy mają wspólny mianownik: dla niektórych stanowią rozwiązanie w życiu bios, dla innych w życiu psychē, jakby to było życie Boże, zoē.
W rzeczywistości kusiciel zawsze przedstawia coś, co gwarantuje satysfakcję i długość życia biologicznego lub, dla tych, którzy są bardziej wrażliwi na to, co dotyczy ich “ja” i czują się bogaci w talenty i wielkie plany dotyczące ich realizacji, kusiciel oferuje z rozmachem sugestie, jak promować i gwarantować pełną realizację tego dobra, które pochodzi całkowicie z własnej woli podmiotu.
Natomiast ten, kto opiera się pokusie, pozostaje w Chrystusie, w życiu synowskim, czyli żyje jako „umiłowany syn”.
Sam Chrystus, w swoim doświadczeniu pokus na pustyni, pokazuje, że kusiciel zawsze zaczyna od prawdy, że jesteś dzieckiem Bożym, a następnie prowadzi cię do życia biologicznego, tak jakby wszystko od tego zależało. Przezwyciężenie głodu i jedzenie z wykorzystaniem faktu bycia dzieckiem.
Kusiciel zawsze zaczyna w ten sposób: „Jeśli jesteś Synem Bożym”. Następnie, jeśli nadal jesteś odporny na pokusę i opierasz się, przechodzi do psychiki i twojego osobistego sukcesu, wspieranego przez moc tego świata, przekonując cię, że twoje cele i pragnienia są całkowicie wzniosłe i doskonałe i że wszystko musi im służyć.
Na koniec kusiciel poddaje również próbie samo zoē, to znaczy boskie życia, życie jako Syn. Ponieważ jesteś synem, Ojciec zrobi wszystko, aby cię zbawić, a cokolwiek zrobisz, zawsze zakończy się bardzo dobrze. Odniesiesz wielki sukces, właśnie dlatego, że jesteś Synem Bożym. Staniesz się widowiskiem w oczach wszystkich. Tak w Ewangelii Łukasza 4, 1-12 opisane zostały pokusy Chrystusa.
Dla osoby ochrzczonej, która uczestniczy w życiu synowskim w Jezusie Chrystusie, pokusa demaskuje się właśnie dlatego, że próbuje zaproponować coś konkretnego, czego wciąż brakuje, podczas gdy życie w Duchu Świętym, który sprawia, że żyjemy w Chrystusie darem Jego miłości, jest już wszystkim i nie ma nic większego ani bardziej pożądanego.
Pokusa zostaje zdemaskowana przez samą formę, w jakiej jest proponowana.
Cóż bowiem można zaproponować większego niż bycie „umiłowanym synem” Ojca?
Ale faktem jest, że kiedy człowiek zajmuje się samym sobą, nie jest już w stanie pojąć planu Ojca.
Tuż po ostatnim wersecie dzisiejszego Listu Jakuba jest powiedziane: „Nie uskarżajcie się, bracia, jeden na drugiego, byście nie popadli pod sąd” (Jk 5, 9). Widzimy tego uderzający przykład w przypowieści o synu marnotrawnym. Tam, gdzie osąd drugiego ujawnia, kim jesteś ty, który osądzasz. Bezlitosny osąd najstarszego syna jest typowy dla kogoś, kto nigdy nie doświadczył synostwa.
Myśli on , podobnie jak wielu religijnych mężczyzn i kobiet, że dzięki doskonałemu przestrzeganiu zasad zyska życie. Ale potem narzeka i osądza swojego ojca, który nigdy nie dał mu koźlęcia na ucztę z przyjaciółmi (por. Łk 15,20) i osądza swojego brata bez żadnych obiektywnych danych, bez żadnego stwierdzenia faktu.
Osądza go, ponieważ pochłonął bogactwo ojca z prostytutkami, a najbardziej przeszkadza mu to, że teraz na jego powrót ojciec zabił utuczone cielę (por. Łk 15, 30).
To, czego najstarszy syn nie doświadcza i co uniemożliwia mu poznanie ojca, brata, a zatem także samego siebie, to właśnie to, co jest zawarte w słowach ojca: „Synu, ty zawsze jesteś ze mną i wszystko, co moje, do ciebie należy” (Łk 15, 31).
Jest to coś, czego nigdy nie doświadczył, ponieważ nigdy nie żył prawdziwie jako syn.
Widać to niestety także w przypadku ochrzczonych, którzy żyją tak, jakby nigdy nie byli ochrzczeni.
Obserwując rozwój wydarzeń w Kościele, nawet w naszych czasach, można zauważyć, że wielu ludzi nie ma najmniejszego doświadczenia bycia synami i córkami umiłowanymi przez Ojca w Jezusie Chrystusie. I mówią to otwarcie.
Jeśli weźmiemy pod uwagę niepodważalny fakt historyczny, a mianowicie, że Kościół w ostatnich stuleciach bardzo mocno podkreślał absolutną i doskonałą istotę Boga i pozostawił w tle lub nawet zapomniał, że Bóg jest Ojcem, to oczywiste jest, że świat nie wie, jak podejść do zasadniczej kwestii istnienia człowieka, ponieważ Bóg nie jest utożsamiany z Ojcem w pierwszej kolejności. Ale jeśli On nie jest Ojcem, to my nie jesteśmy zrodzeni.
Dlatego doświadczenie bycia zrodzonym przez Boga Ojca jest tak rzadkie. A jeśli nie jesteśmy umiłowanymi dziećmi, jasne jest, że sami musimy zagwarantować nasze istnienie, musimy je stworzyć własnymi rękami. A tym, co w tym sensie stanowi dla nas gwarancję, jest posiadanie rzeczy. Ale wszystko to jest bezpośrednią konsekwencją grzechu, jak opisano w Księdze Rodzaju.
Dlatego ten, kto nie żyje jak umiłowany syn, nie zna miłości i dlatego będzie traktował innych jak przedmioty, ludzi jak rzeczy.
W poprzednich niedzielnych czytaniach Jakub ostrzegał nas, że kiedy ktoś czuje się samotny i niekochany, zaczyna osądzać innych, nie widząc nawet tego, kogo osądza. Widzi tylko siebie i nie zdaje sobie sprawy, gdzie te osądy upadają i co powodują w drugiej osobie.
„Lecz On się obarczył naszym cierpieniem, On dźwigał nasze boleści,
a myśmy Go za skazańca uznali, chłostanego przez Boga i zdeptanego.
A przecież On wziął na siebie nasze cierpienia, On dźwigał nasze boleści, a myśmy Go sądzili skarconego, pobitego od Boga i poniżonego” (Iz 53, 4).
Ten, kto polega na tym, co uspokaja jego ego, nie może zrozumieć miłości i z pewnością nie może zaakceptować słów Pawła skierowanych do niego: „Choćbym mówił językami ludzi i aniołów, a miłości bym nie miał, stałbym się jak miedź dźwięcząca albo jak cymbał brzmiący (…) a miłości bym nie miał, byłbym niczym (…) a miłości bym nie miał, nic bym nie zyskał” (1 Kor 13, 1-3).
Ten, kto nie czuje się kochany, nie może pojąć istoty tego, co naprawdę wypełnia ludzkie życie, jak na przykład: „Idź, sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź za Mną!” (Mk 10, 21).
Albo: „Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś opływa [we wszystko], życie jego nie jest zależne od jego mienia” (Łk 12, 15).
Kto nie doświadczył miłości, nie może przyjąć Chrystusa, lecz Go osądza (por. Łk 7, 39).
Rzeczywiście, wiara eklezjalna jest życiem zoē, które jest mi dane. Nie jest tak, gdy wiara zamienia się w religię, w której nie chodzi o bycie zrodzonym czy wskrzeszonym.
„Ale wy nie chcecie przyjść do Mnie, aby mieć życie” (J 5, 40).
Można też przytoczyć inny cytat: „Bo cóż za korzyść ma człowiek, jeśli cały świat zyska, a siebie zatraci lub szkodę poniesie?” (Łk 9, 25).
Rzeczywiście, jedynym życiem, które naprawdę czyni człowieka żywym, jest to, które pochodzi od Boga Ojca, życie zoē.
Tylko synostwo naprawdę działa z miłością, wszystko inne jest przeciwko miłości. Spójrzmy bowiem, jak Chrystus został potraktowany przez religijnych ludzi swoich czasów.
„Bóg naszych ojców, Bóg Abrahama, Izaaka i Jakuba, wsławił Sługę swego, Jezusa, wy jednak wydaliście Go i zaparliście się Go przed Piłatem, gdy postanowił Go uwolnić. Zaparliście się Świętego i Sprawiedliwego, a wyprosiliście ułaskawienie dla zabójcy” (Dz 3, 13-14).
Jakub nie pozostawia dziś otwartej żadnej drogi ucieczki, argumentując, że ci, którzy zwracają uwagę na rzeczy tego świata, takie jak dobrobyt materialny, nadal zabijają tych, którzy należą do ciała Chrystusa, ponieważ nigdy nie doszli do synostwa, a zatem nie znają ani Ojca, ani brata.
Być może ten moment implozji martwych struktur Kościoła objawia coś niezwykle ważnego dla przyszłych pokoleń. Najważniejszą rzeczą jest być zrodzonym przez Ojca w Duchu Świętym, wszczepionym w Ciało Syna, aby żyć jako wolni synowie.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą w każdą środę.
Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
